Ο Τζόι Πωλ Γκίλφορντ (Joy Paul Guilford), 7 Μάρτη 1897 Μαρκουέτ, Νεμπράσκα - 26 Νοέμβρη 1987, Λος Άντζελες) ήταν ένας Αμερικανός ψυχολόγος, γνωστός για την ψυχομετρική μελέτη της ανθρώπινης νοημοσύνης, συμπεριλαμβανόμενης της σημαντικής διάκρισης μεταξύ της συγκλίνουσας και αποκλίνουσας παραγωγής.
Αναπτύσσοντας τις απόψεις του Λ.Λ.Θέρστοουν (LL Thurstone), ο Γκίλφορντ απορρίπτει την άποψη του Τσαρλς Σπίαρμαν, ότι η νοημοσύνη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σε μια ενιαία αριθμητική παράμετρο, και πρότεινε τρεις διαστάσεις οι οποίες θα ήταν απαραίτητες για την ακριβή περιγραφή της: το περιεχόμενο, την λειτουργία και το έργο και την παραγωγή.
Καριέρα
Ο Γκίλφορντ αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα πριν συνεχίσει τις σπουδές του υπό τον Έντουαρντ Τίτσενερ (Edward Titchener) στο Κόνελλ (Cornell). Το 1938 έγινε ο τρίτος πρόεδρος της Ψυχομετρικής Κοινωνίας, ακολουθώντας τα βήματα του ιδρυτή της Θέρστοουν και του Θόρνντάικ, ο οποίος κατείχε τη θέση το 1937. Ο Γκίλφορντ πραγματοποίησε έλαβε αρκετές έδρες στην Νεμπράσκα και δίδαξε επίσης για σύντομο χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Το 1941 υπηρέτησε στον στρατό των ΗΠΑ ως Αντισυνταγματάρχης και εξέτισε την θητεία του ως Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας Ψυχολογίας νο.3 στην αεροπορική πολεμική βάση Santa Ana . Εκεί εργάστηκε στην επιλογή και κατάταξη των εκπαιδευομένων πληρωμάτων, καθώς η Αεροπορία Στρατού ερευνούσε το γιατί ένα μεγάλο ποσοστό των ασκουμένων δεν αποφοιτούσαν.
Προήχθη σε Προϊστάμενο της μονάδας Ψυχολογικής Έρευνας του Στρατού των ΗΠΑ στο αρχηγείο εκπαίδευσης των Αεροπορικών Δυνάμεων στο οχυρό Γουόρθ (Worth). Ο Γκίλφορντ επέβλεψε το "Stanines Project", το οποίο προσδιόριζε οκτώ ειδικές πνευματικές δυνατότητες ζωτικής σημασίας για τον χειρισμό ενός αεροπλάνου. (Ο όρος Stanines, πλέον είναι κοινός όρος στην εκπαιδευτική ψυχολογία, επινοήθηκε κατά τη διάρκεια του έργου Γκίλφορντ και προέρχεται από το STAndard NINE). Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η χρήση των οκτώ παραγόντων του Γκίλφορντ για την ανάπτυξη του διήμερου τεστ κατάταξης ενεργοποίησης ήταν σημαντική για την αύξηση των ποσοστών αποφοίτησης στους εκπαιδευόμενους πληρώματος.
Αποχωρώντας με τον βαθμό του συνταγματάρχη μετά τον πόλεμο, ο Γκίλφορντ προσχώρησε στον κλάδο της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και συνέχισε με την έρευνα των παραγόντων της νοημοσύνης. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σχετικά με αυτό που τελικά ονομάστηκε Δομή της θεωρίας της Νόηση, και μεταπολεμικά με την έρευνά του εντόπισε συνολικά 90 διακριτές πνευματικές ικανότητες και 30 συμπεριφοριστικές ικανότητες.
Στα 20 χρόνια της έρευνας του στο στην Νότια Καλιφόρνια χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών, το Γραφείο Παιδείας και πρότερης Υγείας, από το Τμήμα Παιδείας και Πρόνοιας, καθώς και από το Γραφείο Ναυτικών Ερευνών. Αν και το αντικείμενο του Γκίλφορντ ήταν η στρατολόγηση νεοσύλλεκτων στην πολεμική Αεροπορία στην αεροπορική βάση του Randolph, San Antonio, η έρευνά του διαχειρίστηκε από το γραφείο Γραφείο Ναυτικών Ερευνών.
Η μεταπολεμική έρευνα του Γκίλφορντ οδήγησε στην ανάπτυξη των τεστ κατάταξης, η οποία, όπως τροποποιήθηκε με διαφορετικούς τρόπους, εισήχθηκε σε διάφορες αξιολογήσεις προσωπικού που αφορούσαν όλους τους κλάδους των Αμερικανικών Ενόπλων Υπηρεσιών. Έτσι, μιλώντας γενικά, όλες εξετάσεις που αφορούσαν την αμερικανική στρατιωτική δύναμη του 1950, 1960 και 1970 μπορεί να ειπωθεί ότι προέρχονται από την έρευνα του.
Δομή της Νόησης
Σύμφωνα με την θεωρία για την Δομή του Νόηση κατά Γκίλφορντ, η απόδοση ενός ατόμου στα τεστ νοημοσύνης μπορεί να αναχθεί στις βασικές διανοητικές ικανότητες ή τους παράγοντες της νοημοσύνης. Η συγκεκριμένη θεωρία περιλαμβάνει μέχρι και 150 διαφορετικές πνευματικές δυνατότητες οργανωμένες σε τρεις διαστάσεις-λειτουργία, περιεχομένου και παραγωγή.
Λειτουργία
Η Δομή της Νόησης περιλαμβάνει έξι λειτουργίες ή γενικές διανοητικές διεργασίες:
Γνώση-Η ικανότητα να κατανοεί, να αφομοιώνει, να ανακαλύπτει και να ενημερώνεται για τις πληροφορίες.
Μνήμη-Η δυνατότητα για την κωδικοποίηση των πληροφοριών.
Μνήμη διατήρησης-Η ικανότητα ανάκλησης πληροφοριών.
Αποκλίνουσα παραγωγή-Η ικανότητα να παράγει πολλαπλές λύσεις σε ένα πρόβλημα (βλ. δημιουργικότητα).
Συγκλίνουσα παραγωγή-Η δυνατότητα να συναγάγει μια ενιαία λύση σε ένα πρόβλημα. (βλ. ακολουθία κανόνων ή επίλυση προβλημάτων).
Αξιολόγηση-Η ικανότητα να κρίνει κατά πόσο ή όχι οι πληροφορίες είναι ακριβείς, συνεπείς, ή έγκυρες.
Περιεχόμενο
Η Δομή της Νόησης περιλαμβάνει πέντε ευρείς τομείς των πληροφοριών στις οποίες η ανθρώπινη διάνοια εφαρμόζει τις έξι λειτουργίες:
Οπτική-Πληροφορίες αντιληπτές μέσω του τι βλέπουμε.
Ακουστική-Πληροφορίες αντιληπτές μέσω της ακοής.
Κιναισθητική-Πληροφορίες αντιληπτές μέσω των φυσιολογικών δραστηριοτήτων του ατόμου.
Συμβολική-Πληροφορίες αντιληπτές ως σύμβολα ή ενδείξεις, που δεν έχουν νόημα από μόνες τους. (βλ. αραβικούς αριθμούς ή τα γράμματα της αλφαβήτου).
Σημασιολογική-Η οποία αφορά την λεκτική έννοια και τις ιδέες.
Συμπεριφοριστική-Πληροφορίες που θεωρούνται πράξεις ανθρώπων.
Παραγωγή
Όπως υποδηλώνει το όνομα, η διάσταση αυτή περιλαμβάνει τα αποτελέσματα από την εφαρμογή συγκεκριμένων λειτουργιών με συγκεκριμένο περιεχόμενο. Το μοντέλο της Δομής της Νόησης περιλαμβάνει έξι προϊόντων, αυξάνοντας της πολυπλοκότητας:
Μονάδες-Μοναδικά κομμάτια της γνώσης.
Κλάσεις-Σετ των μονάδων που έχουν κοινά χαρακτηριστικά.
Σχέσεις-Μονάδες που συνδέονται ως αντίθετες ή συσχετιζόμενες, ακολουθίες ή αναλογίες.
Συστήματα-Πολλαπλές, που περιέχουν δομές ή δίκτυα.
Μετασχηματισμοί-Αλλαγές, προοπτικές, μετατροπές, ή μεταλλάξεις της γνώσης.
Επιπτώσεις-Προγνωστικά, συμπεράσματα, συνέπειες λόγω αλλαγών στις προσδοκίες των γνώσεων.
Επομένως, σύμφωνα με τον Γκίλφορντ υπάρχουν 6 x 5 x 6 = 180 πνευματικές δυνατότητες ή παράγοντες. Κάθε δυνατότητα αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη λειτουργία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του περιεχομένου και τα αποτελέσματα σε ένα συγκεκριμένο προϊόν, όπως η κατανόηση των διαμορφωμένων Μονάδων ή η αξιολόγηση των σημασιολογικών συνεπειών.
Το αρχικό μοντέλο του Γκίλφορντ αποτελούνταν από 120 συστατικά, επειδή δεν είχε διαχωρίσει σχηματικά το περιεχόμενο σε ξεχωριστούς ηχητικούς και οπτικούς παράγοντες, ούτε είχε διαχωριστεί την μνήμη σε μνήμη καταγραφής και μνήμη διατήρηση. Όταν χώρισε πλέον σχηματικά σε ηχητικό και οπτικό, το περιεχόμενο, το μοντέλο του έφτασε τις 5 x 5 x 6 = 150 κατηγορίες. Όταν διαχωρίζονται και τις λειτουργίες μνήμης, το μοντέλο του τελικά αυξήθηκε σε 180 παράγοντες [Guilford, JP (1988). Some changes in the structure of intellect model. Educational and Psychological Measurement, 48, 1-4.]
Κριτική
Η προσέγγιση του Γκίλφορντ απορρίφτηκε από τους ερευνητές πληροφοριών που υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός γενικού παράγοντα νοητικής ικανότητας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον Τζένσεν (Jensen, 1998), ο ισχυρισμός του Γκίλφορντ ότι ένα g-παράγοντας ήταν αστήρικτος, πιθανότατα να επηρεάστηκε από την παρατήρησή του ότι ένας σημαντικός αριθμός γνωστικών τεστ στο προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ δεν δείχνει συσχετίσεις που να διαφέρουν σημαντικά από το μηδέν. Ωστόσο, ο Τζένσεν αναφέρει ότι, σύμφωνα με μεταγενέστερη επανεξέταση, αυτό ήταν αποτέλεσμα ανθρώπινου παράγοντα, όπως τα σφάλματα δειγματοληψίας, ο περιορισμός του εύρους και άλλα σφάλματα μέτρησης. Με κατάλληλες διορθώσεις, το σύνολο των συσχετισμών σε σύνολα δεδομένων του Γκίλφορντ θα μπορούσε να είναι θετικό.[7]
Η θεωρία του Γκίλφορντ για την Δομή της Νόησης στις ανθρώπινες ικανότητες έχει λίγους υποστηρικτές σήμερα. Ο Κάρολ (Carroll, 1993) συνόψισε την άποψη των νεώτερων ερευνητών γύρω από αυτήν:[8]
«Το μοντέλο Δομή της Νόησης του Γκίλφορντ, πρέπει, κατά συνέπεια, να καταγραφεί ως μια κάπως εκκεντρική εκτροπή στην ιστορία των μοντέλων νοημοσύνης. Το ότι έχει δοθεί τόση πολλή προσοχή σε αυτό είναι ανησυχητικό, στο βαθμό που βιβλία και άλλες θεραπευτικές αγωγές δημιουργούν την εντύπωση ότι το μοντέλο είναι έγκυρο και ευρέως αποδεκτό, όταν σαφώς δεν είναι.»
Επιλεγμένη Βιβλιογραφία
Guilford, J.P. (1950) Creativity, American Psychologist, Volume 5, Issue 9, 444–454.
Guilford, J.P. (1967). The Nature of Human Intelligence.
Guilford, J.P. & Hoepfner, R. (1971). The Analysis of Intelligence.
Guilford, J.P. (1982). Cognitive psychology's ambiguities: Some suggested remedies. Psychological Review, 89, 48–59.
Παραπομπές
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Joy-Paul-Guilford. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6xs5sxn. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 129230186.
CONOR.SI. 27949411.
Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
www.apa.org/about/governance/president/former-presidents.
Jensen 1998, 115–117.
Carroll 1993, 60. For a more detailed critique of the Structure-of-Intellect model, see 57–60.
Πηγές
Carroll, J. B. (1993). Human Cognitive Abilities. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Jensen, A. R. (1998). The g Factor: The Science of Mental Ability. Westport, CT: Praeger.
Mackintosh, N. J. (1998). IQ and Human Intelligence. Oxford, UK: Oxford University Press.
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
