Ο Θικ Κουάνγκ Ντουκ (βιετναμέζικα: Thích Quảng Đức, 1897 - 1963, γεννήθηκε ως Λαμ Βαν Τουκ / Lâm Văn Túc) ήταν Βιετναμέζος μαχαγιάνα βουδιστής μοναχός ο οποίος έθεσε τέρμα στην ζωή του με αυτοπυρπόληση στην Σαϊγκόν στις 11 Ιουνίου του 1963,[1] ως διαμαρτυρία για την καταδίωξη των βουδιστών μοναχών από την νοτιοβιετναμέζικη κυβέρνηση του Νγκο Ντιν Ντιέμ. Οι φωτογραφίες της αυτοπυρπόλησης του κυκλοφόρησαν ευρέως διεθνώς και έφεραν τις πρακτικές της κυβέρνησης του Ντιέμ στο επίκεντρο. Ο φωτογράφος του συμβάντος, Μάλκολμ Μπράουν, κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για την φωτογράφιση αυτή.[2][3]

Επακόλουθο της πράξης διαμαρτυρίας του Ντουκ ήταν να αυξηθεί η διεθνής πίεση προς τον Ντιεμ και να τον οδηγήσει στην αναγγελία μεταρρυθμίσεων σχετικά με τα δικαιώματα των Βουδιστών. Ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε δεν έγιναν ποτέ, και η ένταση αναθερμάνθηκε. Με τις διαμαρτυρίες να συνεχίζονται, και την βίαιη καταστολή των Βουδιστών να συνεχίζεται, υπήρξαν και άλλοι Βουδιστές μοναχοί που αυτοπυρπολήθηκαν ακολουθώντας το παράδειγμα του Κουάνγκ Ντουκ. Μέσα στην γενικότερη αστάθεια που επικρατούσε στην χώρα, η κυβέρνηση του Ντιέμ ανατράπηκε με στρατιωτικό πραξικόπημα τον Νοέμβριο του 1963 και ο ίδιος ο Ντιέμ δολοφονήθηκε.
Βιογραφία
Νεαρή ηλικία

Γεννήθηκε στο χωριό Χόι Καν (Hội Khánh), στην περιφέρεια Βαν Νιν (Vạn Ninh) της επαρχίας Καν Χόα (Khánh Hòa) στο κεντρικό Βιετνάμ ως Λαμ Βαν Τουκ (Lâm Văn Túc), και ήταν ένα από τα συνολικά επτά παιδιά της οικογενείας. Στην ηλικία των 7 ετών, έφυγε από το σπίτι του ώστε να αφιερωθεί στην μελέτη του βουδισμού. Δάσκαλος του και πνευματικός του πατέρας υπήρξε ένας θείος του από την πλευρά της μητέρας του. Στην ηλικία των 15 ετών, ορκίστηκε μοναχός και διορίστηκε σε μονή βουδιστών στην ηλικία των 20 ετών με το όνομα Θικ Κουάνγκ Ντουκ. Το Θικ αποτελεί τίτλο στα βιετναμέζικα, κοινό στους βουδιστές μοναχούς.[4] Κατόπιν ταξίδεψε στο βουνό κοντά στην περιοχή Νιν Χόα (Ninh Hòa), ώστε να ζήσει ως ερημίτης για 3 έτη. Μετά την περίοδο αυτή, επέστρεψε ξανά αργότερα και θεμελίωσε βουδιστικό ναό στην ίδια περιοχή.[5][6]
Σταδιοδρομία

Κατόπιν ξεκίνησε περιοδεία στο Βιετνάμ διδάσκοντας τις αρχές του βουδισμού. Το 1932, απέκτησε την ιδιότητα του επιθεωρητή εκ μέρους του βουδιστικού συνδέσμου μοναχών, ενώ κατά την περιοδεία του ίδρυσε 14 μονές σε όλη την χώρα.[7] Το 1934, μετακινήθηκε στο νότιο Βιετνάμ όπου και συνέχισε την διδασκαλία του, ενώ ταξίδεψε και στην Καμπότζη για την μελέτη του Τεραβάντα βουδισμού.

Μετά την επιστροφή του από την Καμπότζη επίβλεψε την κατασκευή 17 ακόμα βουδιστικών ναών στο νότιο Βιετνάμ. Μετά την περίοδο κατασκευής των μονών, ο Ντουκ διορίστηκε προεδρεύων του συμβουλίου σχετικά με τις εθιμοτυπικές τελετουργίες των βιετναμέζων μοναχών, και ως επίσκοπος της παγόδας Φουόκ Χοά (Phuoc Hoa) η οποία ήταν και η αρχική έδρα του συνδέσμου βουδιστικών σπουδών στο Βιετνάμ.[7] Μετά την μεταφορά της έδρας σε παγόδα της Σαϊγκόν ο Ντουκ παραιτήθηκε.[5]
Θρησκευτικές αναταραχές

Στο νότιο Βιετνάμ της εποχής εκείνης οι Βουδιστές αποτελούσαν το 70 με 90 τοις εκατό του πληθυσμού,[8][9][10][11] ενώ ο πρόεδρος Ντιέμ ήταν μέλος της καθολικής μειονότητας, απόρροια του γαλλικού αποικιοκρατισμού κατά το παρελθόν, και εφάρμοζε διακρίσεις ανοικτά και συστηματικά κατά του βουδισμού σε όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής ενώ ευνοούσε τους καθολικούς.[12][13][14]Τα φαινόμενα προσηλυτισμού προς τον καθολικισμό ήταν συχνά όπως και οι καταστροφές βουδιστικών ναών[15] με την κυβέρνηση να αγνοεί τα συμβάντα αυτά επιδεικτικά.[16][17][18][19]

Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία ήταν ο μεγαλύτερος γαιοκτήμονας στην χώρα και είχε απολάμβανε πλήθος φοροαπαλλαγών ενώ τα εδάφη της εξαιρούνταν από τις όποιες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις.[20] Η σημαία του Βατικανού ανέμιζε σε όλα τα δημόσια συμβάντα στο νότιο Βιετνάμ, και ο Ντιέμ αφιέρωσε την χώρα στην Παρθένο Μαρία το 1959.[21][19]

Το γεγονός που έκαναν τους βουδιστές να εξεγερθούν ήταν η απαγόρευση από την πολιτεία της ανάρτησης της βουδιστικής σημαίας στους βουδιστικούς ναούς, μέτρο που ανακοινώθηκε την ημερομηνία γενεθλίων του Βούδα. Οργανώθηκαν ογκώδεις διαμαρτυρίες και πορείες βουδιστών, και οι κυβερνητικές δυνάμεις αντέδρασαν πυροβολώντας στα πλήθη και σκοτώνοντας 9 άτομα. Ο Ντιέμ απέφυγε την ευθύνη κατηγορώντας τους βορειοβιετναμέζους Βιετκόνγκ για τρομοκρατία και πως οι κυβερνητικές δυνάμεις ήταν εκεί για να προστατεύσουν τον κόσμο.[22]
Αυτοπυρπόληση

Στις 11 Ιουνίου του 1963, σε κεντρικό σημείο της Σαϊγκόν και στα πλαίσια πορείας διαμαρτυρίας των βουδιστών για τις διακρίσεις εναντίον τους, ο Ντουκ εμφανίστηκε βγαίνοντας από αυτοκίνητο μαζί με άλλους δύο μοναχούς. Ο ένας από τους μοναχούς τοποθέτησε ένα μαξιλάρι πάνω στο δρόμο, ενώ ο άλλος άνοιξε το πορτ μπαγκάζ και έβγαλε ένα μεγάλο μπιτόνι βενζίνης. Ο Ντουκ κατόπιν κάθισε ήρεμα πάνω στο μαξιλάρι στην μέση του δρόμου και άρχισε να διαλογίζεται. Ο μοναχός που είχε το μπιτόνι άρχισε να περιλούζει τον Ντουκ με την βενζίνη και κατόπιν απομακρύνθηκε, άναψε ένα σπίρτο, και το πέταξε στο ίχνος της βενζίνης που οδηγούσε στον Ντουκ. Ο Ντουκ άρχισε αμέσως να καίγεται και να βγαίνει μαύρος καπνός.[23][24]Καθώς καιγόταν δεν κινήθηκε ούτε και φώναξε, και παρέμεινε στην καθιστή στάση.[25]

Τα τελευταία λόγια του ο Ντουκ τα είχε γράψει σε γράμμα λίγο πριν τον θάνατο του:

Πριν κλείσω τα μάτια μου και μετακινηθώ προς το όραμα του Βούδα, απευθύνω παράκληση με σεβασμό προς τον Πρόεδρο να αισθανθεί συμπόνοια προς τους ανθρώπους του έθνους και να προχωρήσει σε θρησκευτική ισότητα για την διατήρηση της ισχύος της μητέρας πατρίδος αιωνίως. Καλώ τους σεβάσμιους, αιδεσιμότατους, μέλη της σάνγκα και τους απλούς Βουδιστές να οργανωθούν με πνεύμα συμπαράστασης και να κάνουν θυσίες για την προστασία του Βουδισμού.[5]

Το κοινό παρακολουθούσε σιωπηλά, και ακόμα και οι αστυνομικοί που είχαν εντολές να απομακρύνουν το κοινό παρέμειναν ακίνητοι.[2]Παράλληλα ένας μοναχός κρατώντας μεγάφωνο έλεγε στα Αγγλικά και στα Βιετναμέζικα "Ένας Βουδιστής ιερέας καίγεται μέχρι θανάτου. Ένας Βουδιστής ιερέας γίνεται μάρτυρας. Μετά από περίπου 10 λεπτά, το σώμα του Ντουκ κατέρρευσε στον δρόμο από την φθορά της φωτιάς και περισυνελέγη από τους υπόλοιπους μοναχούς.[23]
Μνημείο αφιερωμένο στον Θικ Κουάνγκ Ντουκ, στο σημείο όπου πέθανε
Αντίδραση

Το συμβάν έκανε χιλιάδες Βουδιστές να βγουν στους δρόμους διαδηλώνοντας, η σορός του Ντουκ εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, ενώ οι αστυνομικές δυνάμεις επενέβησαν για να περιορίσουν την κοσμοσυρροή.[26]Η κηδεία του Ντουκ έγινε λίγες ημέρες μετά, στις 15 Ιουνίου του 1963. Οι κυβερνητικές εφημερίδες στο νότιο Βιετνάμ αρχικά αντέδρασαν επιτιθέμενες τόσο στους δημοσιογράφους που κάλυψαν το γεγονός όσο και στους Βουδιστές, ισχυριζόμενες πως επρόκειτο για κομμουνιστική πλεκτάνη και πως οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι που κάλυψαν το γεγονός το έκαναν ως αντάλλαγμα για σεξουαλικές υπηρεσίες νεαρών κοριτσιών.[27]

Οι φωτογραφίες του συμβάντος κυκλοφόρησαν ευρέως σε όλο τον κόσμο και στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων διεθνώς. Το συμβάν αυτό θεωρείται πως συνέβαλε καθοριστικά στην μετέπειτα κατάρρευση του καθεστώτος του Ντιέμ, τον οποίο οι ΗΠΑ έβρισκαν πλέον ιδιαίτερα δύσκολο να υποστηρίξουν μετά την γενική κατακραυγή.[28][29][30]Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κέννεντι ανέφερε σχετικά με την φωτογραφία πως καμιά φωτογραφία στην ιστορία δεν προκάλεσε τόσο συναίσθημα παγκοσμίως όσο η συγκεκριμένη.[31]

Στην Ευρώπη οι φωτογραφίες όπου καίγονταν ο Ντιέμ πωλούνταν στους δρόμους ως καρτ ποστάλ κατά την δεκαετία του 1960, ενώ οι αρχές της κομμουνιστικής Κίνας διένειμαν στον πληθυσμό εκατομμύρια αντίτυπα ως απόδειξη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού.[32]

Το σώμα του Ντουκ επανααποτεφρώθηκε για τους σκοπούς της κηδείας, όμως η καρδιά του παρέμεινε άθικτη και δεν κάηκε.[2] Φυλάχτηκε ως ιερό κειμήλιο και ως σύμβολο συμπόνοιας, ενώ θεωρείται από τους Βουδιστές ως μποντισάτβα (πεφωτισμένος) και αναφέρεται επίσης και ως Μπο Τατ Θικ Κουάνγκ Ντουκ[3][2][5][33]
Αφιερώματα

Η φωτογραφία του καιγόμενου Θικ Κουάνγκ Ντουκ, χρησιμοποιήθηκε από το αμερικανικό συγκρότημα σκληρού ροκ Rage Against the Machine ως εξώφυλλο του ομώνυμου ντεμπούτου άλμπουμ τους.
Παραπομπές

"Monk Suicide by Fire in Anti-Diem Protest," New York Times, 11 June 1963, 6.; David Halberstam, "Diem Asks Peace in Religion Crisis," New York Times 12 June 1963. 3.; Marilyn B. Young, The Vietnam Wars: 1945-1990, New York: Harper Collins Publishers, 1990. 95-96.
Karnow 1997, σελ. 297
Jacobs 2006, σελ. 148
Dung, Thay Phap (2006). «A Letter to Friends about our Lineage» (PDF). PDF file on the Order of Interbeing website. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2014.
Thích Nguyên Tạng 2005.
Huỳnh Minh 2006, σελίδες 266–267.
Huỳnh Minh 2006, σελ. 268
Gettleman 1966, σελίδες 275–276, 366
Unattributed 1963a
Tucker 2000, σελίδες 49, 291, 293
Ellsberg 1963, σελίδες 729–733
Tucker 2000, σελ. 291
Gettleman 1966, σελίδες 280–282
Harrison 1963b, σελ. 9
Warner 1963, σελ. 210
Fall 1963, σελ. 199
Buttinger 1967, σελ. 993.
Karnow 1997, σελ. 294
Jacobs 2006, σελ. 91
Buttinger 1967, σελ. 933.
Harrison 1963a, σελίδες 5–6
Jacobs 2006, σελίδες 140–50
Jacobs 2006, σελ. 147
Jones 2003, σελ. 268
Halberstam 1965, σελ. 211
Jones 2003, σελ. 270
Prochnau 1995, σελ. 320
Jones 2003, σελ. 269
Jacobs 2006, σελ. 149
Hammer 1987, σελ. 145
Zi Jun Toong, "Overthrown by the Press: The US Media's Role in the Fall of Diem," Australasian Journal of American Studies 27 (July 2008), 56-72.
Prochnau 1995, σελ. 309.

Huỳnh Minh 2006, σελ. 266

Πηγές

Browne, Malcolm (1963), World Press Photo 1963, Amsterdam: World Press Photo, ανακτήθηκε στις 23 October 2007
Buttinger, Joseph (1967), Vietnam: A Dragon Embattled, Praeger Publishers
Ellsberg, Daniel, επιμ.. (10 July 1963), «The Situation in South Vietnam – SNIE 53-2-63», The Pentagon Papers, Gravel Edition, Volume 2, Boston: Beacon Press, ανακτήθηκε στις 21 August 2007
Fall, Bernard (1963), The Two Viet-Nams, Praeger Publishers
Gettleman, Marvin E. (1966), Vietnam: History, documents and opinions on a major world crisis, New York: Penguin Books
Halberstam, David (1965), The Making of a Quagmire, New York: Random House
Hammer, Ellen J. (1987), A Death in November: America in Vietnam, 1963, New York City: E. P. Dutton, ISBN 0-525-24210-4
Harrison, Gilbert, επιμ.. (1963a), «Diem's other crusade», The New Republic (22 June 1963)
Harrison, Gilbert, επιμ.. (1963b), «South Vietnam: Whose funeral pyre?», The New Republic (29 June 1963): 9
Jacobs, Seth (2006), Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963, Lanham: Rowman & Littlefield, ISBN 0-7425-4447-8
Jones, Howard (2003), Death of a Generation: how the assassinations of Diem and JFK prolonged the Vietnam War, New York: Oxford University Press, ISBN 0-19-505286-2
Karnow, Stanley (1997), Vietnam: A history, New York: Penguin Books, ISBN 0-670-84218-4
Langguth, A. J. (2002), Our Vietnam: the war, 1954–1975, New York: Simon & Schuster, ISBN 0-7432-1231-2
Huỳnh Minh (2006), Gia Định Xưa, Ho Chi Minh City: Văn Hóa-Thông Tin Publishing House
Thích Nguyên Tạng (2005), Tiểu Sử Bổ Tát Thích Quảng Dức, Fawker: Quảng Đức Monastery (δημοσιεύθηκε 1 May 2005), ανακτήθηκε στις 20 August 2007
Prochnau, William (1995), Once upon a Distant War, New York: Times Books, ISBN 0-8129-2633-1
Schecter, Jerrod L. (1967), The New Face of Buddha: Buddhism and Political Power in Southeast Asia, New York: Coward-McCann
Tucker, Spencer C. (2000), Encyclopedia of the Vietnam War, Santa Barbara: ABC-CLIO, ISBN 1-57607-040-9
Ανώνυμος (14 June 1963a), «The Religious Crisis», Time Magazine (14 June 1963), ανακτήθηκε στις 21 August 2007
Ανώνυμος (30 August 1963b), «The Crackdown», Time Magazine (30 August 1963), ανακτήθηκε στις 23 October 2007
Warner, Denis (1963), The Last Confucian, New York: Macmillan
Zinn, Howard (2003), A People's History of the United States, New York: HarperCollins, ISBN 0-06-052842-7