.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Δυτική Μακεδονία
Νομός : Καστοριάς

Το Λινοτόπι είναι ιστορικός οικισμός που εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του το 1769 λόγω των τουρκοαλβανικών επιδρομών. Υπολείμματα του οικισμού εντοπίζονται και σήμερα (2013) κοντά στη Γράμμουστα νοτιοδυτικά της πόλης της Καστοριάς.

Σύνοψη
Εξώφυλλο βιβλίου έτους 1792 που αναφέρεται και στο Λινοτόπι της Μακεδονίας
Γκραβούρα εποχής

Το Λινοτόπι, ιδιαίτερη πατρίδα του βαρώνου και εθνικού ευεργέτη Κωνσταντίνου Μπέλλιου και τόπος καταγωγής των περίφημων περιπλανωμένων ζωγράφων από το Λινοτόπι, ανήκει στους επτά πρώτους εγκατελειμμένους και κατεστρεμμένους οικισμούς, οι κάτοικοι του οποίου κατέφυγαν μετά την καταστροφή από τους τουρκαλβανούς (1769) στη Βλάστη Κοζάνης, την Εράτυρα Κοζάνης (τότε Σέλιστα) και τα Νάματα Κοζάνης, την Καστοριά, το Νεστόριο Καστοριάς, την Κλεισούρα Καστοριάς, τη Σαμαρίνα Γρεβενών, τους Χιονάδες και τον Γοργοπόταμο Ιωαννίνων (τότε Τούρνοβο), την Κορυτσά, και σε διάφορες άλλες περιοχές της σημερινής ΠΓΔΜ, όπως Μοναστήρι, Αχρίδα, Κρούσεβο, Μεγάροβο κ.α.[1]

Εκατό χρόνια αργότερα ο Βικτόρ Μπεράρ στο «Οδοιπορικό στη Μακεδονία 1891-92» αναφέρει:

«Ο έπαρχος της Καστοριάς έτρεξε την επόμενη άνοιξη για να αποκαταστήσει την τάξη, έκανε έρευνες στα σπίτια και μάζεψε όλα τα όπλα που βρήκε. Το χωριό είναι τώρα στο έλεος του πρώτου λήσταρχου που θα θελήσει να το πατήσει. Το κυνήγι όμως πια δεν αξίζει το μπαρούτι του∙ οι 200 λίρες που δόθηκαν στους Αλβανούς εκπροσωπούσαν τη συρμαγιά μιας γενεάς ολόκληρης∙ το μόνο που απομένει στα καλύβια πια είναι το χώμα και οι πλίθρες».[2]

Άλλες μαρτυρίες

Σπουδαιότατη μαρτυρία για τον οικισμό είναι αυτή του έτους 1613/14 και προέρχεται από την Πρόθεση 215 της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων, όπου μεταξύ των μνημονευόμενων υπάρχουν και τα ονόματα οκτώ Λινοτοπιτών αφιερωτών. Από τουρκικό έγγραφο του 1619/20 πληροφορούμαστε την υπαγωγή του Λινοτοπίου στον καζά της Χρούπιστας (Άργους Ορεστικού), γεγονός που μνημονεύεται και στην επιγραφή του ναού του Αγίου Αθανασίου στο Ρίλιεβο του Πρίλεπ (1627). Στα 1692 ο κώδικας της Μονής Ζάβορδας μνημονεύει μεταξύ των αφιερωτών της μονής και κατοίκους του Λινοτοπίου.[3]

Οι ζωγράφοι του Λινοτοπίου

Οι μάστορες και οι τεχνίτες από το Λινοτόπι, βλάχικο χωριό σε μια κοιλάδα του Γράμμου, νότια-νοτιοδυτικά της Καστοριάς, συναποτελούν το παλαιότερο και γνωστότερο συνεργείο από ορεινή περιοχή, εξειδικευμένο σε συγκεκριμένους τομείς καλλιτεχνικής παραγωγής. Βλάχοι στο γένος οι μάστορες και τεχνίτες αυτοί, χρησιμοποιώντας τα προνόμια που εξασφάλισαν από την οθωμανική αυτοκρατορία χάρη στις πολύτιμες υπηρε σίες τους, είχαν την ευχέρεια να ταξιδεύουν ελεύθερα και να λαμβάνουν παραγγελίες από μακρινούς τόπους. Έτσι, οι ζωγράφοι από το Λινοτόπι τουλάχιστον, το συγκριτικά καλύτερα μελετημένο δείγμα μετακινούμενων συνεργείων, προσκαλούνταν από τοπικούς άρχοντες να ιστορήσουν ναούς και φορητές εικόνες σε τέτοια έκταση, ώστε η δράση τους να επεκταθεί γεωγραφικά σε ορθόδοξους ναούς, καθολικά μοναστηριών σε μια ευρεία περιοχή που εκτείνονταν από την Αιτωλία και το Πήλιο, τα Μετέωρα, την Ήπειρο, τη Μακεδονία κ.α.[4]

Παραπομπές

↑ Ανάτυπο από το λεξικογραφικό δελτίο -Τομ.ΚΕ΄της Ακαδημίας Αθηνών σ.52
↑ Βίκτωρ Μπεράρ, «Οδοιπορικό στη Μακεδονία 1891-1892», σ. 268, εκδ. Τροχαλία, 1991
↑ Νικόλαος Σιώκης, Το Λινοτόπι και οι ζωγράφοι του, Θεσσαλονίκη, 2006
↑ Κριτική έκδοση επιγραφών συνεργείων από το Λινοτόπι στις περιφέρειες της Ορθόδοξης εκκλησίας της Αλβανίας

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

Δυτικομακεδών εκ Λινοτοπόλεως Γράμμου

Νομός Καστοριάς : Δήμος, Κοινότητα

Αρρένων | Γράμου | Καστρακίου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Καστοριάς

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Λινοτόπι Γραμμοχωρίων

.