Τοποθεσία

Κουκά
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Κουκά
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Κουκάς[1]
• Κοινοτάρχης[1]	Μιχάλης Γεωργιάδης (από 2017)[1]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	1,768 54 km²[2]
Υψόμετρο	600 μ.[3]
Πληθυσμός	27 (2011)[4]
Γ.Κ.	5317[5]
Τ.Κ.	4743[6]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Η Κουκά απέχει 25 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό.[7] Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[8] Στα ανατολικά συνορεύει με την Τριμίκλινη, στα νότια με τη Συλίκου, στα δυτικά με το Πέρα Πεδί και στα βόρεια με τον Μονιάτη.

Ονομασία

Σύμφωνα με μία εκδοχή το χωριό πήρε το όνομα του από τον κτήτορα του ναού του Τιμίου Σταυρού ο οποίος ονομαζόταν Κοκάς. Ο κάτοικος αυτός είναι στο κεφάλι του κόκαν (πλεξίδα ή κότσο). Στη συνέχεια το όνομα διαφοροποιήθηκε σε Κουκά. Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο Κοκάς ήταν ο κάτοικος που είχε στην κατοχή του την περισσότερη γη του χωριού.[9][7]

Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το χωριό πήρε το όνομα του από κάποιον ευγενή της ανώτερης κοινωνικής τάξης της Κύπρου, τον Κουκάς, που περνούσε με τη συνοδεία του για κυνήγι από την περιοχή. Εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της περιοχής και αποφάσισε να κτίσει οικισμό στον οποίο θα δώσει το όνομα του.[10]

Ιστορία

Κάποια ιστορικά στοιχεία για το χωριό δίνει ο Γεώργιος Βουστρώνιος. Αναφέρει ότι το χωριό παραχωρήθηκε από τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ στον Μπαλιάν Σαλάκχα, μαζί με τον Μονιάτη. Λίγες μέρες αργότερα το χωριό παραχωρήθηκε στον Μπέννετ από τον Μοριά. Επιπλέον, ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει ότι η Κουκά ήταν φέουδο του Γκιαν Περθ Φαπρίκες μεταξύ 1464 και 1468.[11]

Κουκά, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 η Κουκά είχε μόνο 4 κατοίκους. Ωστόσο, στην τελευταία απογραφή του 2011, ο πληθυσμός παρουσιάζει αύξηση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Κουκάς όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 51[12] —   27 24 1891 42[13] -17.6% 23 19 1901 39[14] -7.1% 20 19 1911 56[15] 43.6% 34 22 1921 53[16] -5.4% 29 24 1931 40[17] -24.5% 17 23 1946 46[18] 15.0% 1960 63[19] 37.0% 29 34 1973 29[20] -54.0% 11 18 1976 23[21] -20.7% 9 14 1982 16[22] -30.4% 6 10 1992 14[23] -12.5% 8 6 2001 4[24] -71.4% 3 1 2011 27[4] 575.0% 14 13
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Κουκά, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Κουκά, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Εκκλησία Τιμίου Σταυρού

Τον 4ο μ.Χ. αιώνα η Αγία Ελένη επισκέφτηκε την Κύπρο. Στην Κουκά οικοδόμησε ένα μοναστήρι στο οποίο άφησε τρεις σταυρούς που έφεραν το Τίμιο Ξύλο. Αργότερα το μοναστήρι καταστράφηκε και οικοδομήθηκε εκεί νέα Μονή και νέος Ναός. Σήμερα διασώζεται μόνο ο Ναός του Τιμίου Σταυρού ο οποίος αποτελεί κτίσμα του 12ου αιώνα.[25]

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 4.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Kouka». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2018.
«Kouka Village and it's History». www.kouka.com.cy (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-25. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Επισκεφθείτε την Κουκά και την αρχαιότερη εκκλησία της Κύπρου». 2014-08-07. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-25. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
«Κουκά - Λεμεσός». 2015-05-08. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
Καρούζης 2001, σελ. 196-198
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 57-65.

«Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Κουκάς». 2015-05-08. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.

Πηγές

«Kouka Village and it's History». www.kouka.com.cy (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-25. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
«Επισκεφθείτε την Κουκά και την αρχαιότερη εκκλησία της Κύπρου». 2014-08-07. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-25. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
«Κουκά - Λεμεσός». 2015-05-08. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.
«Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Κουκάς». 2015-05-08. Ανακτήθηκε στις 2018-06-25.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 196-198. ISBN 9963-566-67-7.

Γειτονεύει με τις κοινότητες Μονιάτη, Πέρα Πεδί, Συλίκου και Τριμίκλινη

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες