.

Νομαρχία Αθηνών

Ο Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος της Αθήνας (ή Μετρό της Αθήνας) είναι το σύστημα υπογείων, επιγείων και υπέργειων αστικών σιδηροδρόμων της Αττικής. Αποτελείται από τρεις γραμμές: τη Γραμμή 1, 2 και 3.

Ιστορικό

Η γραμμή 1 του μετρό λειτούργησε για πρώτη φορά στις 27 Φεβρουαρίου του 1869, συνδέοντας με ατμοκίνητα τρένα την Αθήνα με τον Πειραιά. Η εταιρεία εκμετάλλευσής της ονομάστηκε Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς (Σ.Α.Π.). Η γραμμή Πειραιάς - Ομόνοια ηλεκτροδοτήθηκε το 1904 και το 1926 η εταιρεία εκμετάλλευσης των σιδηροδρόμων και η εταιρεία εκμετάλλευσης των τραμ συνεργάζονται και προκύπτουν δυο νέες εταιρείες: η Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών (Η.Ε.Μ.) και οι Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι (Ε.Η.Σ.). Η πρώτη ανέλαβε τη διαχείριση και τη λειτουργία των γραμμών τραμ και της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας - Πειραιά και η δεύτερη ανέλαβε τόσο τις υποχρεώσεις των Σ.Α.Π. όσο και την επέκταση και την ολοκλήρωση του έργου της ένωσης των σιδηροδρόμων Αθήνας - Πειραιά με τους σιδηροδρόμους Πλατείας Αττικής - Κηφισιάς, σε υπόγειο σταθμό κάτω από την πλατεία Ομονοίας. Η εταιρεία Η.Σ.Α.Π. Α.Ε. δημιουργήθηκε το 1976, όταν οι Ε.Η.Σ. περιήλθαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου. Μεταξύ 2001 και 2004, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, έλαβε χώρα ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναπλάσεων των σταθμών του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.

Το καλοκαίρι του 1991 ξεκίνησε η κατασκευή των δυο γραμμών 2 και 3 (τότε Κοινοπραξία «Ολυμπιακό Μετρό») ώστε να αποτραπεί η επιπρόσθετη επιβάρυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Αθήνας και να αποσυμφορηθεί η πρωτεύουσα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι δυο γραμμές Μετρό (2 και 3), γνωστές ως η «κόκκινη» και η «μπλε» γραμμή, αντίστοιχα, οι οποίες άνοιξαν τις πύλες τους στις 29 Ιανουαρίου 2000. Τη λειτουργία και εκμετάλλευση των 2 αυτών γραμμών είχε αναλάβει η Αττικό Μετρό Εταιρεία Λειτουργίας Α.Ε. (Α.Μ.Ε.Λ.), θυγατρική της Αττικό Μετρό Α.Ε.

Σήμερα, η γραμμή των 1 εξυπηρετεί 24 σταθμούς, η γραμμή 2 εξυπηρετεί 14 και η γραμμή 3 εξυπηρετεί 20. Ο συνολικός αριθμός των σταθμών του δικτύου λοιπόν ανέρχεται στους 54 (58 αν υπολογιστούν οι σταθμοί ανταπόκρισης 2 φορές). Οι 25 από αυτούς βρίσκονται στην Πόλη των Αθηνών, τουτέστιν μέσα στα όρια του Δήμου Αθηναίων. Οι τρεις γραμμές του μετρό συνδέονται με το δίκτυο του προαστιακού σιδηροδρόμου και του τραμ της Αθήνας.

Την 1 Ιουλίου 2011, η ΑΜΕΛ, ο ΗΣΑΠ και η ΤΡΑΜ ΑΕ συνενώθηκαν στην εταιρεία Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑΣΥ).
Γραμμές και Σταθμοί

Σταθμοί Γραμμής 1 Μετρό (πράσινη γραμμή)

Πειραιάς – ανταπόκριση με προαστιακό
Νέο Φάληρο – σύνδεση με τραμ
Μοσχάτο
Καλλιθέα
Ταύρος
Πετράλωνα
Θησείο
Μοναστηράκι – ανταπόκριση με γραμμή 3
Ομόνοια – ανταπόκριση με γραμμή 2
Βικτώρια
Αττική – ανταπόκριση με γραμμή 2
Άγιος Νικόλαος
Κάτω Πατήσια
Άγιος Ελευθέριος
Άνω Πατήσια
Περισσός
Πευκάκια
Νέα Ιωνία
Ηράκλειο
Ειρήνη
Νεραντζιώτισσα – ανταπόκριση με προαστιακό
Μαρούσι
Κ.Α.Τ.
Κηφισιά

Σταθμοί Γραμμής 2 (κόκκινη γραμμή)

Άγιος Αντώνιος
Σεπόλια
Αττική – ανταπόκριση με γραμμή 1
Σταθμός Λαρίσης – σύνδεση με σταθμό του Ο.Σ.Ε. και προαστιακό
Μεταξουργείο
Ομόνοια – ανταπόκριση με γραμμή 1
Πανεπιστήμιο
Σύνταγμα – ανταπόκριση με γραμμή 3, σύνδεση με τραμ
Ακρόπολη
Συγγρού-Φιξ – σύνδεση με τραμ
Νέος Κόσμος – σύνδεση με τραμ
Άγιος Ιωάννης
Δάφνη
Άγιος Δημήτριος / Αλέξανδρος Παναγούλης

Σταθμοί Γραμμής 3 (μπλε γραμμή)

Αιγάλεω
Ελαιώνας
Κεραμεικός
Μοναστηράκι – ανταπόκριση με γραμμή 1
Σύνταγμα – ανταπόκριση με γραμμή 2, σύνδεση με τραμ
Ευαγγελισμός
Μέγαρο Μουσικής
Αμπελόκηποι
Πανόρμου
Κατεχάκη
Εθνική Άμυνα
Χολαργός
Νομισματοκοπείο
Αγία Παρασκευή
Χαλάνδρι
Δουκίσσης Πλακεντίας – ανταπόκριση με προαστιακό
Παλλήνη – ανταπόκριση με προαστιακό
Παιανία-Κάντζα – ανταπόκριση με προαστιακό
Κορωπί – ανταπόκριση με προαστιακό
Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών – ανταπόκριση με προαστιακό

Τροχαίο υλικό

Το Μετρό χρησιμοποιεί πεντάδυμες και εξάδυμες αυτοκινητάμαξες για την εκτέλεση των δρομολογίων. Οι πεντάδυμοι συρμοί είναι παλαιοτέρων τύπων και περιορίζονται στη γραμμή 1. Εξάδυμοι συρμοί χρησιμοποιούνται και στις τρεις γραμμές. Όλοι οι συρμοί τροφοδοτούνται από επίγεια τροχιά με συνεχές ρεύμα 750 V.

Οι τύποι αυτοκινηταμαξών σε χρήση από το Μετρό της Αθήνας είναι οι ακόλουθοι:

Σειρά 101 (II) - Πεντάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
Σειρά 146 - Πεντάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
Σειρά 3101 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμή 1.
Σειρά A01 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμές 2 και 3.
Σειρά D201 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμές 2 και 3.
Σειρά D251 - Εξάδυμοι συρμοί, γραμμή 3.

Οι αυτοκινητάμαξες σειράς D251 είναι διρρευματικές και μπορούν να τροφοδοτηθούν τόσο από επίγεια τροχιά με συνεχές ρεύμα 750 V, όσο και από εναέριο καλώδιο με εναλλασσόμενο ρεύμα 25 kV 50 Hz. Xρησιμοποιούνται στη γραμμή 3, σε δρομολόγια προς τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Εκτός των ανωτέρω τύπων αυτοκινηταμαξών, το δίκτυο διαθέτει υπηρεσιακά οχήματα διαφόρων τύπων.
Μελλοντικές επεκτάσεις
Προγραμματιζόμενες[2]

Η Αττικό Μετρό προγραμματίζει τις εξής άμεσες επεκτάσεις του δικτύου:
Γραμμή 1 (πράσινη γραμμή)

Υπογειοποίηση τμήματος Φάληρο-Πειραιάς και κατασκευή νέων σταθμών σε:

Καμίνια
Ιλισσό
Ψαλίδι

Γραμμή 2 (κόκκινη γραμμή)

από Άγιο Αντώνιο προς:

Περιστέρι (Δημαρχείο Περιστερίου, παράδοση: Ιανουάριος 2013)
Ανθούπολη (Θηβών & Αναπάυσεως, παράδοση: Ιανουάριος 2013)
Κηπούπολη (Θηβών & Παπανδρέου, υπό μελέτη)
Ίλιον (Θηβών & Ελαίων, υπό μελέτη)
Μιχελή (Αγίου Νικολάου & Παραμυθιάς, υπό μελέτη)

από Άγιο Δημήτριο προς:

Ηλιούπολη (Βουλιαγμένης & Κλεάνθους, παράδοση: Απρίλιος 2013)
Άλιμος (Βουλιαγμένης & Ηρώος Μάτση, παράδοση: Απρίλιος 2013)
Αργυρούπολη (Βουλιαγμένης & Πόντου, παράδοση: Απρίλιος 2013)
Ελληνικό (Βουλιαγμένης & Ιασωνίδου, παράδοση: Απρίλιος 2013)

Γραμμή 3 (μπλε γραμμή)

από Αιγάλεω προς:

Αγία Μαρίνα (Ιερά Οδός & Αγίας Μαρίνας, παράδοση: Ιούνιος 2013)
Αγία Βαρβάρα (Ελ. Βενιζέλου & Αγ. Ελεούσης, υπό κατασκευή, 2017)
Κορυδαλλός (Πλ. Ελευθερίας, υπό κατασκευή, 2017)
Νίκαια (Πλ. Ελ. Βενιζέλου, υπό κατασκευή, 2017)
Μανιάτικα (Αιτωλικού & Μαυρομιχάλη, υπό κατασκευή, 2017)
Πειραιάς (Πλ. Οδησσού - Λιμάνι, υπό κατασκευή, 2017)
Δημοτικό Θέατρο (Πλατεία Κοραή, υπό κατασκευή, 2017)

Γραμμή 4 (πορτοκαλί γραμμή) (υπό μελέτη/δημοπράτηση)

Σύμφωνα με τη Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό θα κατασκευάζονταν 2 νέες γραμμές, στην πραγματικότητα κλάδοι των υφιστάμενων γραμμών: ο κλάδος της γραμμής 2 (Πανεπιστήμιο - Άλσος Βεΐκου) και ο κλάδος της γραμμής 3 (Πανόρμου - Μαρούσι). Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών έδειξαν ότι θα ήταν προτιμότερη η κατασκευή μιας νέας αυτόνομης γραμμής. Η σχεδιαζόμενη γραμμή προκύπτει ως αποτέλεσμα της συνένωσης των αρχικά σχεδιασμένων γραμμών και της προσθήκης μερικών νέων σταθμών, μεταξύ των σταθμών Πανεπιστημίου, Ευαγγελισμού και Κατεχάκη (αντί Πανόρμου), επεκτάσεων προς τον Περισσό και προς τη Λυκόβρυση, καθώς και διακλάδωσης από τον Ευαγγελισμό προς την Άνω Ηλιούπολη. Το τμήμα Περισσός - Άλσος Βεΐκου - Ευαγγελισμός προγραμματίζεται να δημοπρατηθεί τον Φεβρουάριο του 2013.[3]

Περισσός
Σαμφράπολη (Πλατεία Υγείας)
Άλσος Βεΐκου (Βεΐκου & Τραλλέων)
Γαλάτσι (Βεΐκου & Γαλατσίου)
Κυψέλη (Πλατεία Κανάρη)
Δικαστήρια (Μουστοξύδη & Ευελπίδων)
Αλεξάνδρας (Μουστοξύδη & Αλεξάνδρας)
Εξάρχεια (Πλατεία Εξαρχίων)
Πανεπιστήμιο
Κολωνάκι (πλατεία Φιλικής Εταιρείας)
Ευαγγελισμός

Μακροπρόθεσμες

Βάσει του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας/Αττικής 2021 (ΡΣΑ)[4], που ανακοινώθηκε από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. στις 20 Ιουλίου 2011, προβλέπεται μακροπρόθεσμα η επέκταση των γραμμών 1, 2 και 3 και η κατασκευή της γραμμής 4. Ενώ, σύμφωνα με παλαιότερη πρόταση επεκτάσεων του μετρό, το 2009, του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, το μετρό μπορεί να αναπτυχθεί με δίκτυο οκτώ γραμμών συνολικού μήκους 220 χλμ. και 200 σταθμών, ως εξής:
Γραμμή 1 (πράσινη γραμμή)

Αμφιάλη - Κερατσίνι - Δραπετσώνα - Πειραιάς - Μοναστηράκι - Ομόνοια - Κηφισιά - Α.Ο.Κ - Νέα Ερυθραία - Καστρί - Εθνική Οδός - Άνοιξη - Άγιος Στέφανος
Γραμμή 2 (κόκκινη γραμμή)

Ζεφύρι - Καματερό- Ίλιον - Περιστέρι - Σταθμός Λαρίσης - Σύνταγμα - Άγιος Δημήτριος - Ελληνικό - Άνω Γλυφάδα - Γκολφ - Γλυφάδα

Γραμμή 4 (πορτοκαλί γραμμή)

Πετρούπολη (Πλατεία Ηρώων Αγωνιστών 1821)
Παλατιανή (Πετρουπόλεως-9ο δημοτικό σχολείο)
Ίλιον (Ελαιών και Θηβών)
Πύργος Βασιλίσσης (ανταπόκριση με προαστιακό)
Νέα Φιλαδέλφεια (πλατεία Πατριάρχου - πλησίον μελλοντικού νέου γηπέδου ΑΕΚ)
Περισσός
Σαμφράπολη (Πλατεία Υγείας)
Ομορφοκλησιά (δεν περιλαμβάνεται στον προγραμματισμό της Αττικό Μετρό)
Άλσος Βεΐκου (Τραλλέων και Βείκου)
Γαλάτσι (Βείκου και Γαλατσίου)
Πάρνηθος (Πάρνηθος και Αγίας Γλυκερίας - δεν περιλαμβάνεται στον προγραμματισμό της Αττικό Μετρό)
Κυψέλη (πλατεία Κανάρη)
Δικαστήρια
Αλεξάνδρας
Εξάρχεια (πλατεία Εξαρχείων)
Πανεπιστήμιο
Κολωνάκι (πλατεία Φιλικής Εταιρείας)
Ευαγγελισμός
Παγκράτι[5] (κινηματογράφος Παλλάς)
Βύρωνας (πλατεία Ταπητουργείου)
Άνω Ηλιούπολη (Αγία Μαρίνα)
Καισαριανή (πλατεία Αναγεννήσεως)
Άνω Ιλίσια (πλατεία Κύπρου)
Ζωγράφου (πλατεία Γαρδένιας)
Γουδή (πλατεία Ελευθερίας)
Κατεχάκη
Φάρος (πλατεία Χρυσοχόου Αθ.)
Φιλοθέη
Σίδερα
Ολυμπιακό Στάδιο
Παράδεισος
Ο.Τ.Ε. (Πλατεία Δημάρχου Λέκκα Σπ.)
Μαρούσι
Πεύκη
Λυκόβρυση
Εθνική Οδός

Γραμμή 5

Άνω Λιόσια - Αχαρναί- Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών - Μεταμόρφωση - Άλσος Ν Φιλαδελφειας - Νέα Φιλαδέλφεια - Άνω Πατήσια - Κυπριάδου - Πλατεία Αμερικής - Βικτώρια - Ομόνοια - Πανεπιστήμιο - Σύνταγμα - Καλλιμάρμαρο - Παγκράτι - Βύρωνας - Νέα Ελβετία
Πιθανόν θα αντικατασταθεί από τραμ στο βόρειο τμήμα της και από κλάδο της γραμμής 4 στο νότιο
Γραμμή 6

Πειραϊκή - Ζέα - Δημ.Θέατρο - Καμίνια - Ιλισσός - Τζιτζιφιές - Δέλτα Φαλήρου - Λόφος Φιλαρέτου - Δαβάκη - Χαροκόπειος - Θησείο - Μοναστηράκι - Πανεπιστήμιο - Νεάπολη - Γκύζη - Γυπαρέικα - Γηροκομείο - Φάρος - Νέο Ψυχικό - Κ.Χαλάνδρι - Πλατεία Δούρου - Πολύδροσο - Λ.Πεντέλης - Βριλήσσια - Σισμανόγλειο - Μελίσσια - Αμαλία Φλέμιγκ

και Κλάδος της γραμμής 6Α:
Πέραμα - Νέο Ικόνιο - Κερατσίνι - Χαλκηδόνα - Νίκαια - Αγ.Ιωάννης Ρέντης -Αγία Άννα - Ρουφ - Θησείο
Γραμμή 7

Παλατάκι - ΤΕΙ - Λ.Αθηνών -Μεσοπορίτισσα - Ακ.Πλάτωνος - Πλ. Κουμουνδούρου - Μοναστηράκι - Μακρυγιάννη - Α' Νεκροταφείο - Γούβα - Ν Κόσμος - Ν Σμύρνη - Σοφούλη - Π.Φάληρο - Λουτρά Αλίμου
Γραμμή 8

Γηροκομείο - Νέα Κυψέλη - Κυψέλη - Πλατεία Αμερικής - Άγιος Νικόλαος - Σεπόλια - Κολωνός - Μεσοπορίτισσα - Ελαιώνας - Αγία Άννα - Καλλιθέα - Δαβάκη - Νέα Σμύρνη - Άνω Νέα Σμύρνη - Δάφνη - Υμηττός - Βύρωνας
Κανονισμοί

Το κάπνισμα και η κατανάλωση φαγητού ή ποτού δεν επιτρέπονται σε κανένα σημείο του δικτύου. Η ΣΤΑ.ΣΥ. δεν επιτρέπει την επαιτεία, την πώληση ή διανομή αγαθών ή υπηρεσιών μέσα στους σταθμούς. Η μεταφορά κατοικιδίων ζώων επιτρέπεται μόνο μέσα σε ειδικά κλουβιά.
Μεταφορά ποδηλάτων στους συρμούς

Στους συρμούς του μετρό, του ηλεκτρικού και του τραμ επιτρέπεται η μεταφορά έως και 2 ποδηλάτων ανά συρμό, όλες τις ημέρες και ώρες.

Η είσοδος των ποδηλάτων στο συρμό επιτρέπεται μόνο από την τελευταία πόρτα του τελευταίου οχήματος.

Απόλυτη προτεραιότητα έχουν τα ΑμεΑ και τα άτομα που χρήζουν ειδικής βοήθειας.

Η μεταφορά των ποδηλάτων στις αποβάθρες του Μετρό και του ηλεκτρικού γίνεται είτε πεζή είτε με τους ανελκυστήρες και απαγορεύεται αυστηρά η χρήση των κυλιόμενων κλιμάκων.

[6]

Το αμαξοστάσιο του Μετρό στο Θησείο

Οδηγίες στον σταθμό Συντάγματος

Διακλαδώσεις σε επίγεια διαδρομή

Σταθμός Ακρόπολης

Συρμός του μετρό

Μετρό μπροστά από τη Στοά Αττάλου

Αυτοκινητάμαξα σειράς 146 του Μετρό Αθήνας, σε διέλευση στην περιοχή Θησείου

Σταθμός Πανόρμου

Δείτε επίσης

Σύστημα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς Αθηνών
Προαστιακός Αθήνας
Μετρό Θεσσαλονίκης

Αναφορές και πηγές πληροφόρησης

↑ Η εταιρεία «Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε» (ΣΤΑ.ΣΥ) στην οποία, σύμφωνα με την πράξη συγχώνευσης που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, περιλαμβάνονται η Αττικό Μετρό Εταιρεία Λειτουργίας (Α.Μ.Ε.Λ), ο Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος Αθηνών Πειραιώς (Η.Σ.Α.Π) και η ΤΡΑΜ Α.Ε.
↑ Αττικό Μετρό - Επεκτάσεις
↑ Γραμμή 4
↑ Ρ.Σ.Α. «Αθήνα Μεσογειακή Πρωτεύουσα»
↑ Αρχικά κλάδος της γραμμής 4, μελλοντικά τμήμα της γραμμής 5
↑ Πιλοτική μεταφορά ποδηλάτων στο Μετρό

Χάρτες

Μετρό Αθήνας 2012
Σχέδιο Ανάπτυξης Γραμμών Μετρό
[1]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αττικό Μετρό Εταιρεία Λειτουργίας (ΑΜΕΛ)
Αττικό Μετρό
Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς (ΗΣΑΠ)
Η σελίδα του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για το μετρό της Αθήνας (χρήσιμη για λόγους αρχείου)
Η ιστορία του σιδηρόδρομου Πειραιά - Κηφισιάς

Κατηγορία:

Μετρό Αθήνας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License