Ο Ρικάρντο Τζιακόνι (Riccardo Giacconi, 1931-2018) ήταν Ιταλοαμερικανός αστροφυσικός, από τους θεμελιωτές της αστρονομίας ακτίνων Χ, που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2002. Το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του ήταν στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, ενώ διετέλεσε και γενικός διευθυντής στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο.
Ζωή και έργο
Ο Τζιακόνι γεννήθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας στις 6 Οκτωβρίου 1931 και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου προτού εγκατασταθεί στις ΗΠΑ για να σταδιοδρομήσει στον χώρο της αστροφυσικής.
Επειδή οι ακτίνες Χ που προέρχονται από ουράνιες πηγές απορροφώνται από τη γήινη ατμόσφαιρα πριν φθάσουν στην επιφάνεια της Γης, η εκτόξευση ανιχνευτών ακτίνων Χ στο διάστημα ήταν απαραίτητη για αστρονομικές παρατηρήσεις στις ακτίνες Χ. Μελετώντας αυτό το πρόβλημα, ο Τζιακόνι εργάσθηκε για την ανάπτυξη κατάλληλων ελαφρών οργάνων που θα μπορούσαν να καταγράψουν αστρονομικές πηγές ακτίνων Χ από το διάστημα. Αυτά εκτοξεύθηκαν με υποτροχιακές πτήσεις πυραύλων από το 1957 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, και στη συνέχεια με τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο έρευνας στην αστρονομία ακτίνων Χ, τον Uhuru (1970-1973). Η πρωτοποριακή έρευνα του Τζιακόνι συνεχίσθηκε το 1978 με το «Αστεροσκοπείο Αϊνστάιν» (HEAO-2), το πρώτο τηλεσκόπιο ακτίνων Χ με πλήρεις δυνατότητες απεικονίσεως που τοποθετήθηκε στο διάστημα (1978-1982), και αργότερα με το Αστεροσκοπείο ακτίνων Χ Τσάντρα, που εκτοξεύθηκε το 1999 και λειτουργεί ακόμα. Ο Τζιακόνι έθεσε την εμπειρία του στην υπηρεσία και της οπτικής αστρονομίας, καθώς υπήρξε ο πρώτος ιστορικά διευθυντής του Επιστημονικού Ινστιτούτου Διαστημικού Τηλεσκοπίου, που είναι το κέντρο επιστημονικών παρατηρήσεων για το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, καθώς και γενικός διευθυντής στο Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο (ESO) από το 1993 μέχρι το 1999.
Ο Τζιακόνι δίδαξε φυσική και αστρονομία στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη από το 1982.
Απεβίωσε στις 9 Δεκεμβρίου 2018.
Βραβεία και άλλες τιμητικές διακρίσεις
Ο Τζιακόνι βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2002 «για την πρωτοπόρο συμβολή του στην Αστροφυσική, η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη των πηγών των κοσμικών ακτίνων Χ».[6] Το Βραβείο μοιράσθηκε μεταξύ του Τζιακόνι και των Μασατόσι Κοσίμπα και Ρέιμοντ Ντέιβις. Εκτός από αυτό, ο Τζιακόνι τιμήθηκε με τα:
Βραβείο Αστρονομίας Helen B. Warner (1966)
Μετάλλιο Μπρους της Αστρονομικής Εταιρείας του Ειρηνικού (1981)[7]
Βραβείο Χάινεμαν για την Αστροφυσική (1981)
Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1982)
Βραβείο Βολφ Φυσικής (1987)
Εθνικό Μετάλλιο Επιστήμης (2003)
Ονομάσθηκε προς τιμή του
Ο αστεροειδής 3371 Τζιακόνι, που ανακαλύφθηκε το 1955
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
(Αγγλικά) SNAC. w62r3v1z. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Riccardo-Giacconi. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Riccardo_Giacconi_1931_2018.
Nobel prize citation
Bruce Medal page
Βραβευμένοι με Νόμπελ Φυσικής (2001-σήμερα)
Έρικ Άλιν Κόρνελ/Καρλ Έντουιν Βίμαν/Βόλφγκανγκ Κάτερλε (2001) Ρέιμοντ Ντέιβις / Μασατόσι Κοσίμπα/Ρικάρντο Τζιακόνι (2002) Αλεξέι Α. Αμπρικόσοφ/Βίταλι Γκίνσμπουργκ/Άντονι Λέγκετ (2003) Ντέιβιντ Γκρος/Ντέιβιντ Πόλιντζερ/Φρανκ Βίλτσεκ (2004) Ρόι Γκλάουμπερ/Τζον Λ. Χολ/Τέοντορ Β. Χανς (2005) Τζον Μάδερ/Τζορτζ Σμουτ (2006) Αλμπέρ Φερ/Πέτερ Γκρίνμπεργκ (2007) Μακότο Κομπαγιάσι/Τοσιχίντε Μασκάουα/Γιοϊσίρο Νάμπου (2008) Τσαρλς Κάο / Ουίλαρντ Μπόιλ/Τζορτζ Σμιθ(209) Αντρέ Γκέιμ/Κονσταντίν Νοβοσέλοφ (2010) Σάουλ Πέρλμουτερ/Μπράιαν Σμιτ/Άνταμ Ρις (2011) Σερζ Αρός/Ντέιβιντ Ουάινλαντ (2012) Φρανσουά Ανγκλέρ/Πίτερ Χιγκς (2013) Ισάμου Ακαζάκι/Χιρόσι Αμάνο/Σούτζι Νακαμούρα (2014) Τακάκι Κατζίτα/Άρθουρ Μπ. Μακντόναλντ (2015) Ντέιβιντ Θάουλες/Ντάνκαν Χολντέιν/Τζον Κόστερλιτς (2016) Ράινερ Βάις/Μπάρι Μπάρις/Κιπ Θορν (2017)
WorldCat VIAF: 88051475 LCCN: n80089661 ISNI: 0000 0001 0922 5618 GND: 128167173 SELIBR: 240014 SUDOC: 031597807 BNF: cb12278161n (data) NKC: mub2016915100 ICCU: IT\ICCU\CFIV\060279
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
