Ο Ρόμπερτ Κάπα (Robert Capa, πραγματικό όνομα: Endre Ernő Friedmann[17], 22 Οκτωβρίου 1913 – 25 Μαΐου 1954) ήταν Ούγγρος πολεμικός φωτογράφος και φωτορεπόρτερ που κάλυψε πέντε διαφορετικούς πολέμους: τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, τον Β΄ Σινοϊαπωνικό πόλεμο, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε όλη την Ευρώπη, τον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του 1948, και τον Πρώτο Πόλεμο της Ινδοκίνας. Κατέγραψε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Λονδίνο, την Βόρειο Αφρική, την Ιταλία, την Απόβαση της Νορμανδίας στην παραλία Όμαχα (Omaha Beach) και την απελευθέρωση του Παρισιού. Οι εν δράσει φωτογραφίες του, όπως εκείνες που ελήφθησαν κατά την απόβαση στη Νορμανδία το 1944, απεικονίζουν τη βία του πολέμου με μοναδικό τρόπο. Το 1947, ο Κάπα υπήρξε ο συνιδρυτής του Magnum Photos με, ανάμεσα σε άλλους, τον Γάλλο φωτογράφο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν. Ο οργανισμός αυτός υπήρξε το πρώτο συνεργατικό πρακτορείο για ανεξάρτητους φωτογράφους σε παγκόσμια κλίμακα.
Καριέρα
Γεννήθηκε ως Endre Friedmann από τους Dezső και Júlia Friedmann στις 22 Οκτωβρίου, 1913 στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Αποφασίζοντας ότι δεν θα είχε λαμπρό μέλλον υπό το καθεστώς της Ουγγαρίας, εγκατέλειψε την πατρίδα του σε ηλικία 18 ετών.
Ο Κάπα αρχικά επιθυμούσε να γίνει συγγραφέας, εντούτοις, βρήκε εργασία ως φωτογράφος στο Βερολίνο και σταδιακά αγάπησε αυτήν την τέχνη. Το 1933, μετακόμισε από τη Γερμανία στη Γαλλία λόγω της ανόδου του Ναζισμού, αλλά ήταν δύσκολο να βρει δουλειά εκεί ως ένας ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Υιοθέτησε το όνομα "Ρόμπερτ Κάπα" περίπου εκείνη την περίοδο - ενώ στην πραγματικότητα capa («καρχαρίας») ήταν το παρατσούκλι του στο σχολείο και παράλληλα σκέφτηκε ότι θα είναι πιο αναγνωρίσιμο στο κοινό της Αμερικής, δεδομένου ότι ήταν παρόμοιο με εκείνο του σκηνοθέτη Φρανκ Κάπρα.
Του ήταν ευκολότερο να πουλάει τις φωτογραφίες του υπό το πρόσφατα υιοθετημένο αμερικάνικο όνομα και μετά από ένα χρονικό διάστημα ασπάστηκε την περσόνα του Ρόμπερτ Κάπα (με τη βοήθεια της τότε φίλης του, που μεσολαβούσε ανάμεσα σε αυτόν και όσους ενδιαφέρονταν για τις φωτογραφίες που τραβούσε ο «μεγάλος Αμερικανός φωτογράφος, Ρόμπερτ Κάπα»). Η πρώτη δημοσιευμένη φωτογραφία του Κάπα ήταν αυτή του Λέων Τρότσκι την ώρα που έβγαζε έναν λόγο στην Κοπεγχάγη για «Το νόημα της Ρωσικής Επανάστασης» το 1932.[18]
Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος και Κινεζική αντίσταση στην Ιαπωνία
Από το 1936 έως το 1939, ήταν στην Ισπανία, φωτογραφίζοντας τις φρικωδίες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, μαζί με την Gerda Taro, τη σύντροφό του και επαγγαλεματία συνεργάτη του, και τον David Seymour.[19] Το 1938, ταξίδεψε στην Κινεζική πόλη της Hankow, που σήμερα ονομάζεται Wuhan, για να καταγράψει την αντίσταση των Κινέζων στην Ιαπωνική εισβολή.[20]
Το 1936 έγινε γνωστός σε όλον τον κόσμο για μια φωτογραφία (γνωστή ως η φωτογραφία του "Στρατιώτη που πέφτει") που για καιρό θεωρούνταν λανθασμένα ότι είχε ληφθεί στο Cerro Muriano στο μέτωπο της Κόρδοβα του Workers' Party of Marxist Unification (POUM) Militiaman[18] που είχε μόλις πυροβοληθεί και ήταν στην διάρκεια της πτώσης του προς το θάνατο. Για μεγάλο διάστημα υπήρξε μακρά αντιπαράθεση σχετικά με την αυθεντικότητα αυτής της φωτογραφίας. Ένας Ισπανός ιστορικός ταυτοποίησε τον νεκρό στρατιώτη με τον Federico Borrell García, από το Alcoi (Alicante). Η ταυτοποίηση αυτή αμφισβητήθηκε.[21][22] Το 2003, η Ισπανική εφημερίδα El Periodico ισχυρίστηκε ότι η φωτογραφία είχε ληφθεί κοντά στην πόλη Εσπέγιο, 10 χλμ. από το Cerro Muriano, και ότι ήταν προϊόν σκηνοθεσίας.[23][24] Το 2009, ένας Ισπανός καθηγητής δημοσίευσε ένα βιβλίο με τον τίτλο Shadows of Photography, στο οποίο απέδειξε ότι αυτή η φωτογραφία δεν θα μπορούσε να έχει τραβηχτεί στον τόπο, το χρόνο και με τον τρόπο που ο Κάπα και οι υποστηρικτές του είχαν ισχυριστεί.[25]
Πολλές από τις φωτογραφίες του Κάπα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου θεωρούνταν, για πολλές δεκαετίες, χαμένες, αλλά βγήκαν στην επιφάνεια στην Πόλη του Μεξικού στα τέλη της δεκαετίας του 1990.[26] Καθώς έφευγε από την Ευρώπη το 1939, ο Κάπα έχασε την συλλογή, η οποία μετά από χρόνια έτυχε της ονομασίας η "Μεξικανική βαλίτσα".[26] Η ιδιοκτησία της συλλογής μεταβιβάστηκε στο Ίδρυμα Κάπα, και τον Δεκέμβριο του 2007 μετακινήθηκε στο Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας, ένα μουσείο που ιδρύθηκε από τον νεότερο αδερφό του Κάπα, τον Κορνέλλ στο Μανχάταν.[26][27]
Παραπομπές
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895059d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Robert Capa». (Ολλανδικά) RKDartists. 226821.
«L'Humanité». (Γαλλικά) Ουμανιτέ. Γαλλία. 27 Μαρτίου 1999.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 118666983. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2015.
data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895059d.
1411-robert-capa. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2021.
(Ολλανδικά) RKDartists. 226821.
wikipedia israel wikipedia.
(Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 956. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
46684. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
online image library Nederlands Fotomuseum. collectie.nederlandsfotomuseum.nl/fotografen/detail/2ff45697-3337-048e-1e7e-28707007c702/media/?mode=detail&view=list&rows=1&page=1425&sort=order_s_belang+asc. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2020.
www.magnumphotos.com/photographer/robert-capa/.
Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
robert-capa?all/all/all/all/0.
www.slate.fr/story/196390/trois-femmes-oubliees-cimetiere-pere-lachaise-rosa-bonheur-gerda-taro-sophie-blanchard. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2020.
«Capa, Robert». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2009.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2012.
"New Works by Photography’s Old Masters," New York Times, April 30, 2009
Stephen R. MacKinnon includes photographs by Robert Capa, Wuhan, 1938: War, Refugees, and the Making of Modern China (Berkeley: University of California Press, 2008).
«Proving that Robert Capa's Falling Soldier is Genuine: a Detective Story, Richard Whelan, American Masters, PBS Website». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2012.
«Iconic Capa war photo was staged: newspaper, AFP». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2012.
(In spanish) Las fotos expuestas en el MNAC desvelan que la imagen mítica de Robert Capa fue tomada lejos del frente de batalla
Faking Soldier: The photographic evidence that Capa's camera DOES lie... and that his iconic 'Falling Soldier' was staged
"New Doubts Raised Over Capa’s ‘Falling Soldier’," New York Times, August 17, 2009
But they do not include negatives of the famous photograph. Randy Kennedy, "The Capa Cache", New York Times, Jan. 27, 2008.
Kennedy, Randy (January 27, 2008). «The Capa Cache». The New York Times. Ανακτήθηκε στις January 27, 2008.
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
