Η Ανώγυρα είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο. Διοικητικά αποτελεί κοινοτικό συμβούλιο.

View Larger Map

Χωριό Ανώγυρα – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Τοποθεσία

Ανώγυρα
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Ανώγυρας[1]
• Κοινοτάρχης[1]	Φοίβος Νικολάου (από 2017)[1]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	21,042 2 km²[2]
Υψόμετρο	455 μ.[3]
Πληθυσμός	301 (2011)[4]
Γ.Κ.	5226[5]
Τ.Κ.	4603[6]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)

Η Ανώγυρα βρίσκεται στα δυτικά της Λεμεσού, σε απόσταση 45 χιλιομέτρων.[7] Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 455 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[8] Βρίσκεται στο δυτικό άκρο της επαρχίας, στα σύνορα με την επαρχία Πάφου.[9] Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Θωμά και την Αυδήμου, στα νοτιοανατολικά με το Πραστιό Αυδήμου, στα βορειοανατολικά με την Πάχνα, στα βόρεια με τη Δορά, στα βορειοδυτικά με την Πλατανίστεια και το Μούσερε και στα δυτικά με την Πάνω Αρχιμανδρίτα.

Ονομασία

Δεν είναι εξακριβωμένη η προέλευση της ονομασίας του χωριού. Οι εκδοχές που υπάρχουν είναι:[7]

Η ονομασία προέρχεται από το Άνω Γύροι. Στα αρχαία χρόνια κατοικείτο μια περιοχή νότια του χωριού, η περιοχή των Κάτω Γύρων. Δηλαδή υπήρχε ένα χωριό με την ονομασία Γύροι και η σημερινή Ανώγυρα ήταν η περιοχή με την ονομασία Άνω Γύροι.[7][10]
Η ονομασία του χωριού οφείλεται στο φυτό αναγύρις, που ευδοκιμεί στην περιοχή.[7][10]
Η ονομασία προέρχεται από το Άνω Ιερά, γιατί στην τοποθεσία του χωριού βρίσκονταν τα Ιερά.[7]

Ιστορία

Αρχαιολογικά ευρήματα ανασκαφών στην περιοχή υποδεικνύουν ότι κατοικείτο από τη Νεολιθική περίοδο (8200-3900 π.Χ.). Επιπλέον, μέσω των ευρημάτων εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο χωριό δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ στην πορεία των αιώνων, δηλαδή κατοικείτο συνεχώς.[10]

Σε μεταγενέστερες εποχές η Ανώγυρα άνηκε στα χωριά της Κομμανταρίας των Ιωαννιτών. Η Ανώγυρα, μαζί με άλλα χωριά, άνηκε στη Μικρή Κουμμανταρία. Σύμφωνα με τον Λουί Ντε Μας Λατρί η επαρχία γύρω από την Ανώγυρα και την Αυδήμου παρήγε μετάξι, χαρούπια και χοιρομέρια. [9]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αυξομειώσεις. Στις τελευταίες απογραφές παρουσιάζει αύξηση. Εκτός από Ελληνοκύπριους, στο χωριό διαμένουν μόνιμα και αρκετοί ξένοι υπήκοοι.[11][12]

Διαχρονικά, η πλειοψηφία των κατοίκων της Ανώγυρας ήταν Ελληνοκύπριοι. Μέχρι το 1974 στο χωριό κατοικούσαν και Τουρκοκύπριοι. Σε κάποιες περιόδους ο πληθυσμός τους ήταν το 1/3 του συνολικού πληθυσμού, ωστόσο ο αριθμός τους μειωνόταν συνεχώς. Το 1960 στο χωριό κατεγράφησαν 93 Τουρκοκύπριοι. Κατά την περίοδο των δικοινοτικών διαταραχών του 1963, λόγω των συγκρούσεων που υπήρχαν σε κάποια χωριά, όλοι οι Τουρκοκύπριοι της Ανώγυρας μετακινήθηκαν στην Αυδήμου. Από αυτούς μόνο τρεις οικογένειες επέστρεψαν στο χωριό, μετά το 1968, ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν στην Αυδήμου. Το 1973 κατεγράφησαν στην Ανώγυρα 14 Τουρκοκύπριοι. Όλοι οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που παρέμειναν στην Αυδήμου, κατά την τουρκική εισβολή του 1974 μετακινήθηκαν στη Βρετανική Βάση Ακρωτηρίου. Τον Ιανουάριο του 1975 μετακινήθηκαν στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμού.[12]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Ανώγυρας όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 437[13] —   226 211 1891 487[14] 11.4% 250 237 1901 552[15] 13.3% 293 259 1911 522[16] -5.4% 271 251 1921 625[17] 19.7% 296 329 1931 626[18] 0.2% 321 305 1946 655[19] 4.6% 1960 620[20] -5.3% 290 330 1973 405[21] -34.7% 1976 424[22] 4.7% 204 220 1982 296[23] -30.2% 141 155 1992 186[24] -37.2% 85 101 2001 244[25] 31.2% 114 130 2011 301[4] 23.4% 141 160
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Ελιόμυλος  στο χωριό Ανώγυρα – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Παναγία Γλυκοφιλούσα

Περίπου β' μισό 13ου αιώνα
Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ, Ανώγυρα
Βυζαντινό Μουσείο Πάφου

Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στην Ανώγυρα

Ανώγυρα

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 10.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Anogyra». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018.
«Ιστορικό». www.thevillagexpress.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
Καρούζης 2001, σελ. 244-247
«Ανώγυρα». 2014-09-07. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-09-07.
«Ανώγυρα ένα παραδοσιακό χωριό». 2017-05-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Anogyra». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.

«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 62.

Πηγές

«Ιστορικό». www.thevillagexpress.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Ανώγυρα». 2014-09-07. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-09-07.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 244-247. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Ανώγυρα ένα παραδοσιακό χωριό». 2017-05-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες

Χάρτης Κύπρου

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια