Λαύριον

Το Λαύριο βρίσκεται 40 χιλιόμετρα ΝΑ της Αθήνας (60 χλμ. οδικώς) και 7 χιλιόμετρα βόρεια του ακρωτηρίου Σούνιο.

Η σύγχρονη πόλη έχει χτιστεί γύρω από το σύγχρονο λιμάνι και κοιτάει ανατολικά προς την νήσο Μακρόνησο (παλαιότερα νήσος Ελένη). Το λιμάνι βρίσκεται στην μέση της πόλης ενώ παράλληλοι δρόμοι καλύπτουν το κέντρο της κατοικημένης περιοχής του Λαυρίου.

Στο τέλος του 19ου αιώνα και μέχρι τα μέσα του 20ού υπήρχε σιδηροδρομική σύνδεση Αθηνών - Λαυρίου, η οποία είχε αρχικά αφετηρία την πλατεία Λαυρίου (η πλατεία στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου μετά την Ομόνοια) της Αθήνας (και αργότερα το Σιδηροδρομικό Σταθμό Πελοποννήσου) και κατέληγε στον κέντρο του Λαυρίου δίπλα στο σημερινό Ηρώο. Σήμερα υπάρχουν σχέδια για επέκταση του προαστιακού σιδηροδρόμου ως το Λαύριο.

Σήμερα υπάρχει λεωφορειακή σύνδεση κάθε 30 λεπτά από τις 06.00 ως τις 21.00. Η απόσταση των 60 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας καλύπτεται σε περίπου 2 ώρες παρ' όλη την μικρή απόσταση και το εξελιγμένο οδικό δίκτυο.

Το Λαύριο συνδέεται με το Μαρκόπουλο μέσω της Λεωφόρου Λαυρίου (GR-91) και από εκεί ο οδηγός μπορεί να επιλέξει την Αττική Οδό (πληρώνοντας διόδια) ή την συνέχεια της Λεωφόρου Λαυρίου και μέσω Παιανίας, Αγίας Παρασκευής και Χολαργού να καταλήξει στην Αθήνα.

Επίσης η παραλιακή λεωφόρος Αθηνών-Σουνίου συνδέει την Αθήνα με το Σούνιο, μια λύση που προτιμούν οι κάτοικοι της νότιας και ανατολικής περιφέρειας της Αθήνας.

Ιστορία

Μετά την μάχη του Μαραθώνα, ο Θεμιστοκλής έπεισε τους Αθηναίους να αφοσιώσουν το εισόδημα που προερχόταν από τα ορυχεία για την κατασκευή πλοίων. Έτσι θέσπισε την θεμελίωση του Αθηναϊκού πολεμικού ναυτικού και κατέστησε δυνατή την νίκη στην ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Τα ορυχεία, τα οποία άνηκαν στο κράτος, δίνονταν για την αξιοποίησή τους σε «εργολάβους» για ένας συγκεκριμένο σταθερό ποσό και ένα μέρος της εργασίας. Οι σκλάβοι μισθώνονταν αποκλειστικά. Προς το τέλος τους 5ου αιώνα, η παραγωγή ελαττώθηκε, οφειλόμενη κυρίως στην Σπαρτιατική κατάληψη της Δεκελείας. Παρόλα αυτά τα ορυχεία συνέχισαν να δουλεύουν, αν και τα αρχεία δείχνουν ότι τα αποθέματα έφταναν στο τέλος τους, και ο Παυσανίας μιλάει για αυτά σαν κάτι από το παρελθόν. Ο αρχαίος τρόπος εξόρυξης αποτελούταν από λόγχες και γαλαρίες για την εκσκαφή του μεταλλεύματος. Κοιλώματα και άλλες διατάξεις είναι ορατές ακόμη και σήμερα.

Τα ορυχεία επαναλειτούργησαν στις αρχές του 20ού αιώνα από κυρίως γαλλικές αλλά και ελληνικές εταιρίες, αλλά κυρίως για την εξόρυξη μολύβδου, μαγνησίου και καδμίου. Ο πληθυσμός της πόλης τονώθηκε, και στα νεότερα χρόνια έφτασε τους 10 χιλιάδες κατοίκους.

Φυσικά επήλθε μια μαζική περιβαλλοντική καταστροφή, της οποίας τα αποτελέσματα και οι συνέπειες είναι ορατές ακόμα και σήμερα. Στα παράλια της πόλης στοιβάζονται εκατομμύρια τόνοι επεξεργασμένου υλικού και υπάρχει εκτενής συσσώρευση βαρέων μετάλλων (π.χ. αρσενικό) στο έδαφος τα οποία εμποδίζουν ακόμα την καλλιέργεια της γης.

Συνοικίες

• Θορικός
  
• Κάτω Σούνιον (πληθυσμός: 193, (1991))
  
• Λεγραινά
  
  

Ιστορικά στοιχεία πληθυσμού

Τα στοιχεία πληθυσμού αναφέρονται στο Λαύριο και όχι στο Δ.Δ. Λαυρεωτικής.

Έτος Πληθυσμός

1907 10.007
1981 10.124
1991 8.846
2001 8.558

Στο Λαύριο εδρεύουν πολλές υπηρεσίες μεταξύ των οποίων Αστυνομικό τμήμα, Λιμεναρχείο, Πυροσβεστικός σταθμός, Τελωνείο, Λιμενικό Ταμείο, Πλοηγικός Σταθμός, Παράρτημα Οίκου Ναύτου, Τμήμα Ασφαλείας, Τμήμα αλλοδαπών, Οικονομική Εφορία, Στρατόπεδο προσφύγων, Υποθηκοφυλακείο, Ταχυδρομείο, 2 τράπεζες (Εθνική και Εμπορική) κ.ά. καθώς και δημοτική αγορά, καθώς και πολλά μαγαζιά κάθε είδους. Επίσης στη πόλη υπάρχουν 4 δημοτικά σχολεία, 2 Γυμνάσια, 1 Τεχνικό Λύκειο και 1 Γενικό Λύκειο.

Η πόλη του Λαυρίου σήμερα κοσμείται με το μοναδικό στην Ελλάδα Ορυκτολογικό Μουσείο, ενώ όλες οι παλιές βιομηχανικές εγκαταστάσεις του, έχουν ανακηρυχθεί σε «βιομηχανικό πάρκο».

Εκκλησιαστικά το Λαύριο υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής.

Λαογραφία: Ο ετήσιος προπολεμκός χορός που δίδονταν από τη Λαυρεωτική εταιρεία στο Λαύριο ήταν από τους πλέον τότε πολυφημισμένους και μάλιστα τον θεωρούσαν τρίτο σε κοινωνική αξία - προβολή μετά τον χορό των Ανακτόρων και της Σχολής Ευελπίδων. Αυτόν το χορό μνημόνευσε σε έργο του και ο Μάνος Χατζιδάκις («Ποιος είναι απόψε ο τυχερός, στο Λαύριο γίνεται χορός...»)

T.δ. Λαυρεωτικής [ 10.612 ]

• το Λαύριο [ 8.558 ]
• το Άνω Θορικό [ 252 ]
• το Θορικό [ 265 ]
• η Κάτω Ποσειδωνία [ 794 ]
• το Κάτω Σούνιο [ 290 ]
• τα Λεγρενά [ 453 ]