.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Σερρών

-- Κοινότητα Ορεινής --

H Ορεινή βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Νομού Σερρών, σε απόσταση 17 χλμ. από την πόλη των Σερρών και 10χλμ. από το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά. Είναι χτισμένο στη νότια πλευρά του όρους Λαϊλιά και δυτικά του όρους Μενοικίου. Αποτελείται από δύο οικισμούς, την Άνω και την Κάτω Ορεινή με συνολικό πληθυσμό 820 κατοίκων. Είναι από τα λίγα χωριά του Νομού Σερρών του οποίου οι κάτοικοι δεν έχουν μετακινηθεί στις πόλεις, παρ' όλο που δεν διαθέτει κάποια εύφορη πεδιάδα.

View Larger Map

Το κλίμα είναι ξηρό και υγιεινό. Είναι πασίγνωστο ότι στα παλαιότερα χρόνια το χωριό αποτελούσε τόπος παραθέρισης, φιλοξενίας και ανάρρωσης για ανθρώπους με πνευμονικά προβλήματα.

Κοντά στην Ορεινή ρέει ο ποταμός Μπάνιτσα, διπλά στις όχθες του οποίου οι κάτοικοι της Ορεινής καλλιεργούσαν όλα τα απαραίτητα κηπευτικά.

Ιστορία του χωριού

Κοντά στο χωριό (στο λόφο του "Προφήτη Ηλία") έχει εντοπιστεί η θέση αρχαίου οικισμού [1], που στη νεκρόπολή του βρέθηκαν δυο επιγραφές των αυτοκρατορικών χρόνων. [2] Επίσης, σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων ανατολικά από το χωριό (πλάι στη Μπάνιτσα) ανακαλύφτηκαν ερείπια ρωμαϊκού κάστρου και ίχνη αρχαίου μεταλλουργείου σιδήρου. [3]

Για την ιστορία του χωριού δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες παρά μόνο η προφορική παράδοση των κατοίκων. Σύμφωνα με μια παράδοση οι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από την Κέρκυρα. Πιο συγκεκριμένα, μετά την επικράτηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια ορισμένοι κάτοικοι της Κέρκυρας εξεγέρθηκαν εναντίον του οθωμανικού ζυγού. Τότε οι Τούρκοι τους εξόρισαν σε μια περιοχή άγνωστη γι αυτούς, χαμένη μέσα στο δάσος και κρυμμένη ανάμεσα στα βουνά, έτσι ώστε να τους αποπροσανατολίσουν. Αυτή η περιοχή εξορίας δεν ήταν άλλη από τη σημερινή Ορεινή.

Μια άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι το χωριό το δημιούργησαν τρία αδέλφια που ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι. Ο ένας -ο Έντσιος- εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία "Νάγλεντα", ο άλλος στην τοποθεσία "Ιουντάνοβο" και ο τρίτος στην τοποθεσία "Γερακαρέ". Αργότερα οι οικογένειες τους καθώς και μια άλλη ομάδα κατοίκων της περιοχής ενώθηκαν, εξαιτίας του φόβου από τις επιδρομές των ληστών και έτσι δημιούργησαν το χωριό. Η ενσωμάτωση όμως στο λεξιλόγιο των κατοίκων κάποιων λέξεων της «κοινής σλαβικής γλώσσας» (δηλ. πριν τη γλωσσική διαφοροποίηση των Σλάβων σε Ρώσους, Τσέχους, Βόσνιους κ.α.) μας κάνει να εικάζουμε ότι η παρουσία των κατοίκων εδώ ανάγεται στην εποχή πριν το 9ο αιώνα.

Εξάλλου, υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι πριν 350-400 περίπου χρόνια στο χωριό έπεσε επιδημία χολέρας, η οποία παρ’ολίγο να αφανίσει τους κατοίκους. Όσοι διασώθηκαν, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό. Όταν υποχώρησε η επιδημία, επέστρεψαν ξανά στον τόπο τους και τότε ονόμασαν το χωριό "ΦΡΑΣΤΑΙΝΑ" από το σλαβόφωνο ιδίωμα (vrastena), που σημαίνει ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ . Η σημερινή ονομασία του χωριού, Ορεινή, προέκυψε λόγω της γεωγραφικής του θέσης.

Κοντά στην Ορεινή και δίπλα στο ποτάμι Μπάνιτσα υπήρχε και το ομώνυμο χωριό Μπάνιτσα, τώρα σώζονται μόνο τα ερειπιά του (με το οποίο δεν φαίνεται να είχαν ιδιαίτερες σχέσεις οι Ορεινιώτες). Η πλειοψηφία των κατοίκων του χωριού αυτού είχαν "βουλγαρογραφτεί και το χωριό τους κάηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους (όταν αποδείχθηκε ότι φιλοξένησαν τον αγωνιστή Γκότσε Ντέλτσεφ) στους Βαλκανικούς πολέμους. Οι εναπομείναντες διέφυγαν στη Βουλγαρία για να σωθούν.
Η Ορεινή στη Νεότερη Ιστορία

Στρατιώτες από την Ορεινή συμμετείχαν στον ελληνοτουρκικό πόλεμο της Μικράς Ασίας (1919 - 1922). Κάποιοι από αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ. Υπάρχει όμως και η συγκινητική μαρτυρία ενός στρατιώτη, που όντας εξουθενωμένος και μόνος στη Μ. Ασία, κατάφερε να επιζήσει από τις κακουχίες και την πείνα με την τυχαία συνδρομή μιας τουρκικής οικογένειας, όταν το 1922 ο κεμαλικός τουρκικός στρατός πέτυχε τη διάσπαση των ελληνικών δυνάμεων και τη συντριβή του ελληνισμού στη Μ. Ασία.

Η μάστιγα του εμφυλίου πολέμου (1946 -1949) δεν άφησε ανέγγιχτη την Ορεινή. Δεν ήταν λίγοι οι άρρενες Ορεινιώτες που έχασαν τη ζωή τους στο βωμό των «αριστερών» ή των «δεξιών» ιδεών τους. Επίσης κάποιοι εξορίστηκαν στην Μακρόνησο, όταν κατηγορήθηκαν ως αριστεροί. Εκτός αυτού οι κάτοικοι δέχθηκαν την τρομοκρατία τόσο των ανταρτών, που καταλήστευαν το βιος τους ή στρατολογούσαν με τη βία τους εφήβους τους, όσο και την τρομοκρατία και τις αυθαιρεσίες των δεξιών. Πολλές οικογένειες τότε, αναγκάστηκαν να μεταφερθούν και να στοιβαχθούν για διάστημα 1-3 ετών σε καπνομάγαζα στην πόλη των Σερρών. Όταν τελείωσε ο εμφύλιος, γύρισαν πίσω προσπαθώντας να ξεχάσουν τις οδυνηρές μνήμες και να ξεκινήσουν από την αρχή μια καινούρια ζωή.

Στο χωριό πάντα υπήρχαν δραστήριες κοινοτικές και αστυνομικές αρχές καθώς και Δημοτικό Σχολείο (που επί βουλγαρικής κατοχής το 1912 και το 1941 - 1944 αντικαταστάθηκαν από αντίστοιχες βουλγαρικές, που επέφεραν το φόβο και τον τρόμο στους Ορεινιώτες, επιβάλλοντας δια ροπάλου τη βουλγαρική γλώσσα και το τυπικό της βουλγαρικής Εξαρχίας).

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ιδρύθηκε το Σπίτι του Παιδιού και το Υφαντουργείο ταπήτων (το οποίο, λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα). Μάλιστα οι παλαιότεροι κάτοικοι θυμούνται τη βασίλισσα Φρειδερίκη να επισκέπτεται τους χώρους αυτούς στα πλαίσια της φιλόπτωχης πολιτικής του βασιλικού ζευγαριού.
Η Σύγχρονη Ορεινή

Με το διοικητικό σχέδιο Καλλικράτης η Ορεινή έπαψε να είναι αυτόνομη κοινότητα και εντάχθηκε στο Δήμο Σερρών. Σήμερα στην Ορεινή λειτουργεί 6-θέσιο Δημοτικό Σχολείο, το οποίο λειτουργεί και ως Ολοήμερο. Εξάλλου, το χωριό διαθέτει μεγάλο γήπεδο ποδοσφαίρου και την ποδοσφαιρική ομάδα Λαϊλιάς Ορεινής. Το 1983 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ντόπιων Ορεινής Σερρών.
Γλώσσα

Η γλώσσα που μιλούν οι ηλικιωμένοι του χωριού παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Οι ίδιοι την αποκαλούν "ντόπια" και είναι ένα μίγμα σλαβικών, ελληνικών, τουρκικών και αλβανικών λέξεων. Η ιδιορρυθμία της αυτή οφείλεται σε παράγοντες που επιβλήθηκαν από το ιστορικό γίγνεσθαι της περιοχής, δηλ. εξαιτίας της στενής επαφής ή συνύπαρξης του ελληνικού στοιχείου με πολλούς διαφορετικούς λαούς στη Μακεδονία. Έτσι ο ντόπιος πληθυσμός χρησιμοποιούσε αυτή τη γλώσσα για να συνεννοηθεί αλλά και για ν' αποφύγει το μίσος των Τούρκων και το παιδομάζωμα που γινόταν κυρίως σε βάρος των Ελλήνων. Αργότερα, την εποχή που οι Βούλγαροι οραματίζονταν τη Μεγάλη Βουλγαρία (βλ. Συνθήκη Αγ. Στεφάνου - Βαλκανικοί πόλεμοι), η χρήση του σλαβόφωνου ιδιώματος πολλές φορές ήταν αναγκαστική, αφού τα βουλγαρικά κομιτάτα είχαν βαλθεί με τη βία να αφανίσουν καθετί ελληνικό και ειδικότερα την ελληνική γλώσσα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τη χρήση του παραπάνω σλαβικού ιδιώματος οι κάτοικοι της Ορεινής είχαν ιδιαίτερα ισχυρή ελληνική εθνική συνείδηση και αισθάνονταν πολύ προσβεβλημένοι, όταν κάποιος υπονοούσε -λόγω της γλώσσας τους- ότι δεν ήταν Έλληνες. Εξάλλου και στις δύο περιπτώσεις βουλγαρικής κατοχής του χωριού (1912, 1940 -'41) οι Βούλγαροι αντιμεπωπίστηκαν ως δυνάστες καταπατητές που προσπαθούσαν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους με τρομοκρατία και εξευτελισμό των κατοίκων.
Πολιτιστικός Σύλλογος Ντόπιων Ορεινής Σερρών

Το 1983 ιδρύθηκε στο χωριό ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ντόπιων Ορεινής Σερρών με σκοπό τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού, τη διάσωση της λαϊκής φορεσιάς, την εκμάθηση των παραδοσιακών χορών του χωριού και την αναβίωση των ηθών και εθίμων. Στα πλαίσια του συλλόγου λειτουργούν πέντε τμήματα χορού, τα οποία παρακολουθούν 100 νέοι και νέες από την Ορεινή και τμήμα εκμάθησης παραδοσιακών οργάνων (γκάιντας και νταχαρέ -τυμπάνου-), που ανέδειξε 13 γκαϊντατζήδες. Ο σύλλογος συμμετέχει σε:

Λαϊκές εορτές, εκδηλώσεις και πανηγύρια και ειδικότερα στην περιφορά εικόνων (Ζωοδόχου Πηγής, Αγλιου Πνεύματος, Αγίας Μαρίνας, κ.λπ).
Παραστάσεις των χορευτικών τμημάτων τόσο σε εκδηλώσεις στο Νομό Σερρών όσο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και στο εξωτερικό.
Προγραμματισμό εκδηλώσεων και φιλοξενία Συλλόγων άλλων πόλεων.

Εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε έτος στην Ορεινή Σερρών

Θεοφάνεια (καρναβάλι)
Αγίου Πνεύματος (λαϊκό πανηγύρι)
Αγίας Μαρίνας (λαϊκό πανηγύρι)
Χορευτική Συνάντηση Ορεινής (χορευτικές εκδηλώσεις)

Ασχολίες κατοίκων

Σήμερα οι κάτοικοι της Ορεινής ασχολούνται με την υλοτομία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, παράγοντας εξαιρετικά προϊόντα. Πασίγνωστα για την ποιότητά τους, τη γεύση τους και τη θρεπτική τους αξία είναι τα φασόλια, οι πατάτες και η φέτα Ορεινής. Στην Κάτω Ορεινή μάλιστα λειτουργεί και σύγχρονο τυροκομείο.

Τέλος, στην Ορεινή σήμερα μπορεί κάποιος να βρει φαρμακείο, αρτοποιείο, μπακάλικα, ωραία καφενεδάκια, ταβέρνες καθώς και καφέ.
Παραπομπές

↑ [1] Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή, Θεσσαλονίκη 1999, σ. 167 (Ιστοσελίδα του Δήμου Σερρών)
↑ Dimitrios C. Samsaris, La vallee du Bas-Strymon a l'epoque imperiale, Δωδώνη 18 (1989), τευχ.1, σ. 264-265, αρ. 94 και 95
↑ [2] Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Αρχαίο κάστρο και μεταλλουργείο σιδήρου κοντά στο σημερινό χωριό Ορεινή Σερρών (Μακεδονικά, 19oς τ. ΙΘ΄,Θεσσαλονίκη 1979, 8ο, σελ.240-251)

ΝΤΟΠΙΟΙ ΟΡΕΙΝΗΣ ΣΕΡΡΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΡΕΙΝΗΣ
Τοπική Κοινότητα Ορεινής
Ορεινή, η

Νομός Σερρών: Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Σερρών

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License