Το αέτωμα της Ελιάς ή αλλιώς αέτωμα του Τρωίλου βρέθηκε στην Ακρόπολη και φιλοξενείται στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Το αέτωμα "της Ελιάς" ή "του Τρωίλου". 560-550 π.Χ. Πωρώλιθος. Η σκηνή ερμηνεύεται ως ο φόνος του Τρωίλου, γιού του Πριάμου, από τον Αχιλλέα ή ως τελετουργική πομπή στο ιερό της θεάς Αθηνάς. (*)

Ιστορικό της ανακάλυψης

Το γυναικείο άγαλμα βρέθηκε νότια του Παρθενώνα το 1888 και αρχικά ονομάστηκε Υδριαφόρος ή Κανηφόρος. Αποκαταστάθηκε από τους Βίγκαντ και Χέμπερνταϊ.

Περιγραφή

Είναι από πωρόλιθο ποικίλης ποιότητας. Η ταινία του αετώματος είναι διακοσμημένη με κόκκινα και μπλε γλωσσίδια και μπλε μαίανδρο. Στο κέντρο του αετώματος δεσπόζει ένα κτίριο με επιστέγαστρο και στέγη με κεραμίδια. Το εσωτερικό του κτιρίου είναι σκοτεινό. Αριστερά δίπλα στο κτίριο εικονίζονται κλαδιά ελαιόδενδρων. Τρία αγάλματα φαίνεται ότι απάρτιζαν το αέτωμα. Ένας άνδρας, του οποίου το πόδι είναι στραμμένο στα δεξιά, μια γυναίκα προς τα δεξιά, και ένα τρίτο γυναικείο άγαλμα, η ονομαζόμενη «υδριοφόρος». Το γυναικείο άγαλμα που σώζεται φοράει χιτώνα ερυθρό άπτυχο με απλή εντομή κατά τη μέση. Επάνω από το χιτώνα φοράει γαλάζιο ιμάτιο. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του προσώπου (μάτια, μύτη, αυτιά) είναι μεγάλα, ενώ τα μαλλιά σε κυμάνσεις και σκαλισμένες ραβδώσεις δωρικού ρυθμού πέφτουν πίσω από τα αυτιά μέχρι το στήθος σε μακρύς βοστρύχους. Στην κορυφή της κεφαλής είναι τοποθετημένος αρχαϊκός γαλάζιος δισκοειδής πίλος.
Ερμηνεία

Το αέτωμα ερμηνεύεται ως μυθολογική σκηνή, ίσως του φόνου του Τρωίλου, γιου του Πριάμου, από τον Αχιλλέα. Μια άλλη εκδοχή το ερμηνεύει ως τελετουργική πομπή στο ιερό της θεάς Αθηνάς. Ονομάστηκε έτσι από τα εικονιζόμενα ελαιόδενδρα. Πιστεύεται ότι κοσμούσε το αρχαϊκό Ερέχθειο, στο οποίο φύτρωναν τα ιερά ελαιόδενδρα. Τα δύο γυναικεία αγάλματα ερμηνεύονται ως ιέρειες που κουβαλούν νερό, ενώ το ανδρικό άγαλμα είναι ο φύλακας του ναού ή κάποιος πολεμιστής. Άλλες ερμηνείες είναι σπίτι με κρήνη, ή η αρπαγή των Αθηναίων κορών στην Εννεάκρουνο.
Ιστορική τοποθέτηση

Είναι έργο αττικού εργαστηρίου. Χρονολογείται στο 560-550 π.Χ.
Πηγές

Ισμήνη Τριάντη (1998). Το Μουσείο Ακροπόλεως. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, ISBN 960-7169-84-0. σελ. 50-51. Ανακτήθηκε την 23 Νοεμβρίου 2011.
Παναγιώτης Καστριώτης (1859-1931) (1895). Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως. Εν Αθήναις: Εκ του Βασιλικού Τυπογραφείου Ν. Γ. Ιγγλέση. σελ. 14. Ανακτήθηκε την 2 Φεβρουαρίου 2011.
Guy Dickins (1912) (στα Αγγλικά). Catalogue Of The Acropolis Museum Volume I Archaic Sculpture. Cambridge: University Press. σελ. 69-72. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.