Άβατο Ξάνθης

Το Άβατο (ή Άβατον) είναι χωριό και έδρα ομωνύμου τοπικής κοινότητας του δήμου Τοπείρου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ξάνθης, στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1].

Ονομασίες

Παλαιότερα ονομαζόταν Μπέκιοϊ ή Μπέι-κιοΐ (τουρκ. Bej-kjoj) [2] και ήταν κωμόπολη που ανήκε στην επαρχία Ξάνθης του νομού Ροδόπης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θράκης.[3][4] Επίσης καταγράφεται και με τις παλαιότερες ονομασίες Bέη Kιρζισί, Bέη Kιρζασί, Μπέι και Mπέκιοϊ-τσιφ.[4]
Πληθυσμιακά στοιχεία

Η εξέλιξη πληθυσμού του Αβάτου έχει ως εξής: κάτοικοι 1.080 (1961), 1.057 (1971), 1.048 (1981), 1.014 (1991), 1.258 (2001), 1.078 (2011).[1][3][4][5][6]
Διοικητικές μεταβολές

ΦΕΚ 194Α - 14/08/1924

Ο οικισμός προσαρτάται στην κοινότητα Ευλάλου (τότε στο νομό Ροδόπης)

ΦΕΚ 97Α - 26/06/1958

Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Ευλάλου και ορίζεται έδρα της κοινότητας Αβάτου

ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997

Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Αβάτου και προσαρτάται στο δήμο Τοπείρου

(Πηγή: eetaa.gr)

Γεωγραφία

Το Άβατο είναι χαρακτηρισμένος ως αγροτικός πεδινός οικισμός, κτισμένος σε υψόμετρο 14, σε πεδιάδα που βρίσκεται 12 χλμ. περίπου Β. των εκβολών του Νέστου, 4 χλμ. από την ανατολική (αριστερή) όχθη του ποταμού. Aπέχει από την Ξάνθη, 21 χλμ. περίπου, προς τα ΝΝΔ.[4][7]

Η τοπική κοινότητα καταλαμβάνει έκταση 11,66 χμ² (2001) και η πυκνότητα πληθυσμού είναι 107,88 κάτοικοι/χμ² (2001).[1]
Ιστορικά στοιχεία

Το Άβατο απαρτιζόταν από δύο γειτονικούς συνοικισμούς, τον αρχικό μουσουλμανικό συνοικισμό (Παλαιό Άβατο) και τον προσφυγικό συνοικισμό που χτίστηκε μετά το 1922 (Νέο Άβατο). O οικισμός ανήκε από το 1878 ως το 1912 στο Bιλαέτι Αδριανούπολης, στο Σαντζάκι Γκιουμουλτζίνας (Κομοτηνής), και στον Kαζά Ξάνθης. Στο χώρο εγκαταστάθηκαν περίπου 300 πρόσφυγες από τις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης. Υπαγόταν από το 1923 στην επαρχία Ξάνθης και από το 1944 στον ομώνυμο νομό. Αυτοδιοίκηση υπήρξε από το 1924 έως το 1997 οπότε συνενώθηκε με το δήμο Τοπείρου. Ανήκε στην κοινότητα Ευλάλου ως το 1958, οπότε αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή κοινότητα, για να επακολουθήσουν οι αλλαγές με τον "Καποδίστρια" και τον "Καλλικράτη".[4][8]

Αρχαιολογικά ευρήματα

Στην περιοχή Καλές ή Καλέδες, στο λεγόμενο παλιό νεκροταφείο Κοτζά Μεζαρλόκ, βρέθηκαν λίθινο ιγδίο και πιθάρι, και κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού, με διακόσμηση από κάθετες αυλακώσεις και σταυρό στο μέσο τους, με κεραίες διαπλατυσμένες στα άκρα. Στους πέριξ αγρούς είναι εμφανής η ύπαρξη κτισμάτων (πλήθος λαξευτών λίθων και πλίνθων από κατακρημνίσεις κτηρίων). Στην ίδια περιοχή υπάρχουν ίχνη ενός πιθανόν οχυρωμένου οικισμού, ο οποίος ανήκει μάλλον στη μεταβυζαντινή εποχή. Περίπου 500μ. BΑ από το χωριό, στην περιοχή Ντουτ Γιαννέ, εντοπίστηκε βυζαντινή και μεταβυζαντινή κεραμεική.[4]
Θρακιώτικος Γάμος

Στον οικισμό Αβάτου στις 8 Σεπτεμβρίου γίνεται αναπαράσταση του Θρακιώτικου Γάμου. Συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του οικισμού ντυμένοι με παραδοσιακές θρακιώτικες ενδυμασίες.[9]

Από το Άβατο κατάγεται ο παλαιός αθλητής του στίβου των 100μ., Άγγελος Παυλακάκης.[10]

Παραπομπές

statistics.gr
Δομή
Πάπυρος Λαρούς
ΘΗΘ
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
Πρόγραμμα Καλλικράτης
Εκδόσεις «Ελλάδα»
topeiros.gr
http://www.xanthi.gr/index.php/menu-tourismos/laikos.html

http://www.tovima.gr/editors/editor/?edid=1589&pg=164

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1604/Other/A1604_SAP02_TB_DC_00_2001_03_F_GR.pdf
http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_oik.jsp?toponymio_code=18749
Δήμος Ξάνθης Βικιπαίδεια
Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός (ΘΗΘ)

Δημοτική Κοινότητα Ευλάλου
Δέκαρχο, το
Εύλαλο, το
Ηλιοκέντημα, το
Κρεμαστή, η
Κύρνος, ο
Μικροχώρι, το
Ορφανόν, το
Παλαιόν Όλβιο, το
Δημοτική Κοινότητα Τοξοτών
Άγιος Αθανάσιος, ο
Θαλασσιά, η
Κοσμητή, η
Μέγα Τύμπανο, το
Μικρόν Τύμπανο, το
Ποίμνη, η
Σεμέλη, η
Τοξόται, οι
Τοπική Κοινότητα Αβάτου
Άβατο, το
Τοπική Κοινότητα Γαλάνης
Γαλάνη, η
Τοπική Κοινότητα Εξοχής
Βανιάνο, το
Γκιζέλα, η
Δάφνη, η
Εξοχή, η
Κοσσός, ο
Κυψέλη, η
Μέλισσα, η
Νέα Αμισός, η
Τοπική Κοινότητα Ερασμίου
Δασοχώρι, το
Νέο Εράσμιο, το
Παλαιόν Εράσμιο, το
Ραδιοσταθμός, ο
Τοπική Κοινότητα Μαγγάνων
Μάγγανα, τα
Τοπική Κοινότητα Ολβίου
Όλβιο, το