Ο Ναός της Ρώμης και του Αυγούστου ήταν ένα μικρό ιωνικό ναϊκό οικοδόμημα στην Ακρόπολη των Αθηνών.

Ο ναός αυτός ήταν αφιερωμένος στην Ρώμη και στον πρώτο αυτοκράτορά της Οκταβιανό Αύγουστο. Χτίστηκε στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ., μετά το 27 π.Χ., οπότε ο Οκταβιανός είχε πάρει τον τίτλο του Αυγούστου. Πιθανότερη χρονολογία κατασκευής του είναι ανάμεσα στο 17 και 10 π.Χ.. Είχε κυκλικό σχήμα διαμέτρου 8,6 μέτρων περίπου και αποτελείτο από 9 ιωνικούς κίονες. Στεγαζόταν από ημισφαιρική ή κωνική ορωφή με μαρμάρινα κεραμίδια. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν διέθετε σηκό, δηλαδή τοίχο πίσω από τους κίονες (μονόπτερος ναός). Όλος ο ναός ήταν κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο. Το μνημείο μπορει να ταυτιστεί με ακρίβεια καθώς διασώζεται η ακόλουθη επιγραφή σε κομμάτι του επιστυλίου του:

Ναός της Ρώμης και του Αυγούστου. Φωτογραφία , Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

[Ο Δ]ΗΜΟΣ ΘΕΑΙ ΡΩΜΗΙ ΚΑΙ Σ[ΕΒΑΣΤ]ΩΙ ΚΑΙΣΑΡΙ ΣΤΡΑ[ΤΗΓΟΥ]ΝΤΟΣ [...]
ΟΠΛΙΤΑΣ ΠΑΜΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥ ΖΗΝΩΝΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΙΕΡΕΩΣ ΘΕΑΣ
ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΣΕΒΑΣΤΟΥ ΣΩΤΗΡΩΣ ΕΠ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙ ΕΠΙ ΙΕΡΕΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ
ΠΟΛΙΑΔΟΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΑΣΚΛΗΠΙΔΟΥ ΑΛΑΙΕΩΣ ΘΥΓΑΤΡΟΣ
ΕΠΙ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΑΡΗΟΥ [...]ΟΡΙΩΝΟΣ ΠΑΙΑΝΙΕΩΣ

Ήταν χτισμένος στα ανατολικά του Παρθενώνα μόλις 20 μέτρα από αυτόν και συμμετρικά ως προς τον άξονά του. Ήταν το μοναδικό ρωμαϊκό κτίσμα στην Ακρόπολη. Παρόλα αυτά, ο περιηγητής Παυσανίας δεν το αναφέρει. Είναι όμως γεγονός ότι διέθετε δικό του ιερέα όπως φαίνεται σε επιγραφή καθίσματος στο Θέατρο του Διονύσου:[ΙΕΡΕΩΣ] ΘΕΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΕΠ’ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙ.

Τα υπολείμματα του ναού είναι πολλά και διατηρούνται διάσπαρτα στον χώρο όπου ήταν στημένος.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Περιγραφή των μνημείων της Ρωμαϊκής Αθήνας.
Τρισδιάστατη αναπαράσταση των μνημείων της Αθήνας από το 1600π.Χ. μέχρι τον 19ο αιώνα.