Φούρκα Χαλκιδικής

Η Φούρκα αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Κασσάνδρας του νομού Χαλκιδικής στη βόρεια Ελλάδα. Ιδρύθηκε πιθανόν τον 16ο αιώνα από τη συνένωση μικρότερων οικισμών. Σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας ήταν ένα από τα 12 χωριά της χερσονήσου και αποτελούσε βακούφι του Γκαζανφέρ Αγά . Η Φούρκα ως οικισμός διακρίνεται στο παραδοσιακό χωριό (Φούρκα) και στον παραθαλάσσιο οικισμό (Σκάλα Φούρκας). Οι δύο οικισμοί απέχουν μεταξύ τους 3,0 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι της Φούρκας συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σπουδαίοι αγωνιστές της επανάστασης του 1821 ήταν ο Γεώργιος Ρήγας και ο Γεώργιος Φιλιππόπουλος που πήραν μέρος σε πολλές μάχες στη νότιο Ελλάδα[1].

Δ.δ. Φούρκας

το Δημοτικό διαμέρισμα έχει συνολικά 2.000 κατοίκους. Έδρα είναι η Φούρκα [ 530 ] ενώ στο διαμέρισμα ανήκει και η Σκάλα Φούρκας [ 673 ].

Οικονομία

Η οικονομία της Φούρκας είναι γεωργική, τουριστική και λίγο κτηνοτροφική και αλιευτική.
Τουρισμός

Ο τουρισμός αποτελεί ενασχόληση πολλών κατοίκων της Φούρκας κατά τους θερινούς μήνες. Στη Σκάλα Φούρκας παραθερίζουν τουρίστες από την Κεντρική Ευρώπη, εδώ και πολλά χρόνια, ενώ τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν και πολλοί Ανατολικοευρωπαίοι. Επίσης στη Σκάλα Φούρκας διατηρούν εξοχικές κατοικίες πολλοί Θεσσαλονικείς καθώς η απόσταση είναι μικρή. Οι τουριστικές εγκαταστάσεις της περιοχής περιλαμβάνουν ξενοδοχεία, beach bar, club, water sports center κ.α. Η ραγδαία οικιστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια κατέστησε τη Σκάλα Φούρκας έναν δημοφιλή προορισμό της Χαλκιδικής.Το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας είναι το μεγαλύτερο πανηγύρι στη χερσόνησο της Κασσάνδρας και διοργανώνεται κάθε χρόνο από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Φούρκας στις 16 Ιουλίου.

Ναοί

Η κεντρική εκκλησία της Φούρκας είναι αφιερωμένη στους Τρεις Ιεράρχες και κατασκευάσθηκε σε σχέδια του Φουρκιώτη Αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη. Πίσω από το ιερό της εκκλησίας βρίσκεται μνημείο πεσόντων των
Πεσόντες Φουρκιώτες 1940 - 1950

Μνημείο πεσόντων Φούρκας Χαλκιδικής
Φουρκιωτών κατά την περίοδο 1840 - 1930.
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής κατασκευάσθηκε το έτος 1857 και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.
Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που κατασκευάσθηκε τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, βρίσκεται στο κοιμητήριο του χωριού και διαθέτει αξιοθαύμαστες τοιχογραφίες.
Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στην περιοχή Μαυρούτσα στο βουνό, στη θέση που παλιά υπήρχε οικισμός ο οποίος καταστράφηκε από τους πειρατές. Υπήρξε τοιχογραφημένη, αλλά σήμερα σώζεται μόνο μια μικρή τοιχογραφία.
Η Εκκλησία Παναγιάς Μελέτης βρίσκεται στο απέναντι βουνό, είναι σταυροειδής μετά τρούλου (μοναδική ίσως στην Κασσάνδρα) και βρίσκεται και αυτή σε σημείο που παλιά υπήρχε οικισμός.
Η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας είναι νεώτερη εκκλησία και γιορτάζει κάθε χρόνο στις 17 Ιουλίου.

Εκπαίδευση και πολιτισμός

Η Φούρκα έχει δημοτικό σχολείο. Στο σχολείο από την ενσωμάτωση του Καποδιστριακού νόμου, φοιτούν και μαθητές από το Κασσανδρινό. Γυμνάσιο και Λύκειο υπάρχει στην πρωτεύουσα του δήμου Κασσάνδρας, στην Κασσανδρεία.

Από το έτος 2005 δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φούρκας, ο οποίος στεγάζεται σε δικό του πετρόκτιστο κτήριο και δραστηριοποιείται ολόκληρο το χρόνο. Διατηρεί τμήματα παραδοσιακών χορών, (παιδικό, εφηβικό, ενηλίκων) ζωγραφικής και σκακιού.

Σκάλα Φούρκας
Αρχαιολογικά ευρήματα στην Παραλία Φούρκας.

Η Σκάλα Φούρκας ή Παραλία Φούρκας είναι το επίνειο της Φούρκας και αποτελείται κυρίως από συγκροτήματα κατοικιών και τουριστικές εγκαταστάσεις. Ιστορικά κτίσματα υφίστανται στην παραλία, μεταξύ των οποίων παλαιοί οικίσκοι αλιέων και μια ιστορική αποθήκη. Διασώζεται σπάνιος μύλος, όπου αλέθονταν φλοιοί πεύκων προς παραγωγή σκόνης που με βρασμό χρησιμοποιούνταν για τη βαφή των διχτυών αλίευσης. Καθώς τα δίχτυα ήταν από βαμβάκι, η κατεργασία αυτή τα καθιστούσε ανθεκτικά και για το λόγο αυτό προσέρχονταν στη Σκάλα Φούρκας αλιείς από πολλές περιοχές έως και από τις Σποράδες. Επίσης κοντά στην ακτή έχουν βρεθεί αρχαιολογικής αξίας κτίσματα.

Η παραλία.

Η πλατεία στη Σκάλα Φούρκας.

Τοιχογραφία στον ναό του Αγίου Αθανασίου Φούρκας.

Μνημείο πεσόντων Φούρκας Χαλκιδικής

Η παραλία

Εξωτερικές συνδέσεις

Στοιχεία για τη Φούρκα
Φούρκα, Χαλκιδικής

Παραπομπές

↑ Γενικά Αρχεία του Κράτους, Φάκελοι Αγωνιστών του 1821
↑ Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αριστεία Αγωνιστών του 1821

Σημειώσεις

↑ 1,0 1,1 Από το ιστολόγιο του αρχαιολόγου Νικόλαου Παπαοικονόμου: doumbia-istoria.blogspot.com

Ξενοφών Παιονίδης

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ
Δημοτική Κοινότητα Κασσανδρείας
Ελάνη, η
Κασσάνδρεια, η
Σανή, η
Σίβηρη, η
Φυλακαί Ξενοφώντος, αι
Δημοτική Κοινότητα Νέας Φωκαίας
Νέα Φώκαια, η
Πύργος Σάνης, ο
Φυλακαί Καρακάλλου, αι
Φυλακαί Κασσάνδρας, αι
Τοπική Κοινότητα Αφύτου
Άφυτος, η
Τοπική Κοινότητα Καλάνδρας
Καλάνδρα, η
Μπουλαμάτσια, η
Ποσείδι, το
Τοπική Κοινότητα Καλλιθέας
Καλλιθέα, η
Σωλήνα, η
Τοπική Κοινότητα Κασσανδρηνού
Καλούτσικος, ο
Κασσανδρηνό, το
Μόλαι Καλύβαι, αι
Τοπική Κοινότητα Κρυοπηγής
Εύδος, ο
Κασσάνδρα Παλλάς, το
Κρυοπηγή, η
Λευκή Περιστέρα, η
Τοπική Κοινότητα Φούρκας
Σκάλα Φούρκας, η
Φούρκα, η