Ο Τζόνι Βαϊσμίλερ (αγγλ.: Johnny Weissmuller, 2 Ιουνίου 1904 - 20 Ιανουαρίου 1984) ήταν Αμερικανός κολυμβητής, ένας από τους καλύτερους του κόσμου στη δεκαετία του 1920, που αργότερα ακολούθησε καριέρα ηθοποιού.
Κέρδισε πέντε ολυμπιακά χρυσά μετάλλια και ένα χάλκινο. Κατέκτησε πενήντα δύο αμερικανικά εθνικά πρωταθλήματα και κατέρριψε εξήντα επτά παγκόσμια ρεκόρ.
Μετά από τη σταδιοδρομία του ως κολυμβητής, έγινε ηθοποιός στον ρόλο του Ταρζάν. Αν και πολλοί άλλοι ηθοποιοί έχουν επίσης υποδυθεί τον ρόλο αυτό, ο Βαϊσμίλερ είναι ο πιο γνωστός. Η χαρακτηριστική και διαπεραστική του κραυγή έχει μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου.
Βιογραφία
Ο Βάϊσμίλλερ φέρει τα ονόματα Peter John Weissmüller, Johnny Weissmüller, Johnny Weissmuller και János Weißmüller, το όνομα με το οποίο γεννήθηκε στις 2 Ιουνίου του 1904 στο Szabadfalu της Ουγγαρίας. Η πατρίδα του ήταν στο Μπανάτ που τότε ανήκε στο βασίλειο της Ουγγαρίας που ήταν μέρος της Αυστροουγγαρίας, ενώ σήμερα είναι συνοικία της Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Πέθανε στις 20 Ιανουαρίου του 1984 στο Ακαπούλκο του Μεξικού.
Η πατρίδα του είχε ως επί το πλείστον γερμανόφωνο πληθυσμό, τους λεγόμενους Σουάβους της Μπανατίας. Όταν ήταν σε ηλικία επτά μηνών οι γονείς του Πέτρους Βάϊσμίλλερ και Ελίζαμπετ Κέρς μετανάστευσαν στην Αμερική, φτάνοντας εκεί με το πλοίο στο Έλις Άιλαντ της Νέας Υόρκης στις 26 Ιανουαρίου του 1905. Αμέσως κατά την απόβαση τους άλλαξαν το όνομα και τό έκαναν αγγλικό. Έτσι ο μικρός ονομάστηκε Πίτερ Τζων και ο πατέρας του Πίτερ Βάϊσμίλλερ. Ο Πατέρας του έπιασε δουλειά στα ανθρακορυχεία του Γουίντμπερ μιας περιοχής του Σόμερσετ στην Πενσυλβάνια. Εδώ γεννήθηκε και ο μικρός αδελφός του, ο Πίτερ Βάϊσμίλλερ Τζούνιορ στις 3 Σεπτεμβρίου του 1905.
Μετά από λίγα χρόνια παραμονής, μετακόμισαν όλοι μαζί στο Σικάγο όπου βρέθηκαν κοντά στους παλιούς συμπατριώτες τους. Ο Τζόνι που του άρεσε να τραγουδάει γιόντελ (γερμ. Jodel) έλαβε μέρος σε πολλούς διαγωνισμούς και άρχισε να χρησιμοποιεί αυτό που αργότερα έγινε η παγκόσμια γνωστή χαρακτηριστική φωνή τους Ταρζάν. Ο πατέρας του που στο μεταξύ είχε ανοίξει ένα μπαράκι και δούλευε και σε μια βιομηχανία ζυθοποιίας είχε γίνει κακός οικογενειάρχης επειδή καταδυνάστευε και έδερνε την οικογένειά του, και τελικά τους εγκατέλειψε.
Ο Τζόνι σταμάτησε το σχολείο από τα 12, έκανε δουλειές του ποδαριού και κατά διαστήματα δεν είχε σπίτι. Η υγεία του ήταν τόσο άσχημη, που οι γιατροί τον είχανε ξεγράψει. Ο Τζόνι αποφάσισε να ακούσει τι του είπε ένας γιατρός και άρχισε κολύμβηση, την οποία έκανε με πάθος και είχε αμέσως εξαιρετική απόδοση.
Η απόδοσή του στα σπορ
Σε ηλικία 17 χρονών έγινε για πρώτη φορά πρωταθλητής Αμερικής στις 50 yards κρόουλ. Τον ίδιο χρόνο έκανε παγκόσμιο ρεκόρ με 1:27,4 πρώτα λεπτά στα 150 yards κρόουλ. Ήταν ο καλύτερος κολυμβητής της εποχής του και ο πρώτος που κολύμπησε σε λιγότερο από ένα λεπτό τα 100 μέτρα, στις 9 Ιουλίου του 1922 στην Αλαμέντα της Καλιφόρνιας με 58,6 δευτερόλεπτα ακριβώς.[8] Τη δεκαετία του 1920 έκανε δημοφιλές ένα δικό του στιλ κολύμβησης, το λεγόμενο „Αμερικάνικο Κρόουλ“.
Πήρε μέρος στην Ολυμπιάδα του 1924 και έλαβε τρία χρυσά μετάλλια (100 και 400 m κρόουλ, 4×200 m σκυτάλη κρόουλ) και στην Ολυμπιάδα του 1928 άλλα δύο (100 m κρόουλ και 4×200 m σκυτάλη κρόουλ). Επίσης έλαβε το χάλκινο μετάλλιο του 1924 στην υδατοσφαίριση.
Ο Βάϊσμίλλερ κατέρριψε πλήθος παγκοσμίων ρεκόρ, των οποίον ο πραγματικός αριθμός δεν είναι γνωστός. Επίσημα είναι τουλάχιστον συνολικά 51 παγκόσμια ρεκόρ, ενώ άλλοι του αποδίδουν μέχρι και 67 παγκόσμια ρεκόρ, στα οποίο όμως ο Βάϊσμίλλερ από αμέλεια ξέχασε να κάνει επίσημη καταγραφή.
Φιλμογραφία
Δρόμοι προς τη Δύναμη και την Ομορφιά (1925)
Glorifying the American Girl (1929) (Paramount) ... Adonis
Crystal Champions (1929)(Paramount) ... Himself
Tarzan the Ape Man (1932) (MGM) ... Tarzan
Tarzan and His Mate (1934) (MGM) ... Tarzan
Tarzan Escapes (1936) (MGM) ... Tarzan
Tarzan Finds a Son! (1939) (MGM) ... Tarzan
Tarzan's Secret Treasure (1941) (MGM) ... Tarzan
Tarzan's New York Adventure (1942) (MGM) ... Tarzan
Tarzan Triumphs (1943) (RKO Pathé) ... Tarzan
Tarzan's Desert Mystery (1943) (RKO Pathé) ... Tarzan
Stage Door Canteen (1943) (United Artists) ... Himself
Tarzan and the Amazons (1945) (RKO Pathé) ... Tarzan
Swamp Fire (1946) (Paramount) ... Johnny Duval
Tarzan and the Leopard Woman (1946) (RKO Pathé) ... Tarzan
Tarzan and the Huntress (1947) (RKO Pathé) ... Tarzan
Tarzan and the Mermaids (1948) (RKO Pathé) ... Tarzan
Jungle Jim (1948) (Columbia) ... Jungle Jim
The Lost Tribe (1949) (Columbia) ... Jungle Jim
Mark of the Gorilla (1950) (Columbia) ... Jungle Jim
Captive Girl (1950) (Columbia) ... Jungle Jim
Pypmy Island (1950) (Columbia) ... Jungle Jim
Fury of the Congo (1951) (Columbia) ... Jungle Jim
Jungle Manhunt (1951) (Columbia) ... Jungle Jim
Jungle Jim in the Forbidden Land (1952) (Columbia) ... Jungle Jim
Voodoo Tiger (1952) (Columbia) ... Jungle Jim
Savage Mutiny (1953) (Columbia) ... Jungle Jim
Valley of Head Hunters (1953) (Columbia) ... Jungle Jim
Killer Ape (1953) (Columbia) ... Jungle Jim
Jungle Man-Eaters (1954) (Columbia) ... Jungle Jim
Cannibal Attack (1954) (Columbia) ... Himself
Jungle Moon Men (1955) (Columbia) ... Himself
Devil Goddess (1955) (Columbia) ... Himself
The Phynx (1970) (Warner Bros.) ... Cameo
Won Ton Ton, the Dog Who Saved Hollywood (1976) (Paramount) ... Crewman
Η ιδιωτική του ζωή
Ο Βάϊσμίλλερ παντρέυτηκε πέντε φορές, την ,πόντι Αρνστ, την Λούπη Βέλεζ, την Πέριλ Σκοτ, την Άλεν Γκέιτ (αργότερα McCleland) και την Μέρι Μπέιμον. Έκανε τρία παιδιά με την τρίτη γυναίκα του: τους Τζόνι Βαϊσμίλερ Τζούνιορ την Χάιντι Ελίζαμπεθ Βαϊσμίλερ και την Γουέντι Αν Βαϊσμίλερ.
Την δεκαετία του 1970 νοσηλεύτηκε κάμποσες φορές από καρδιά, διάφορα κατάγματα στα πόδια και την μέση, και από εγκεφαλικό. Αργότερα μπήκε και σε ένα γηροκομείο όπου όμως τον διώξανε, γιατί επαναλάμβανε συνέχεια την κραυγή του Ταρζάν.
Πέθανε το 1984 μετά από πολλαπλό εγκεφαλικό, στο Ακαπούλκο του Μεξικού. Στον τάφο του είναι χαραγμένες μόνο τρεις λέξεις: Johnny Weissmuller, Tarzan.
Βιβλιογραφία
David A. Fury. Johnny Weissmuller: Twice the Hero (Minneapolis, Minnesota: Artist's Press. 2000) ISBN 0924556021
Johnny Weissmuller Jr., Tarzan My Father, Toronto: ECW Press 2002
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 122935942. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13982607b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Johnny-Weissmuller. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
SNAC. w68p9c05. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 3116. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 1316107. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 885dac8c7dcf4df7a424ef27ade8e012. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Lutz Maurer: Der Tarzan-Jodler, auf F.A.Z.#FAZ.NET|FAZ.NET, zuletzt aufgerufen am 22. Januar 2008
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Tarzan Fan Site
Louis S. Nixdorff, 1928 Olympic games collection, 1926-1978, Archives Center, National Museum of American History, Smithsonian Institution.
The passenger list of the ship that brought the Weissmullers to Ellis Island
"Serbia: Monument to Tarzan", The New York Times, 17 Φεβρουαρίου, 2007. The article states that Johnny Weissmuller was born in Serbia.
Johnny Weissmuller Memorial at Find A Grave
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
