.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αιτωλοακαρνανίας

Νομός Αιτωλοακαρνανίας

-- Δήμος Οινιάδων --

Η Κατοχή είναι κωμόπολη του δήμου Οινιάδων στο νομό Αιτωλοκαρνανίας. Βρίσκεται στη μια όχθη του Αχελώου, 22 χιλιόμετρα απο το Μεσολόγγι. Εχει πληθυσμό 3.000 κατοίκων. Το κυριότερο μέρος του σημερινού χωριού είναι χτισμένο πάνω σε μικρό λόφο που οι πρόποδες αγγίζουν τη δεξιά όχθη του Αχελώου. Στο σημείο αυτό το ποτάμι στενεύει περισσότερο και σχηματίζει κάποιο φυσικό πόρο που διευκολύνει τη διάβαση του.

Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας

Για το όνομα του χωριού δεν είναι σαφές από πού προέρχεται. Ασφαλώς πάντως δεν έχει σχέση μέ κατοχές στρατιωτικού ή πολεμικού τύπου. Μιά εκδοχή είναι να προέκυψε απ' την έκφραση «κάτω εκεί» (κατά τό κάτσε Αντώνη = Κατσαντώνη), που ειπώθηκε από κάποιους περαστικούς που εν συνεχεία έκαναν κατοχή εκεί. Άλλη εκδοχή σχετίζεται με το πεδινό της περιοχής (κατωχώρι), που θα ταίριαζε όμως καλύτερα στο αντικριστό και πράγματι χαμηλό Νιοχώρι. Πάντως τό σημερινό της όνομα το είχε κατά το Μεσαίωνα και αποτελούσε ένα από τα προπύργια τής μεσαιωνικής πόλης Αχελώος (ο ποταμός τότε λεγόταν Άσπρος) ή ακόμα και του Αγγελοκάστρου.

Η Κατοχή έχει περίπου 3000 κατοίκους ενώ άλλοι 1000 περίπου είναι κάτοικοι Αθηνών. Τά κυριότερα αξιοθέατα τού χωριού είναι ο αρχαιολογικός χώρος τών Οινιάδων στήν τοποθεσία Τρίκαρδος, ο βιότοπος τού Δέλτα τού Αχελώου, πού αποτελεί προστατευόμενη περιοχή, ο λόφος τής Παναγίας καί τό εκκλησάκι τού Άϊ Νικόλα λίγo έξω απ' τό χωριό. Ενδιαφέρον παρουσιάζει καί τό μοναστήρι τής Παναγίας τής Λεσινιώτισσας πού βρίσκεται στήν ευρύτερη περιοχή. Είναι κτίσμα τού 16ου αιώνα καί εδώ υπάρχει η περίφημη εικόνα τής Παναγίας τήν οποία κατά τήν παράδοση φιλοτέχνησε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Τό μοναστήρι ήταν απροσπέλαστο κατά τήν Τουρκοκρατία λόγω τών βάλτων πού τό περιέβαλλε, γι' αυτό καί δέν πατήθηκε απ' τούς Τούρκους.

Γιά τό όνομα τού χωριού δέν είναι σαφές από πού προέρχεται. Ασφαλώς πάντως δέν έχει σχέση μέ κατοχές στρατιωτικού ή πολεμικού τύπου. Μιά εκδοχή είναι νά προέκυψε απ' τήν έκφραση " κάτω εκεί " (κατά τό κάτσε Αντώνη = Κατσαντώνη),πού ειπώθηκε από κάποιους περαστικούς πού εν συνεχεία έκαναν κατοχή εκεί. Άλλη εκδοχή σχετίζεται μέ τό πεδινό τής περιοχής ( κατωχώρι), πού θά ταίριαζε όμως καλλίτερα στό αντικριστό καί πράγματι χαμηλό Νιοχώρι. Πάντως τό σημερινό της όνομα τό είχε κατά τόν Μεσαίωνα καί αποτελούσε ένα από τά προπύργια τής μεσαιωνικής πόλης Αχελώος (ο ποταμός τότε λεγόταν Άσπρος) ή ακόμα καί τού Αγγελοκάστρου.

Κατά τά αρχαία χρόνια ο λόφος τής Κατοχής πρέπει νά ήταν κι αυτός Εχινάδα νήσος καί αποτελούσε επίνειο καί ποτάμιο προπύργιο τών αρχαίων Οινιάδων. Ο Αχελώος ποταμός μέ τίς προσχώσεις του αργότερα κατέστησε τόν χώρο συνέχεια τής ξηράς.

Μέ τήν ευκαιρία αναφέρουμε καί τόν "μύθο" τού Αλκμαίωνα.

Όταν ο Πολυνείκης γιός τού Οιδίποδα οργάνωνε τήν περίφημη εκστρατεία τών "7 επί Θήβας" γιά να πάρει τήν βασιλεία τών Θηβών,πού τήν είχε καταχραστεί ο αδελφός του Ετεοκλής, προσπάθησε νά πάρει μαζί του καί τόν βασιλιά τού Ορχομενού μάντη Αμφιάραο. Ο Αμφιάραος όμως, επειδή είχε μαντεύσει τό θλιβερό τέλος αυτής τής εκστρατείας, κρυβόταν γιά ν' αποφύγει τήν συμμετοχή του σ' αυτή. Η γυναίκα του Εριφύλη όμως τόν πρόδωσε, μέ αποτέλεσμα νά συμμετάσχει στήν εκστρατεία καί νά σκοτωθεί, όπως άλλωστε όλοι. Ο γιός τού Αμφιαράου , Αλκμαίων, σκότωσε τήν μητέρα του γιά νά εκδικηθεί τόν θάνατο τού πατέρα του, καί σύντομα όμως άρχισε νά βασανίζεται απ' τίς Ερινύες για τήν μητροκτονία. Απευθύνθηκε λοιπόν στό Μαντείο τών Δελφών καί ζήτησε χρησμό πώς θά απαλλαγεί απ' αυτές. Η Πυθία χρησμοδότησε ότι θά 'πρεπε νά καταφύγει σέ μέρος πού δέν υπήρχε όταν έκανε τό φονικό. Έτσι ο Αλκμαίων ήλθε στά μέρη πού δημιούργησε ο Αχελώος μεταγενέστερα μέ τίς προσχώσεις του, παντρεύτηκε τήν κόρη τού Αχελώου, Καλλιρρόη, καί έκανε τόν Αμφότερο καί τόν Ακαρνάνα, εξ ού η Ακαρνανία καί οι Ακαρνάνες, .

Ακολουθούν κάποια ποιήματα πού αναφέρονται στήν Κατοχή ή τό ποτάμι καθώς καί τό ποίημα "Ο Βασιλιάς Ανήλιαγος" τού Γ. Δροσίνη.

Η ΝΙΟΠΑΝΤΡΗ

Θυμάμαι βραχοστύλωτο χωριό την Κατοχή,
πιο ταπεινό κι αντίπερα το πράσινο Νιοχώρι,
στη μέση του Ασπροπόταμου πλατιά η ταραχή.
Θυμάμαι την περαταριά και του παπά την κόρη.
Και πιο πολύ το σπίτι σου και την ολονυχτιά
και το κρουστό σου το κορμί και το μελένιο στόμα,
και τη ματιά σου, νιόπαντρη, του πόθου σαϊτιά.
Κάνω σου τόνομα να πώ, μου καίει τ’ αχείλι ακόμα.

Κ. Παλαμάς

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΑΚΗ ΓΡΙΒΑ

Τι είν’ το κακό πού γίνιτι κι η ταραχή η μεγάλη,
στη μέση του Ξηρόμιρου στη Γκατουχή στη χώρα,
του Θουδουράκη κλείσανι πεντέξι βιλαέτια.
Ήρθ’ ο Μακρής απ’ του Ζυγό κι ου Τσόγκας απ’ του Βάλτου
κι ου Πισλής απ’ τα’ Άγραφα κι ου καπιτάν Σουλιώτης.
-Τι λές αυτού, παλιόβλαχι, μωρέ παλιογουρνάρη;
Ιμέ μι λένι Θουδουρή, μι λένι Θουδουράκη.
Έβγα ισύ μί τέσσιρους κι ιγώ μι τον Αράπη.
-Μα θα σι κάψου ζουντανό μι του πουλύ τ’ ασκέρι.
Κι στη φουτιά τούν βάλανι από του μεσημέρι
κι ου ήλιους εβασίλιψι κι του φιγγάρι βγήκι
κι ου καθαρός αυγερινός πάει να βασιλέψει.
Δημοτικό

ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΝΙΓΜΕΝΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ

Σαν πήρα ένα κατήφορο, στην άκρη το ποτάμι,
μά το ποτάμι ήταν θολό, θολό κατεβασμένο,
σέρνει λιθάρια ριζιμιά, δέντρα ξεριζωμένα,
σέρνει και μια γλυκομηλιά στα μήλα φορτωμένη
κι ανάμεσα στους κλώνους της δυό αδέλφια αγκαλιασμένα.
Τόνα το λένε Γιαννακό και τάλλο Θοδωράκη.

Δημοτικό

ΕΣΕΙΣ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Εσείς βουνά της Κατοχής, βουνά του Ξηρομέρου,
βαστάτε να βαστάξομε το φετεινό χειμώνα.
Ο Βάλτος επροσκύνησε κι όλο το Ξηρομέρι,
το Μεσολόγγι το μικρό, αυτό δεν προσκυνάει,
μόνο χαλεύει πόλεμο, χαλεύει το ντουφέκι,
γιατ’ έχει άντρες διαλεχτούς κι όλο καπεταναίους,
έχει το Μάρκο Μπότσαρη με χίλιους πεντακόσιους.

Δημοτικό

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Ο πνιγμός στον Αχελώον
υφ’ Ελλήνων αγαθών
Τούρκους έφερεν αθρόον
εις του Άδου τον βυθόν.
Της Βονίτσης παρομοίως
και η μάχη Κατοχής
θαυμασμόν κινεί ιδίως
μέγας θρίαμβος ψυχής

Α. Γιαννόπουλος

Ο Βασιλιάς Ανήλιαγος

Στού βασιλιά του Τρίκαρδου το μοναχό παιδί
οι μοίρες πού το μοίρωσαν κατάρα είχαν κάνει
πώς άμα ο ήλιος το ιδεί
ευθύς θε να πεθάνει.
Κι ο βασιλιάς πατέρας του μ’ ελπίδα να σωθεί
από του ήλιου το κακό και φλογισμένο μάτι
τούχτισ’ επίτηδες βαθύ
μέσα στη γή παλάτι.
Χρόνια περάσαν πέθανε ο γέροντας γονιός…
Και με την ώρα την καλή θα βασιλέψει τώρα
Ανήλιαγος ο μορφονιός
στού Τρίκαρδου τη χώρα.
Και ο βασιλιάς Ανήλιαγος τις μέρες του περνά
μές΄στα βαθιά παλάτια του και μοναχά το βράδι
βουνά και κάμπους τριγυρνά
στής νύχτας το σκοτάδι.
Κι η Κυρα-Ρήνη η όμορφη τον είδε μια βραδιά
στο Κάστρο εμπρός να κυνηγά μ’ ολόφωτο φεγγάρι
κι ένοιωσε αγάπη στην καρδιά
για τ’ άξιο παλληκάρι.
Ο βασιλιάς Ανήλιαγος –σαν κάθε βασιλιάς-
τώρα κι αυτός ολονυχτίς στη χώρα δε γυρίζει.
Σ’ αγαπημένη αγκαλιά
γυρμένος ξενυχτίζει.
Μά στη χαρά του δεν ξεχνά της μοίρας το γραφτό,
και πρίν να φέξει στο βουνό και πρίν να φέξει τ’ άστρο
αφήνει ταίρι ζηλευτό
και φεύγει από το Κάστρο.
Του κάκου τον ρωτά η Κυρά : πώς έτσι πρωϊνά
την παρατάει μοναχή: Εκείνος δεν της κρίνει
και μαύρη ζήλεια τυραννά
τη δόλια Κυρά-Ρήνη.
Τόσο, πού τι σοφίζεται η πονηρή Κυρά;
Όλους με μιάς τους πετεινούς του κάστρου της σκοτώνει
για να μη νοιώσει μια φορά
ο νιός πώς ξημερώνει.
Ο βασιλιάς Ανήλιαγος γελιέται την αυγή…
Και πρίν να ‘ρθεί στον Τρίκαρδο, κοντά στην Παλιομάνη,
κατάρα! Ο ήλιος είχε βγεί
κι ο νιός είχε πεθάνει!

Γ. Δροσίνης

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΙΝΙΑΔΩΝ
Δημοτική Κοινότητα Κατοχής
Κατοχή, η
Δημοτική Κοινότητα Νεοχωρίου Μεσολογγίου
Μαγούλα, η
Μάρμαρα, τα
Νεοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Γουριάς
Γουριά, η
Τοπική Κοινότητα Λεσινίου
Λεσίνιο, το
Τοπική Κοινότητα Μάστρου
Μάστρον, το
Πλατάνια, τα
Τοπική Κοινότητα Πενταλόφου
Πεντάλοφον, το

Νομός Αιτωλοακαρνανίας: Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αιτωλοακαρνανίας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License