Ο Νικόλαος Καναβός ήταν αξιωματούχος της Κωνσταντινούπολης την εποχή των Αγγέλων, που διακρίθηκε κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1203-1204.
Λόγω της γενναιότητας που επέδειξε κατά τις πρώτες συγκρούσεις έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και στη σύγχυση που επικράτησε στις αρχές του 1204 μετά τη σύγκρουση του Αλεξίου Δ΄ με τους Σταυροφόρους, ανακηρύχθηκε από το λαό της Κωνσταντινούπολης αυτοκράτορας. Η αναγόρευσή του έγινε στην Αγία Σοφία στις 28 Ιανουαρίου 1204. Παρ’ όλη όμως την λαϊκή υποστήριξη, δεν είχε ερείσματα στις ανώτερες τάξεις και μάλιστα ο ίδιος ο Πατριάρχης Ιωάννης Ι΄ Καματηρός (1198-1206) χαρακτήρισε την ενέργεια αυτή παράνομη και στασιαστική. Γρήγορα ο Αλέξιος Δούκας Μούρτζουφλος κατάφερε να πάρει τον έλεγχο του παλατιού και του στρατού και έτσι να εκτοπίσει τον Νικόλαο, ο οποίος συνελήφθη και εκτελέστηκε κατόπιν εντολής του στις 5 Φεβρουαρίου 1204.
Ο Καναβός έμεινε στην ιστορία ως ο διεκδικητής του θρόνου για μια εβδομάδα (28 Ιανουαρίου-5 Φεβρουαρίου 1204). Μάλιστα λέγεται ότι, έχοντας συναίσθηση της αδυναμίας του, προσπάθησε να αρνηθεί τον αυτοκρατορικό θρόνο, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
