Το Αρχοντικό Μπενιζέλου στην οδό Αδριανού 96 στην Πλάκα, τυπικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της προεπαναστατικής Αθήνας (15ος - 16ος αι.) και προγονικό σπίτι της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας, είναι το πιο παλιό σπίτι της πρωτεύουσας. Ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια του Αθηναίου άρχοντα Άγγελου Μπενιζέλου, που ήλκε την καταγωγή της από βυζαντινό οίκο. Ο Άγγελος Μπενιζέλος γεννήθηκε περί το 1490 και ήταν πατέρας της Ρεγούλας ή Ρηγούλας Μπενιζέλου, της μετέπειτα μοναχής και αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας (1522 - 1589).

Το Αρχοντικό Μπενιζέλου στην Πλάκα, πατρογονικό της Αγίας Φιλοθέης (DIMSFIKAS)

Η Ρεγούλα Μπενιζέλου ήταν μοναχοκόρη του Άγγελου Μπενιζέλου και της Σηρίγης Παλαιολογίνας. Σε πολύ νεαρή ηλικία παντρεύτηκε τον κατά πολύ μεγαλύτερό της προύχοντα Ανδρέα Χειλά. Μετά από τρία χρόνια συζυγικού βίου, η Ρεγούλα Μπανιζέλου εχήρευσε και "διέτριβε του λοιπού εις το πατρικόν της οσπήτιον προς ένα και μόνον σκοπόν αφορώσα αγαθοεργίες". Σε σύντομο χρονικό διάστημα, το 1551, έγινε μοναχή με το μοναχικό όνομα Φιλοθέη.

Το χριστιανικό και ανθρωπιστικό έργο της μοναχής Φιλοθέης προκάλεσε την οργή των Τούρκων, οι οποίοι κατά τη νύκτα της 2ας Οκτωβρίου 1588 την συνέλαβαν στο Μετόχι του Αγίου Ανδρέα της οδού Λευκωσίας, κοντά στην Πλατεία Αμερικής, όπου οι μοναχές τελούσαν ολονυκτία στη μνήμη του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, πολιούχου των Αθηνών, την βασάνισαν και από τα πολλά τραύματά της πέθανε στις 19 Φεβρουαρίου 1589. Το σκήνωμά της βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών.

Το Αρχοντικό του Μπενιζέλου, εκεί που έζησε η Αγία Φιλοθέη, ερειπωμένο σήμερα πίσω από μια ψηλή μάντρα, έχει κηρυχθεί διατηρητέο. Είναι μια διώροφη κατασκευή με χαγιάτι, κατά τα πρότυπα του οθωμανικού σπιτιού, με ένα πηγάδι στην μπροστινή αυλή του, ενώ στην πίσω αυλή διέθετε ελαιοτριβείο και πατητήρι, που σώζονται μέχρι σήμερα.
Πηγές

Λίζα Μιχελή: "Η Αθήνα των Ανωνύμων", Εκδ. "Δρώμενα", β' έκδοση, Αθήνα, 1991.
Αγγέλα Κυριακοπούλου: "Η μεταβυζαντινή οικία των Μπενιζέλων", Εφημ. "Καθημερινή", 23 Ιουλίου 2005.
Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμματα "Μπενιζέλος" & "Φιλοθέη η οσία η Αθηναία", τόμ. 43 & 59, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

Εξωτερικές Συνδέσεις

Αρχοντικό Μπενιζέλων, Aρχείο Νεοτέρων Μνημείων, Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.