.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Κιλκίς

Νομός Κιλκίς

-- Δήμος Πολυκάστρου --

Οι Εύζωνοι είναι χωριό του δήμου Πολυκάστρου, της επαρχίας Κιλκίς, του νομού Κιλκίς, κείμενο στην ανατολική όχθη του Αξιού, πολύ κοντά στα σύνορα Ελλάδος - ΠΓΔΜ. Το χωριό καλείται και "Πύλη της Ελλάδος" καθώς βρίσκεται στον Αυτοκινητόδρομο 1 (Ευρωπαϊκή Οδός 75) από τα σύνορα έως την Αθήνα. Δίπλα στο χωριό λειτουργεί ο συνοριακός σταθμός Ευζώνων.

Οι κάτοικοι των Ευζώνων είναι Μακεδόνες ντόπιοι και πρόσφυγες από Βογδάντσα, Γκρίτσιστα, Γευγελή και Στρώμνιτσα (που τώρα βρίσκονται στην ΠΓΔΜ). Επίσης υπάρχουν και πολλοί πρόσφυγες από τον Πόντο. Οι Πόντιοι πρόσφυγες ήρθαν από το Σοχούμι του Εύξεινου Πόντου (σήμερα στη Γεωργία). Η καταγωγή τους ήταν από Κερασούντα, Καρς, Μερτινίκ, Κιόλε και Αρνταχάν. Εγκαταστάθηκαν στο χωριό μετά από εξάμηνη παραμονή στο Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Ματσίκοβο και προέρχεται από κάποιον Τούρκο πασά (με σλαβική κατάληξη)[1].

Σύνορα με την ΠΓΔΜ (*)

Ιστορικά στοιχεία

Οι Εύζωνοι απελευθερώθηκαν κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Πρώτος πρόεδρος της Κοινότητας Ματσικόβου ήταν ο ηρωικός Μακεδονομάχος Μιχαήλ Σιωνίδης, ο οποίος παρασημοφορήθηκε από το βασιλιά Κωνσταντίνο με το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. Στο σπίτι του, στους Ευζώνους, ο Κωνσταντίνος είχε εγκαταστήσει το αρχηγείο του, από όπου διηύθυνε τις μάχες κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Τιμήθηκε ακόμη με τον Πολεμικό Σταυρό από το βασιλιά Κωνσταντίνο για την ανδρεία του, στη μάχη του Κιλκίς, όπου και τραυματίστηκε. Εκείνο όμως, για το οποίο θα τον θυμούνται οι επερχόμενες γενιές, είναι η εκδίκηση που πήρε για το θάνατο των 9 τσολιάδων, που συνελήφθηκαν αιχμάλωτοι από τους Βουλγάρους από το φυλάκιο Αρτζάν (Κάστρου ή Γκογκαίικων), μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Αφού τους οδήγησαν στο Ματσίκοβο, τους παρέλαβαν οι κομιτατζήδες και αφού τους βασάνισαν, τους σκότωσαν. Μετά το τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου ο καπετάν Μιχάλης, ως πρόεδρος της κοινότητας πήγε στον τόπο εκτέλεσης, συνέλεξε τα οστά των 9 τσολιάδων και τα έθαψε στο χωριό του. Το 1927 η Επιτροπή Μετονομασίας μετονόμασε το "Ματσίκοβο" σε "Εύζωνοι" σε παντοτινή ανάμνηση των 9 ευζώνων. Για το λόγο αυτό ο φρουρός των συνόρων είναι εύζωνας.

Στα τέλη του 19ου αιώνα στο χωριό λειτουργεί Ελληνικό σχολείο και υπάρχει ακμαία Ελληνική κοινότητα. Το 1884 οι Βούλγαροι κομιτατζήδες κατέλαβαν την εκκλησία. Οι Έλληνες επιτέθηκαν, αλλά οι βαριά οπλισμένοι κομιτατζήδες αμύνθηκαν. Μετά την τέλεση της λειτουργίας στα βουλγάρικα οι κομιτατζήδες απεχώρησαν[2]. Οι κάτοικοι φοβούμενοι την Βουλγαρική απειλή, οργανώνουν ένοπλες επιτροπές άμυνας (ορκίζονται πολλοί στην "Μακεδονική Άμυνα" που λειτουργεί στα πρότυπα της Φιλικής Εταιρείας) για να αντιμετωπίσουν την Βουλγαρική τρομοκρατία και τις Τουρκικές αυθαιρεσίες, καθώς το χωριό είναι μικτό και διενεργούνται πλήθος αντεκδικήσεων μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Οι κάτοικοι των Ευζώνων ξεσηκώνονται με ηγέτες τους Γεώργιο Βεγύρη, Γεώργιο Διδασκάλου και Χρήστο Δοϊτσίνη (δολοφονήθηκε το 1900 από κομιτατζήδες), που δρουν με μικρά σώματα στην περιοχή. Από το 1899, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες δολοφονούν προύχοντες των χωριών της περιοχής. Το 1900 δολοφονείται επίσης, ο Δασκαλάκης από τους Ευζώνους, από κομιτατζήδες. Κατά την κλιμάκωση του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), οι κάτοικοι των Ευζώνων μάχονται σκληρά κατά του διπλού εχθρού (Τούρκων και Βουλγάρων). Στους Ευζώνους δρουν ο οπλαρχηγός Γεώργιος Δοϊτσίνης και οι Αστέριος Δήμου και Λάζαρος Δοϊτσίνης.
Σήμερα

Στο χωριό λειτουργεί δημοτικό σχολείο και αστυνομικός σταθμός. Στον αθλητικό τομέα δραστηριοποιούνται οι Εύζωνοι Ευζώνων. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η οδική γέφυρα του Αξιού που ενώνει τους Ευζώνους με την Ειδομένη.
Πηγές

Πύλες, Δήμος Πολυκάστρου, Εύζωνοι
Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος, Ο βόρειος ελληνισμός κατά την πρώιμη φάση του μακεδονικού αγώνα 1878-1894, Εκδόσεις Σταμούλη, 2004
Η Ελληνική αντίσταση στη Μακεδονία 1904 - 1908, εφημερίδα Ημαθίας Λαός, 14 Οκτωβρίου 2007
"Αφανείς, Γηγενείς Μακεδονομάχοι", επιστημονική εποπτεία Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, εκδ. University Studio Press, 2008
Κρούτσης, Γέφυρα Αξιού με τις προσβάσεις προς Ειδομένη και Ευζώνους
Πανδέκτης, Μετονομασίες οικισμών

Παραπομπές

↑ Διαδικτυακές Πύλες, Δήμος Πολυκάστρου, Εύζωνοι, Γραμμές 7, 8(αριθμώντας από πάνω), Λέξεις 1-13 (αριθμώντας από αριστερά)
↑ Ο Βόρειος Ελληνισμός κατά την πρώιμη φάση του Μακεδονικού Αγώνα (1878-1894) - Απομνημονεύματα Αναστάσιου Πηχεώνα, Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος, Εκδοτικός οίκος Αντώνιου Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 136

Εξωτερικές συνδέσεις

Εύζωνοι (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ.)

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ
Δημοτική Κοινότητα Πολυκάστρου
Κουλιναίικα, τα
Λατομείον, το
Πολύκαστρο, το
Τοπική Κοινότητα Αξιοχωρίου
Αξιοχώρι, το
Νέον Σιράκιο, το
Τοπική Κοινότητα Άσπρου
Άσπρος, ο
Τοπική Κοινότητα Βαφειοχωρίου
Βαλτούδι, το
Βαφειοχώρι, το
Κοτύλη, το
Ξηρόλακκος, ο
Χερσοτόπι, το
Τοπική Κοινότητα Ειρηνικού
Ειρηνικό, το
Τοπική Κοινότητα Ευζώνων
Εύζωνοι, οι
Μεταμόρφωσις, η
Πλατανιά, η
Τσολιάδες, οι
Τοπική Κοινότητα Κορώνας
Κορώνα, η
Τοπική Κοινότητα Λιμνοτόπου
Λιμνότοπος, ο
Νέα Καβάλα, η
Σιταριά, η
Χρυσόκαμπος, ο
Τοπική Κοινότητα Μικρού Δάσους
Μικρόν Δάσος, το
Τοπική Κοινότητα Πευκοδάσους
Πευκοδάσος, το
Τοπική Κοινότητα Ποντοηρακλείας
Κάστρον, το
Ποντοηράκλεια, η

Νομός Κιλκίς : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Κιλκίς

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Εύζωνοι Κιλκίς

.