Ο Τομ Χάρελ (Tom Harrell, 16 Ιουνίου 1946) είναι διακεκριμένος Αμερικανός τζαζ τρομπετίστας και συνθέτης. Γεννήθηκε στο Ιλινόις στις 16 Ιουνίου 1946 και σε νεαρή ηλικία μετακόμισε με την οικογένεια του στην Καλιφόρνια όπου και πέρασε τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής του. Στην οικογένειά του δεν υπήρχαν μουσικοί αλλά ο πατέρας του αγαπούσε τη τζαζ και εισήγαγε τον γιο του στην τέχνη του Ντιούκ Έλλινγκτον και του Λούις Άρμστρονγκ. Το σόλο του Clark Terry στο Perdido, το παίξιμο του Ray Nance, του Howard McGhee και του Andy Kirk μάγεψαν τον νεαρό Χάρελ, ο οποίος έπιασε την τρομπέτα σε ηλικία 9 ετών και με δάσκαλο τον Νεοζηλανδό Tony Baker ξεκίνησε το ταξίδι του στην μουσική. Η πρώτη σοβαρή επαγγελματική δουλειά του ήρθε την περίοδο 1969-71 με τη συμμετοχή του στην ορχήστρα του Stan Kenton και του Woody Herman. Αργότερα συνεργάστηκε επίσης με τον τραγουδιστή Jon Hendricks. To 1973, στην δεύτερη επίσκεψη του στην Νέα Υόρκη, συνεργάστηκε με τον Horace Silver, με τον οποίο και δούλεψε τα επόμενα 4 χρόνια. Την ίδια εποχή άρχισε να γράφει τις δικές του συνθέσεις ενώ κατά τη διετή συνεργασία του με τον Sam Jones, του δόθηκε η δυνατότητα να ενορχηστρώσει για μεγάλη μπάντα.
Στην συνέχεια περιόδεψε με τον Lionel Hampton και συνεργάστηκε με την μπάντα του Mel Lewis. Ηχογράφησε επίσης ως sideman με τον Μπιλ Έβανς, τον George Russell, τον Ντίζι Γκιλέσπι, τον Bob Brookmeyer και συμμετείχε στην Liberation Orchestra του Τσάρλι Χέιντεν. Το 1983 ξεκίνησε η μακρόχρονη συνεργασία του με τον Phill Woods ηχογραφώντας με το κουιντέτο τους μερικά εξαιρετικά άλμπουμς. Από το 1982 άρχισε να δουλεύει με τα δικά του σχήματα και το 1985 ηχογράφησε για την Criss Cross την πρώτη αξιόλογη δουλειά του ως leader, το άλμπουμ Moon Alley με τον Kenny Barron και τον νεαρό Kenny Garrett.
Ο Τομ Χάρελ πάσχει από παρανοική σχιζοφρένεια, η οποία τον αποτράβηξε για μεγάλα διαστήματα από το προσκήνιο. Πάνω στην σκηνή στέκεται πάντα μακριά από το μικρόφωνο, σκυφτός, κρατώντας χαμηλά την τρομπέτα του και όταν πρόκειται να παίξει, πλησιάζει το μικρόφωνο και πάντα με το κεφάλι χαμηλά παίζει το σόλο του ώσπου να επιστρέψει στην ίδια ασάλευτη στάση. Με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής και πολύ θέληση κατάφερε να σταθεί στο μουσικό προσκήνιο και να αναδειχθεί σε έναν από τους καλύτερους τζαζ τρομπετίστες των τελευταίων δεκαετιών. Μετά την Criss Cross ηχογράφησε μία σειρά εξαιρετικών άλμπουμ για την Contemporary και την Chesky ενώ στην δεκαετία του '90 μεταπήδησε στην RCA.
Επιλεγμένη δισκογραφία
1985 - Moon Alley (Criss Cross)
1987 - Visions (Contemporary)
1988 - Stories (Contemporary)
1990 - Form (Contemporary)
1991 - Passages (Chesky)
1992 - Sail Away (Contemporary)
1993 - Upswing (Chesky)
1996 - Labyrinth (RCA)
1997 - Art Of Rhythm (RCA)
1999 - Time's Mirror (RCA)
2001 - Paradise (RCA)
2002 - Live at the Village Vanguard (Bluebird)
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
