.
Ο Τάλκοτ Πάρσονς (13 Δεκεμβρίου 1902 - 8 Μαΐου 1979) ήταν για πολλά χρόνια ο πιο γνωστός κοινωνιολόγος στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αλλά και στον κόσμο. Το έργο του είχε μεγάλη επιρροή την δεκαετία 1950 και την δεκαετία 1960, κυρίως στην Αμερική, η οποία όμως κατόπιν άρχισε σταδιακά να ελαττώνεται. Η πιο αξιόλογη προσπάθεια να αναγγενηθεί η Παρσόνια σκέψη, υπό τον όρο "νεολειτουργισμός", έγινε από τον κοινωνιολόγο Αλεξάντερ Τζέφρευ του Πανεπιστημίου Γέιλ.
Ο Πάρσονς ήταν στο καθηγητικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ την περίοδο 1927-1973. Κεντρικό πρόσωπο του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Χάρβαντ και ύστερα του τμήματος Κοινωνικών σχέσων ( δημιούργημα του Πάρσονς που αντανακλούσε το οραμά του για μια ενοποιημένη κοινωνική επιστήμη) , ο Πάρσονς δημιούργησε ένα γενικό θεωρητικό σύστημα για την ανάλυση της κοινωνίας που ονομάστηκε δομικός λειτουργισμός. Η ανάλυση του Πάρσονς περιέχεται σε σημαντικό βαθμό στα δημοσιευμένα έργα του:
* The Structure of Social Action (1937),
* The Social System (1951),
* Structure and Process in Modern Societies (1960),
* Sociological Theory and Modern Society (1968),
* Politics and Social Structure (1969).
Βιογραφία
Ο Τάλκοτ Πάρσονς γεννήθηκε τις 13 Δεκεμβρίου το 1902 στο Colorado Springs. Αποφοίτησε από το κολλέγιο Amherst με major στην βιολογία και την φιλοσοφία. Μετά το Amherst, εισήχθει στο London School of Economics, όπου ήρθε σε επαφή με το έργο των Harold Laski, Richard Tawney, Bronislaw Malinowski, και Leonard Hobhouse. Μετά μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο της Heidelberg όπου έλαβε το διδακτορικό του στην κοινωνιολογία και τα οικονομικά. Μετά από ένα χρόνο σαν instructor οικονομικών στο Amherst, πήγε στο Harvard το 1927 σαν instructor οικονομικών. Το 1931, μετακινήθηκε στο τμήμα της Κοινωνιολογίας που είχε δημιουργήσει ένα χρόνο πρίν ο Pitirim Sorokin.Η εξέλιξή του ιεραρχικά ήταν αργή στην αρχή αλλά η επιρροή του μεγάλωσε μετά τη δημοσίευση μερικών σημαντικών βιβλίων του. Έμεινε στο Χάρβαντ και έγινε emeritus το 1973. Πέθανε το 1979 στο Μόναχο στη Γερμανία.
Ιδέες
Ο Πάρσονς ήταν υποστηρικτής της "μεγάλης θεωρίας" μια προσπάθεια να ενοποιηθούν όλες οι κοινωνικές επιστήμες σε ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο.
Η πρώιμη εργασία του "The Structure of Social Action"(Η δομή της κοινωνικής δράσης) περιείχε μια ανασκόπηση των φημισμένων προγενέστερών του , ιδιαίτερα των Μαξ Βέμπερ, Εμίλ Ντιρκάιμ και Βιλφρέντο Παρέτο, και προσπαθούσε να συνθέσει από τις θεωρίες τους μια ενιαία "θεωρία δράσης" βασισμένη στην υπόθεση ότι η ανθρώπινη δράση είναι βολονταριστική , σκόπιμη και συμβολική.
Με αυτή του τη θεωρία αντιτίθεται στο χρησιμοθηρικό μοντέλο για την ανθρώπινη δράση ( utalitarian model of human action ) και γενικότερα στα ορθολογικά μοντέλα ερμηνείας της δράσης των κοινωνικών υποκειμένων.Με μια σειρά επιχειρημάτων στα οποία περιλαμβάνεται και το κατά Πάρσονς χρησιμοθηρικό δίλημμα ανέδειξε αντιφάσεις που περιέχουν τα ορθολογικά μοντέλα.
Κατά τον Πάρσονς η ανθρώπινη δράση περιέχει και μια μη ορθολογική πλευρά. Δηλαδή καθοδηγείται και από ιδεώδη και αντιλήψεις που είναι διαχυμένα σε μια κοινωνία , υπό την έννοια ότι δεν πηγάζουν από ένα άτομο αλλά είναι χαρακτηριστικά της κοινωνίας σαν όλου.(αντιπαρέβαλε με την αντίληψη των γνωστικών επιστημών ότι μια μνήμη δεν έχει έδρα σε κάποιους συγκεκριμένους νευρώνες αλλά είναι κατά κάποιο τρόπο χαρακτηριστικό του εγκεφάλου σαν όλου.)
Ο Πάρσονς είναι επίσης γνωστός για την ιδέα του η κοινωνία μέσα από τα υποσυστήματά της τείνει να εκπληρώσει τέσσερις "λειτουργικές αναγκαιότητες":
* προσαρμογή στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον
* επίτευξη στόχου
* ολοκλήρωση , διατήρηση της συνοχής της κοινωνίας
* διατήρηση του λανθάνοντος προτύπου και διαχείριση των εντάσεων.
Ο Πάρσονς συνέβαλε και στο πεδίο της κοινωνικής εξέλιξης. Διαίρεσε την εξέλιξη μιας κοινωνίας σε τέσσερις υποδιεργασίες: 1) διαίρεση , όπου δημιουργούνται λειτουργικά υποσυστήματα μέσα στο κυρίος σύστημα , 2) προσαρμογή , όπου τα εν λόγω υποσυστήματα εξελίσσονται σε αποδοτικότερες εκδοχές 3) ενσωμάτωση στοιχείων που ήταν αποκλεισμένα από το εν λόγω σύστημα , και 4) Γενίκευση αξιών , αύξηση της νομιμοποίησης του ακόμα ποιό περίπλοκου συστήματος. Ο Πάρσονς διερεύνησε τις υποδιεργασίες αυτές υπό το πρίσμα τριων σταδίων της κοινωνικής εξέλιξης: 1) το πρωτόγονο , 2) το αρχαϊκό και 3) το μοντέρνο (όπου οι αρχαικές κοινωνίες έχουν τη γνώση της γραφής ενώ οι μοντέρνες τη γνώση του νόμου). Σε αυτό το πλαίσιο ο Πάρσονς θεωρούσε τις δυτικές κοινωνίες και ιδιαίτερα τις Η.Π.Α σαν τις πληρέστερα και ποιό δυναμικά αναπτυγμένες κοινωνίες, απόψη για την οποία κατηγορήθηκε σαν εθνοκεντρικός.
Δες επίσης
* Ωφελιμισμός
Αναφορές
* Philip Smith,2006. Πολιτισμική Θεωρία ,μια εισαγωγή, Εκδόσεις Κριτική
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
