Η Χαλέπα Χανίων αποτελεί σπουδαίο ιστορικό προάστιο των Χανίων, στην Κρήτη, που κατέστη περισσότερο γνωστή από την ομώνυμη διμερή "Συμφωνία της Χαλέπας" που συνομολογήθηκε σ΄ αυτή στις 15 Οκτωβρίου του 1878 μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αντιπροσωπείας συνέλευσης Κρητών, ως προϊόν της διεθνούς Βερολίνειας Συνθήκης που είχε συνομολογηθεί τρεις μήνες πριν.

Γενικά

Η Χαλέπα βρίσκεται ΒΑ. των Χανίων επί των υψωμάτων που δεσπόζουν του ισθμού που ενώνει την χερσόνησο του Ακρωτηρίου με την πεδιάδα των Χανίων. Άρχισε να οικίζεται περί τις αρχές του 19ου αιώνα από εύπορους Χανιώτες οι οποίοι και μετεξέλιξαν αυτό σε σπουδαίο αριστοκρατικό προάστιο με πολυτελείς επαύλεις με πλούσιους κήπους και δενδροφυτευμένους δρόμους, δίνοντας εικόνα ευρωπαϊκού θερέτρου εκτεινόμενο μέχρι της ακτής, σχετικά απόκρημνης, με πλούσιο διαμελισμό σε μικρούς ορμίσκους και εκπληκτική θέα των Χανίων και του ομώνυμου όρμου. Στη Χαλέπα ήταν η έδρα του εκάστοτε Γενικού Διοικητή της Κρήτης, οι επαύλεις των γενικών προξένων των Μεγάλων Δυνάμεων καθώς και η Γαλλική Σχολή Καλογραιών (θηλέων) του τάγματος Σαν Ζοζέφ.

Το προάστιο αυτό επέλεξε αργότερα και ο Αρμοστής Πρίγκιπας Γεώργιος όπου και η έπαυλη αυτού, την οποία οι κάτοικοι αποκαλούν ανάκτορο, καθώς και ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως τόπο μόνιμης διαμονής του, σε θερινή οικία που είχε κτίσει ο πατέρας του Κυριάκος Βενιζέλος, έμπορος των Χανίων και η οποία, (σήμερα αποτελεί μουσείο - ίδρυμα μελετών), βρίσκεται πολύ κοντά της προηγούμενης.
Ο Πρίγκιπας Γεώργιος κατά τη διάρκεια της αρμοστείας του στη Κρήτη, από τις αποδοχές που έλαβε από τη Ρωσία ως ναύαρχος του αυτοκρατορικού στόλου, ανήγειρε στη Χαλέπα τον ιερό ναό της Αγίας Μαγδαληνής, ρωσικού ρυθμού, με τον χαρακτηριστικό τρούλο.

Στο ΒΔ. άκρο της παραλίας όπου η ακτή είναι ομαλή υφίσταται σήμερα μικρό αλιευτικό καταφύγιο, ενώ κάποια βυρσοδεψεία που είχαν αναπτυχθεί στο παρελθόν σήμερα έχουν ερημωθεί. Παρά ταύτα και σήμερα ακόμα παραμένει το πλέον αξιόλογο προάστιο των Χανίων με ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη.

Πηγές

"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. ΚΔ΄, σελ.416.

Οικία - Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου