Ούγκο Τσάβες (*)

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1954. Έλαβε στρατιωτική εκπαίδευση στους αλεξιπτωτιστές. Παντρεύτηκε 2 φορές και ήταν διαζευγμένος από τη Μαρισαμπέλ Ροδρίγκες. Είχε 4 παιδιά.
Αποτυχημένο πραξικόπημα και συνέπειες

Το 1983 ίδρυσε το Μπολιβαριανό Επαναστατικό Κίνημα 200 (Movimiento Bolivariano Revolucionario 200, MBR-200). Στις 4 Φεβρουαρίου 1992, ο Τσάβες με το MBR-200 πραγματοποίησε απόπειρα πραξικοπήματος κατά του προέδρου Κάρλος Άντρες Πέρες. Η απόπειρα για την κατάληψη της εξουσίας απέτυχε, όπως και μια ακόμα προσπάθεια, το Νοέμβριο του 1992. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης απόπειρας, ο Τσάβες βρισκόταν ήδη στη φυλακή. Έπειτα από δύο χρόνια, του έδωσε αμνηστία ο Πρόεδρος Ραφαέλ Καλντέρα (Rafael Caldera). Αναδόμησε το MBR και το έκανε πολιτικό κομμα με το όνομα «Κίνημα για την Πέμπτη Δημοκρατία» (MVR).
Πρόεδρος

Ο Τσάβες εξελέγη Πρόεδρος στις εκλογές της 6 Δεκεμβρίου 1998 με τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τελευταίων 4 δεκαετιών, της τάξεως του 56,2%. Ο Τσάβες εφάρμοσε το πολιτικό του πρόγραμμα που περιλάμβανε αναδιανομή της γης, προγράμματα στέγασης, μόρφωσης, περίθαλψης και παιδείας για τους φτωχούς. Στις 2 Φεβρουαρίου 1999, ορκίστηκε Πρόεδρος και διά δημοψηφίσματος δημιούργησε Συντακτική Εθνοσυνέλευση. Ακολούθησε η νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, με το κόμμα του να καταλαμβάνει τις 120 επί συνόλου 131 εδρών. Στα επόμενα χρόνια, η χώρα μετονομάστηκε σε «Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας», για να τιμηθεί ο ήρωας της ανεξαρτησίας, Σιμόν Μπολιβάρ. Η θητεία του προέδρου καθιερώθηκε σε 6 χρόνια και επετράπη η δεύτερη θητεία των Προέδρων. Ο Τσάβες, βάσει του νέου Συντάγματος, ξαναεκλέχθηκε πρόεδρος και ορκίστηκε στις 10 Ιανουαρίου του 2001.
Ταραχές, πραξικόπημα και αντιπραξικόπημα
Ο Ούγκο Τσάβες στο Παγκοσμιο Κοινωνικό Φόρουμ του 2005, στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας.

Στις 9 Απριλίου 2002, τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία. Στις 11 Απριλίου, στη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της απόλυσης του προέδρου μεγάλης εταιρείας πετρελαίου, ξέσπασε βία, με 17 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Γιατροί ανέφεραν ότι πολλά από τα θύματα είχαν πυροβοληθεί από ελεύθερους σκοπευτές. Οι υποστηρικτές του Τσάβες προκάλεσαν αντιπραξικόπημα και τη νύχτα του Σαββάτου, στις 13 Απριλίου 2002 ο Τσάβες επέστρεψε στην ηγεσία.

Τον Δεκέμβριο του 2002, η κυβέρνηση Τσάβες αντιμετώπισε την απεργία των συνδικάτων, η οποία κράτησε 2 μήνες. Τον Αύγουστο του 2003, η Αντιπολίτευση ξεκίνησε τη διαδικασία για την καθαίρεση του Τσάβες. Το αρμόδιο Συμβούλιο απέρριψε την πρόταση και η ψηφοφορία έγινε στις 15 Αυγούστου 2004. Το 59,25% ήταν κατά της ανατροπής της απόφασης για καθαίρεση του Προέδρου.Τον Μάιο του 2004, συνελήφθησαν 126 Κολομβιανοί, προσκείμενοι στον Ρομπέρτο Αλόνσο (Roberto Alonso), που θεωρείται αρχιτέκτονας του πραξικοπήματος του 2002. Οι συλληφθέντες κατηγορήθηκαν ως παραστρατιωτικοί. Οι σχέσεις της χώρας του με την Κούβα αναθερμάνθηκαν με την υπογραφή της Πρωτοβουλίας Μπολίβαρ για την Αμερική το Μάιο του 2005, από τους Τσάβες και Κάστρο. Αντίθετα, με τις ΗΠΑ ο Τσάβες ήταν έντονα επικριτικός στην εξωτερική τους πολιτική και κατηγόρησε την Αμερική ότι επιθυμεί τη δολοφονία του.
Επανεκλογή

Στις προεδρικές εκλογές της 3 Δεκεμβρίου 2006 ο Τσάβες επανεξελέγη από τον πρώτο γύρο για έξι ακόμα χρόνια και ο αντίπαλός του, κυβερνήτης της πετρελαιοπαραγωγού επαρχίας Σούλια, παραδέχτηκε αμέσως την ήττα του. Ο Τσάβες συγκέντρωσε περί το 63% των ψήφων. Οι διεθνείς παρατηρητές επιβεβαίωσαν ότι δεν υπήρξε ζήτημα νοθείας.

Η επανεκλογή του για τρίτη φορά ερμηνεύεται από τον Τσάβες ως ψήφος υπέρ του σοσιαλιστικού του σχεδίου. «Οι Βενεζουελάνοι δεν ψήφισαν εμένα, ψήφισαν για ένα σοσιαλιστικό σχέδιο» [1]. Τη βραδιά της επανεκλογής του φώναζε στους χιλιάδες οπαδούς του που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το προεδρικό μέγαρο Μιραφλόρες: «Ζήτω η σοσιαλιστική επανάσταση! Το πεπρωμένο έχει γραφτεί». «Μια νέα εποχή ξεκίνησε», συνέχιζε, «Δείξαμε ότι η Βενεζουέλα είναι κόκκινη! ...Κανείς δεν πρέπει να φοβάται το σοσιαλισμό ...Ο σοσιαλισμός είναι ανθρώπινος. Ο σοσιαλισμός είναι αγάπη. ...Κάτω ο ιμπεριαλισμός! Χρειαζόμαστε ένα καινούργιο κόσμο!» [2] Εξαπέλυσε, επίσης, νέα επίθεση στον Τζορτζ Μπους. Ο Τσάβες είχε εξαγγείλει προεκλογικά την επιτάχυνση της αγροτικής μεταρρύθμισης με τη διανομή σε ακτήμονες μεγάλων γεωργικών «τσιφλικιών» και την ενίσχυση του κρατικού ελέγχου στο πετρελαϊκό μονοπώλιο της χώρας.

Στις 10 Ιανουαρίου 2007 ο Τσάβες ορκίστηκε για μια ακόμα θητεία. Στις 2 Νοεμβρίου του 2007 η Εθνοσυνέλευση με 160 ψήφους υπέρ και 7 κατά ενέκρινε τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει η κυβέρνηση του Τσάβες.[3]
Εξελίξεις το 2009-10

Το 2009 το Κοινοβούλιο ενέκρινε τροπολογία του Συντάγματος με βάση την οποία καταργούνται οι περιορισμοί στην ανανέωση της θητείας προσώπων που εκλέγονται σε διάφορα αξιώματα απευθείας από το λαό, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου.[4] Συνακόλουθα, προκηρύχθηκε η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, ώστε ο Τσάβες να διεκδικήσει και τέταρτη συνεχόμενη προεδρική θητεία, το 2012.

Στις 11 Φεβρουαρίου του 2009 σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο Τσάβες ανακοίνωσε ότι αποτράπηκε απόπειρα πραξικοπήματος. Σύμφωνα με ανακοίνωση, συνελήφθησαν εν ενεργεία στρατιωτικοί, που βρίσκονταν σε επαφές με στρατιωτικό στις ΗΠΑ. Διαβεβαίωσε επίσης ότι η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο.[5]

Στο δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 15 Φεβρουαρίου του 2009, το 54% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της κατάργησης του Συνταγματικού Αρθρου το οποίο περιόριζε στις τρεις θητείες την παραμονή του ίδιου προσώπου στο ανώτατο αξίωμα της χώρας.[6] Αυτό σημαίνει ότι ο Τσάβες μπορεί πλέον να διεκδικήσει και τέταρτη προεδρική θητεία. Στις βουλευτικές εκλογές που διενεργήθηκαν το 2010, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα του προέδρου Τσάβες κέρδισε 94 έδρες. [7]

Επανεκλογή 2012

Στις προεδρικές εκλογές στις 7 Οκτωβρίου 2012 νίκησε τον αντίπαλό του, εξασφαλίζοντας και νέα προεδρική θητεία.[8]
Θάνατος

Το 2011 ο Τσάβες ασθένησε σοβαρά από καρκίνο. Μετά από σθεναρή μάχη, απεβίωσε τελικά στις 5 Μαρτίου 2013. [9]

Παραπομπές

Patrick Moser, "Venezuela's re-elected Chavez vows socialism, doubt US intentions", Associated Press
Ian James, Chavez wins re-election by wide margin, Associated Press
in.gr, Ανοίγει ο δρόμος για την παραμονή του Ούγκο Τσάβες στην εξουσία και μετά το 2012, In.gr, ανακτήθηκε 3 Νοεμβρίου 2007
Το Βήμα, Βήματα προς επανεκλογή του Τσάβες, 16 Ιανουαρίου 2009.
Πρώτο Θέμα, Απετράπη πραξικόπημα στη Βενεζουέλα,12 Φεβρουαρίου 2009
Καθημερινή, «Ναι» στον Τσάβες είπε το 54%, 17 Φεβρουαρίου 2009.
Μακεδονία, 28-9-2010.
Venezuela's Chavez re-elected to extend socialist rule. Reuters. Ανακτήθηκε στις 8-10-2012.
Reuters, Venezuela's Hugo Chavez dead of cancer, 5-3-2013.

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (μέρος 1ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)
Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (μέρος 2ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)
Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (μέρος 3ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)
Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (μέρος 4ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)