.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Πρεβέζης

Νομός Πρεβέζης Δήμος Ζαλόγγου

-- Δήμος Ζαλόγγου --

Στους λόφους του σημερινού χωριού Καμαρίνα του Δήμου Ζαλόγγου Πρέβεζας (Νόμος Καποδίστριας, σήμερα με το Νόμο Καλλικράτης, είναι Δήμος Πρέβεζας), υπάρχουν τα ερείπια μιάς αρχαίας πόλης, της Κασσώπης, η οποία ιδρύθηκε από τους Κασσωπαίους, ένα Ηπειρωτικό φύλο κλάδο των Θεσπρωτών και πιθανώς αργότερα εποικίσθηκε και από εποίκους Ηλείους και Αρκάδες. Η ίδρυση της πόλης ήταν το αποτέλεσμα ενός συνοικισμού των διάσπαρτων οικισμών της περιοχής. Μια άποψη λέει ότι η πόλη κτίσθηκε από γηγενείς Ηπειρώτες Θεσπρωτούς με σκοπό να προστατευθεί η εύφορη κοιλάδα – πεδιάδα του δυτικού τμήματος του Νομού Πρέβεζας από τις βλέψεις των Ηλείων εποίκων. Κάποια πρώιμα ευρήματα υποδεικνύουν ότι πιθανόν στη θέση της πόλης να προϋπήρχε κάποιος μικρότερος οικισμός. Ο Σκύλαξ ο Καρυανδρεύς, εξερευνητής του 6ου αιώνα πΧ γράφει στό έργο του «Περίπλους»: «Η Κασσωπαία ήτο εθνότης εγκατεστημένη νωτίως της Θεσπρωτίας και παροικούσαν δε ούτοι έως τον Ανακτόριον Κόλπον (εννοεί Αμβρακικό). Παράπλους δε εστί της Κασσωπαίας χώρας ήμισυ ημέρες». (Σκύλαξ: «Περίπλους»). Ο γεωγράφος Στράβων θεωρεί τους Κασσωπαίους Θεσπρωτούς Ηπειρώτες και γράφει: «Χάονες μέν ούν και Θεσπρωτοί και μετά τούτων εφεξής Κασσωπαίοι, και ούτοι δ’ εισί την από Κεραυνίων ορέων μέχρι του Αμβρακικού κόλπου παραλίαν νέμονται χώραν ευδήμονα έχοντες» (Στράβων, «Γεωγραφικά» Ζ,7.56, 323-324). Η Κασσώπη απέκτησε οικονομική δύναμη με το εμπόριο, την κτηνοτροφία και τα γεωργικά προϊόντα της εύφορης πεδιάδας των παραλιών της Πρέβεζας και του Αχέροντα. Ο πρώτος που ταύτισε τα ερείπια με την αρχαία κασσώπη είναι ο Αγγλος περιηγητής συνταγματάρχης William Martin Leake ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή τα έτη 1805 και το 1835 δημοσίευσε το διάγραμμά της. Ο καθηγητής αρχαιολογίας Σωτήριος Δάκαρης διεξήγαγε ανασκαφές στην Κασσώπη για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας, στο διάστημα 1952-1955, αργότερα δε οι ανασκαφές συνεχίστηκαν από το 1977-78 έως το 1983, με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Βερολίνου (Δάκαρης Σωτήριος, 1989), αργότερα δε έγινε έκδοση τόμου των ερευνών στο Μόναχο (W. Hoepfner, E.L.Schwander, 1986, 1994).

Ιστορία της Κασσώπης

Οι απόψεις για τη χρονολογία ίδρυσης της Κασσώπης διίστανται. Μία άποψη φέρει την Κασσώπη να ιδρύεται στον 8ο – 7ο αιώνα πΧ από Αρκάδες και Ηλείους εποίκους, και άλλη άποψη τον 4ο αιώνα πΧ από Κασσωπαίους, κλάδο των Θεσπρωτών. Η άποψη του Υπουργείου Πολιτισμού είναι ότι «η Κασσώπη, πρωτεύουσα της Κασσωπαίας, κτίστηκε πριν τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. (340 π.Χ), σε φυσικά οχυρή θέση, σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 550-650 μ., στις πλαγιές του Ζαλόγγου, με σκοπό να προστατεύσει από την εκμετάλλευση των Ηλείων αποίκων, την εύφορη πεδιάδα που απλωνόταν νοτιότερα». Η αλήθεια είναι κάπου ενδιάμεσα. Προφανώς ιδρύθηκε παλιότερα αλλά έλαβε τη μεγάλη ανάπτυξη και αίγλη της τον 4ο αιώνα πΧ, διότι είναι αδύνατον μια πόλη να κτίζεται και ταυτοχρόνως να ανθεί οικιστικά και πολιτικά. Πέραν αυτού, ο Στέφανος Βυζάντιος συγγραφέας της εποχής του 6ου αιώνα πΧ, ήδη αναφέρει την Κασσώπη στο βιβλίο του «Εθνικά» και ο οποίος γράφει ακριβώς: «Πόλις εν Μολοσσοίς επώνυμος τη Κασσωπαία Χώρα». Άρα η Κασσώπη υπήρχε πρίν τον 6ο αιώνα πΧ. (Στέφανος Βυζάντιος: «Εθνικά»). Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται με τον ευρύτερο όρο Κασσωπαία χώρα και όχι τόσο με την πόλη Κασσώπη. Μόνη εξαίρεση αποτελεί ο Διόδωρος Σικελιώτης (80-20 πΧ) στό βιβλίο του «Ιστορική Βιβλιοθήκη ΙΧ, 88» πού αναφέρει «Κασσώπη, πόλη με το όνομα τούτο εις τον Ηπειρωτικό χώρο» και ο προαναφερθείς Στέφανος Βυζάντιος. Το υψόμετρο της Κασσώπης είναι 550-620m, η θέση της είναι στρατηγική, με άριστη θέα και υγιεινό κλίμα. Βόρεια και δυτικά προστατεύεται από τις βουνοκορφές Ανεμόμυλος και Κιτέπι μαζί με τους κάθετους γκρεμούς του όρους Ζάλογγο, αποκαλούμενους στεφάνια. Οι προσβάσιμες πλευρές της ακρόπολης της Κασσώπης προστατεύονται με τείχος. Στην αρχαία Κασσώπη αναφέρονται και μεταγενέστεροι συγγραφείς περιηγητές, όπως ο Γερμανός Conrad Bursian (1830-1883), που μας γράφει «η Κασσώπη είναι κτισμένη σε μια φυσική οχυρή θέση, κάτω από βραχώδη έξαρση». Επίσης την επισκέφθηκαν και γράφουν γι αυτήν ο συνταγματάρχης Leake και ο Γάλλος Pouquevil. Η σημασία της Κασσώπης αρχίζει να αναφαίνεται στον 4ο αιώνα πΧ οπότε και φτάνει στό απόγειο της δόξας της παράλληλα με την κοντινή πόλη Αμβρακία (απέχουν 50 Km). Χάρις στη στρατηγική της θέση είχε μικτή οικονομία, κτηνοτροφία στο βουνό, γεωργία στον κάμπο και αλιεία στη θάλασσα. Πέραν αυτού η περιοχή είχε πολλά δάση και με την ξυλεία της Κασσώπης κατασκευάζονταν πλοία μέχρι και τον 19ο αιώνα μΧ. Ο περιηγητής Κυριάκος από την Αγκώνα γράφει πώς το έτος 1435 μΧ που επισκέφθηκε την Κασσώπη «βρήκε ένα μεγάλο δάσος από βελανιδιές και χρυσόξυλο», ένα είδος πουρνάρι από το οποίο με κατεργασία έπαιρναν το πρινοκόκι, ή κρεμέζι, ή κικνίδι, βαφή της υφαντουργίας. Η Κασσώπη, πέραν της κτηνοτροφίας, αλιείας και γεωργίας, στράφηκε τον 30 αιώνα πΧ προς τη βιοτεχνία και το ναυτιλιακό εμπόριο. Τα καράβια των Κασσωπαίων όργωναν τη Μεσόγειο θάλασσα και διακινούσαν στην Καρχηδόνα, στη Ρώμη, στο Βρινδήσιον, στη Μασσαλία, στο Γιβραλτάρ, στα παράλια της Αδριατικής, στα νησιά του Αιγαίου, στα Μικρασιατικά παράλια, στα παράλια του Εύξεινου Πόντου και στην Αίγυπτο με προϊόντα της Ηπείρου όπως κρασί, λάδι, ελιές, φρούτα, ξηρούς καρπούς και υφάσματα. Τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις σχετικά με τις σχέσεις των Ηπειρωτών με τους προγόνους των Ρωμαίων, τους Ετρούσκους, με τους οποίους φαίνεται οι Ηπειρώτες είχαν εμπορικές σχέσεις από τον 8ο και 7ο αιώνα πΧ (Etruscans: ντοκιμαντέρ History Channel, 2008). Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο η Κασσώπη τάχθηκε με την πλευρά των Σπαρτιατών, ενώ οι άλλοι Ηπειρώτες συντάχθηκαν με τους Αθηναίους. Ετσι αργότερα ο βασιλιάς Φίλιππος Β, σε συμφωνία με τους φίλους του Ηπειρώτες Μολοσσούς κυρίευσε την Κασσώπη, την Πανδοσία, το Βουχέτιον, τις Βατίες, και την Ελάτρεια, και τις παρεχώρησε ως δώρο στον βασιλέα των Μολοσσών Αλέξανδρο Α, αδελφό της συζύγου του Μυρτάλης Ολυμπιάδας. Υπενθυμίζεται ότι ο Αλέξανδρος Α, παντρεύτηκε την ανεψιά του Κλεοπάτρα, αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και την ίδια ημέρα αυτού του γάμου δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β από τον Παυσανία. Ο στρατηγός Λυκίσκος κατέλαβε αυτές τις πόλεις και εγκατέστησε Μακεδονικές φρουρές. Από τη στιγμή αυτή όλη η Ήπειρος συντάσσεται με την Μακεδονική πολιτική και σημαντικό εκστρατευτικό σώμα Ηπειρωτών συμμετέχει στους μακροχρόνιους πολέμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου της Ασίας. Είναι συγκινητικό το γεγονός, που έχει καταγραφεί το έτος 1980 -1985 όταν γυρίσθηκαν τα πρώτα ντοκιμαντέρ στην ορεινή περιοχή του Πακιστάν όπου ζεί η φυλή των Καλάς (Kalash), απόγονοι Ελλήνων στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ένας ηλικιωμένος άνδρας Καλάς δήλωσε ότι «θυμάται από την προφορική παράδοση ότι οι πρόγονοί του κατάγονταν από μια μακρινή ορεινή περιοχή, άπειρο χώρα (Ήπειρος), που είχε πολλά βουνά και ποτάμια που ένα το έλεγαν Τσίαμι (Θύαμις = Καλαμάς) και το άλλο πήγαινε στον κάτω κόσμο (Αχέρων)». Βουδιστικά κείμενα, όπως το «Majjihima Nakaya», αναφέρονται σε «Κράτος Ελλήνων» την εποχή του Βούδα τον 6ο πΧ. αιώνα στον Καύκασο (Hindukush), εκεί που σήμερα ζουν οι Καλάς. Εξ άλλου η πόλη Κανταχάρ του Πακιστάν, λεγόταν Ισκανταχάρ και πήρε το όνομα από τον Ισκαντέρ πού είναι ο Μέγας Αλέξανδρος. Οι σημερινοί Καλάς αποκαλούν τον Μέγα Αλέξανδρο «Σικαντέρ Αζάμ». (Δημήτρης Μανωλεσάκης, 1982). Προφανώς ο διθάλαμος Μακεδονικός Τάφος ευγενούς μέλους της κοινωνίας που σώζεται σήμερα στην Κασσώπη, ανήκει σε αυτή τη χρονική περίοδο της Μακεδονικής κυριαρχίας. Ο Φίλιππος Β το έτος 343 πΧ διέλυσε την Συμπολιτεία των Ελαϊτών, μέλος της οποίας ήταν η Κασσώπη και η πόλη έγινε μέλος Αμφικτυονίας των πλησίον πόλεων, με κέντρο το ιερό της θεάς Αφροδίτης, το οποίο είναι κτισμένο σε απόσταση 300m ανατολικά της Κασσώπης. Λίγο αργότερα, μετά το θάνατο του βασιλιά ων Μολοσσών Αλέξανδρου Α, δημιουργείται η Ηπειρωτική Συμμαχία (329-325 πΧ) και η Κασσώπη συμμετέχει, μάλιστα οι συνεδριάσεις των ηγετών γίνονται εδώ στο μικρό Ωδείον. Η μεγάλη ακμή της πόλης σημειώνεται τον 3ο αιώνα πΧ, οπότε κτίζονται τα μεγάλα δημόσια κτήρια και ανοικοδομούνται πολλά σπίτια. Η πόλη είχε δικό της νομισματοκοπείο. Το νόμισμα της Κασσώπης απεικόνιζε τον Δία και αετό σε κεραυνό. Η πόλη διατηρούσε πολιτική αγορά, πρυτανεία, δύο θέατρα, ξενώνα, ναούς λατρείας της Αφροδίτης και του Σωτήρος Διός. Γύρω στο 220 πΧ, η Κασσώπη εντάχτηκε στην Αιτωλική Συμμαχία και συνέχισε ομαλά την πορεία της μέχρι το έτος 168-167 πΧ οπότε καταστράφηκε από τις λεγεώνες του ρωμαίου ύπατου Αιμίλιου Παύλου. Αργότερα κατοικήθηκε ξανά μέχρι τη Ναυμαχία του Ακτίου, το έτος 31 πΧ, οπότε με διαταγή του Οκταβιανού οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να μετακομίσουν στη νέα πόλη της νίκης τη Νικόπολη. Όμως μικρός οικισμός παρέμεινε εν ζωή μέχρι το 100 μΧ. (Χαράλαμπος Γκούβας, 2009)

Επίσκεψη στην Κασσώπη

Η Κασσώπη είναι σήμερα ο πλέον άρτιος για επίσκεψη αρχαιολογικός χώρος του νομού Πρέβεζας. Η προσπέλαση γίνεται από την Πρέβεζα ως εξής: Κανάλι, Αρχάγγελος, Καμαρίνα, Κασσώπη, ή από Αρτα: Γέφυρα καλογήρου, Λούρος, Ζέφυρος δεξιά, Αρχάγγελος, Καμαρίνα, Κασσώπη. Από την Εγνατία Οδό: Στροφή προς Πάργα, επαρχιακή οδός προς Πρέβεζα, Μεσοπόταμος, στροφή αριστερά προς Καναλάκι, Μποντάρι – Εκκλησιές, Καμαρίνα, Κασσώπη. Υπάρχουν εδώ κυκλώπεια τείχη βορείως και εντός του πολεοδομικού ιστού. Μέσα στο πολυγωνικό τείχος της αρχαίας Κασσώπης πρωτεύουσας της Κασσωπαίας χώρας, πάχους περίπου 3,50 m., υπήρχαν περίπου 600 διώροφα σπίτια, μέσα σε οικόπεδα των 230 m2. Όλα διέθεταν μεσημβρινό προσανατολισμό και άρτια κατασκευή και λειτουργικότητα, με κοινό αποχετευτικό διάδρομο και εκπληκτικής κατασκευής σκεπασμένο υπόνομο. Το αποχετευτικό σύστημα της Κασσώπης είναι θαυμάσιο και αφορούσε τόσο τα λύματα όσο και τα όμβρια ύδατα. Η Κασσώπη ήταν κτισμένη κατά το Ιπποδάμειο σύστημα και διέθετε 20 παράλληλους δρόμους, τους «στενωπούς», πλάτους 4,20 m, που μεταξύ τους απείχαν 30 m, και διασταυρώνονταν με τους πλατύτερους δρόμους, τις «πλατείες» πλάτους 6 m, σχηματίζοντας 60 περίπου οικοδομικά τετράγωνα. Το εμβαδόν της Κασσώπης εντός του οικιστικού χώρου της είναι 300 στρέμματα και υπάρχουν άλλα 370 στρέμματα που κατοικούντο εκτός των τειχών. Ο πληθυσμός της πόλης υπολογίζεται στα 5.000 – 10.000 άτομα. Η διαμόρφωση της επηρεάστηκε από το παλαιότερο πρότυπο πόλεως στην περιοχή, την Αμβρακία. (Χαράλαμπος Γκούβας, 2005, 2009).

Αξιοθέατα Μνημεία της Κασσώπης

Η Κασσώπη διαθέτει αξιόλογα Μνημεία που δεσπόζουν στο οροπέδιο. Αυτά είναι τα Τείχη, η Βόρεια Στοά, η Δυτική Στοά, το Πρυτανείον, το Ωδείον, το Θέατρο, ο Βωμός της Αφροδίτης (Θεά της Ομορφιάς, του Έρωτα και της Γονιμότητας), ο Βωμός του Απόλλωνα, όπως και Ναό της Αφροδίτης, εκτός της ακροπόλεως στο Ζάλογγο. Την κάτοψη και ονοματοδοσία των Μνημείων της Κασσώπης μας δίνει η αναπαράσταση των Γερμανών αρχαιολόγων W.Hoepfner και E.L.Schwandner (W.Hoepfner και E.L.Schwandner, 1983, 1986, 1994).

• Τα Τείχη της Κασσώπης (Walls): Η Κασσώπη προστατεύονταν νότια και ανατολικά από ισχυρά κυκλώπεια πολυγωνικά τείχη, τα οποία σώζονται σε αρκετά σημεία. Το συνολικό μήκος των τειχών υπολογίσθηκε στα 6 Km και το μέγιστο ύψος αυτών ήταν 10 m, με πλάτος 3-5 m. Τα τείχη καλύπτουν περιοχές απροστάτευτες φυσικά, και πόλη είχε δύο κύριες εισόδους μία ανατολικά και μία δυτικά. Η ανατολική πύλη της Κασσώπης είναι αυτή που εισέρχονται σήμερα οι τουρίστες και προστατεύονταν από μια μεγάλη μεταλλική πύλη της οποίας διασώζεται η υποδοχή επί του βράχου. Η Κασσώπη είχε και μερικές δευτερεύουσες πύλες. Μια μικρή πύλη σώζεται πολύ καλά σήμερα δυτικά, και μοιάζει με λίθινο τούνελ, γιατί είναι στεγασμένη με μαγάλιθους σαν αψίδα. Μπορείτε να τη δείτε δεξιά σας καθώς πηγαίνετε προς τον Μακεδονικό Τάφο.

• Η Βόρεια Στοά της αγοράς (North Stoa): Κατασκευάστηκε την περίοδο του Κοινού των Ηπειρωτών (234/3-168 πΧ). Έχει λίθινη πολυγωνική κρηπίδα και η ανωδομία της ήταν πλίνθινη με ξυλοδεσιές. Η βόρεια πλευρά ενισχύεται με 17 αντηρίδες. Στο εσωτερικό υπήρχε κιονοστοιχία με 13 ιωνικούς κίονες. Στην πρόσοψη της Βόρειας Στοάς αποκαλύφτηκαν 21 λίθινα βάθρα με επιγραφές του 3ου-2ου αιώνα πΧ. Η θέση της αγοράς και του δημόσιου χώρου της Κασσώπης είχε άμεση επαφή με την κύρια οδό και με την πύλη του τείχους, θέση που ευνοεί την άνετη πρόσβαση των κατοίκων της υπαίθρου στο χώρο της λειτουργίας του Κοινού των Ηπειρωτών. Αποτελούσε τόπο συνάθροισης των ανδρών, κάλυπτε επιφάνεια 100Χ80m = 8.000 m² και χωρούσε εκατοντάδες άτομα.

• Η Δυτική Στοά (Western Stoa): Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της αγοράς, μεταξύ του Τεμένους και του Πρυτανείου. Αποτελείται από μία περίστυλη αυλή με 3 x 4 δωρικούς κίονες. Γύρω από την αυλή, διατάσσονται 6 χώροι. Στα ανατολικά υπήρχε στοά με 13 δωρικούς κίονες.

• Το Τέμενος – Ιερό (Sanctuary): Βρίσκεται σε επαφή με τη Δυτική Στοά, στα ανατολικά της. Στο προαύλιο αυτού βρίσκεται ο βωμός της Αφροδίτης. • Το Πρυτανείον (Prytaneum): To Πρυτανείον ήταν ένα οικοδόμημα 8 περίπου δωματίων, στη δυτική πλευρά της πόλης και σε επαφή με την Δυτική Στοά.

• Το Καταγώγειον (Katagogeion, Lodging): Το Καταγώγειον ήταν ένα δημόσιο οικοδόμημα διαστάσεων 33 x 30,3 m., με αίθριον, διώροφο στις τρεις πλευρές και μονώροφο στην τέταρτη για να μην κρύβει τον ήλιο και πιθανότατα λειτουργούσε ως ξενώνας, αρχαίο ξενοδοχείο. Άλλη άποψη λέει ότι πιθανώς να επρόκειτο για ένα είδος εμπορικού κέντρου. Παρόμοιο κτίριο βρέθηκε στην αρχαία Ολυμπία. Χρονολογείται περίπου στό 400-350 πΧ. Αποτελείται από μία ορθογώνια κεντρική αυλή (αίθριον, atrium), διαστάσεων 14Χ12 m που περιβάλλεται από τέσσερεις στοές με 7 x 8 οκτάπλευρους πεσσούς με δωρικά κιονόκρανα. Πίσω από τις στοές είναι παραταγμένοι χώροι που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, αλλά μόνο με τις στοές. Υπήρχε και δεύτερος όροφος με εξώστη και η επικοινωνία γινόταν με εσωτερική ξύλινη σκάλα, της οποίας τα λίθινα βάθρα διασώθηκαν. Κάτω από το ελληνιστικό καταγώγιο υπήρχε παλαιότερο κτήριο του 4ου αιώνα πΧ. Τα 31 υπνοδωμάτια του Καταγωγείου ήταν 18 στό ισόγειο και 13 στον άνω όροφο. Τα τούβλα της κεραμοσκεπής σώζονται και πρέπει να κατασκευάσθηκαν στη γειτονική Αμβρακία όπου είχε εργαστήρια κεραμοποιίας.

• Το Μικρό Θέατρο, ή Ωδείον, ή Βουλευτήριον (Odeum): Το Ωδείον βρίσκεται στό νοτιοανατολικό τμήμα της πόλης και είναι το πρώτο μνημείο που βλέπουμε μόλις εισέλθουμε στην πόλη, αριστερά. Χρονολογείται στον 3ο αιώνα πΧ. Φαίνεται να είναι σκαλισμένο πάνω σε φυσικό βράχο, με κατασκευές λίθινων κερκίδων επί αυτού. Η χωρητικότητά του είναι περίπου 300-500 άτομα και η άποψη ότι έχει χωρητικότητα 2.500 (Θεόφιλος Σπυράκος, 2007) είναι υπερβολική. Το Ωδείον ήταν στεγασμένο, η σκεπή στηριζόταν σε τετράγωνο περιτοίχισμα και οι διαστάσεις της σκηνής του ήταν 15,4 Χ 7,60 m. Η χρήση του Ωδείου προφανώς ήταν για μουσικές και λογοτεχνικές εκδηλώσεις, αλλά πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε και ως Βουλευτήριο του Κοινού των Ηπειρωτών. Έμπροσθεν του Ωδείου υπάρχουν ερείπια κάποιου βωμού πιθανώς του Απόλλωνα. Τμήμα του βράχου που στηρίζεται το Ωδείον έχει καταρρεύσει και εκεί τοποθετήθηκαν προστατευτικά κάγκελα.

• Το Μεγάλο Θέατρο (Theater): Βρίσκεται ερειπωμένο στό λόφο βορειοδυτικά της Κασσώπης. Κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα πΧ και είχε χωρητικότητα περίπου 2.500 ατόμων, κατ’ άλλους συγγραφείς χωρούσε 6.000 άτομα. Ήταν το μεγαλύτερο από τα δύο συνολικά θέατρα που υπήρχαν στην πόλη. Το άλλο, αποκαλείται Ωδείο για να γίνεται διάκριση. Το μεγάλο Θέατρο λόγω φυσικών φθορών είναι σήμερα κατεστραμμένο και σχεδόν μη επισκέψιμο, φαίνεται όμως καθαρά από απόσταση 200 m. Κατολισθήσεις βράχων έχουν οδηγήσει ορισμένους από αυτούς μέσα στό θέατρο. Ο ένας βράχος βάρους 30 τόνων σταμάτησε στό μέσο της σκηνής.

• Ο Μακεδονικός Τάφος (Macedonian Tomb): Το Μαυσωλείο αυτό γνωστό από παλιά, βρίσκεται νοτιοδυτικά, στο άκρον της ακροπόλεως και αποκαλείτο «Βασιλόσπιτο». Υπάρχει σχετική ασπρόμαυρη φωτογραφία του Ελβετού Frederic Boissonas έτους 1926 ο οποίος το επισκέφθηκε τότε. Πρόκειται για υπόγειο θολωτό τάφο Μακεδονικής τεχνοτροπίας που αποκαταστάθηκε και είναι επισκέψιμο. Ο επισκέπτης κατεβαίνει πρώτα κάποια φθαρμένα σκαλιά και εισέρχεται σε διάδρομο 10,5 Χ 1,44 m. Μετά εισέρχεται στον κυρίως θάλαμο 3,02 Χ 2,29 Χ 3,30m ο οποίος είναι σοβατισμένος και χρωματισμένος με φθορές. Η οροφή είναι θολωτή από σκαλιστή πέτρα και έχει μια οπή από αρχαιοκάπηλους. Ο τάφος βρέθηκε άδειος γιατί είχε συληθεί στό παρελθόν. Είναι βέβαιο ότι ανήκε σε κάποιον σημαντικό ευγενή της Κασσώπης πιθανώς και Μακεδόνα σύμμαχο (πινακίδα ΙΒ εφορείας Αρχαιοτήτων). Άλλη άποψη λέει ότι πρόκειται για Ηρώο πιθανώς ιδρυτού της πόλης (Ελένη Παγκρατίου, 2008)

• Το ιερό της Αφροδίτης: Τα ερείπιά του βρίσκονται εκτός της πόλεως Κασσώπης, δίπλα στό δρόμο που οδηγεί στό Ζάλογγο, 200m ανατολικά αυτής. Ηταν ναός περίπτερος εξάστυλος με διαστάσεις 17,20 Χ 10,15 m. Στο σημείο του ναού βρέθηκε πήλινο είδωλο της Θεάς Αφροδίτης πολιούχου της Κασσώπης.

• Νεκροπόλεις: Η Κασσώπη είχε τέσσερα νεκροταφεία τα οποία έχουν ανασκαφεί μερικώς, βρέθηκαν ορισμένα κτερίσματα που βρίσκονται στό αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων.

• Οικίες της Κασσώπης: Τέλος, μια από τις ιδιωτικές οικίες («Σπίτι»), που βρίσκεται βορειοανατολικά του Καταγωγίου, αποτελείται από κεντρική αυλή με το προαύλιο, τον ανδρώνα, τον οίκο με το μαγειρείο, τον λουτρώνα και βοηθητικούς χώρους. Καταστράφηκε το 167 πΧ. και επισκευάστηκε λίγο αργότερα πρόχειρα.

Βιβλιογραφία

Στράβων: «Γεωγραφικά» Ζ,7.5.6, 323-324. Στέφανος Βυζάντιος: «Εθνικά». Υπουργείο Πολιτισμού: Ιστοσελίδα για την Κασσώπη. Δάκαρης Σωτήριος: «Κασσώπη, Νεώτερες ανασκαφές 1977-1983», έκδοση Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 1989. Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο: «Πινακίδα κάτοψη της αρχαίας Κασσώπης». Bonfante L.: «Etruscan Life and Afterlife», Wayne State University Press, London 1986. ΕΤ1: «Η φυλή των Καλάς, στό Πακιστάν», ντοκιμαντέρ σκηνοθέτη Δημήτρη Μανωλεσάκη, 1982. Etruscans: ντοκιμαντέρ History Channel, 2008. Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Η φυλή των Καλάς. Η παρουσία των Ελλήνων στην ινδική ήπειρο». Εκδοτική Αθηνών: «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», Αθήνα 1972. W.Hoepfner και E.L.Schwandner: «Ancient Kassope Plan», 1983. W. Hoepfner, E.L.Schwander (in Zusamenarbeit mit Sotirios Dakaris, Konstantina Gravani und Athanassios Tsingas, mit Beitragen von Konstantina Gravani, Mando Oikonomidou Karamesini und Joachim Boassneck): “Kassope, Berich uber Ausgrabungen einer spatklassischen Streifenstadt in Nordwestgriechenland, Haus und Stadt im klassischen Griechenland, Wohnen in der klassischen Polis”, Band I, Munchen, 1986 und 1994. Θεοδώρα Κοντογιάννη: «Συνοπτικός Οδηγός για την Κασσώπη», Ιωάννινα 2006. Ελένη Παγκρατίου: «Κασσώπη», Ιστοσελίδα Νομαρχίας Πρέβεζας, 2008. Χαράλαμπος Γκούβας: «Η Αρχαία Κασσώπη, μια ξενάγηση», άρθρο, στην εφημερίδα Τοπική Φωνή, 2005. Θεόφιλος Σπυράκος: «Ιστορία και αρχαιότητες της Ηπείρου», Αθήνα, 2007. Χαράλαμπος Γκούβας: «Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας», εκδόσεις ιδρύματος «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας», 2009. Ιστοσελίδα https://www.facebook.com/people/Harry-Gouvas/100020340752017/

Νομός Πρέβεζας : Δήμος, Κοινότητα

Κρανέας

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Πρέβεζας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License