Μάρθα Γκράχαμ

 

.

Η Μάρθα Γκράχαμ (Martha Graham, 11 Μαΐου 1894 – 1 Απριλίου 1991) ήταν Αμερικανή μοντέρνα χορεύτρια και χορογράφος. Το στυλ της, η τεχνική Γκράχαμ, αναδιαμόρφωσε τον αμερικανικό χορό και διδάσκεται ακόμη και σήμερα.[11]

Η Μάρθα Γκράχαμ με τον Μπερτράμ Ρος

Lamentation. 1930

Χορογραφία

* 1926 - Chorale. Μουσική César Franck.
* 1926 - Novelette. Μουσική Robert Schumann.
* 1927 - Lugubre. Μουσική Alexander Scriabin.
* 1927 - Revolt. Μουσική Arthur Honegger.
* 1927 - Scherza. Μουσική Robert Schumann.
* 1929 - Figure of a Saint. Μουσική George Frideric Handel.
* 1929 - Resurrection. Μουσική Tibor Harsanyi.
* 1929 - Adolescence. Μουσική Paul Hindemith.
* 1929 - Danza. Μουσική Darius Milhaud.
* 1929 - Moment Rustica. Μουσική Francis Poulenc.
* 1929 - Heretic.
* 1930 - Lamentation. Μουσική Zoltán Kodály.
* 1930 - Harlequinade. Μουσική Ernst Toch.
* 1931 - Primitive Mysteries. Μουσική Louis Horst.
* 1931 - Bacchanale. Μουσική Wallingford Riegger.
* 1931 - Dolorosa. Μουσική Heitor Villa-Lobos.
* 1935 - Praeludium. Μουσική Paul Nordoff.
* 1935 - Course. Μουσική George Antheil.
* 1936 - Steps in the Street (part of Chronicle).
* 1936 - Chronicle. Μουσική Wallingford Riegger
* 1936 - Horizons. Μουσική Louis Horst.
* 1936 - Salutation. Μουσική Lehman Engel.
* 1937 - Deep Song. Μουσική Henry Cowell.
* 1937 - Opening Dance. Μουσική Norman Lloyd.
* 1937 - Immediate Tragedy. Μουσική Henry Cowell.
* 1937 - American Lyric. Μουσική Alex North.
* 1938 - American Document. Μουσική Ray Green.
* 1939 - Columbiad. Μουσική Louis Horst.
* 1939 - Every Soul is a Circus. Μουσική Paul Nordoff.
* 1940 - El Penitente. Μουσική Louis Horst.
* 1940 - Letter to the World. Μουσική Hunter Johnson.
* 1941 - Punch and the Judy. Μουσική Robert McBride.
* 1942 - Land Be Bright. Μουσική Arthur Kreutz.
* 1943 - Deaths and Entrances. Μουσική Hunter Johnson.
* 1943 - Salem Shore. Μουσική Paul Nordoff.
* 1944 - Appalachian Spring. Μουσική Aaron Copland.
* 1944 - Imagined Wing. Μουσική Darius Milhaud.
* 1944 - Herodiade. Μουσική Paul Hindemith.
* 1946 - Dark Meadow. Μουσική Carlos Chávez.
* 1946 - Cave of the Heart. Μουσική Samuel Barber.
* 1947 - Errand into the Maze. Μουσική Gian Carlo Menott
* 1947 - Night Journey. Μουσική William Schuman.
* 1948 - Diversion of Angels. Μουσική Norman Dello Joio.
* 1950 - Judith. Μουσική William Schuman.
* 1954 - Ardent Song. Μουσική Alan Hovhaness.
* 1955 - Seraphic Dialogue. Μουσική Norman Dello Joio.
* 1958 - Clytemnestra. Μουσική Halim El-Dabh.
* 1958 - Embattled Garden. Μουσική Carlos Surinach.
* 1959 - Episodes. New York City Ballet . Μουσική Anton von Weber.
* 1960 - Acrobats of God. Μουσική Carlos Surinach.
* 1960 - Alcestis. Μουσική Vivian Fine.
* 1961 - Visionary Recital (revised as Samson Agonistes in 1962). Μουσική Robert Starer.
* 1961 - One More Gaudy Night. Μουσική Halim El-Dabh.
* 1962 - Phaedra. Μουσική Robert Starer.
* 1962 - A Look at Lightning. Μουσική Halim El-Dabh.
* 1962 - Secular Games. Μουσική Robert Starer.
* 1962 - Legend of Judith. Μουσική Mordecai Seter.
* 1963 - Circe. Μουσική Alan Hovhaness.
* 1965 - The Witch of Endor. Μουσική William Schuman.
* 1967 - Cortege of Eagles. Μουσική Eugene Lester.
* 1968 - A Time of Snow. Μουσική Norman Dello Joio.
* 1968 - Plain of Prayer. Μουσική Eugene Lester.
* 1968 - The Lady of the House of Sleep. Μουσική Robert Starer.
* 1969 - The Archaic Hours. Μουσική Eugene Lester.
* 1973 - Mendicants of Evening (revised as Chronique in 1974). Μουσική David Walker.
* 1973 - Myth of a Voyage. Μουσική Alan Hovhaness.
* 1974 - Holy Jungle. Μουσική Robert Starer.
* 1974 - Jacob's Dream. Μουσική Mordecai Seter.
* 1975 - Lucifer. Μουσική Halim El-Dabh.
* 1975 - Adorations. Μουσική Mateo Albéniz, Domenico Cimarosa, John Dowland και Girolamo Frescobaldi
* 1975 - Point of Crossing. Μουσική Mordecai Seter.
* 1975 - The Scarlet Letter. Μουσική Hunter Johnson.
* 1977 - O Thou Desire Who Art About to Sing. Μουσική Meyer Kupferman.
* 1977 - Shadows. Μουσική Gian Carlo Menotti.
* 1978 - The Owl and the Pussycat. Μουσική Carlos Surinach.
* 1978 - Ecuatorial. Μουσική Edgard Varèse.
* 1978 - Flute of Pan. Traditional music.
* 1978 or 1979 - Frescoes. Μουσική Samuel Barber.
* 1979 - Episodes . Μουσική Anton von Weber.
* 1980 - Judith. Μουσική Edgard Varèse.
* 1981 - Acts of Light. Μουσική Carl Nielsen.
* 1982 - Dances of the Golden Hall. Μουσική Andrzej Panufnik.
* 1982 - Andromanche's Lament. Μουσική Samuel Barber.
* 1983 - Phaedra's Dream. Μουσική George Crumb.
* 1984 - The Rite of Spring. Μουσική Igor Stravinsky.
* 1985 - Song. Μουσική Gheorghe Zamfir Marcel Cellier
* 1986 - Temptations of the Moon. Μουσική Béla Bartók.
* 1986 - Tangled Night. Μουσική Klaus Egge.
* 1987 - Persephone. Μουσική Igor Stravinsky.
* 1988 - Night Chant. Μουσική R. Carlos Nakai.
* 1990 - Maple Leaf Rag. Μουσική Scott Joplin
* 1991 - The Eyes of the Goddess (ατελείωτο).

Βιογραφία

Η Μάρθα Γκράχαμ γεννήθηκε κοντά στο Πίτσμπεργκ της Πενσυλβάνια το 1894. Σπούδασε στη σχολή χορού και σχετικών τεχνών Ντένισον, μέχρι το 1923. Μετά την αποφοίτησή της άρχισε να αναζητά την αποτύπωση του εσωτερικού κόσμου μέσω των κινήσεων, εγκαταλείποντας τις απαλές κινήσεις του μπαλέτου. Μετακινήθηκε στη Νέα Υόρκη[12] και το 1926 ίδρυσε τη δικιά της ομάδα, η οποία είναι η παλαιότερη χορευτική ομάδα στην Αμερική.[13] Το 1929 παρουσίασε την παράσταση Ερετικός και το 1931 παρουσίασε την παράσταση Πρωτόγονα Μυστήρια, το οποίο κέρδισε την προσοχή του κοινού και των κριτικών. Το 1936 δημιούργησε το Χρονικό, το οποίο παρουσίαζε το Κραχ της Γουόλ Στριτ του 1929, την Οικονομική ύφεση και τον Ισπανικό Εμφύλιο. Την ίδια χρονιά, αρνήθηκε την πρόσκληση του Χίτλερ να χορέψει στο Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών, το οποίο λάμβανε χώρα παράλληλα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου.[14] Το 1938 χόρεψε στον Λευκό Οίκο, καθιστώντας την την πρώτη χορεύτρια που προσκλήθηκε να δώσει παράσταση εκεί.[15]

Το 1944 η Μάρθα Γκράχαμ παρουσίασε την Άνοιξη στα Απαλάχια, το 1946 το Σκοτεινό Λιβάδι, εμπνευσμένο από τις αρχαίες ιεροτελεστίες, και το 1948 τα Παιχνίδια των Αγγέλων.[12] Ανάμεσα στα πολλά θέματα από τα οποία η Γκράχαμ αντλούσε τη θεματολογία για τη δουλειά της, δύο φαίνεται ότι της ήταν πιο προσφιλή, η Αμερικανική και Ελληνική Μυθολογία. Παρουσίασε έργα με πρωταγωνίστριες τις Μήδεια, Ιοκάστη, Άλκηστη, Φαίδρα και Αριάδνη. Το 1958 παρουσίασε την παράσταση Κλυταιμνήστρα.[12] Η παράσταση αυτή θεωρείται το αριστούργημά της,[16] ενώ γνώρισε και σημαντική επιτυχία και μάλιστα παρουσιάστηκε περιορισμένα στο Μπρόντγουεϊ.[17] Πρόκειται για ένα μπαλέτο μεγάλης κλίμακας και η μόνη μεγάλου μεγέθους παράσταση της Γκράχαμ. Το ρόλο της Κλυταιμνήστρας ενσάρκωσε η ίδια η Γκράχαμ.[18] Το μπαλέτο χαρακτηρίστηκε θεωρείται αριστούργημα του αμερικανικού μοντερνισμού του 20ού αιώνα. Η Γκράχαμ ήταν διστακτική όσον αφορά την καταγραφή των χορών, καθώς πίστευε ότι οι ζωντανές παραστάσεις πρέπει να υπάρχουν μόνο στη σκηνή, όπως βιώνονται, με ελάχιστες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις.[19]

Η Μάρθα Γκράχαμ συνέχισε να χορεύει στη σκηνή μέχρι το 1970, σε ηλικία 74 ετών.[12] Συνέχισε να διδάσκει και συνθέτει χορογραφίες, παρουσιάζοντας ακόμη 10 παραστάσεις, η τελευταία το 1990. Το 1991, λίγο πριν αποβιώσει σε ηλικία 96 ετών,[20] είχε ολοκληρώσει ένα σχεδιάγραμμα της αυτοβιογραφίας της. Η αυτοβιογραφία της με τίτλο Blood Memory, η οποία κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1991.[21]
Επιρροή

Η Γκράχαμ μερικές φορές αναφέρεται ως «Πικάσο του Χορού» καθώς η σημασία και επιρροή στο μοντέρνο χορό θεωρείται αντίστοιχη του Πάμπλο Πικάσο στις οπτικές τέχνες.[22][23] Επίσης έχει συγκριθεί με την επιρροή που είχε ο Ίγκορ Στραβίνσκι στη μουσική και ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ στην αρχιτεκτονική.[24] Η τεχνική της Γκράχαμ περιελάμβανε την εισαγωγή της ιδέας της συστολής και απελευθέρωσης στο μοντέρνο χορό, εμπνευσμένη από τη στυλιζαρισμένη αντίληψη της αναπνοής.[25]

Συχνά λέγεται ότι έφερε το χορό στον 20ό αιώνα. Εξαιτίας της δουλειάς των βοηθών της όπως, οι Λίντα Χοντς, Περλ Λανγκ, Ντιάν Γκρέι, Γιούρικο και άλλοι, η τεχνική της Γκράχαμ διατηρείται. Έχουν καταγράψει συνεντεύξεις της Γκράχαμ όπου περιγράφει την τεχνική της καθώς και βίντεο από τις παραστάσεις της.[26] Δημιούργησε ένα νέο κίνημα που έφερε την επανάσταση στον χορευτικό κόσμο και δημιούργησε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως μοντέρνο χορός, και αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έμπνευσης από χορογράφους και χορευτές.[27]

Στις 11 Μαΐου 2011 το Google αφιέρωσε το λογότυπό του στη Μάρθα Γκράχαμ, με αφορμή τα 117 έτη από τη γέννησή της.[28]
Παραπομπές

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12171758j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w6hm59qq. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 14946. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12171758j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/162039. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
www.gf.org/fellows/all-fellows/martha-graham/.
www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-upon-presenting-the-presidential-medal-freedom-martha-graham.
«Martha Graham». National Women's Hall of Fame.
www.kennedy-center.org/artists/g/go-gz/martha-graham/.
«TIME 100: Martha Graham». Time. August 6, 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 6, 2011.
Team, ΤοΒΗΜΑ (24 Νοεμβρίου 2008). «Μάρθα Γκράχαμ». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2020.
"Martha's back! Famed dance company in residence during June." Αρχειοθετήθηκε October 10, 2012, στο Wayback Machine. Scope Online. Skidmore College
Martha Graham Dance Company – History Αρχειοθετήθηκε April 13, 2012, στο Wayback Machine.
Martha Graham Timeline: 1894–1949, The Library of Congress
Martha Graham: A special issue of the journal Choreography and Dance, by Alice Helpern
Dance Observer 27. 1960.
LaMothe, Kimerer L. Nietzsche's Dancers: Isadora Duncan, Martha Graham, and the Revaluation of. σελ. 203.
Klenke, Karin (2011). Women in Leadership: Contextual Dynamics and Boundaries. Bingley: Emerald. σελ. 208. ISBN 9780857245618.
Kisselgoff, Anna (April 2, 1991). «Martha Graham Dies at 96; A Revolutionary in Dance». The New York Times.
Susan Ware (1998). Letter to the World: Seven Women who Shaped the American Century. W.W. Norton. ISBN 978-0-393-04652-6.
Bondi (1995) p. 74 quote: "Picasso of Dance ... Martha Graham was to modern dance what Pablo Picasso was to modern art."
Agnes de Mille (1991) p.vii quote: "Her achievement is equivalent to Picasso's," I said to Mark Ryder, a pupil and company member of Graham's, "I'm not sure I will accept him as deserving to be in her class."
«Martha Graham: About the Dancer». American Masters. NPR. September 16, 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις October 10, 2013.
Debra Craine· Judith Mackrell (19 Αυγούστου 2010). The Oxford Dictionary of DanceΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Oxford University Press. σελίδες 196. ISBN 978-0-19-956344-9.
De Mille (1991), p. 409.
Gerald, Newman (1998). Martha Graham: Founder of Modern Dance. Danbury, Connecticut: Franklin Watts.
«Google Doodle Celebrates Martha Graham and Dynamic Web». PC World. May 11, 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 2, 2013.

Χορός

Αμερικανοί

Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License