.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Ημαθίας

Νομός Ημαθίας Δήμος Δοβρά

Φυτεία, οικισμός (υψόμετρο 540μ.) [1] του νομού Ημαθίας τις πλαγιές του Βερμίου [2] . Δοιηκητικά ανήκει στον Δήμο Δοβρά και έχει 483 κατοίκους (2001). Βρίσκεται 13 χλμ. από την πόλη της Βέροιας και 15 χλμ. από την πόλη της Νάουσας, 5 χλμ. από το Τοπικό διαμέρισμα Τριλόφου, 5 χλμ. από το Κωστοχώρι και 5χλμ. από το Αρκοχώρι.

View Larger Map

Επίσης βρίσκεται 10 χλμ. από το χιονοδρομικό κέντρο του Σελίου [3], με το οποίο συνδέεται με χωματόδρομο είτε μέσω Μαρούσιας[4] είτε μέσω Κωστοχωρίου.

Το τοπικό διαμέρισμα Φυτείας

Φυτιά το χειμώνα (Πληροφορία για την φωτογραφία)

Το Τοπικό διαμέρισμα Φυτείας Ημαθίας (κάτ. 709) από το 1998, με τη διοικητική ανασυγκρότηση που επέφερε το σχέδιο "Καποδίστριας", ανήκει στο δήμο Δοβρά (κάτ. 5.154) του νομού Ημαθίας μαζί με τα χωριά Αγ. Γεώργιος (έδρα Δήμου) (κάτ. 1.682), Αγ. Μαρίνα ( κάτ. 788), Τρίλοφος (κάτ. 661) και Πατρίδα (κάτ. 1287).

Αποτελείται από τέσσερις οικισμούς: Φυτιά, Κωστοχώρι, Λιανοβρόχι (δίπλα στη Βέροια) και Αγ. Νικόλαος (δίπλα στην Πατρίδα).

Ιστορικά στοιχεία

Η περιοχή της Φυτιάς σύμφωνα με ενδείξεις κατοικείται από την αρχαιότητα[1][2][3]. Το χωριό ονομαζόταν Τσόρνοβο ή Τσέρνοβο που σημαίνει μαύρο κρασί (tserno vino) λόγω του σκούρου κόκκινου κρασιού που παρήγαγαν οι αμπελώνες του και το ονόμασαν έτσι ενδεχομένως οι κάτοικοι άλλων γύρω περιοχών που μιλούσαν σλάβικα. (Άλλωστε οι Φυτιώτες μέχρι και σήμερα θεωρούνται από τους καλύτερους αμπελουργούς και παρασκευαστές κρασιού της περιοχής[4]). Μετονομάστηκε το 1926 σε Φυτεία και τα νεώτερα χρόνια σε Φυτιά[5].

Το χωριό δύο φορές έχει καεί ολοσχερώς κατά το παρελθόν και δυστυχώς στα καμμένα κτίρια ήταν και η Κοινότητα του χωριού με αποτέλεσμα πολλά έγγραφα που αναφερόταν στην Ιστορία του χωριού να γίνουν στάχτη. Έτσι η ακριβής ιστορία του χωριού είναι δύσκολο να βρεθεί και ό,τι στοιχεία υπάρχουν είναι από προφορικές μαρτυρίες των γηραιότερων κατοίκων. Το πείσμα και η αγάπη των κατοίκων για τον τόπο τους έγινε η αιτία να ξαναχτιστεί ισάριθμες φορές.

Μία εκδοχή λέει ότι οι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από νομάδες που ήρθαν από Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία και εγκαταστάθηκαν με τα κοπάδια τους κάποια στιγμή στο μέρος όπου βρίσκεται το χωριό σήμερα και έκτισαν σιγά σιγά τον οικισμό και αργότερα με την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους το 1821 από τους Τούρκους δόθηκαν εκτάσεις στον οικισμό αυτό στους Έλληνες "γραφιάδες", που είχαν ανέβει από την Πελοπόνησσο στη Μακεδονία.

Πάντως όλες οι μαρτυρίες συγκλίνουν στο γεγονός ότι οι κάτοικοι της Φυτιάς έχουν ελληνική καταγωγή και ανέκαθεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα[6]. Εξάλλου το λεξιλόγιο των κατοίκων ακόμα και των γηραιότερων είναι αμιγώς ελληνικό με ελάχιστα κατάλοιπα άλλων γλωσσών. Ενδεικτικά είναι εξάλλου τα λεγόμενα "Δίστιχα της Φυτειάς" [5] όπως διασώθηκαν από τον αείμνηστο π. Αθανάσιο Αν. Μαρμαρά[7] και χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Κατά την επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι της Φυτείας αγωνίστηκαν κατά των Οθωμανών. Σπουδαίος αγωνιστής της επανάστασης του 1821 ήταν ο Ιωάννης Αθανασίου[8]. Το 1822 έγινε και η πρώτη καταστροφή του χωριού [6].

Από τη Φυτιά θεωρείται ότι κατάγεται ο Άγιος Τιμόθεος ο Οσιομάρτυς εκ Βεροίας[7][8] ο οποίος γεννήθηκε περίπου το 1762, έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος και με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 μαρτύρησε μαζί με άλλους μοναχούς στο Λευκό Πύργο (που χρησιμοποιούνταν τότε ως φυλακή), όπου και παρέδωσε την αγία ψυχή του το 1822 ύστερα από τα φρικτά βασανιστήρια των Οθωμανών[9].

Στο Μακεδονικό Αγώνα 1904-1908 πήραν μέρος αρκετοί Φυτιώτες, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν επίσημα[10] ως Μακεδονομάχοι από το ελληνικό κράτος το 1963[9] και αρκετοί έπεσαν νεκροί στις μάχες[10][11].

Στη Φυτιά γεννήθηκε και μεγάλωσε η αγωνίστρια της ΕΠΟΝ και εξέχων στέλεχος του ΚΚΕ συγγραφέας Όλγα Μάστορα - Ψαρογιάννη[11].

Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου [12] κηρύχτηκε το 1969 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο [13] από το ελληνικό κράτος.

Φυτεία Ημαθίας, Φυτεία Ημαθίας, Φυτεία Ημαθίας,

Σήμερα

Η Φυτιά [14] είναι ένα όμορφο χωριό που χαρακτηρίζεται από την πολύ πλούσια βλάστηση [15] και τους ήρεμους ρυθμούς ζωής.

Παλαιότερα το χωριό αριθμούσε πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό, αλλά η έλλειψη εργασίας κυρίως ανάγκασε τους κατοίκους να κατέβουν προς τις μεγάλες πόλεις και κυρίως στη Βέροια, ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι που απέμειναν (περίπου 200) δραστηριοποιούνται κυρίως σε αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Κάθε καλοκαίρι όμως στο χωριό έρχονται εκατοντάδες επισκέπτες, οι οποίοι είτε έχουν κτίσει εξοχικά στο χωριό είτε έρχονται σε συγγενείς τους καθώς η ομορφιά του χωριού, με την πλούσια βλάστηση και τα παραδοσιακά δρομάκια, είναι ανείπωτη και σε συνδυασμό με το πλούσιο οξυγόνο που εισπνέει ο επισκέπτης καθιστούν την περιοχή ως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες του Νομού Ημαθίας.

Τρεις είναι οι πιο σημαντικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο χωριό: 1)το κουρμπάνι [16] [17] στις 18 Ιανουαρίου προς τιμήν του Αγίου Αθανασίου, 2)πολιτιστικές εκδηλώσεις με χορευτικά συγκροτήματα [18] στις 23 Αυγούστου (Εννιαήμερα της Θεοτόκου) και 3)το κάψιμο των κέδρων (κέδαρα)[19] στις 23 Δεκεμβρίου (προπαραμονή Χριστουγέννων) στις 12 το βράδυ με συμμετοχή πολλών επισκεπτών από όλη την Κεντρική Μακεδονία. [20]

Σημαντικό ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα και όχι μόνο παίζει ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Σύλογος Φυτείας (Ε.Μ.Σ.Φ.)[21], που ιδρύθηκε το 1981.

Από τη Φυτιά κατάγεται ο γνωστός τραγουδιστής και τραγουδοποιός Νίκος Ζιώγαλας.

Υπάρχουν δύο εκκλησίες, ο Άγιος Νικόλαος [22] και ο Άγιος Αθανάσιος [23] που θεωρείται ο προστάτης του χωριού. Ακόμη υπάρχουν τέσσερα παρεκκλήσια γύρω από το χωριό, η Αγία Παρασκευή [24] στο Κλαδάκι, οι Άγιοι Θεόδωροι [25], ο Άγιος Μόδεστος και ο Άγιος Πρόδρομος [26] στο δρόμο για το Κωστοχώρι. Επίσης πολύ κοντά στο χωριό, στην περιοχή της Μαρούσιας, βρίσκεται ο Μεταβυζαντινός Ναός του Αγίου Νικολάου Μαρούσιας[27], που χτίστηκε στις αρχές του 18ου αιώνα[28]. Σε απόσταση 7 χλμ. από τη Φυτιά στο παλιό δρόμο Φυτιά - Βέροια βρίσκεται η πανέμορφη Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά (Καλή Παναγιά)[29].

Υπάρχει μία ποδοσφαιρική ομάδα ο "Α.Π.Σ. Φυτιάς".

Η Φυτιά είναι μία από τις διαδρομές [30] του Ράλλυ "Φίλιππος" [31] που διοργανώνει κάθε χρόνο η Λέσχη Αυτοκινήτου Βέροιας[32].

Το χωριό συνδέεται με την πόλη της Βέροιας καθημερινώς δύο φορές με υπεραστικό λεωφορείο [33].

Φυτεία Ημαθίας

Παραπομπές

1. ↑ Επίσημη ιστοσελίδα δήμου Δοβρά - Ιστορία
2. ↑ Επίσημη ιστοσελίδα δήμου Βέροιας- Οικιστικό Πλέγμα - Αρχαιότητα
3. ↑ Μακαρονάς Χαράλαμπος - Χρονικά Αρχαιολογικά
4. ↑ Χρονικά Ε.Μ.Ι.Π.Η., έτος Β', αρ. φύλλου 6, σελ. 19
5. ↑ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε) "Πανδέκτης" - Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (Ε.Κ.Τ.)
6. ↑ Μακαρονάς Χαράλαμπος - Χρονικά Αρχαιολογικά
7. ↑ π. Αθανάσιος Αν. Μαρμαρά "Συλλογή Δημοτικών Ασμάτων" (Φυτειά τη 12-8-1959)
8. ↑ ιστολόγιο Δουμπιά, ιστορικά θέματα
9. ↑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Αρ. 28, ΒΕΡΟΙΑ 1996 - Βίος, Ακολουθία και παρακλητικός Κανών του αγίου Οσιομάρτυρος ΤΙΜΟΘΕΟΥ του Αγιορείτου
10. ↑ Ν.Δ. 4185/61
11. ↑ 1965, Αναστάσιος Εμ. Χριστοδούλου - Η συμβολή της Βεροίας εις τον Μακεδονικόν Αγώνα 1902-1908

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΟΒΡΑ
Τοπική Κοινότητα Αγίας Μαρίνης
Αγία Μαρίνα , η
Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου
Άγιος Γεώργιος, ο
Τοπική Κοινότητα Πατρίδος
Καλή Παναγία, η
Πατρίς, η
Τοπική Κοινότητα Τριλόφου
Τρίλοφον, το
Τοπική Κοινότητα Φυτείας
Άγιος Νικόλαος, ο
Κουτσοχώρι, το
Λιανοβρόχι, το
Φυτεία, η

Νομός Ημαθίας : Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ημαθίας.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License