Η Συλίκου είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο. Διοικητικά αποτελεί κοινοτικό συμβούλιο.

Συλίκου, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Τοποθεσία

Η Συλίκου βρίσκεται 28 χιλιόμετρο βορειοδυτικά της Λεμεσού.[8] Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 635 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[9] Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Γεώργιο (Συλίκου), στα νοτιοδυτικά με τη Λόφου, στα δυτικά με το Κοιλάνι, στα βόρεια με το Πέρα Πεδί και την Κουκά, στα βορειοανατολικά με την Τριμίκλινη και στα ανατολικά με τη Λάνια.

Φυσικό περιβάλλον

Παρόλο που η περιοχή είναι ημιορεινή, διαθέτει πολλές εύφορες πεδιάδες και αμπέλια.[8]
Ονομασία

Υπάρχουν πολλές εκδοχές σχετικά με την προέλευση του ονόματος του χωριού. Η πιθανότερη θεωρεί ότι η λέξη Συλίκου έχει λατινική προέλευση και παράγεται από το όνομα Σελίσια.[8] Ο Jack C. Goodwin θεωρεί ότι η ονομασία προήλθε από τη λέξη σσιήλος (σκύλος). Ο Σίμος Μενάρδος θεωρεί ότι η ονομασία Συλίκου είναι η σύντομη ονομασία για τη λέξη Βασιλικού. Το 1958 οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού υιοθέτησαν την εναλλακτική ονομασία Silifke. Με την ίδια ονομασία υπάρχει μια πόλη στην Τουρκία (στα ελληνικά: Σελεύκεια).[10]

Ιστορία

Το 1191 ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατέκτησε την Κύπρο και την πούλησε στον φράγκο Γκυ ντε Λουζινιάν, πρώην βασιλιά της Ιερουσαλήμ.[8] Η Κύπρος μοιράστηκε σε φέουδα, η διαχείριση των οποίων ανατέθηκε σε πλούσιους ευγενείς. Ένα από αυτά τα φέουδα ήταν και η περιοχή που σήμερα είναι κτισμένη η Συλίκου. Οι Φράγκοι το ονόμασαν Συρία.[11]

Αρχικά κτίστηκε ένας οικισμός στην άκρη οροπεδίου που δέσποζε της κοιλάδας του ποταμού Κούρη. Οχύρωσαν τον οικισμό με ψηλά τείχη. Επέλεξαν την περιοχή λόγω των εύφορων κοιλάδων και των πηγών που διέθεταν. Γύρω από τον οικισμό αυτό δημιουργήθηκαν μικρότεροι οικισμοί. Ο φεουδάρχης παραχώρησε στους κατοίκους των οικισμών αυτών αγρούς στους οποίους καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές και αμυγδαλιές. Οι οικισμοί αυτοί ενώθηκαν πολύ αργότερα δημιουργώντας το χωριό Συλίκου.[11]

Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής βοηθούσε στην παραγωγή μαύρων και άσπρων σταφυλιών από τα οποία εξαγόταν ένα πολύ γλυκό κρασί, η Κουμανδαρία.[11] Το κρασί αυτό λέγεται ότι στάθηκε η αιτία να κατακτηθεί η Κύπρος από τους Οθωμανούς τέσσερις αιώνες αργότερα.[11][12] Ο Σουλτάνος της Τουρκίας ο Σελίμ ο Β΄ αγαπούσε πολύ το κρασί και για το λόγο αυτό θέλησε να κατακτήσει το νησί. Οι Οθωμανοί κατέκτησαν όλο το νησί εκτός από δύο χωριά, τη Συλίκου και τον γειτονικό Άγιο Γεώργιο Συλίκου, επειδή δεν μπορούσαν να βρουν δρόμο προς αυτά. Τα δύο χωριά προστατεύονταν από τον Κούρη ποταμό και από βουνοκορφές με πυκνά δάση. Ωστόσο, οι Οθωμανοί κατόρθωσαν να εισέλθουν στο χωριό. Οι κάτοικοι πολέμησαν μαζί με τους Φράγκους αλλά μετά από αρκετούς μήνες έχασαν. Οι Οθωμανοί έσφαξαν όλους τους κατοίκους και διέλυσαν τον οικισμό της Συρίας. Διασώθηκαν μόνο οι αμπελώνες και οι ελαιώνες.[11]

Ακολούθως, η περιοχή της Συρίας (που αργότερα παραφράστηκε σε Συρκά) παραχωρήθηκε στην εκκλησία για να την διαχειρίζεται. Στην περιοχή άρχισαν να συρρέουν αγρότες από άλλα μέρη της Κύπρου και έτσι η Συλίκου απέκτησε ξανά ζωή. Πολλοί γρήγορα οι κάτοικοι ανέπτυξαν την περιοχή και ευημερούσαν. Λόγω της κατάστασης αυτή, οι Οθωμανοί έστειλαν τούρκικο πληθυσμό στο χωριό, μετατρέποντας το σε μικτό. Η Συλίκου είχε τούρκικο πληθυσμό έως το 1974 που πραγματοποιήθηκε η τουρκική εισβολή και οι ανταλλαγές πληθυσμών.[11]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, η Συλίκου αποτελούσε μεικτό χωριό έως το 1974. Δηλαδή, κατοικούσαν στο χωριό Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, με τους πρώτους να αποτελούν την πλειοψηφία.[10] Τον Ιανουάριο του 1964, λόγω των δικοινοτικών διαταραχών, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του μετακινήθηκαν στο Παραμάλι, στο Καντού, στα Κάτω Πολεμίδια και στη Λεμεσό. Αρκετοί επέστρεψαν στο χωριό τους το 1968. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974 οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Συλίκου μετακινήθηκαν στη Βρετανική Βάση Ακρωτηρίου. Τον Φεβρουάριο του 1975 μεταφέρθηκαν από την Τουρκία στο βόρειο μέρος της Κύπρου, στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμών. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στο Πραστειό Λευκωσίας και στην Πάνω Ζώδεια. Στη Συλίκου παρέμειναν οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι της.[10][8]

Τις επόμενες δεκαετίες ο πληθυσμός του χωριού μειωνόταν. Ωστόσο, στην τελευταία απογραφή ο πληθυσμός παρουσίασε αύξηση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Συλίκου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 297[13] —   139 158 1891 329[14] 10.8% 173 156 1901 350[15] 6.4% 186 164 1911 374[16] 6.9% 187 187 1921 392[17] 4.8% 204 188 1931 459[18] 17.1% 240 219 1946 516[19] 12.4% 1960 427[20] -17.2% 199 228 1973 256[21] -40.0% 1976 185[22] -27.7% 87 98 1982 137[23] -25.9% 64 73 1992 113[24] -17.5% 53 60 2001 98[25] -13.3% 40 58 2011 137[5] 39.8% 61 76
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Εκκλησίες

Στο χωριό υπάρχουν 4 εκκλησίες:[11]

Εκκλησία Αγίου Γεωργίου
Εκκλησία Παναγίας της Συρκάς
Εκκλησίας Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου
Εκκλησία Αγίου Δημητρίου

Διάφορα

Οι δρόμοι και οι πλατείες του χωριού είναι όλα λιθόστρωτα. Τα σπίτια είναι κτισμένα με πέτρα στη βάση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που υπάρχει στις ημιορεινές περιοχές της Κύπρου. Υπάρχουν θεματικά μουσεία και εργαστήρια που αφορούν την παραγωγή ελαιόλαδου και Κουμανδαρίας.[11] Ακόμη, Στο χωριό υπάρχουν 3 πηγές πόσιμου νερού: η πηγή της Παναγίας της Συρκάς, η Λαυρανια πηγή και η τρίτη πηγή βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού.[11]

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«Ιστορία». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 4.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Silikou». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2018.
«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΛΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-10. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Silikou». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.
«Συλίκου - Λεμεσός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Γιατί οι παλιοί ονόμαζαν το κυπριακό κρασί "ανοιχτήρι γυναικών". Ο Όμηρος, ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος και ο Σουλτάνος Σελίμ Β΄ λάτρευαν την κουμανταρία. - ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2017-01-20. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 16.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.

«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 63.

Πηγές

«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΛΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-04-10. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Silikou». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.
«Συλίκου - Λεμεσός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Γιατί οι παλιοί ονόμαζαν το κυπριακό κρασί "ανοιχτήρι γυναικών".». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2017-01-20. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Συλίκου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 185-186. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες