Ήταν περιοχή της αρχαίας Αθήνας, και διέθετε μάλιστα ένα από τα τρία μεγαλύτερα και σημαντικότερα γυμνάσια της Αθήνας στην αρχαιότητα: η Ακαδημία, το Λύκειο και το Κυνόσαργες, το οποίο βρισκόταν εκτός των τειχών της πόλης προς νότο του Ναού του Ολυμπίου Διός, στην αριστερή όχθη του Ιλισού ποταμού όπου και η σημερινή συνοικία του Κυνοσάργους. Στην περιοχή αυτή γίνονταν τα Ηράκλεια εν Κυνοσάργες.

Ο μύθος της ίδρυσης του Κυνοσάργους

Ονομάσθηκε έτσι διότι κάποια φορά που οι Αθηναίοι πρόσφεραν θυσία στον Ηρακλή, ένας σκύλος πήγε και άρπαξε τους μηρούς του θυσίου ζώου και καταδιωκόμενος στη συνέχεια φτάνοντας στο σημείο αυτό (στο «κυνός άργος», δηλαδή «εκεί που σταμάτησε, στάθμευσε, βράδυνσε ο σκύλος») τα εγκατέλειψε.

Οι Αθηναίοι μπροστά σ΄ αυτό το απρόσμενο συμβάν έσπευσαν να συμβουλευτούν το Μαντείο των Δελφών με ποιον τρόπο έπρεπε να «εξιλεώσουν» τον ήρωα Ηρακλή. Τότε έλαβαν το χρησμό να ιδρύσουν «ιερό» εκεί που ο σκύλος μετέφερε τους μηρούς από το θυσίασμα.[1] Έτσι οι Αθηναίοι ίδρυσαν πράγματι «ιερό» και το ονόμασαν εκ του κυνός αργού Κυνόσαργες.
Περιγραφή

Ήταν λοιπόν «ιερό» και γυμνάσιο για τους μη γνησίους (από πατέρα και μητέρα) Αθηναίων παίδες γι αυτό και ήταν «καθ-ιερωμένο» στον νόθο και αυτόν Ηρακλή. Εκεί γυμναζόταν και ο Θεμιστοκλής, νόθος ων, Αθηναίος, (λόγω μητέρας του αλλοδαπής). Λέγεται ότι ο Θεμιστοκλής κατέβαλλε πολλές προσπάθειες για να πείσει τους γνήσιους παίδες Αθηναίους να τον ακολουθήσουν στο Κυνόσαργες για να εξαλειφθεί αυτή η διάκριση. Τούτο όμως δεν φαίνεται να το κατόρθωσε αφού στα χρόνια του Πλουτάρχου υπήρχε ακόμη η διάκριση αυτή.

Φημισμένο ήταν και το άλσος που περιέβαλε το Γυμνάσιο αυτό. Το γυμνάσιο του Κυνοσάργες χρησίμευε και ως κτήριο διδασκαλίας του μαθητή του Σωκράτη, Αντισθένη που υπήρξε ιδρυτής την φιλοσοφικής σχολής των κυνικών.

Ευρήματα που ενισχύουν την ύπαρξη του Κυνοσάργους στο σημερινό Νέο Κόσμο, βρέθηκαν κατά τη διάρκεια εργασιών σε οικόπεδο πίσω από τον Άγιο Παντελεήμονα Ιλισού.
Παραπομπές

↑ Παρόμοιος περίπου ήταν και ο προσδιορισμός της θέσης ίδρυσης της Αντιόχειας της Μεγάλης.

Πηγές

August Mommsen (1898). Feste der Stadt Athen im Altertum, geordnet nach attischem Kalender (στα Γερμανικά). B. G. Teubner. Ανακτήθηκε την 20 Αυγούστου 2009.
Πλούταρχος: Βίοι Παράλληλοι. Έκδοση στα Γερμανικά, Τόμος Α', Εκδόσεις Georg Müller, Μόναχο και Λειψία 1913. Κεφάλαιο Θεμιστοκλής. ελληνικό κείμενο στην Βικιθήκη

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

William Morison