Το Άλσος Νέας Σμύρνης είναι ένας "πνεύμονας" πρασίνου στην καρδιά της πόλης της Νέας Σμύρνης που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '20. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα που υπάρχουν στους δήμους της Αττικής με έκταση 50.000 τ.μ.

Άλσος Νέας Σμύρνης

Θέση

View Larger Map

Το Άλσος Νέας Σμύρνης βρίσκεται σε κεντρικό σημείο και περιβάλλεται από τους κεντρικότερους δρόμους της πόλης, ως εξής:

Ανατολικά: λεωφόρος Ελ. Βενιζέλου, από όπου διέρχεται η γραμμή τραμ. Το Άλσος βρίσκεται ανάμεσα στις στάσεις "Αγ. Φωτεινή" και "Αιγαίου".
Βόρεια: οδός Εφέσου, από όπου διέρχονται λεωφορειακές γραμμές.
Νότια-ΝΔ: οδός Κορδελιού.
Δυτικά: πλατεία Καρύλλου, μέσω της οποίας συνδέεται με την Κεντρική Πλατεία Ν. Σμύρνης.
ΝΑ: οδός Πατριάρχου Ιωακείμ.

Ιστορική επισκόπηση

Ο χώρος που βρίσκεται σήμερα το Άλσος Ν. Σμύρνης είχε προβλεφθεί γι’ αυτή την χρήση από το πρώτο σχέδιο της πόλης της Ν. Σμύρνης που συντάχθηκε το 1924 από την επιτροπή Καλλιγά. Αποτέλεσε το πρώτο έργο στον προσφυγικό οικισμό το 1924, όταν Υπουργός Γεωργίας ήταν ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου.

Πριν από την εγκατάσταση των προσφύγων η έκταση ανήκε σε κτηματίες από την Πλάκα. Σύμφωνα με μαρτυρίες ήταν φυτεμένος με αμυγδαλιές και ευκαλύπτους. Τη βόρεια και τη νότια πλευρά του διέσχιζαν δύο μεγάλα ρέματα. Ο γλύπτης Βάσος Καπάνταης αναφέρει ότι σε περιηγήσεις του στο Άλσος κατά τη δεκαετία του ’30 έβρισκε χάλκινα νομίσματα διαφόρων εποχών καθώς και ξεχειλίσματα χαλκού κατά την ώρα της χυτεύσεως του μετάλλου. Το γεγονός έχει την εξήγηση του, διότι δυτικά του σημερινού Άλσους υπήρχε η αρχαία Φαληρική οδός, ένας αρχαίος δρόμος που συνέδεε το λιμάνι του Φαλήρου με την Αθήνα και λειτουργούσε αδιάκοπα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

Το 1926, χάρη σε ενέργειες του Σμυρνιού Α. Αθηνογένη, προέδρου του Ταμείου Κοινωφελών Έργων, ο χώρος περιφράχτηκε με συρματόπλεγμα και άρχισε η φύτευση του χώρου βάσει σχεδίου που είχε συνταχθεί από το Υπουργείο Συγκοινωνιών. Στα μέσα της δεκαετίας του '30 είχε ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται ο χώρος.

Ο χώρος του Άλσους Ν. Σμύρνης εποπτεύεται από το "Γραφείο Συντήρησης και Ανάπτυξης Δημοτικού Άλσους-Φυτωρίων" του "Τμήματος Γεωπονικής" της "Διεύθυνσης Περιβάλλοντος" του Δήμου Ν. Σμύρνης.
Εκδηλώσεις

Το 1937 αναφέρεται η πρώτη εκδήλωση στο Άλσος. Το διήμερο 21-22 Αυγούστου 1937 η ερανική επιτροπή της Αγίας Φωτεινής οργάνωσε αγροτική γιορτή στο Άλσος Νέας Σμύρνης, που περιλάμβανε χορούς, σμυρναϊκό πανηγύρι και φαγητό. Διατέθηκαν 6.500 εισιτήρια και τα έσοδα πήγαν για την ανέγερση του ναού. Η γιορτή αυτή στο Άλσος της Νέας Σμύρνης καθιερώθηκε ως ετήσιος θεσμός, ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της πολιτιστικής ζωής της πόλης.

Την περίοδο 1941-1944 το χώρο του Άλσους κατέλαβαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Μεταπολεμικά στο Άλσος διεξήχθησαν πολλές φορές πρωταθλήματα ανωμάλου δρόμου, όπως το Πανελλήνιο πρωτάθλημα ανώμαλου δρόμου ανδρών 1945, πολλά πανελλήνια γυναικών, περιφερειακά πρωταθλήματα Αττικής καθώς και ο λαϊκός ανώμαλος δρόμος στη μνήμη Κώστα Κοτζιά που διοργάνωνε επί πολλά χρόνια ο Πανιώνιος.

Το 1958 ο Δήμος Ν. Σμύρνης αποφάσισε την εγκατάσταση ψυχαγωγικού κέντρου στο Άλσος, παρά τις αντιδράσεις και την κριτική που υπήρξε. Στα χρόνια της επτάχρονης δικτατορίας ή δημοτική αρχή οργάνωνε στο Άλσος τη "Γιορτή του Ούζου" κάθε καλοκαίρι, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης επισκεπτών.

Μετά τη δικτατορία για πολλά χρόνια το Άλσος ήταν ο χώρος φιλοξενίας των εορτών διαφόρων κομματικών νεολαιών, όπως της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, της ΚΝΕ-Οδηγητή, της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ κ.ά. Επίσης, το 1985 διαμορφώθηκε ξύλινη εξέδρα χιλίων θέσεων, όπου κάθε Σεπτέμβριο γίνονται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις Ιωνικές Γιορτές και το Μάιο-Ιούνιο οι παραστάσεις των τμήματων του πολιτιστικού οργανισμού του Δήμου Ν. Σμύρνης. Κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί εκθέσεις βιβλίου.

Το καλοκαίρι του 1982 πραγματοποιήθηκε η πρώτη έκθεση βιοτεχνών - επαγγελματιών Νέας Σμύρνης με πρωτοβουλία του προέδρου της ΕΒΕΝΣ Ι. Γαβριηλίδη. Τον Ιούνιο του 1992 στο θεατράκι του Άλσους λειτουργεί για πρώτη φορά ο δημοτικός κινηματογράφος "Σινέ Άλσος". Ο θερινός κινηματογράφος λειτούργησε ως το 2006 σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.

Από το 2002 κάθε άνοιξη γινόταν στο Άλσος "Φεστιβάλ Καραγκιόζη" σε συνεργασία με τον Μάνθο Αθηναίο, με την παρουσία σημαντικών δημιουργών του θεάτρου σκιών και τη συνοδεία ορχήστρας λαϊκών οργάνων. Η εκδήλωση συνεχίστηκε ως το θάνατο του Μάνθου Αθηναίου το 2009.

Το 2006 η πρόχειρη κατασκευή αντικαταστάθηκε από μόνιμη σκηνή. Το έτος αυτό ξεκίνησε ένα εκτεταμένο έργο ανάπλασης του Άλσους που ολοκληρώθηκε το 2007. Με την ανάπλαση το Άλσος μεταμορφώθηκε σε ένα νέο αστικό χώρο πρασίνου, περιπάτου, αναψυχής και πολιτισμού, φιλικό στο περιβάλλον, αφού τα υλικά της ανάπλασης ήταν η πέτρα, το χώμα και το ξύλο. Ο χώρος προσφέρει δυνατότητες για τζόκινγκ, υπάρχει παιδική χαρά, κυλικείο, θερινή θεατρική σκηνή, περιβαλλοντικό περίπτερο, στοιχεία νερού, αθλητικό μονοπάτι, υπαίθριο σκάκι, εκθεσιακοί χώροι, νέες είσοδοι.
Σύλλογος Φίλων Άλσους

Το 2001 μια ομάδα ερασιτεχνών αθλητών που χρησιμοποιούσαν το Άλσος ως χώρο ψυχαγωγικής άθλησης δημιούργησαν το "Σύλλογο Αθλουμένων Φίλων Άλσους Ν. Σμύρνης" (ΣΑΦΑΝΣ) με έμβλημα το δένδρο και χρώματα: πράσινο και πορτοκαλί. Σκοπός του συλλόγου είναι η καλλιέργεια του ψυχαγωγικού αθλητισμού με επίκεντρο το Άλσος (δυναμικό βάδισμα, τζόκινγκ, γυμναστική κλπ) και η προστασία του Άλσους Ν. Σμύρνης ως χώρου περιπάτου και άθλησης.

Ο ΣΑΦΑΝΣ έχει δημιουργήσει ομάδα τριάθλου.
Εξωτερικές συνδέσεις

"Άλσος Ν. Σμύρνης"
Ιστοσελίδα Δ. Ν. Σμύρνης, "Γραφείο Συντήρησης και Ανάπτυξης Δημοτικού Άλσους-Φυτωρίων".
ΣΑΦ Άλσους Ν. Σμύρνης.

Πηγές

Δήμου Ν. Σμύρνης, "Νέα Σμύρνη: Από την καταστροφή στη δημιουργία", 2010.