.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου

Νομός Λασιθίου

-- Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου --

Άγιος Γεώργιος Λασιθίου

Το δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Γεωργίου του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης είναι η πρώην κοινότητα Αγίου Γεωργίου, την οποία αποτελούσαν δυο οικισμοί το «Κάτω χωριό» ή «ο Άγιος Γεώργιος» και το «Πάνω χωριό» ή «ο Πλατιανός».

Οι οικισμοί Άγιος Γεώργιος και Πλαθιανός πριν το 1920 ήσαν ξέχωρα χωριά που σιγά-σιγά απλώθηκαν και ενώθηκαν. Σήμερα τα χωρίζει ένας κεντρικός δρόμος που ανοίχτηκε μετά τη γερμανική κατοχή και ο οποίος πιο πριν ήταν ρυάκι.
Στην απογραφή που έγινε το 1881 επι τουρκικής κατοχής, το χωριό Άγιος Γεώργιος είχε 384 κατοίκους και ο Πλατιανός 285 κατοίκους. Από αυτούς 2 ήσαν τούρκοι φοροεισπράκτορες,
Το 1920 – 1928, δηλαδή μετά την πλήρη απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και την ένωσή της με την Ελλάδα, τα γειτονικά χωριά Άγιος Γεώργιος, Πλαθιανός, Κουδουμαλιά και Αβρακόντε του Οροπεδίου Λασιθίου ενώνονται σε μια κοινότητα, την κοινότητα Αγίου Γεωργίου. Το 1928 αποσπάται το χωριό Αβρακόντε και κάνει δική του Κοινότητα. Το 1940 αποσπάται το χωριό Κουδουμαλιά από την κοινότητα Αγίου Γεώργιου και πάει στην κοινότητα Αβρακόντε.
Τα χωριά Άγιος Γεώργιος και Πλαθιανός ήσαν καταρχάς δυο μικροί οικισμοί από αυτούς που είχαν δημιουργηθεί στο Λασίθι της Κρήτης από καλλιεργητές που είχαν πάει εκεί από τα άλλα μέρη της Κρήτης μετά τα αντιπλημμυρικά έργα που έγιναν από τους Βενετούς στο Λασίθι κάπου μεταξύ 1514 – 1560 και προκειμένου το Λασίθι να παράγει σιτηρά για τη διατροφή των Βενετών στρατιωτών και ναυτών, κάτι που δεν μπορούσε να γίνει πιο πριν, επειδή το Λασίθι λίμναζε (Περισσότερα βλέπε «Λασίθι»).
Στην απογραφή που έγινε το 1583 από τον Ενετό Castrofilaca δεν αναφέρονται οι οικισμοί Πλατιανός και Άγιος Γεώργιος. Στην απογραφή που έγινε το έτος 1630 από τον ενετό Fr. Basilicata οι οικισμοί ή σωστότερα τα μετόχια (μετόχια λέγονταν επί ενετών τα παραχωρηθέντα κτήματα σε ιδιώτες) του Λασιθίου είχαν τις εξής ψυχές: Πλαθιανός με 6, Άγιος Γεώργιος με 12 , Αυγουστή (ήταν ανάμεσα Τζερμιάδου και Αγίου Γεωργίου) με 10, Μαγατζέδες Μόρο (ήταν ανάμεσα Αγίου Γεωργίου και Αγίου Κωνσταντίνου) με 3, Κουδουμαλιά με 3, Αβρακόντε με 15 κ.α.
Το χωριό Πλαθιανός, του οποίου προστάτης είναι ο Άγιος Δημήτριος, στην απογραφή του Fr Βασιλικάτα αναφέρεται και με το όνομα Πλατιανός ή Ώχρα.Το όνομα «Πλατιανός» εικάζεται ότι προήλθε από τον οικιστή του, ο οποίος είτε είχε το όνομα Πλατής (το όνομα αυτό υπάρχει στην περιοχή ) είτε κατάγονταν από το παρακείμενο χωριό με το όνομα Πλάτη (απ΄όπου και Πλάτη > Πλατής). Κάτι τέτοιο είχε συμβεί και με άλλα χωριά της περιοχής, π.χ. Τζερμιάς > Τζερμιάδων, Φαρσάρης > Φαρσάρω(ν), Λαγός > Λαγού… Κατ’ άλλους το όνομα Πλαθιανός προήλθε από το ότι το χωριό αυτό κατέχει πλατύ χώρο σε πλάι λόφου (Πλαιδερό).
Το χωριό Άγιος Γεώργιος πήρε αυτό το όνομα από την εκκλησία του, η οποία κτίστηκε εκεί ακριβώς όπου βρέθηκε η εικόνα του Αγίου Γεωργίου (βρέθηκε δίπλα σε ένα τεράστιο βράχο, τον καλούμενο «χαράκι», που σήμερα δεν φαίνεται, γιατί τον έχουν καλύψει τα σπίτια του χωριού), η οποία είχε μεταφερθεί εκεί ,άγνωστο πως, από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο χωριό Αυγουστή. Σύμφωνα με την παράδοση, η εκκλησία Άγιος Γεώργιος στο χωριό Άγιος Γεώργιος κτίστηκε με φιρμάνι και μέσα σε μια μόνο μέρα επι Τουρκοκρατίας. Ειδικότερα, όταν οι Λασιθιώτες χριστιανοί πήγαν στον Τούρκο διοικητή της Κρήτης και του είπαν να τους επιτρέψει να κτίσουν την εν λόγω εκκλησία, εκείνος τους είπε ότι σας δίδω την άδεια να το κάνετε, αν την κτίσετε μέσα σε μια μέρα, επειδή θεώρησε ότι αυτό δεν ήταν δυνατόν να γίνει. Προκειμένου να επιτύχουν αυτό οι Χριστιανοί αραδιάστηκαν το πρωί σε μια μόνο σειρά μεταφέροντας πέτρες χέρι με χέρι από τον παρακείμενο λόφο της Κεφάλας και μετά όλοι μαζί και μέχρι να νυχτώσει έκτισαν την εκκλησία. Σήμερα η εκκλησία αυτή έχει γκρεμιστεί και έχει κτιστεί μια άλλη μεγαλύτερη. Κάτι που τελικά αποδείχτηκε αν μη τι άλλο ότι δεν απαιτείτο, γιατί αμέσως μετά (λόγω ανάπτυξης του τουρισμού στα παράλια μέρη της Κρήτης), η περιοχή του Λασιθίου άρχισε να φθίνει και οι κάτοικοι να μεταφέρονται στα παράλια μέρη: Χερσόνησο, Άγιο Νικόλαο, Γούβες κλπ. Πολλοί Αγιοργιώτες μετοίκησαν στο μετόχι τους με το όνομα Ανάληψη, το οποίο σήμερα αποτελεί μια από τις καλύτερες λουτροπόλεις της Κρήτης.
Το χωριό Αυγουστή αφανίστηκε από πανούκλα, όπως μαρτυρεί και το δίστιχο: « Αυγουστή χωριό πόρτες ενενήντα δυο, γύρισμα του χρόνου κύρης και γιος». Στη θέση του αφανισμένου αυτού χωριού σήμερα σώζεται μόνο η εκκλησία του, η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στην οποία προστέθηκε και το κλίτος του Αγίου Νεκταρίου. Στο χωριό Αυγουστή υπήρχαν επίσης οι τεράστιες παταταποθήκες των Γερμανών, που επί χούντας κατεδαφίστηκαν, για να πουληθούν τα πολύτιμα αρχιτεκτονικά τους υλικά, τα πελεκητά «ρουκούνια".
Στο χωριό Άγιος Νικόλαος ή Μόρο (ονομασία που πήρε από τον ενετό φοροεισπράκτορα Moro) σήμερα σώζεται μόνο η εκκλησία του, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, καθώς και ελάχιστα υλικά από τις τεράστιες σιταποθήκες (μαγατζέδες) των Ενετών που υπήρχαν εκεί.
Πιο πάνω από το χωριό Πλαθιανός και προς τη μεριά της κορφής Σπαθί ή Εντίχτης της Δίκτης υπάρχουν πάρα πολλά ανεξερεύνητα σπήλαια, όπως της Περιστεράς, του Σπήλιου ( λέγεται ότι είναι του Ιδαίου Ηρακλή), του Βιτσιλόνερου ή Αρχηγείου εθνικής Αντίστασης Κρήτης κ.α.

Η κοινότητα Αγίου Γεωργίου διαθέτει Νηπιαγωγείο, Δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο, Λύκειο (το Δικταίο Λύκειο καταργήθηκε), Τεχνολογικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο (ΤΤΕ) , Δημόσια βιβλιοθήκη, Ξενοδοχεία, Λαογραφικό Μουσείο κλπ, τα οποία όμως καθημερινά φθίνουν.

Είναι επίσης η γενέτειρα σπουδαίων ανθρώπων της αντίστασης, αλλά και των γραμμάτων και τεχνών. Εδώ, στη θέση «Μάντρα του καπετάν Κρασαναδάμη» της Δίκτης, ήταν το κεντρικό Αρχηγείο της Εθνικής Αντίστασης Κρήτης επι Γερμανικής κατοχής ( των καπεταναίων: Μανώλης Μπαντουβάς, Αδάμης Κρασανακης. Μ. Ποδιάς, Χρ. Ζαμπετάκης κ.α.), το οποίο μετά μεταφέρθηκε στου Χαμέτη τη Βρύση. Εδώ επίσης είχαν το κεντρικό αρχηγείο τους οι καπεταναίοι της Κρήτης επι ενετικής και τούρκικης περιόδου (οι καπετάνιοι Βασιλογιώργης, Καζάνης κ.α.)

Ο Αγιος Γεώργιος είναι επίσης η ιδιαίτερη πατρίδα του χιλίαρχου Χ’Ιωάννη Κλεισαρχάκη και του εκατόνταρχου Πλεύρη ή Πλευράκη Δημητρίου επί τουρκοκρατίας, του Καπετάνιου Αδάμη Κρασανάκη (Κρασαναδάμη), του Νίκου Πλεύρη (συνταγματάρχη και αντιστασιακού στρατιωτικού αρχηγού) και του Παύλου Πετράκη (ήρωα αντιστασιακού) επι γερμανικής κατοχής, του Τηλέμαχου Πλεύρη (Πολιτικού), του Ταμιωλάκη Γεώργιου (ιερέα και δρομέα, παπάς Τζιρίτης), των επώνυμων συγγραφέων και ερευνητών: Κρασανάκη Αδαμάντιου, Παναγιωτάκη Γεώργιου, Μπελιβάνη Εμμ, Συμιανάκη Εμμ κ.α., αλλά επίσης και πλείστων στρατηγών, δικηγόρων, γιατρών, μηχανικών κλπ

Περικαλλή οικήματα Αγίου Γεωργίου είναι το κτήριο του ΤΕΕ, καθώς και αυτά των δημοτικών σχολείων Πλατιανού και Αγίου Γεωργίου. Το πρώτο διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου θεμελιώθηκε το έτος 1871 στον οικισμό Πλαθιανός και καταργήθηκε το έτος 1937, επειδή δεν χωρούσε όλους τους μαθητές, που τότε σ’ αυτό πήγαιναν και οι μαθητές από τα χωριά Κουδουμαλιά και Αβρακόντε. Σήμερα έχει μετατραπεί σε Μουσείο. Το νέο διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου, που είναι ένα 6θέσιο ωραιότατο νεοκλασικό κτίριο, βρίσκεται στο οικισμό του Αγίου Γεωργίου. Στο σχολείο αυτό αρχικά υπήρχαν μαθητές μόνο από τον Άγιο Γεώργιο (το 1954 είχε 215 μαθητές). Σήμερα εκεί πάνε μαθητές και από άλλα χωριά.

Νομός Λασιθίου : Δήμος, Κοινότητα

Βραχασίου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Λασιθίου

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License