-- Κοινότητα Θερμών --

Κάτω Θέρμες, οικισμός του νομού Ξάνθης. Δοιηκητικά ανήκει στην Κοινότητα Θερμών και έχει 193 κατοίκους (2001) .

View Larger Map

Κάτω Θέρμες Ξάνθης, Θράκη, Ελλάδα. (Πληροφορία για την φωτογραφία)

Οι Θέρμες (Πομάκικα: Ναγκόρνε Μααλέ [1] (Άνω Θέρμες), Σρέντνα Λίτζα [2] (Μέσες Θέρμες), παλιά ονομασία Ιλίτσα[3] [4] [5]) είναι ένα ορεινό Πομάκικο[6][7] χωριό το οποίο βρίσκεται 40,5 χιλιόμετρα [8] οδικώς βόρεια από την Ξάνθη στα Ελληνο-Βουλγαρικά σύνορα. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 500μ περίπου και έχει συνολικό πληθυσμό 1.221 κατοίκους. [9] Χωρίζεται στους παρακάτω οικισμούς: τις Άνω Θέρμες, τις Μέσες Θέρμες, τις Κάτω Θέρμες και τις Ιαματικές Πηγές Θερμών. Στο χωριό υπάρχει Γυμνάσιο το οποίο βρίσκεται στην περιοχή των Ιαματικών Πηγών.

Εθνοτικές εντάσεις

Το Σεπτέμβριο του 2010, το Γαλλικό Τηλεοπτικό συνεργείο του καναλιού TF3 δοκίμασε να τραβήξει πλάνα από το χωριό και τους κατοίκους για την δημιουργία βίντεο-ρεπορτάζ με θέμα τα Πομάκικα χωριά της Θράκης. Το τηλεοπτικό συνεργείο ζήτησε τη βοήθεια του προέδρου του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων και διευθυντή της Ζαγάλισα κ. Ιμάμ Αχμέτ. Όταν το συνεργείο - μετά τη Γλαύκη - έφθασε στις Θέρμες, και άρχισε να τραβά πλάνα, εμφανίστηκε μία μικρή ομάδα «σεσημασμένων» κατοίκων με επικεφαλής τον ιμάμη και δήλωσαν ότι «οι κάτοικοι δεν είναι Πομάκοι, αλλά Τούρκοι και απαγορεύεται να βιντεοσκοπήσουν το σχολείο και το τζαμί».

Όταν ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, κ. Ιμάμ Αχμέτ αντέδρασε, ο ιμάμης άρχισε να καλεί απεγνωσμένα από το κινητό του … ενισχύσεις από τα γύρω χωριά. Πράγματι, σε λίγη ώρα συγκεντρώθηκε ένας μηχανισμός… καταστολής (αλλά και πολλοί περίεργοι) κυρίως από τον Εχίνο και τα Μελίβοια καθώς και ο δήμαρχος Μύκης Μουσταφά Αγγά, ο αντινομάρχης Τουρκές Χατζημεμίς (στον συνδυασμό του Γιώργου Παυλίδη), ο πρόεδρος Θερμών Χασάν Ναζίρ, ο Αχμέτ Χράλογλου…βοηθός του ψευτομουφτή Ξάνθης, ο δικηγόρος του…πλήθους Ιχσάν Καχιγιά κ.ά. με άγριες διαθέσεις κατά του προέδρου του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων κ. Ιμάμ Αχμέτ και των μελών του συνεργείου.

Και ενώ η ένταση κορυφώθηκε έφθασαν αστυνομικές δυνάμεις από τον Εχίνο και την Ξάνθη. Οι συγκεντρωθέντες απαιτούσαν από το συνεργείο να τους δείξει τα πλάνα που τράβηξαν για να τα …λογοκρίνουν και να επιλέξουν εκείνοι ποια πρέπει να παραμείνουν και ποια πρέπει να διαγραφούν! Οι Γάλλοι καθώς και η Ελληνίδα δημοσιογράφος που τους συνόδευε, εξεπλάγησαν από τις βάρβαρες διαθέσεις του πλήθους και τελικά δέχθηκαν να λογοκριθούν τα πλάνα καθώς ενώπιον των αστυνομικών αρχών τους …απαγόρευαν την αποχώρηση από το χωριό. Οι εκπρόσωποι του μαινόμενου πλήθους ...έλεγξαν εξονυχιστικά τα πλάνα και αφού υπέδειξαν ποια πρέπει να «κοπούν», υποχρέωσαν το συνεργείο και σε νέα ταπείνωση, δηλαδή να υπογράψουν έγγραφο-δέσμευση γραμμένο στα Ελληνικά (σημειώνουμε ότι οι Γάλλοι δεν γνωρίζουν ούτε λέξη Ελληνικά) ότι δεν θα προβάλλουν τα πλάνα που έχουν διαγραφεί!

Ο Ιμάμ Αχμέτ κράτησε ηρωϊκή στάση γιατί παρά τις απειλές του όχλου των Πομακογενιτσάρων και τις …παραινέσεις της Ελληνικής αστυνομίας, αρνήθηκε να αποχωρήσει από το χώρο.

Ταυτόχρονα,όμως, υπερασπίστηκε και την τιμή της Ελλάδας και απέτρεψε την δημιουργία ενός μικροχώρου τύπου Ίμια, στην ορεινή Ροδόπη. Απεχώρησε πέντε ώρες μετά και μόνο όταν το συμβάν είχε λήξει, αρνούμενος να δεχθεί αστυνομική συνοδεία. Η στάση του απέτρεψε τη δημιουργία τετελεσμένων, ακόμα και σε συμβολικό επίπεδο. Αυτό ήταν το χρέος του ως περήφανου Πομάκου και αυτό έπραξε…[10]

Αξιοθέατα
Ανάγλυφο του Μίθρα

Ιστορικά είναι γνωστές οι Θέρμες για τον Μίθρα, μια περσική θεότητα (θεός του ήλιου) που λατρευόταν στην περιοχή. Στην περιοχή Κάτω Θερμών υπάρχει το ανάγλυφο του Μίθρα λαξευμένο πάνω σε βράχο το οποίο συμβολίζει ένα σπήλαιο όπου στο κέντρο ο Μίθρας θυσιάζει ένα ταύρο ανάμεσα από τον Καύτη (Cautes) και τον Καυτοπάτη (Cautopates) (συνοδοί του θεού).

Ανάγλυφο Μίθρα - Κοντινή εικόνα.
Το Ανάγλυφο του Μίθρα Ταυροκτόνου (μυθολογικό πρόσωπο - περσική θεότητα - θεός του ήλιου).

Κάτω από το Ταύρο διακρίνεται φίδι και στο πλάι φαίνεται μια άλλη μορφή που ίσως είναι ο Ήλιος ή η Σελήνη. Στο κάτω μέρος του ανάγλυφου παρουσιάζονται σκηνές από τον κύκλο του θεού (ο Μίθρας κυνηγός, χειροτονία, ιερό φαγητό Μίθρα και ήλιου, άνοδος Μίθρα στον ουρανό κλπ). Το ανάγλυφο χρονολογείται από το 2-3ο αιώνα μ.Χ. και βρίσκεται δίπλα από το οικισμό Κάτω Θέρμες. [11] [12]

Ιαματικές Πηγές
Θερμά λουτρά - Περιοχή θερμών πηγών - το λουτρό αυτό στο παρελθόν ανήκε στο συγκρότημα του τεκέ Μπουνταλά Χότζα [13] [14].

Κύριο λήμμα: Ιαματικές Πηγές Ξάνθης

Οι Ιαματικές πηγές, όπως και το Γυμνάσιο, βρίσκονται 1 χλμ. ανατολικά των (Κάτω) Θερμών. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τις θερμές ιαματικές πηγές που υπάρχουν σε ακτίνα 1 χιλιομέτρου στις Θέρμες. Στο χωριό υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, και πισίνες με ιαματικά λουτρά (μερικές από τις πισίνες είναι ελεύθερες αλλά υπάρχουν και οργανωμένες - επί πληρωμή - εγκαταστάσεις). [15]
Προσωπικότητες

Ιμάμ Αχμέτ (1952-), δάσκαλος (απόφοιτος Ειδικής Παιδαγωγής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης - ΕΠΑΘ), εκδότης της εφημερίδας Ζαγάλισα.

Παραπομπές

Εφημερίδα Ζαγάλισα: Άνω Θέρμες.
Εφημερίδα Ζαγάλισα: Μέσες Θέρμες.
Kevin Featherstone, Dimitris Papadimitriou, Argyris Mamarelis, Georgios Niarchos (2011). The Last Ottomans - The Muslim Minority of Greece 1940-1949. Palgrave Macmillan, σελ. XVI - XIX. ISBN 978-0230232518.
Μουσουλμανικά Μνημεία Δυτικής Θράκης, Ελλάδα. Μουφτεία Ξάνθης, Κομοτηνής, Έβρου. 2009, σελ. 131.
Πέτρου Α. Γεωργαντζή (1998). Προξενικά Αρχεία Θράκης - Τόμος Α - Πρεσβεία Κωνσταντινουπόλεως, Προξενείο Αδριανουπόλεως, Υ-προξενεία Φιλ/πόλεως & Ξάνθης. Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. Παράρτημα - Πίνακες Στατιστικοί - Υποδιοίκησις Ξάνθης.
"Μέσα στα Πομακοχώρια, και συγκεκριμένα στις Θέρμες" Καθημερινή
Domna Michail, Migration, tradition and transition among the Pomaks in Xanthi (Western Thrace), LSE PhD Symposium on Social Science Research on Greece, Hellenic Observatory, European Institute, LSE, June21, 2003
Απόσταση Κάτω Θερμών από Ξάνθη: Ιστοσελίδα Γραφείου Μειονοτικής Εκπαίδευσης Θράκης.
"Διοικητική Διαίρεση" Έγγραφο από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Υπουργείου Εσωτερικών. www.ypes.gr.
«Ο ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΜΑΣ ΙΜΑΜ ΑΧΜΕΤ! ΑΝΙΣΧΥΡΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ! ΠΑΡΤΥ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΣΤΑ ΠΟΜΑΚΟΧΩΡΙΑ».
19-Απρ-2007 άρθρο στην εφημερίδα "ο Χρόνος" Κομοτηνής: Οι άγνωστες Θέρμες, 90 χιλιόμετρα από Κομοτηνή - Τα στοιχεία στο άρθρο για το Ανάγλυφο του Μίθρα προέρχονται από τους αρχαιολόγους Μαρίας-Γαβριέλλας Παρισάκη και Λουίζας Λουκοπούλου.
Επίσημη ιστοσελίδα Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού (culture.gr): Ανάγλυφο του Μίθρα Ταυροκτόνου.
Prof. Dr. Heath W. Lowry (2012-03-12). «Osmanlıların Balkanlara Yerleşmesinde İmaretlerin Rolü / The Ottoman Settlement in the Balkans: The Role of Imarets». Διάλεξη Οθωμανολόγου Heath W. Lowry από το Πανεπιστήμιο Princeton στο Fatih Üniversitesi. Ανακτήθηκε στις 2012-07-16.
Heath W. Lowry (2009). In the Footsteps of the Ottomans: A Search for Sacred Spaces & Architectural Monuments in Northern Greece. Istanbul: Mary Martin Booksellers / Bahçesehir University Publications, σελ. 30-31. ISBN 9789756437865.

Νικόλαος Κόκκας (2006-11-15). «Ιαματικά Λουτρά Θερμών». Οδηγός Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Ανακτήθηκε στις 2012-07-13.

Αναφορές

Εφημερίδα Ζαγάλισα, χάρτης Πομακοχωρίων Νομού Ξάνθης
Δρ.Πέτρος Α. Γεωργαντζής, ιστορικός, Επιστολή προς όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Ν. Ξάνθης
Αναδημοσίευση από περιοδικό ΙΧΩΡ, τέυχος 68, Μάιος - Ιούνιος 2006
Ίδρυμα Βασιλείου Μελά, Προσχολική Αγωγή, Νηπιαγωγείο Πομάκων Άνω Θερμών
Έθνος On Line, Νίκη Μηταρέα, Ξάνθη: η Κυρά της Θράκης, Γραφικές Διαδρομές
Φάνη Μαλκίδη, Ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Χώρος και περιβάλλον: Παγκοσμιοποίηση-Διακυβέρνηση-Βιωσιμότητα, Αθήνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Άρθρο Διμηνιαίας εφημερίδας: Καπετάν Ζαχαρίας, Εκπολιτιστικού Συλλόγου Λυγερέα Μάνης, έτος 6ο, φύλλο 32, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2000

Νομός Ξάνθης : Δήμος, Κοινότητα Ξάνθης | Αβδήρων | Βιστωνίδος | Μύκης | Σταυρούπολης | Τοπείρου | Θερμών | Κοτύλης | Σατρών | Σελέρου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ξάνθης