Μέση Ροδόπης

-- Δήμος Αιγείρου --

Η Μέση είναι οικισμός της Θράκης στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης.[1]

Βρίσκεται κοντά στον Όρμο Βιστονίας και την λιμνοθάλασσα Βιστωνίδας σε υψόμετρο 30 μέτρα[1] ενώ απέχει περίπου 28 χλμ. ΝΔ. από την Κομοτηνή και 37 χλμ. Α.-ΝΑ. από την Ξάνθη.
Η βορειοανατολική είσοδος του χωριού
Άποψη από το Λαογραφικό Μουσείο Μέσης

Στο χωριό υπάρχει λαογραφικό μουσείο ενώ διοργανώνεται κάθε χρόνο η γιορτή του ψαριού.
Καταγωγή

Οι κάτοικοι του οικισμού είναι πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους, από την Ανατολική Θράκη και κυρίως από τρία χωριά[2]:

Καρλίκιο (Ψαθιά το 1920), επαρχίας Κεσσάνης
Τσιφλίκιο (Βερώνη το 1920), επαρχίας Αρκαδιουπόλεως
Ντεβετζίκιο (Εύανδρο το 1920), επαρχίας Μαλγάρων

Δημογραφική εξέλιξη

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[3][4] είναι η εξής:
1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
346 376 580 611 464 517 341 348 317 181 141

Η βορειοανατολική είσοδος του χωριού

Διοικητικές Μεταβολές Οικισμού

Το 1924 ο οικισμός Μέση προσαρτάται στην κοινότητα Γλυκονερίου[5]
Το 1928 ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Παγουρίων[6]
Το 1965 η κοινότητα Παγουρίων μετονομάζεται σε κοινότητα Μέσης[7]
Το 1997 ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Μέσης και προσαρτάται στο δήμο Αιγείρου. Η κοινότητα Μέσης καταργείται[8]
Το 2010 ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αιγείρου και προσαρτάται στο δήμο Κομοτηνής. Ο δήμος Αιγείρου καταργείται[9]

Εκκλησίες του Οικισμού

Η Μέση έχει δύο εκκλησίες, την Αγία Παρασκευή που είναι εντός του οικισμού και είναι και ο πολιούχος του και το εκκλησάκι, η Κοίμηση της Θεοτόκου, που είναι λίγα μέτρα εκτός οικισμού.
Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής

Όπως και στο Καρλίκιο[10] προστάτης και πολιούχος άγιος του χωριού είναι η Αγία Παρασκευή. Το χτίσιμο του ναού ξεκίνησε το 1954 και διήρκησε τρία χρόνια έως το 1957[11].
Το 1961 ο μητροπολίτης Μαρωνείας και Θάσου Τιμόθεος Ματθαιάκης τέλεσε τα εγκαίνια του ναού[11].
Τον Σεπτέμβριο του 1995 τελείωσε η ανέγερση του νέου καμπαναριού με την τοποθέτηση της 174 κιλών νέας καμπάνας[11].
Στην εκκλησία φιλοξενείται από το 2015 μέρος των λειψάνων της Οσίας Σοφίας της Κλεισούρας[12][13].
Αγία Παρασκευή
Άποψη της Α. Παρασκευής

Ιερείς του ναού χρονολογικά:

παπα-Θανάσης Ψαρίδης
παπα-Δημήτρης Μήλιας
παπα-Νικόλας Ζήσης
παπα-Δημήτρης Μολάς
παπα-Γαβριήλ Γιαννούλης
παπα-Γιώργος Τούρνογλου
παπα-Θόδωρος Σπορίδης
παπα-Γιώργης Αυγητίδης
παπα-Θανάσης Δόντσος
παπα-Γιώργος Σιαφάκας

Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Άποψη του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Το αρχικό μικρό εκκλησάκι χτίστηκε το 1943 από την Χρυσάνθη Συροπούλου μετά από όνειρα της Παναγίας που της έλεγε να χτίσει εκεί εκκλησιά πριν το ’55[14].
Το σημερινό εκκλησάκι χτίστηκε το 1986, στο ίδιο μέρος, από τον Πολιτιστικό Λαογραφικό Σύλλογο Μέσης και φίλων Καρλικιωτών[14].
Κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο τελείται πανηγυρικός εσπερινός με λιτάνευση της εικόνας της παναγίας που έφερε από το Καρλίκιο η Γιαννούλα Παπουλιά[15].
Λαογραφικό Μουσείο

Τον Ιούλιο του 2018[16] ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό το Λαογραφικό Μουσείο της Μέσης, μετά από μεγάλη προσπάθεια για την συγκέντρωση όλων των αντικειμένων που εκτίθενται και πολλές ώρες προσωπικής εργασίας από τα μέλη του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Μέσης & φίλων Καρλικιωτών.

Το μουσείο εκτείνεται σε δύο αίθουσες όπου οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν προικιά, παλιά εργαλεία, σκεύη, έπιπλα σπιτιού και πολλά άλλα.
Εκδηλώσεις

Τελευταία εβδομάδα του Φεβρουάριου: Έλευση της άνοιξης με φωτιές στην πλατεία του χωριού (παλιά έκαιγαν τα στρώματα για να καούν οι ψύλλοι)
1η Ιουλίου: Πανήγυρη της Παναγίας «Ρόδον το Αμάραντον»
25η με 26η Ιουλίου: Πανήγυρη της προστάτιδας του χωριού Αγίας Παρασκευής
15η Αυγούστου: Πανήγυρη του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Φθινόπωρο: Γιορτή του ψαριού (αναβίωσε το 2018[17])

Αλυκή Μέσης
Η αλυκή της Μέσης. Διακρίνεται μέρος από τις λεκάνες (τηγάνια)

Η Αλυκή Μέσης είναι μία από τις 8[18][19] εν λειτουργία αλυκές της Ελλάδος η οποία ανήκει στην εταιρεία Ελληνικές Αλυκές ΑΕ. Έχει έκταση 1.400 στρεμμάτων και δυναμικότητα παραγωγής 15.000 τόνων ετησίως[19].

Κατασκευάστηκε από τους Βουλγάρους το 1913 με την κάθοδό τους μετά τη συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως και την περίοδο των βαλκανικών πολέμων[20].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αρχειακή περιγραφή για Μέση (Ροδόπη) από τον ιστότοπο Εθνικό Ευρετήριο Αρχείων.
Η καταγωγή των κατοίκων της Μέσης από τον ιστότοπο

Μέση Ροδόπης
Μέση Ροδόπης
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Δήμος	Κομοτηνής
Κατοικήθηκε	1902
Έκταση	0.47 τ.χλμ
Υψόμετρο	6-24 μ
Πληθυσμός	183?
Απογραφή	2011
Ταχυδρομικός κώδικας	69100
Τηλεφωνικός κωδικός	25350
Πολιούχος	Αγία Παρασκευή

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 41. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 321.
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 26. ISBN 978-960-88326-2-6.
Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
«ΦΕΚ 194Α - 14/08/1924» (PDF).
«ΦΕΚ 16Β - 05/03/1928» (PDF).
«ΦΕΚ 243Α - 30/12/1965» (PDF).
«ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997» (PDF).
«ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010» (PDF).
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 110. ISBN 978-960-88326-2-6.
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 112. ISBN 978-960-88326-2-6.
««Οσία Σοφία η εν Κλεισούρα ασκήσασα – Το "χελιδόνι" του Πόντου»: Εκδήλωση στην Κομοτηνή». inkomotini.news. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2023.
«Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας & Κομοτηνής » Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας & Κομοτηνής » ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΧΗ ΙΕΡΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΤΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ». web.archive.org. 30 Ιουλίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2023.CS1 maint: Unfit url (link)
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 117. ISBN 978-960-88326-2-6.
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 115. ISBN 978-960-88326-2-6.
«ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΠΟΚΤΑ Ο ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΜΕΣΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΜΕΣΗΣ». Δίαυλος 92.4 (στα Αγγλικά). 18 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2021.
«Γιορτή ψαριού στη Μέση». www.xronos.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2021.
P.P.P. «Μέσης». Saltworks.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2021.
«4. Οι Ελληνικές Αλυκές σήμερα - ΑΛΑΤΙ-ΑΛΥΚΕΣ». sites.google.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2021.
Παπουλιάς, Δημήτριος (2010). Απο τα Ψαθιά, τη Βερώνη και το Εύανδρο της ανατολικής Θράκης στη Μέση Ροδόπης. Κομοτηνή: Επικοινωνία Α.Ε. σελ. 148. ISBN 978-960-88326-2-6.

Δημοτική Ενότητα Αιγείρου
Τοπική Κοινότητα Αιγείρου
Αγροτικόν Ορφανοτροφείο, το
Αίγειρος, η
Μεσσούνη, η
Τοπική Κοινότητα Αρωγής
Αρωγή, η
Τοπική Κοινότητα Γλυφάδας
Γλυφάδα, η
Τοπική Κοινότητα Καλλίστης
Καλλίστη, η
Τοπική Κοινότητα Μελέτης
Μελέτη, η
Τοπική Κοινότητα Μέσης
Μέση, η
Τοπική Κοινότητα Νέας Καλλίστης
Νέα Καλλίστη, η
Τοπική Κοινότητα Παραλίας Μέσης
Παραλία Μέσης, η
Τοπική Κοινότητα Πόρπης
Πόρπη, η
Τοπική Κοινότητα Φαναρίου
Φανάριο, το