.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αιτωλοακαρνανίας

-- Δήμος Αγγελοκάστρου --

Το Αγγελόκαστρο είναι χωριό του δήμου Αγρινίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Αιτωλοακαρνανίας, στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.[1]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 1.220 κατοίκους. Με το πρόγραμμα «Καποδίστριας» ανήκε στο δήμο Αγγελοκάστρου και προηγουμένως στην επαρχία Μεσολογγίου του νομού Αιτωλοακαρνανίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.[2]

Στην κοινότητα υπάγεται και ο οικισμός Σταθμός Αγγελοκάστρου.

Γεωγραφία

Το Αγγελόκαστρο βρίσκεται στη Ν. Αιτωλοακαρνανία, σε πεδινή περιοχή μεταξύ της αριστερής όχθης του Αχελώου και της λίμνης Λυσιμαχίας. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 57 (60 το χωριό) και έχει έκταση 30,526 χμ² (30,001 χμ², χωρίς τα εσωτερικά ύδατα). Απέχει από το Μεσολόγγι 30 χλμ. περίπου, προς τα ΒΒΔ.[3][4][5]

Από το χωριό περνούσε η παλιά σιδηροδρομική γραμμή που ένωνε το Αγρίνιο με το Κρυονέρι, ενώ δίπλα στο Αγγελόκαστρο βρίσκεται το Κανάλι ή Διώρυγα Διμηκού που χρησιμεύει στη αποστράγγιση της Λυσιμαχίας προς τον Αχελώο.[3]

Αθλήματα

Το Αγγελόκαστρο έχει ποδοσφαιρική ομάδα, τον Αχελώο Αγγελοκάστρου.
Πληθυσμικά στοιχεία
Δημοτική Ενότητα Αγγελοκάστρου

Η εξέλιξη πληθυσμού του Αγγελοκάστρου έχει ως εξής:

1874 κάτοικοι (1961)

1884/2091 (κ.)* (1971)

1849 (κ.) (1991)

1631/1764 (κ.) (2001)

1220/1325 (κ.) (2011)

*(κ = κοινότητα).[1][2][4][6][7]

Ιστορικά στοιχεία

Αρχαιότητα

Η περιοχή όπου βρίσκεται το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, Ύδρα, από τη λίμνη Λυσιμαχία, η οποία ακόμη και στη σύγχρονη εποχή κατονομάζεται από πολλούς ντόπιους ως Λίμνη Αγγελοκάστρου.[2] Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν η αιτωλική πόλη Κωνώπη ή Κωνώπα.[4] Κατά μια, πολύ πιθανή εκδοχή (Στράβων 10, 2, 22), το όνομα αυτό, προήλθε από τα πολλά κουνούπια του παρακείμενου έλους.

Αργότερα, η συγκεκριμένη πόλη ταυτίστηκε με την Αρσινόη, σύμφωνα με στοιχεία από ανασκαφές στη θέση «Κακαβαριά», με βάση τις αναφορές από τους Πολύβιο και Στράβωνα. Η ονομασία δόθηκε από τους Αιτωλούς, προς τιμήν της κόρης του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρα, πιθανότατα κατά την περίοδο του πρώτου της γάμου (299-281 π.Χ.). Ωστόσο, άλλοι μελετητές υποστηρίζουν πως πρόκειται για δυο διαφορετικές πόλεις ή ότι η Αρσινόη ιδρύθηκε εξ αρχής στη θέση της Κωνώπης από τον Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο, προς τιμήν της αδερφής και συζύγου του Αρσινόης.

Επιπλέον, μέσω ανασκαφών από το 1967 έως σήμερα, , εντοπίστηκαν επίσης τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης και ερευνήθηκαν περισσότεροι από είκοσι τάφοι (κεραμοσκεπείς, κιβωτιόσχημοι και θαλαμωτοί), οι περισσότεροι από τους οποίους εντάσσονται σε δυο νεκροταφεία των οποίων, η θέση ορίζεται αναγκαστικά με βάση την οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας πόλης (δηλαδή το λόφο του Αγ. Γεωργίου), αφού μέχρι σήμερα η έκταση και τα ακριβή όριά της παραμένουν άγνωστα. Μεμονωμένοι τάφοι έχουν βρεθεί, κατά καιρούς, και στη βόρεια έξοδο του χωριού, στις θέσεις «Μύλος» και «Γούβες».[8]
Βυζαντινή & Οθωμανική περίοδος

Το Αγγελόκαστρο αποτέλεσε τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου κατά το 13ο αιώνα.

Την ελληνιστική πόλη Αρσινόη διαδέχτηκε η Βυζαντινή. Την εποχή του Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού τοποθετείται στο Αγγελόκαστρο η Επισκοπή του Αχελώου, καθώς και η ομώνυμη μεσοβυζαντινή πόλη. Το Αγγελόκαστρο, είχε χρησιμοποιηθεί ως έδρα των ηγεμόνων του Δεσποτάτου της Ηπείρου, μετά την ίδρυσή του, το 1204. Μαζί με άλλες πόλεις της περιοχής (Ναύπακτο, Αγρίνιο κ.α.), δόθηκε το 1294, από τον Νικηφόρο Α’ (1271-96), στον Φίλιππο του Τάραντος ως «προίκα» για τον γάμο του με την θυγατέρα του. Κατά την εποχή εκείνη και, σύμφωνα με το Livre de la Conqueste, το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν Gello Castro.[2][4][6] Γύρω στο 1335, όμως, πέρασε ξανά στα χέρια των Βυζαντινών για να προστατευθεί από τις επιθέσεις των Αλβανών, αν και αυτή η κυριαρχία κράτησε λίγο διότι, μετά από μερικά χρόνια, κατακτήθηκε από τους Σέρβους (1341). Ο αρχηγός τους, Στέφανος Δουσάν, ώρισε ως διοικητή τον ετεροθαλή αδελφό του, Συμεών Ούρεση, ο οποίος πήρε τον τίτλο του δεσπότη της περιοχής.

Ο Νικηφόρος Β’, διοικητής τότε της Θρακικής επαρχίας του Αίνου, ανακατέλαβε την Αιτωλία με την Ακαρνανία και τις κράτησε μέχρι το 1358, οπότε σκοτώθηκε στην μάχη του Αχελώου, κατά των Αλβανών. Στη συνέχεια, το Δεσποτάτο της Ηπείρου καταλύθηκε και, όλη η περιοχή περιήλθε στα, υπό τους Γκίνο Μπούα και Πέτρο Λεώσα, νεοσυσταθέντα αλβανικά κρατίδια, από το 1362 έως το 1405. Στη συνέχεια, την περιοχή κατέλαβε ο Δούκας της Κεφαλληνίας και οι Αλβανοί εκδιώχθηκαν προς την Πελοπόννησο.[2][4][6]

Το 1450, όλη η Αιτωλία και Ακαρνανία περιήλθε στην Οθωμανική αυτοκρατορία και, η περιοχή αποτέλεσε το σαντζάκιο του Αγγελοκάστρου, ή σαντζάκιο του Κάρλελι.[2] Το Αγγελόκαστρο καταστράφηκε, το 1640, μετά την επιδρομή των Βενετών στην περιοχή, ενώ το 1770, κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών, χρησιμοποιήθηκε ως χώρος στρατοπέδευσης των υπό τους Χρίστο και Τσέγιο Γρίβα, Ελλήνων, για την αντιμετώπιση των Τουρκαλβανών που κατέβαιναν από την Ήπειρο για να καταλάβουν την Αιτωλία. Στις φονικές συμπλοκές που ακολούθησαν, οι θέσεις των αμυνομένων Ελλήνων (γεφύρι Αγγελοκάστρου, Ραγκαβέικα) δεν κράτησαν και διατάχθηκε υποχώρηση προς τη θέση Προφήτης Ηλίας. Η περιοχή της μάχης ονομάστηκε από τότε, «των Γριβαίων τα κόκκαλα».[2][6] Το Αγγελόκαστρο πέρασε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (1790-1820) και αποτέλεσε έδρα ομώνυμης επισκοπής.

Μετά την επανάσταση του 1821 το Αγγελόκαστρο περιελήφθηκε εξ αρχής στα σύνορα του αυτόνομου και μετέπεια ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.

Αξιοθέατα

Τα ερείπια του Βυζαντινού Κάστρου (13ος αιώνας), στην κορυφή λόφου στη βορινή έξοδο του χωριού, με όμορφη θέα στην περιοχή.
Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην ίδια θέση
Η βυζαντινή μονή του Παντοκράτορα, σε κοντινό ύψωμα στην ανατολική έξοδο του χωριού
Ο ναός των Δώδεκα Αποστόλων
Το Λαογραφικό Μουσείο
Η παλιά σιδηροδρομική γέφυρα στη Διώρυγα Διμηκού

(Πηγή:[3][5]
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Αγγελόκαστρον Ν. Ακαρνανίας και Αιτωλίας
ΦΕΚ 19Α - 07/12/1835

Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Ωλενείας Αγγελόκαστρον Ν. Αιτωλοακαρνανίας

ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912

Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ωλενείας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Αγγελοκάστρου

ΦΕΚ 224Α - 04/12/1997

Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Αγγελοκάστρου και ορίζεται έδρα του δήμου Αγγελοκάστρου

ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010

Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αγγελοκάστρου και προσαρτάται στο δήμο Αγρινίου

(Πηγή: eetaa.gr)
Παραπομπές

statistics.gr
Πάπυρος Λαρούς
Εκδόσεις «Ελλάδα»
Δομή
«Διακοπές»
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
Πρόγραμμα Καλλικράτης

http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr/places.php?place=49

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
Χάρτες «ROAD»
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/
eetaa.gr
http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr/places.php?place=49

Μονή Παντοκράτορος Αγγελοκάστρου

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ
Τοπική Κοινότητα Αγγελοκάστρου
Αγγελόκαστρον, το
Σταθμός Αγγελοκάστρου, ο
Τοπική Κοινότητα Κλεισορρευμάτων
Άγιος Γεώργιος, ο
Κλεισορρεύματα, τα
Μπρέσιακο, το
Τοπική Κοινότητα Λυσιμαχείας
Λυσιμάχεια, η

---

Αγγελόκαστρο Αιτωλοακαρνανίας
Αγγελόκαστρο Κέρκυρας
Αγγελόκαστρο Κορινθίας

---

Νομός Αιτωλοακαρνανίας: Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αιτωλοακαρνανίας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License