Η Οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη, όπου έζησε, εργάστηκε και πέθανε η Ελληνίδα λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη (1895 - 1965), βρίσκεται στο δρόμο που φέρει τιμητικά το όνομά της, την Οδό Χατζημιχάλη αριθ. 6 στη συνοικία της Πλάκας στην Αθήνα.

Το σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη (*)

Το τριώροφο πλακιώτικο κτήριο της κατοικίας της Αγγελικής Χατζημιχάλη σχεδιάστηκε το 1924 από τον αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχο (1871 - 1939) και είναι το μόνο από τα έργα του που σώζεται στην Αθήνα. Αποτελεί έξοχο δείγμα εκλεκτιστικής αρχιτεκτονικής του Μεσοπολέμου. Η εμπνευσμένη κατασκευή του ενσωματώνει παραδοσιακά, νεοβυζαντινά και σύγχρονα μορφολογικά αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Το εσωτερικό της οικίας Χατζημιχάλη είναι διακοσμημένο με ξυλόγλυπτα, που σχεδίασε η ίδια, βασισμένα σε λαϊκά μοτίβα. Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική διαμόρφωση των χώρων, με έντονες επιρροές από την παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική του ελληνικού χώρου, προσδίδει στο οίκημα ξεχωριστή γοητεία.

Στην εσωτερική αυλή της οικίας έχει τοποθετηθεί, με πρωτοβουλία του Ροταριανού Ομίλου Αθηνών, μαρμάρινη προτομή της Αγγελικής Χατζημιχάλη, έργο του γλύπτη Νικόλα (1909 - 1990). Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 3 Ιουνίου 1971.

Στην πρόσοψη του σπιτιού υπάρχει σήμερα εντοιχισμένη πλάκα, όπου αναγράφεται: "Εδώ έζησε, δούλεψε και πέθανε η μεγάλη μας λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη".
Το Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης

Στο σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη, όπου έζησε και πέθανε το 1965, στεγάζεται σήμερα το "Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης του Δήμου Αθηναίων" (αγγλ. Municipal Museum of Folk Culture - Angeliki Hatzimichali).

Αναμνηστική πλάκα στο σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλη (*)

O Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων δημιούργησε και λειτουργεί από το 1980 ένα κέντρο λαϊκής τέχνης και παράδοσης, που βασίζεται στην πλούσια λαογραφική συλλογή της Αγγελικής Χατζημιχάλη, καθώς και σ' ένα μέρος από τα αντιπροσωπευτικά παραδοσιακά αντικείμενα που παραχώρησε με δανεισμό η Ελληνική

Λαογραφική Εταιρεία.

Σκοπός του Κέντρου είναι η διαφύλαξη και η συντήρηση της λαϊκής τέχνης, η έρευνα της ελληνικής παράδοσης, η γνωριμία με την ελληνική λαϊκή παράδοση και η συνεργασία με άλλους αντίστοιχους φορείς. Περιλαμβάνει πλούσιο υλικό από κεντήματα, υφαντά, κεραμικά, αγροτικά εργαλεία, αργαλειούς, εικόνες και πίνακες ζωγραφικής της ίδιας της Αγγελικής Χατζημιχάλη.

Η λαογραφική βιβλιοθήκη του Κέντρου περιέχει βιβλία και περιοδικά σχετικά με την εθνογραφία, τη λαϊκή τέχνη και την παράδοση του ελληνικού, αλλά και του ευρύτερου βαλκανικού χώρου, καθώς και για τη λαϊκή γλώσσα και λογοτεχνία.

Η Αγγελική Χατζημιχάλη άφησε και πλούσιο συγγραφικό λαογραφικό έργο. Το μνημειώδες έργο της "Σαρακατσάνοι" (1959) την καθιέρωσε και την έκανε παγκοσμίως γνωστή.
Πηγές

Κάτια Μητροπούλου: "Αθήνα: Μνήμες και κτήρια", α' έκδοση, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 2004.
Δημήτρης Λαζογιώργος - Ελληνικός: " Αγγελική Χατζημιχάλη: Η Ελληνίδα που φώτισε το γένος", Δήμος Αθηναίων - Πολιτισμικός Οργανισμός.
Φωτεινή Τσάμπρα: "Μια βόλτα στο Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης Αγγελική Χατζημιχάλη", Εκδόσεις ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ, Αθήνα, 2006.
Ζέτα Αντωνοπούλου: "Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 - 2004", α' έκδοση, Εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ, Αθήνα, 2003.
Αρχείο Νεοτέρων Μνημείων (Ηλεκτρονική Έκδοση