Εκλογές στη Ζιμπάμπουε

Ζιμπάμπουε

Στην Ζιμπάμπουε διεξάγονται εκλογές για πρόεδρο και νομοθετικό σώμα. Η θητεία του Προέδρου διαρκεί πέντε χρόνια και η εκλογή του γίνεται από τον λαό με πλειοψηφία. Σε περίπτωση που κανείς από τους υποψήφιους δεν συμπληρώσει το απαιτούμενο ποσοστό για την εκλογή του, διεξάγεται και δεύτερος γύρος.[1] Το Κοινοβούλιο αποτελείται από δύο σώματα: την Βουλή και τη Γερουσία. Έπειτα από την ψήφιση του συντάγματος του 2013, ο Οίκος της Συνέλευσης αριθμεί 270 μέλη. Από τα μέλη του, τα 210 εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες για πενταετή θητεία. Επίσης, επιπλέον 60 έδρες προορίζονται για τις γυναίκες, 6 για κάθε επαρχία.[2][3] Η Γερουσία αποτελείται από 80 μέλη: 60 εκλεγμένα για πενταετείς θητείες σε εξαμελείς περιφέρειες που αντιπροσωπεύουν μία από τις 10 επαρχίες, με τη χρήση αναλογικής μέσω λίστας. Επιπρόσθετα στη Γερουσία βρίσκονται και 2 έδρες για κάθε νομό της Ζιμπάμπουε, οι οποίες εκλέγονται από την κάθε επαρχιακή συνέλευση των αρχηγών με την χρήση απλής και μη μεταφέρσιμης ψήφου.[4] Επίσης από 1 έδρα κερδίζουν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου των αρχηγών και 1 αντρική και 1 γυναικεία έδρα προορίζονται για τ άτομα με αναπηρία (εκλέγονται με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο) από εκλεκτορικό κολέγιο με το πλειοψηφικό σύστημα.[2][3]

Η χώρα είναι μονοκομματικό καθεστώς.

Ιστορικό εκλογών
Γενικές εκλογές
Πρόσφατες (2018)

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές της Ζιμπάμπουε (2018)

Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν στις 30 Ιουλίου 2018 και ήταν οι πρώτες από την ανεξαρτησία στις οποίες δεν ήταν υποψήφιος ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε. Η συμμετοχή ήταν 70%.[5]
2008

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές στη Ζιμπάμπουε 2008

2013

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές της Ζιμπάμπουε (2013)

Προεδρικές εκλογές
1990

Οι εκλογές έγιναν μαζί με τις βουλευτικές, στις 23 Μαρτίου 1990. Ήταν οι πρώτες που διεξήχθησαν με το αναθεωρημένο σύνταγμα του 1987. Πρόεδρος εξελέγη ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε από το κόμμα ZANU-PF με ποσοστό 83,05% των ψήφων έναντι 16,95 για τον Έντγκαρ Τέκερε από το Ενωτικό Κίνημα της Ζιμπάμπουε, εξασφαλίζοντας την πρώτη πλήρη θητεία του.[6] Η συμμετοχή ήταν 53,91%.
1996

Ο Μουγκάμπε επανεξελέγη με ποσοστό 92,76% στις προεδρικές εκλογές που έγιναν στις 16-17 Μαρτίου 1996, παρ' όλη την χαμηλή συμμετοχή (32,3%) εξαιτίας απειλών για βία. Λίγο πριν τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, δυο συνυποψήφιοι του Μουγκάμπε αποσύρθηκαν, καταγγέλλοντας νοθεία.[7]
2002

Στις επόμενες προεδρικές εκλογές στις 9-11 Μαρτίου 2002, ο Μουγκάμπε κέρδισε επανεκλογή με ποσοστό 56,2% έναντι 42 για τον Μόργκαν Τσανγκιράι της αντιπολίτευσης, όμως οι εκλογές καταγγέλθηκαν από τους διεθνείς παρατηρητές για τον τρόπο διεξαγωγής. [8] Ως αποτέλεσμα η Ζιμπάμπουε τέθηκε εκτός Κοινοπολιτείας επί έναν χρόνο.
2008

Ο Μουγκάμπε κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2008 στον 2ο γύρο με ποσοστό 85,5% στις 27 Ιουνίου, με την πολιτική βία να αποτελεί χαρακτηριστικό της περιόδου που ακολούθησε τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου (29 Μαρτίου), στον οποίο προηγήθηκε ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Μόργκαν Τσανγκιράι (έλαβε τελικά 9% στον 2ο γύρο).[9][10]
2013

Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε επανεξελέγη στις προεδρικές εκλογές στις 31 Ιουλίου 2013 με ποσοστό 61% των ψήφων έναντι 33,9% για το Μόργκαν Τσβανγκιράι και το κόμμα Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε – Πατριωτικό Μέτωπο κέρδισε τα 2/3 των εδρών στη Βουλή.[11] Η Αντιπολίτευση χαρακτήρισε "τεράστια παρωδία" τις εκλογές και κατήγγειλε ότι περισσότεροι από 1 εκατομμύριο ψηφοφόροι εμποδίστηκαν να ψηφίσουν στα εκλογικά κέντρα, αναφέροντας παράλληλα ότι το Κίνημα για τη Δημοκρατική Αλλαγή δεν θα εργαζόταν πλέον στο πλευρό του Μουγκάμπε ούτε θα συμμετείχε σε κυβερνητικούς οργανισμούς.[12]Ο Μουγκάμπε ορκίστηκε ξανά πρόεδρος σε τελετή στη Χαράρε, στις 22 Αυγούστου 2013.
2018

Στις 30 Ιουλίου 2018 πρόεδρος εξελέγη ο υποψήφιος του ZANU-PF Έμερσον Μανανγκάγκουα.
Εκλογές Βουλής

Βουλευτικές εκλογές έγιναν πριν την ανεξαρτησία τα έτη 1899, 1902, 1905, 1908, 1911, 1914, 1920, 1924, 1928, 1933, 1934, 1939, 1946, 1948, 1954, 1958, 1962, 1965, 1970, 1974, 1977 , 1979 και 1980. Μετά την ανεξαρτησία, βουλευτικές εκλογές έγιναν το 1985, 1990, 1995, 2000, 2005, 2008, 2013 και 2018.
1980

Η Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε (ZANU) κέρδισε τις εκλογές για Βουλή στην Νότια Ροδεσία τον Φεβρουάριο του 1980, καταλαμβάνοντας 57 έδρες συνολικά (από τις 100 της Συνέλευσης) έναντι 20 για το ZAPU του Τζόσουα Νκόμο.[13] Τον Απρίλιο η χώρα έγινε η ανεξάρτητη, μετονομάστηκε σε Ζιμπάμπουε και πρώτος πρωθυπουργός έγινε ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε.
1985

Οι βουλευτικές εκλογές του 1985 έγιναν σε δύο φάσεις. Την 1-2 Ιουλίου ψήφισαν όλοι οι ψηφοφόροι και στις 27 Ιουνίου μόνο οι λευκοί. Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη του κυβερνώντος ZANU-PF του Μουγκάμπε, με 64 έδρες από τις συνολικά 100 της Συνέλευσης.
1990

Το ZANU-PF κερδισε σαρωτική νίκη στις εκλογές του 1990 (23 Μαρτίου), κερδίζοντας τις 117 από τις συνολικά 120 έδρες του κοινοβουλίου.
1995

Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, που έγιναν στις 8-9 Απριλίου 1995, το κυβερνών ZANU-PF κέρδισε σαρωτική νίκη, με 118 έδρες από τις συνολικά 120 της βουλής.[14]
2000

Στις 24-25 Ιουνίου 2000 έγιναν βουλευτικές εκλογές. Το Zanu-PF κέρδισε 62 έδρες και γύρω στο 48% της λαϊκής ψήφου.Το αντιπολιτευόμενο MDC κέρδισε τις 57 από τις συνολικά 120 έδρες, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 47% της λαϊκής ψήφου.[15]
2005

Στις 31 Μαρτίου 2005 οι βουλευτικές εκλογές έδωσαν ξανά τη νίκη στο ZANU-PF του Μουγκάμπε, με 78 έδρες έναντι 41 για το MDC και έναν ανεξάρτητο.
2008

Οι εκλογές του 2008 για την Εθνοσυνέλευση ήταν οριακές ως προς το αποτέλεσμα. Επί συνόλου 210 εδρών, το MDC του Τσανγκιράι κέρδισε τις 100 έναντι 99 για το ZANU-PF του Μουγκάμπε.
2013

Το κόμμα ZANU-PF κέρδισε τα 2/3 των εδρών στη Βουλή έπειτα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων στις εκλογές που έγιναν στις 31 Ιουλίου 2013.[16] Η Αντιπολίτευση χαρακτήρισε "τεράστια παρωδία" τις εκλογές.
2018

Στις εκλογές που έγιναν στις 30 Ιουλίου 2018, το κυβερνών κόμμα ZANU-PF κέρδισε τις 179 έδρες από τις συνολικά 270 της Εθνοσυνέλευσης.
Εκλογές Γερουσίας
2005

Οι πρώτες εκλογές για τη νεοσύστατη Γερουσία (για τις 50 από τις 66 έδρες) έγιναν στις 26 Νοεμβρίου 2005.[17] Το κυβερνών ZANU-PF κέρδισε τις 43 έδρες έναντι 7 για το MDC.
2008

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές στη Ζιμπάμπουε 2008

Οι εκλογές του 2008 επισκιάστηκαν από καταγγελίες για νοθεία υπέρ του MDC. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων έγινε με μεγάλη καθυστέρηση στις 5 Απριλίου, με αμφότερα το MDC και το ZANU-PF να κερδίζουν 30 έδρες.[18]
2013

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές της Ζιμπάμπουε (2013)

Στις εκλογές του 2013, το κυβερνών ZANU-PF κέρδισε τις 37 από τις συνολικά 80 έδρες της Γερουσίας.
2018

Κύριο λήμμα: Γενικές εκλογές της Ζιμπάμπουε (2018)

Επί συνόλου 80 εδρών, στη Γερουσία το 2018 το κυβερνών ZANU-PF κέρδισε τις 34 έναντι 25 για την συμμαχία MDC. [19]
Δημοψηφίσματα
Πριν την ανεξαρτησία
1922

Το πρώτο δημοψήφισμα στην ιστορία της σημερινής Ζιμπάμπουε πριν την ανεξαρτησία διεξήχθη στην Νότια Ροδεσία στις 27 Οκτωβρίου 1922. Οι ψηφοφόροι είχαν την επιλογή να σχηματιστεί μια υπεύθυνη κυβέρνηση ή να γίνουν μέλος της Ένωσης της Νότιας Αφρικής.[20] Το 59% υπερψήφισαν την πρόταση για υπεύθυνση κυβέρνηση, η οποία παραχωρήθηκε επίσημα την 1η Οκτωβρίου 1923.
1934

Στο επόμενο δημοψήφισμα της Νότιας Ροδεσίας τον Φεβρουάριο του 1934 οι πολίτες ενέκριναν την παραμονή των τυχερών παιγνιδιών και στοιχημάτων, με ποσοστό 82,5%, τασσόμενοι όμως με ποσοστό 70% υπέρ του ελέγχου και της διαχείρισής τους από την κυβέρνηση.[21]
1953

Με το δημοψήφισμα στις 9 Απριλίου 1953 υπερψηφίστηκε από το 63,45% των ψηφοφόρων της Νότιας Ροδεσίας η πρόταση για ίδρυση Ομοσπονδίας Ροδεσίας και Νυασαλάνδης.[22]
1961

Στις 26 Ιουλίου 1961 οι ψηφοφόροι στην Νότια Ροδεσία ενέκριναν με ποσοστό γύρω στο 66% το νέο σύνταγμα για την Ομοσπονδία Ροδεσίας και Νυασαλάνδης. Η συμμετοχή ήταν 77%.[23]
1964

Στις 5 Νοεμβρίου 1964 σε δημοψήφισμα στην Νότια Ροδεσία, οι πολίτες υπερψήφισαν με ποσοστό 90,51% την πρόταση να γίνει ανεξάρτητη. Η συμμετοχή ήταν 61,9%.[24] Οι πολίτες κήρυξαν μονομερώς την ανεξαρτησία της Νότιας Ροδεσίας, την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο δεν αναγνώρισε. Το 1979 επέστρεψε στον έλεγχο της Βρετανίας.
1969

Στο διπλό δημοψήφισμα που έγινε στη Ροδεσία στις 20 Ιουνίου 1969, ζητήθηκε από τους ψηφοφόρους να εγκρίνουν ή να καταψηφίσουν την πρόταση για να υιοθετηθεί ρεπουμπλικανικό σύστημα διακυβέρνησης και τις προτάσεις για ένα νέο σύνταγμα. Αμφότερες οι προτάσεις εγκρίθηκαν (με 81% η πρώτη και με 72,48% η δεύτερη).[25] Συνακόλουθα, η χώρα ανακηρύχθηκε δημοκρατία στις 2 Μαρτίου 1970.

1979

Με ποσοστό 85,38% υπερψηφίστηκε το σύνταγμα της χώρας στο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1979, η οποία μετονομάστηκε σε Ζιμπάμπουε το 1980 και για πρώτη φορά ήταν γεγονός η συμμετοχή κια των μαύρων στα κοινά και στη διακυβέρνηση της χώρας.[26] Μόνο λευκοί ψηφοφόροι έλαβαν μέρος και η προσέλευση ήταν 71,5%.[27]
Μετά την ανεξαρτησία
2000

Σε ένα ακόμα δημοψήφισμα για την τροποποίηση του συντάγματος στις 12-13 Φεβρουαρίου 2000, καταψηφίστηκε (με 54,7% όχι έναντι 45,3 ναι) η αύξηση των εξουσιών του Προέδρου. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να δημεύει γη που αποτελεί ιδιοκτησία λευκών χωρίς να καταβληθεί αποζημίωση με σκοπό να διανεμηθεί σε μαύρους αγρότες. Επίσης, με το νέο σύνταγμα οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης θα έχαιραν ασυλίας και δεν θα διώκονταν ποινικά για αδικήματα.[28] Η καταψήφιση θεωρήθηκε από τους διεθνείς αναλυτές ως ήττα του Μουγκάμπε.
Συνταγματικό δημοψήφισμα 2013

Στις 16 και 17 Μαρτίου 2013 οι πολίτες ενέκριναν ένα νέο Σύνταγμα σε δημοψήφισμα. με 94,4% υπέρ έναντι 5,5% που ψήφισαν κατά.[29] Το νέο Σύνταγμα τέθηκε σε ισχύ στις 22 Μαΐου 2013. Με βάση το νέο Σύνταγμα ο πρόεδρος θα έχει δικαίωμα να υπηρετήσει μέχρι δύο πενταετείς θητείες και δεν θα μπορεί να ασκεί βέτο στους νόμους που ψηφίζονται από το Κοινοβούλιο. Επίσης, ιδρύθηκε ανεξάρτητη εισαγγελική αρχή, επιτροπή ειρήνης και συμφιλίωσης και επιτροπή εναντίον της διαφθοράς.[30]
Παραπομπές

«Part XVII, Section 110». ELECTORAL ACT (pdf). Zimbabwe Electoral Commission. σελ. 63. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2015.
«3, 4». Constitution of Zimbabwe Amendment (No. 20) (PDF). σελίδες 52–54. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (pdf) στις 10 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2015.
«Electoral Amendment Act 2014 [Act 6-2014]» (doc). Veritas Zimbabwe. σελίδες 52–55. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2015.
«Part X, Section 44». ELECTORAL ACT (pdf). Zimbabwe Electoral Commission. σελ. 35. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2015.
«Zimbabwe opposition says its candidate won». 31 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2018 – μέσω www.bbc.com.
Rebecca Falconer; Lydia O'Connor (2017-11-16). «A Look Back At Zimbabwe President Robert Mugabe’s Rise To Power». HuffPost.
Zimbabwe President's Last Rival Withdraws From Election New York Times, 16 Μαρτίου 1996
Was Zimbabwe's election fair? BBC News, 3 Νοεμβρίου 2003
"Zimbabwe: President Mugabe Wins Run-Off, Sworn in", The Zimbabwe Guardian (allAfrica.com), 29 Ιουνίου 2008.
"President Sworn in, Appeals for Unity", The Herald (allAfrica.com), 30 Ιουνίου 2008.
«Zimbabwe President Mugabe re-elected amid fraud claims». BBC. 3 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2013.
Harding, Andrew. «BBC News – Zimbabwe election was huge farce – Morgan Tsvangirai». BBC. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2013.
African Elections Database
Elections in Zimbabwe House of Assembly: 1995
Lamb, Christina (2009). House of Stone: The True Story of a Family Divided in War-torn Zimbabwe. Chicago: Chicago Review Press. σελ. 221. ISBN 978-1556527920.
«Zimbabwe President Mugabe re-elected amid fraud claims». BBC. 3 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2013.
Αποτελέσματα εκλογών Γερουσίας του 2005, African Elections Database.
"Zim results will come out 'when ready'", Reuters (IOL), 5 Απριλίου 2008.
ZBC
Southern Rhodesia rejects joining the Union of South Africa South African History
Source Book of Parliamentary Elections and Referenda in Southern Rhodesia 1898–1962 ed. by F.M.G. Willson (Department of Government, University College of Rhodesia and Nyasaland, Salisbury 1963)
Southern Rhodesia, 9 April 1953: Federation with Nyasaland Direct Democracy (Γερμανικά)
Wood, J. R. T. (Ιούνιος 2005). So far and no further! Rhodesia's bid for independence during the retreat from empire 1959–1965. Victoria, British Columbia: Trafford Publishing. σελ. 92. ISBN 978-1-4120-4952-8.
African Elections Database
Final Break, TIME, 27 Ιουνίου 1969
Rhodesian Whites Vote Endorsement Of Limited Black-Rule Constitution, Washington Post, 31 Ιανουαρίου 1979
30 January 1979 Constitutional Referendum African Elections Database
"Zimbabwe's constitution vote", The Independent, 11 Φεβρουαρίου 2000, p. 16.
Zimbabwe: 94 percent vote for new constitution, but police jail rights lawyer for 3rd night The Washington Post, 19 Μαρτίου 2013

Zimbabwe approves new constitution BBC News, 19 Μαρτίου 2013

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

"Zimbabwe Election: Stolen Ballots" GuardianFilms
Zimbabwe Election Results
Electionworld
African Elections Database
Adam Carr's Election Archive

Χώρες της Αφρικής

1.Αναγνωρίζεται από 46 χώρες

Εξαρτημένα Εδάφη

Εγκυκλοπαίδεια Ζιμπάμπουε

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License