Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αιτωλοακαρνανίας

- Δήμος Αντιρρίου -

Το Αντίρριο είναι χωριό του νομού Αιτωλοακαρνανίας νοτιοανατολικά του Μεσολογγίου[1], απέναντι από το Ρίο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του οικισμού ανέρχεται στους 1.018 μόνιμους κατοίκους[2].

Το κάστρο του Αντιρρίου φωτογραφημένο από τη γέφυρα

Γενικά και ιστορικά στοιχεία

Ο οικισμός είναι κτισμένος στο βόρειο όριο του στενού Ρίου - Αντίρριου πάνω στο ακρωτήρι του Αντιρρίου[3]. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Μολύκριον Ρίον από την αρχαία πόλη Μολύκρεια ή Μολυκρία που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση.

Μετά την οθωμανική κατάκτηση το Αντίρριο απέκτησε στρατηγική σημασία λόγω της ανέγερσης του ομώνυμου κάστρου και έγινε στόχος αρκετών πολεμικών επιχειρήσεων: συγκεκριμένα το 1603 κατελήφθη προσωρινά από τους Ιωαννίτες ιππότες ενώ τα επόμενα χρόνια το κάστρο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των Βενετοτουρκικών πόλεμων για να επισκευαστεί από τους Βενετούς. Αργότερα πέρασε εκ νέου υπό οθωμανική κυριαρχία, στην οποία παρέμεινε σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι το 1829, έτος κατά το οποίο απελευθερώθηκε[4]. Μερικά χρόνια αργότερα, κατά την απογραφή του 1844, ο οικισμός διέθετε μόλις 14 κατοίκους[5].

Σήμερα ο οικισμός είναι συγκοινωνιακός κόμβος της Δυτικής Στερεάς με την Πελοπόννησο. Η σύνδεση γίνεται με φέρρυ μπόουτ που εκτελεί το δρομολόγιο Αντιρρίου - Ρίου, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η καλωδιωτή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.

Διοικητικά υπαγόταν μέχρι το 1997 στην επαρχία Ναυπακτίας ενώ στη συνέχεια αποτέλεσε πρωτεύουσα του δήμου Αντιρρίου. Από το 2011, μετά τις αλλαγές που επιβλήθηκαν στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσω του προγράμματος Καλλικράτης, αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας που υπάγεται στο δήμο Ναυπακτίας[2]. Εκκλησιαστικά το Αντίρριο υπάγεται στη μητρόπολη Ναυπακτίας και Αγίου Βλασίου ενώ η κεντρική εκκλησία του είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο[6].
Το κάστρο του Αντιρρίου φωτογραφημένο από τη γέφυρα

Αξιοθέατα

Στο Αντίρριο υπάρχει το ομώνυμο κάστρο που κτίστηκε από τους Οθωμανούς αρχικά κατά τα τέλη του 15ου αιώνα (επί Βαγιαζήτ Β΄) ως κάστρο της Ρούμελης[4][7]. Μάλιστα έλαβε, μαζί με το κάστρο του Ρίου που βρίσκεται στα γειτονικά πελοποννησιακά παράλια, την ανεπίσημη ονομασία Μικρά Δαρδανέλια[4][7]. Διατηρείται σε καλή κατάσταση[4] και στους χώρους του πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις[7], κυρίως κατά τους θερινούς μήνες. Πάνω στο κάστρο βρίσκεται παραδοσιακός πέτρινος φάρος[8] ύψους 9 μέτρων, ο οποίος κτίστηκε το 1880.

Απογραφές Πληθυσμού

Απογραφή	1844	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	14[5]	320[1]	442[1]	415[1]	493[1]	702[1]	736[1]	676[1]	1064	1018[2]

Παραπομπές

Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 78.
«Αντίρριο (το) Δήμου Ναυπακτίας Τοπική Κοινότητα Αντιρρίου. Αιτωλοακαρνανία – Στερεά Ελλάδα». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεία Ελευθερουδάκη, Εγκυκλοπαιδικαί Εκδόσεις Ν. Νίκας και ΣΙΑ Ε.Ε., τόμος 3, σελ. 219.
Συλλογικό, Αιτωλοακαρνανία. Φυσικό Περιβάλλον, Ιστορία, Μνημεία, Οικολογικές και Πολιτιστικές Διαδρομές, ΤΕΔΚ Αιτωλοακαρνανίας - ΕΕΤΑΑ ΑΕ, Αθήνα 1995, σελ. 82.
Ι. Δ. Σταματάκη, Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων, Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου, Εν Αθήναις, 1846, σελ. 24.
«Αντίρριο». nafpaktos.gr. Δήμος Ναυπακτίας. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016.
«Το κάστρο του Αντιρρίου». imerisia.gr. ΗΜΕΡΗΣΙΑ On Line. 2 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.

«Φάρος Αντιρρίου». faroi.com. Φάροι της Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016.

Βιβλιογραφία - Πηγές

Νικόλας Φαράκλας, Η Γεωπολιτική Οργάνωση της Πελοποννησιακής Αχαΐας, Πανεπιστήμιο Κρήτης-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας-Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σειρά: Ρίθυμνα-Θέματα Κλασικής Αρχαιολογίας, αρ.9, Ρέθυμνο 2001

Βλέπε επίσης

Δήμος Αντιρρίου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

faroi.com: Ο πέτρινος παραδοσιακός φάρος στο Αντίριο

LP Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το αντίστοιχο λήμμα της Live-Pedia.

-----------

T.δ. Αντιρρίου [1.108]

το Αντίρριο [1.064]
τα Καραούλια [17]
η Μυρτιά [9]
η Σπαρτοράχη [18]

Νομός Αιτωλοακαρνανίας: Δήμος Αγγελοκάστρου | Αγρινίου | Αιτωλικού | Αλυζίας | Αμφιλοχίας | Ανακτορίου | Αντιρρίου | Αποδοτίας | Αρακύνθου | Αστακού | Θέρμου | Θεστιέων | Ινάχου | Κεκροπίας | Μακρυνείας | Μεδεώνος | Μενιδίου | Μεσολογγίου | Ναυπάκτου | Νεάπολης | Οινιάδων | Παναιτωλικού | Παραβόλας | Παρακαμπυλίων | Πλατάνου | Πυλλήνης | Στράτου | Φυτειών | Χάλκειας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αιτωλοακαρνανίας