.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

Νομός Μεσσηνίας

Η Χριστιανούπολη[4] ή Χριστιανούπολις (επίσημη ονομασία) ή οι Χριστιάνοι (συνηθισμένη ονομασία), είναι οικισμός κοντά στα Φιλιατρά και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

View Larger Map

Τοποθεσία

Οι Χριστιάνοι βρίσκονται περίπου 12 χιλιόμετρα[4] προς τα ανατολικά των Φιλιατρών και ο δρόμος προς αυτούς ξεκινά στα νοτιοανατολικά των Φιλιατρών, από την αρχή της κεντρικής διασταύρωσης μεταξύ των δρόμων Φιλιατρών-Χριστιάνων και Φιλιατρών-Γαργαλιάνων. Το χωριό έχει υψόμετρο 392[1][5] μέτρα και απέχει 13 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.

Ιστορία

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Νέος (στο κέντρο), ο οποίος υπήρξε Μητροπολίτης Χριστιανουπόλεως, Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Αρκαδίας.

Κύριο λήμμα: Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστιανουπόλεως

Το σημερινό χωριό είναι κτισμένο πάνω σε αρχαίο οικισμό, του οποίου, πολλά από τα ερείπιά του έχουν επισημανθεί. Θεωρείται ότι στην περιοχή υπήρχε ιερό του Σωτήρος Διός.[6]

Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή του Δήμου Τριφυλίας,[4] το χωριό, το οποίο βρίσκεται στη δυτική πλευρά του όρους Αιγάλεω, υπήρξε κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας πολυάνθρωπη και ακμάζουσα πολιτεία, η οποία ήταν και έδρα Μητρόπολης. Στα τέλη του 11ου αιώνα, μάλιστα, από απλή Επισκοπή έγινε Αρχιεπισκοπή, ενώ μετά από πολλές αλλαγές στη διάρκεια των αιώνων έπαψε να είναι Μητρόπολη το 1833,[7] όταν η έδρα μεταφέρθηκε στην Κυπαρισσία.

Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο Ιερός Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος,[7] επιβλητικό βυζαντινό μνημείο του 11ου αιώνα (1070-1075), το οποίο θεωρείται, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, ως το «στολίδι» του χωριού και το «καύχημα του Μοριά», καθώς συγκρίνεται κατασκευαστικά με τον ναό της Αγια-Σοφιάς της Κωνσταντινούπολης («Αγιά Σωτήρα στο Μοριά και Αγιά Σοφιά στην Πόλη»).[4]

Το χωριό γνώρισε μεγάλη ακμή και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αλλά ο ναός ο οποίος λειτουργούσε κανονικά, ως το 1825, είχε σημαντικές καταστροφές, κατά την διάρκεια της εκστρατείας του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, αλλά και από τον σεισμό του 1886. Σήμερα ο ναός έχει αναστηλωθεί. [7][6]

Διοικητική ιστορία

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Χριστιάνου, αλλά αναφέρεται και ως Χριστιάνον τουλάχιστον από το 1835.[8] Πάντως το χωριό συναντάται με παρόμοιες ονομασίες και σε προγενέστερες βιβλιογραφικές πηγές-αναφορές. Ο οικισμός αναφέρεται, σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το Χριστιάνου (Christianu), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[9] Ο οικισμός του Χριστιάνου προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Εράνης το 1835.[10] Το Χριστιάνου αναφέρεται, το 1853 στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή ως χωριό του Δήμου Εράνης της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 176 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[11] Το 1899 μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[12] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[13] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 αποσπάται από τον Δήμο Εράνης και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Χριστιάνου.[14][15] Το Χριστιάνου παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1912 ως το 1978, που το χωριό μετονομάζεται σε Χριστιανούπολις και η Κοινότητα σε Κοινότητα Χριστιανουπόλεως[16] και συνέχισε με το νέο όνομα ως έδρα της Κοινότητας Χριστιανουπόλεως από το 1978 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Φιλιατρών,[17] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[18][4] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 302 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται σε διάφορες αγροτικές εργασίες, στους ελαιώνες και τους αμπελώνες της περιοχής.[6]

Εξέλιξη Πληθυσμού της Χριστιανουπόλεως Μεσσηνίας Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 188[9]
1844 207[19]
1851 176[11]
1879 332[20][9]
1889 428[21]
1896 427[22]
1907 334[23]
1920 348[24]
1928 355[25]
1940 372[26]
1951 404[27]
1961 460[28]
1971 336[29]
1981 319[30]
1991 384[31]
2001 702[32]
2011 302[33]

Κτίρια και αξιοθέατα

Εκτός από τα καλοδιατηρημένα παλαιά σπίτια, στο κέντρο του χωριού υπάρχουν πηγές με κρυστάλλινα νερά, καθώς και μια τεχνητή λίμνη με πάπιες και ξύλινα γεφυράκια[6] και δίπλα η ταβέρνα του χωριού, που προσφέρει διάφορα τοπικά εδέσματα.[4] Εκτός από τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο χωριό υπάρχει επίσης και ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου. Οι δύο ναοί υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Ο Άγιος Αθανάσιος ο Νέος, ο Θαυματουργός επίσκοπος Χριστιανουπόλεως εορτάζεται στις 17 Μαΐου. Σημαντική εορτή για τους κατοίκους του χωριού είναι επίσης τα Θεοφάνεια.[6]
Δείτε επίσης

Φιλιατρά
Δήμος Τριφυλίας
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
πρώην Δήμος Φιλιατρών

Παραπομπές

Χριστιανούπολη, από την ιστοσελίδα: buk.gr
Ταχυδρομικός Κώδικας Χριστιανούπολη Μεσσηνίας.
Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Φιλιατρά: 27610
6) Τ.Κ. Χριστιανουπόλεως: Η Χριστιανούπολη, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
Χριστιανούπολις, από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.
"Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, σελ. 364.
Πηγή: Το άρθρο της αρχαιολόγου Βιργινίας Αλμπάνη, με τίτλο: "Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στη Χριστιανούπολη", από την ιστοσελίδα: odysseus.culture.gr "Οδυσσεύς", του Υπουργείου Πολιτισμού.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Χριστιάνον (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος, Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 91 Christianu - Απογραφή 1879, Νο 91 Χριστιάνου, σελ. 702-703.
21-04-1835.
Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 580.
ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Χριστιάνου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
ΦΕΚ 21Α - 17/02/1978.
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ.42.
Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 124.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 91.
Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 107.
Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 241.
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 281.
Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 310.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951", σελ. 150.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 145.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 141.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 152.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 185.
Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 186.

"Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Πηγές

Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987.
Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.
Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος, Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Βιργινία Αλμπάνη, "Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στη Χριστιανούπολη", από την ιστοσελίδα: odysseus.culture.gr "Οδυσσεύς", του Υπουργείου Πολιτισμού.

Νομός Μεσσηνίας : Δήμος, Κοινότητα

Τρικόρφου | Τριπύλας

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License