Η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα (τσεχικά: Martina Navrátilová, γεννημένη ως Μαρτίνα Σουμπέρτοβα, Martina Šubertová, 18 Οκτωβρίου 1956) είναι παλαίμαχη Τσέχα αθλήτρια της αντισφαίρισης.
Η Ναβρατίλοβα ήταν Νο. 1 συνολικά 332 εβδομάδες στο μονό και για 237 εβδομάδες στο διπλό, το οποίο αποτελεί ρεκόρ, και είναι η μόνη αθλήτρια η οποία βρισκόταν στη θέση Νο. 1 για περισσότερες από 200 εβδομάδες στο διπλό και στο μόνο. Κέρδισε 18 τίτλους Γκραντ Σλαμ, 31 κύριους τίτλους στο διπλό γυναικών (ρεκόρ) και 10 κύριους τίτλους στο μικτό διπλό. Έφτασε στον τελικό του Γουίμπλεντον 12 φορές, συμπεριλαμβανομένων εννέα συνεχόμενων φορών από το 1982 μέχρι το 1990, ενώ το έχει κερδίσει εννέα φορές (ρεκόρ), οι έξι συνεχόμενες.[12] Στο διπλό γυναικών, η Ναβρατίλοβα μαζί με την Παλ Σίβερ κέρδισαν 109 συνεχόμενους αγώνες και κατέκτησαν όλους τους κύριους τίτλους- Γκραντ Σλαμ- το 1984. Η Ναβρατίλοβα είναι μια από τις μόλις έξι γυναίκες που έχουν γκραντ σλαμ καριέρας στο μονό, διπλό γυναικών και στο μικτό διπλό, μια διάκριση που μοιράζεται με την Μάργκαρετ Κουρτ και την Ντόρις Χαρτ. Η Ναβρατίλοβα κέρδισε τον τελευταίο της μεγάλο τίτλο το 2006, στο μικρό του Αμερικανικού Όπεν, σε ηλικία 50 ετών. Το 2005, το περιοδικό Tennis την επέλεξε ως τη σπουδαιότερη γυναίκα τενίστρια για το διάστημα 1965-2005.
Αρχικά από την Τσεχοσλοβακία, της αφαιρέθηκε η υπηκοότητα[13] όταν το 1975, σε ηλικία 18 ετών, αιτήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες την παροχή πολιτικού ασύλου και της δόθηκε άδεια προσωρινής παραμονής.[14] Τότε, η Αθλητική Ομοσπονδία της Τσεχοσλοβακίας είπε στη Ναβρατίλοβα ότι είχε αμερικανοποιηθεί και ότι έπρεπε να επιστρέψει στο σχολείο και να ασχοληθεί δευτερευόντως με την αντισφαίριση.[15] Η Ναβρατίλοβα πολιτογραφήθηκε στις ΗΠΑ το 1981 και τις 9 Ιανουαρίου 2008 απέκτησε την Τσεχική υπηκοότητα.[16]
Βιογραφία
Η Ναβρατίλοβα γεννήθηκε Μαρτίνα Σουμπέρτοβα στη Πράγα, Τσεχοσλοβακία. Οι γονείς της χώρισαν όταν τριών, και η μητέρα της, γυμνάστρια, τενίστρια και δασκάλα του σκι,[17] μετακόμισε με την οικογένεια στο Ρέβνιτσε.[18] Το 1962, η μητέρα της Γιάνα παντρεύτηκε τον Μίροσλαβ Ναβράτιλ, ο οποίος έγινε ο πρώτος της προπονητής στο τένις. Η Μαρτίνα πήρε το όνομα του πατριού της, και έτσι έγινε η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα. Η Μαρτίνα έχει μια αδελφή και ένα ετεροθαλή αδελφό.
Η Ναβρατίλοβα άρχισε να παίζει κανονικά τένις σε ηλικία 7.[18] Το 1972, σε ηλικία 15 ετών, κέρδισε το εθνικό πρωτάθλημα αντισφαίρισης της Τσεχοσλοβακίας. Το 1973, έφτασε στα προημιτελικά του γαλλικού όπεν, όπου έχασε από την Ιβόν Γκούλακονγκ. Το 1975, η Ναβρατίλοβα έφτασε μέχρι τον τελικό δύο μεγάλων τουρνουά, στο αυστραλιανό Όπεν, όπου έχασε από την Ιβόν Γκούλακονγκ, και στο γαλλικό όπεν από την Κρις Έβερτ. Μετά την ήττα από την Έβερτ στα ημιτελικά του αμερικανικού όπεν, η 18χρονη Ναβρατίλοβα απευθύνθηκε στην υπηρεσία μετανάστευσης και πολιτογράφησης στην Νέα Υόρκη και τους ενημέρωσε ότι ήθελε να απομακρυνθεί από την κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία. Εντός ενός μηνός, έλαβε τη πράσινη κάρτα και το 1981 έγινε πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών.[14] Το 1975, η Ναβρατίλοβα μαζί με το τότε Νο. 1 Κρις Έβερτ, κατέκτησαν το διπλό στο γαλλικό όπεν, ο οποίος ήταν ο πρώτος μεγάλος τίτλος της Μαρτίνα.
Η Ναβρατίλοβα το 2006
Η Ναβρατίλοβα κέρδισε τον πρώτο κύριο τίτλο στο μόνο στο Γουίμπλεντον το 1978, όταν νίκησε την Έβερτ στα τρία σετ στον τελικό, και αναρριχήθηκε στη θέση Νο. 1 για πρώτη φορά στην καριέρα, αν και η Έβερτ στο τέλος της χρονιάς διατήρησε τη θέση Νο. 1. Υπερασπίστηκε επιτυχώς τον τίτλο στο Γουίμπλεντον το 1979, νικώντας ξανά την Έβερτ στον τελικό και στο τέλος της χρονιάς η Ναβρατίλοβα ήταν το Νο. 1. Το 1981, η Ναβρατίλοβα κέρδισε τον τρίτο της μεγάλο τίτλο, στο Αυστραλιανό όπεν, ενώ έφτασε στον τελικό του αμερικανικού όπεν. Το 1982 κατέκτησε το Γουίμπλεντον και το γαλλικό όπεν.
Μετά την ήττα της στον τέταρτο γύρο του πρώτο μεγάλου τουρνουά του 1983, του γαλλικού όπεν, κατέκτησε τους υπόλοιπους τρεις μεγάλους τίτλους (το αυστραλιανό όπεν διεξαγόταν τότε Δεκέμβριο). Η ήττα της στο γαλλικό όπεν ήταν η μόνη ήττα της Ναβρατίλοβα εκείνη τη χρονιά, στην οποία είχε ρεκόρ 86-1. Το ποσοστό νικών της ήταν το καλύτερο στο μετά το 1968 επαγγελματικό τένις. Το 1982, 1983 και 1984, η Ναβρατίλοβα έχασε συνολικά έξι παιχνίδια. Το 1984 κατέκτησε και το γαλλικό όπεν, και έτσι ήταν κάτοχος ταυτοχρόνως και των τεσσάρων μεγάλων τίτλων.[19] Στο αυστραλιανό όπεν το 1984 αποκλείστηκε στον ημιτελικό από την Χελένα Σούκοβα και έτσι δεν κατάφερε να κατακτήσει όλους τους μεγάλους τίτλους της χρονιάς, ενώ τερματίστηκε και το σερί των 74 νικών (ρεκόρ για επαγγελματία παίχτη).[20] Από το 1982 μέχρι το 1990 έφτασε στον τελικό του Γουίμπλετον εννέα συνεχόμενες φορές, την περίοδο 1983-1987 έφτασε στον τελικό του αμερικανικού όπεν πέντε συνεχόμενες φορές και στον τελικό του γαλλικού όπεν πέντε φορές στα έξι χρόνια από το 1982 μέχρι το 1987.[21]
Η δεκαεφτάχρονη Γερμανή Στέφι Γκραφ αναδείχθηκε το 1987, όταν κέρδισε τη Ναβρατίλοβα στον τελικό του γαλλικού όπεν. Η Ναβρατίλοβα κέρδισε τη Γκραφ στους τελικούς του Γούιμπλεντον και του Αμερικανικού όπεν. Το 1988 όμως η Γκραφ κατέκτησε και τους τέσσερις μεγάλους τίτλους. Ο τελευταίος μεγάλος τίτλος για τη Ναβρατίλοβα στο μονό ήταν το Γουίμπλετον του 1990.
Το 2003, κέρδισε το μικτό διπλό τίτλο στο Αυστραλιανό όπεν και στο Γουίμπλετον, μαζί με τον Λεάντερ Παές. Έτσι, σε ηλικία 46 ετών και 8 μηνών, έγινε ο γηραιότερος πρωταθλητής τένις όλων των εποχών. Με τη νίκη της στο αυστραλιανό όπεν, έγινε η τρίτη αθλήτρια στην ιστορία του αθλήματος που ολοκλήρωσε το «boxed set» των μεγάλων τίτλων σε μονό, διπλό και μικτό διπλό σε όλα τα μεγάλα τουρνουά.
Τις 6 Ιουλίου 2006, η Ναβρατίλοβα έπαιξε το τελευταίο παιχνίδι της καριέρας στο Γουίμπλετον, χάνοντας στον τρίτο γύρο του διπλού μικτού, ενώ ολοκλήρωσε την καριέρα της κατακτώντας με τον Μπομπ Μπρίαν στο μικτό διπλό τίτλο στο Αμερικανικό Όπεν του 2006, λίγες εβδομάδες πριν τα 50 γενέθλιά της.
Προσωπική ζωή
Το 1985, η Ναβρατιλοβα δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της, μαζί με τον αθλητικογράφο των New York Times Τζορτζ Βέσκι, με τίτλο Martina στις ΗΠΑ και Being Myself στον υπόλοιπο κόσμο.[22] Επίσης, έχει γράψει έναν οδηγό για την αντισφαίριση και τρία μυθιστορήματα μυστηρίου, μαζί με τον Λιζ Νικλς.
Το 1981, λίγο αφότου έγινε πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ναβρατίλοβα ανέφερε σε μια συνέντευξη στο New York Daily News ότι ήταν αμφισεξουαλική και είχε ερωτική σχέση με την Ρίτα Μάε Μπράουν,[23] αλλά ζήτησε να μη δημοσιευθεί στο άρθρο μέχρι να είναι έτοιμη να το ανακοινώσει δημοσίως.[24] Όμως, η New York Daily News δημοσίευσε το άρθρο στις 30 Ιουλίου 1981.[25][26] Η Ναβρατίλοβα και η Νάνσι Λίμπερμαν, η οποία τότε ήταν η σύντροφός της, ανακοίνωσε σε συνέντευξη ότι ήταν αμφισεξουαλική. Από τότε αναφέρει ότι είναι λεσβία.[27] Από το 1984 μέχρι το 1991 είχε σχέση με τη Τζούντι Νίλσον.[28] Τις 6 Σεπτεμβρίου 2014, η Ναβρατίλοβα αρραβωνιάστηκε τη σύντροφό της Γιούλια Λεμίγκοβα στο αμερικανικό όπεν..[29] Παντρεύτηκαν στη Νέα Υόρκη τις 15 Δεκεμβρίου 2014.[30]
Στατιστικά καριέρας
Η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα έχει κατακτήσει 18 Γκραν Σλαμ σε 32 τελικούς στο μονό γυναικών:
Θέση Έτος Τουρνουά Επιφάνεια Αντίπαλος Σκορ
Δεύτερη 1975 Αυστραλιανό Όπεν Γρασίδι Flag of Australia.svg ιβόν Γκούλακονγκ 3–6, 2–6
Δεύτερη 1975 Γαλλικό όπεν Χώμα Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–2, 2–6, 1–6
Νικήτρια 1978 Γουίμπλεντον (1) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 2–6, 6–4, 7–5
Νικήτρια 1979 Γουίμπλεντον (2) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–4, 6–4
Δεύτερη 1981 Αμερικανικό Όπεν Σκληρή Flag of the United States.svg Τρέισι Ώστιν 6–1, 6–7(4–7), 6–7(1–7)
Νικήτρια 1981 Αυστραλιανό όπεν (1) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–7(4–7), 6–4, 7–5
Νικήτρια 1982 Γαλλικό όπεν (1) Χώμα Flag of the United States.svg Αντρέα Τζέγκερ 7–6(8–6), 6–1
Νικήτρια 1982 Γουίμπλεντον (3) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–1, 3–6, 6–2
Δεύτερη 1982 Αυστραλιανό όπεν Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 3–6, 6–2, 3–6
Νικήτρια 1983 Γουίμπλεντον (4) Γρασίδι Flag of the United States.svg Αντρέα Τζέγκερ 6–0, 6–3
Νικήτρια 1983 US Open (1) Σκληρή Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–1, 6–3
Νικήτρια 1983 Αυστραλιανό όπεν (2) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κάθι Τζόρνταν 6–2, 7–6(7–5)
Νικήτρια 1984 Γαλλικό όπεν (2) Χώμα Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–3, 6–1
Νικήτρια 1984 Γουίμπλεντον (5) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 7–6(7–5), 6–2
Νικήτρια 1984 US Open (2) Σκληρή Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 4–6, 6–4, 6–4
Δεύτερη 1985 Γαλλικό όπεν Χώμα Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 3–6, 7–6(7–4), 5–7
Νικήτρια 1985 Γουίμπλεντον (6) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 4–6, 6–3, 6–2
Δεύτερη 1985 US Open Σκληρή Flag of the Czech Republic.svg Χάνα Μαντλίκοβα 6–7(3–7), 6–1, 6–7(2–7)
Νικήτρια 1985 Αυστραλιανό όπεν (3) Γρασίδι Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–2, 4–6, 6–2
Δεύτερη 1986 Γαλλικό όπεν Χώμα Flag of the United States.svg Κρις Έβερτ 6–2, 3–6, 3–6
Νικήτρια 1986 Γουίμπλεντον (7) Γρασίδι Flag of the Czech Republic.svg Χάνα Μαντλίκοβα 7–6(7–1), 6–3
Νικήτρια 1986 US Open (3) Σκληρή Flag of the Czech Republic.svg Χελένα Σούκοβα 6–3, 6–2
Δεύτερη 1987 Αυστραλιανό όπεν Γρασίδι Flag of the Czech Republic.svg Χάνα Μαντλίκοβα 5–7, 6–7(1–7)
Δεύτερη 1987 Γαλλικό όπεν Χώμα Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 4–6, 6–4, 6–8
Νικήτρια 1987 Γουίμπλεντον (8) Γρασίδι Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 7–5, 6–3
Νικήτρια 1987 US Open (4) Σκληρή Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 7–6(7–4), 6–1
Δεύτερη 1988 Γουίμπλετον Γρασίδι Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 7–5, 2–6, 1–6
Δεύτερη 1989 Γουίμπλετον Γρασίδι Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 2–6, 7–6(7–1), 1–6
Δεύτερη 1989 US Open Σκληρή Flag of Germany.svg Στέφι Γκραφ 6–3, 5–7, 1–6
Νικήτρια 1990 Γουίμπλεντον (9) Γρασίδι Flag of the United States.svg Ζίνα Γκάρισον 6–4, 6–1
Δεύτερη 1991 US Open Σκληρή Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg Μόνικα Σέλες 6–7(1–7), 1–6
Δεύτερη 1994 Γουίμπλετον Γρασίδι Flag of Spain.svg Κοντσίτα Μαρτίνεθ 4–6, 6–3, 3–6
Παραπομπές
Lance Tingay: «100 years of Wimbledon» (Αγγλικά) Guinness Superlatives. London Borough of Enfield. 1977. σελ. 214.
(Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0623146. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Martina-Navratilova. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
RKDartists. 370970. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Speculative Fiction Database. 151256. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
FemBio. 20523. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Διεθνής Αίθουσα Φήμης της Αντισφαίρισης.
Bud Collins: «The Bud Collins History of Tennis» (Αγγλικά) New Chapter Press. Νέα Υόρκη. 2010. σελ. 617. ISBN-13 978-0-942257-70-0.
ITF website.
WTA website.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12016194j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Lincicome, Bernie (July 8, 1990). «A Natural Ninth For Navratilova». The Chicago Tribune. Ανακτήθηκε στις September 21, 2014.
Justin McCurry (March 11, 2008). «Navratilova Czechs in with homeland | World news». theguardian.com. Ανακτήθηκε στις November 14, 2013.
«40 Important Women's Moments: 1975, Martina Defects to the West». WTA.
"Martina Defects for Love Set", St. Petersburg Independent, September 8, 1975, page 1-C.
Tim Reid (March 12, 2008). «Martina Navratilova gets passport on rebound». The Times (United Kingdom).
Woolum, Janet (1998). Outstanding Women Athletes: Who They Are and How They Influenced Sports In America. Greenwood, σελ. 198. ISBN 978-1573561204.
Schwartz, Larry. «Martina was alone on top». ESPN.com. Ανακτήθηκε στις September 21, 2014.
«Martina was alone on top». ESPN.
«Upset Snaps Navratilova's Streak». The New York Times.
«WTA Records». Tennis Bios.
Vecsey, George; Navratilova, Martina (1985). Martina. New York: Knopf. ISBN 0-394-53640-1.
Sachs, Andrea (March 18, 2008). «Rita Mae Brown: Loves Cats, Hates Marriage». Time. Ανακτήθηκε στις September 21, 2014.
Kaki Flynn (April 12, 2005). «Athlete, Author, Activist». Outsports.
Tignor, Steve (April 29, 2013). «Martina's Moment». Tennis.com. Ανακτήθηκε στις September 28, 2014.
«Martina Fears Avon's Call If She Talks». New York Daily News. Ανακτήθηκε στις September 28, 2014.
Howard, Johnette (2005). The Rivals: Chris Evert vs. Martina Navratilova Their Epic Duels and Extraordinary Friendship. Crown Archetype, σελ. 181. ISBN 978-0767918848.
Reed, Susan (July 8, 1991). «Love Match No More». People. Ανακτήθηκε στις September 21, 2014.
«The Sweet Story Behind Martina Navratilova's Marriage Proposal». People.
«Martina Navratilova Marries Julia Lemigova». People.
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
