H Μέριλιν Μονρόε (Marilyn Monroe, 1 Ιουνίου 1926 - 5 Αυγούστου 1962), γεννημένη ως Νόρμα Τζιν Μόρτενσον (Norma Jeane Mortenson), ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός, σύμβολο του σεξ τη δεκαετία του 1950.
Η ζωή της
Νόρμα Τζιν Μόρτενσον ήταν το όνομα με το οποίο τη δήλωσε η μητέρα της στο ληξιαρχείο από το όνομα ενός περιστασιακού συντρόφου της, ο οποίος είχε σκοτωθεί σε δυστύχημα. Νόθο παιδί της Γκλάντυς Περλ Μπαίηκερ και άγνωστου πατέρα, πέρασε άσχημη παιδική ηλικία: η μητέρα της νοσηλεύτηκε αρκετές φορές σε ψυχιατρικά ιδρύματα, ενώ η ίδια φιλοξενήθηκε ως ψυχοπαίδι σε διάφορες οικογένειες. Εννέα ετών μπήκε σε ορφανοτροφείο, στα έντεκά της έμενε σε μια φίλη της μητέρας της και σε ηλικία δεκαέξι ετών εγκατέλειψε το σχολείο για να παντρευτεί έναν νεαρό εργάτη[8]. Κατά την περίοδο του πολέμου εργάστηκε σε εργοστάσιο κατασκευής αλεξιπτώτων. Σε ηλικία είκοσι ετών ήταν ήδη παντρεμένη και διαζευγμένη. Αλλά ήταν μία πολύ όμορφη νεαρή γυναίκα με αισθησιακό σώμα που εξέπεμπε έντονο ερωτισμό. Πρώτος ο φωτογράφος του στρατού Ντ. Κόνοβερ ανακάλυψε αυτή τη σχεδόν μυστικιστική, σαγηνευτική σχέση που είχε με τον φακό, την έκανε από καστανή ξανθιά και της άνοιξε το δρόμο για την 20th Century Fox. Τα πρώτα χρόνια δεν ήταν ρόδινα, καθώς ξεκίνησε ως μοντέλο - κομπάρσος. Οι πρώτες της επιτυχίες ως ηθοποιού ήρθαν το 1950 με τις ταινίες Η Ζούγκλα της Ασφάλτου του Τζον Χιούστον και Όλα για την Εύα με τη Μπέτι Ντέιβις. Την ίδια περίοδο προκλήθηκε σκάνδαλο όταν και γνωστοποιήθηκε ότι παλιότερα είχε ποζάρει γυμνή για το περιοδικό «Playboy».
Η πλευρά της αθώας και σεξουαλικής καλλονής εκφράστηκε με τον πειστικότερο τρόπο στο Οι άντρες προτιμούν τις ξανθιές (1953) δίπλα στην Τζέιν Ράσελ. Το 1955 πρωταγωνίστησε στην ταινία «Επτά χρόνια φαγούρα». Ο δεύτερος σύζυγός της ήταν ο παίκτης του μπέιζμπολ Τζο ντι Μάτζιο με τον οποίο και χώρισε μετά από εννεάμηνη συμβίωση. Ήθελε να παίξει σε σοβαρούς ρόλους γι' αυτό και φοίτησε στο Άκτορς Στούντιο της Νέας Υόρκης. Το 1956 έπαιξε στην ταινία «Στάση του Λεωφορείου» για την οποία προτάθηκε για χρυσή σφαίρα. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ. Είχε συνεργαστεί με τον Σερ Λόρενς Ολίβιε. Το 1959 συμπρωταγωνίστησε μαζί με τον Τζακ Λέμον και τον Τόνι Κέρτις στην ταινία Μερικοί το προτιμούν καυτό, όπου και θριάμβευσε.
Η ταινία του Τζον Χιούστον "Οι Αταίριαστοι" αποδείχθηκε προφητική για την πρωταγωνίστρια Μέριλιν Μονρόε. Το σενάριο υπέγραψε ο Άρθουρ Μίλλερ, ο οποίος το έγραψε ειδικά για την Μέριλιν. Η ταινία γυρίστηκε το 1960 και προβλήθηκε το 1961 όταν το ζευγάρι είχε χωρίσει. "Πρόκειται", όπως έλεγε ο συγγραφέας, "για την αδυναμία των ανθρώπων να συνάψουν μεταξύ τους σχέσεις σταθερές και ασφαλείς. Πρόκειται για την τραγωδία του χωρισμού". Τον Ιανουάριο του 1961 η 35χρονη τότε σταρ υπέβαλε αίτηση διαζυγίου στο δικαστήριο του Χουάρεθ στο Μεξικό εναντίον του συζύγου της Άρθουρ Μίλλερ λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων[9]. Αργότερα εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Το 1962 απολύθηκε από την εταιρεία 20th Century Fox, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Κάτι πρέπει να δώσεις, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, λόγω της ασυνέπειας, των αργοποριών και των ιδιοτροπιών της. Η αποζημίωσή της ήταν 200.000 δολάρια.
Ο θάνατός της
Η Μονρόε το 1962
Η Μέριλιν Μονρόε βρέθηκε νεκρή στις 3:45 π.μ., ξημερώματα Κυριακής 5 Αυγούστου του 1962, στο σπίτι της στο προάστιο Μπρέντγουντ του Λος Άντζελες. Ο θάνατός της αποδόθηκε σε υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Η είδηση του τόσο απροσδόκητου τέλους της έκανε τον γύρο του κόσμου. Οι συνθήκες του θανάτου της παραμένουν ανεξήγητες. Το μυστήριο δεν έχει ακόμη λυθεί ενώ εκδοχές και σενάρια διατυπώνονται από τότε αδιαλείπτως. Ποιο ρόλο έπαιξε η σχέση της με τους αδελφούς Κένεντι και σε ποιο βαθμό είναι αναμεμιγμένη η CIA; Ο δεύτερος σύζυγός της, πρωταθλητής του μπέιζμπολ Τζο Ντι Μάτζιο, κατηγόρησε ευθέως το Χόλιγουντ και τους Κένεντι, ενώ ο τρίτος, ο θεατρικός συγγραφέας Άρθουρ Μίλερ απέκλεισε το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας. "Σε κάθε 100 κυβικά εκατοστά του αίματος της νεκρής υπήρχαν 4,5 χιλιοστόγραμμα υπνωτικού φαρμάκου. Αρκούν 2,5 για να προκαλέσουν τον θάνατον", απεφάνθησαν μετά την ιατροδικαστική εξέταση. Η Μονρόε βρέθηκε νεκρή από την οικονόμο της. Στο ένα χέρι κρατούσε το ακουστικό του τηλεφώνου ενώ δίπλα της υπήρχε ένα κενό φιαλίδιο υπνωτικών. Έσβησε στα 36 της. Ο θάνατός της γέννησε τον μύθο του αιώνιου θηλυκού. Είπε, κάποτε, για τη ζωή της: "Θα ήταν μια ανακούφιση εάν τελείωνε. Είναι σαν να βρίσκεσαι σε έναν αγώνα δρόμου, να φτάνεις κάπου κι έπειτα να ξαναρχίζεις από την αρχή"[10].
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει έκτη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.[11]
Φιλμογραφία
| Χρονιά | Αγγλικός Τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Ρόλος | Σκηνοθέτης |
|---|---|---|---|---|
| 1947 | The Shocking Miss Pilgrim | Telephone Operator (uncredited) | Τζορτζ Σίτον | |
| 1947 | Dangerous Years | Επικίνδυνα χρόνια | Evie | Arthur Pierson |
| 1948 | You Were Meant for Me | Flapper (uncredited) | Lloyd Bacon | |
| 1948 | Scudda Hoo! Scudda Hay! | Betty (uncredited) | Hugh Herbert | |
| 1948 | Green Grass of Wyoming | Square Dancer (uncredited) | Louis King | |
| 1948 | Ladies of the Chorus | Η βασίλισσα της παράστασης | Peggy Martin | Phil Karfson |
| 1949 | Love Happy | Grunion's Client (uncredited) | David Miller | |
| 1950 | A Ticket to Tomahawk | Clara (uncredited) | Richard Sale | |
| 1950 | Right Cross | Dusky Ledoux (uncredited) | Τζον Στέρτζις | |
| 1950 | The Fireball | Polly | Tay Garnett | |
| 1950 | The Asphalt Jungle | Η Ζούγκλα της Ασφάλτου | Angela Phinlay | Τζον Χιούστον |
| 1950 | All About Eve | Όλα για την Εύα | Miss Claudia Caswell | Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς |
| 1951 | Love Nest | Roberta Stevens | Joseph M. Newman | |
| 1951 | Let's Make It Legal | Joyce Mannering | Richard Sale | |
| 1951 | Home Town Story | Iris Martin | Arthur Pierson | |
| 1951 | As Young as You Feel | Όσο νέος νιώθεις | Harriet | Harman Jones |
| 1952 | O. Henry's Full House | Streetwalker | Henry Koster | |
| 1952 | Monkey Business | Ο Βαρνάβας, η Εντβίνα, η Μαϊμού και το Μπογκόμολετς | Lois Laurel | Χάουαρντ Χοκς |
| 1952 | Clash by Night | Σύγκρουση εραστών | Peggy | Φριτς Λανγκ |
| 1952 | We're Not Married! | Αν ο Γάμος σας Ήταν Άκυρος τι θα Κάνατε; | Anabel Norris | Έντμουντ Γκούλντινγκ |
| 1952 | Don't Bother to Knock | Το έκτο κλειδί της γκαρσονιέρας / Φλογισμένα χείλη | Nell Forbes | Roy Ward Baker |
| 1953 | Niagara | Νιαγάρας | Rose Loomis | Henry Hathaway |
| 1953 | Gentlemen Prefer Blondes | Οι άντρες προτιμούν τις ξανθιές | Lorelei Lee | Χάουαρντ Χοκς |
| 1953 | How to Marry a Millionaire | Πως να παντρευτείτε έναν εκατομμυριούχο | Pola Debevoise | Ζαν Νεγκουλέσκο |
| 1954 | River of No Return | Ποτάμι χωρίς επιστροφή | Kay Weston | Ότο Πρέμιγκερ |
| 1954 | There's No Business Like Show Business | Ο χορός είναι η ζωή μου | Vicky | Walter Lang |
| 1955 | The Seven Year Itch | Επτά χρόνια φαγούρας | The Girl | Μπίλι Γουάιλντερ |
| 1956 | Bus Stop | Στάση λεωφορείου | Cherie | Joshua Logan |
| 1957 | The Prince and the Showgirl | Ο πρίγκηπας και η χορεύτρια | Elsie Marina | Λόρενς Ολίβιε |
| 1959 | Some Like It Hot | Μερικοί το προτιμούν καυτό | Sugar Kane Kowalczyk | Μπίλι Γουάιλντερ |
| 1960 | Let's Make Love | Έλα ν' αγαπηθούμε | Amanda Dell | Τζορτζ Κιουκόρ |
| 1961 | The Misfits | Οι αταίριαστοι | Roslyn Taber | Τζον Χιούστον |
| 1962 | Something's Got To Give (Ημιτελές) | Ellen Wagstaff Arden | Τζορτζ Κιουκόρ |
Παραπομπές
«Marilyn Monroe Biography».
birth certificate.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11916572r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
SNAC. w6rf6f17. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 725. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 26055af799ba47a89b4c7408bc4a1771. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, «Μονρόε Μαίριλυν», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών, τομ.6, (1987), σελ.235-236
"Αταίριαστοι" και αμετανόητοι, Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 152, Καθημερινή (1997)
Μέριλιν Μονρόε: Ένας μύθος πεθαίνει, Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 138-141, Καθημερινή (1997)
«AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η Μέριλιν Μονρόε στο cine.gr
Μέριλιν Μονρόε στην IMDb (Αγγλικά)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
