Ο Τζον Γουέιν (John Wayne, πραγματικό όνομα: Marion Robert Morrison, 26 Μαΐου 1907 – 11 Ιουνίου 1979), ήταν Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών. Αποτέλεσε την ενσάρκωση του αρρενωπού άνδρα και αποτελεί πλέον αμερικανικό είδωλο. Έμεινε διάσημος για τη χαρακτηριστική του φωνή, το βάδισμα και το ύψος του. Ήταν γνωστός επίσης για τις συντηρητικές πολιτικές ιδέες του και για τις αντικομμουνιστικές θέσεις του κατά την περίοδο του μακαρθισμού στην Αμερική της δεκαετίας του '50.
Τζον Γουέιν
Ο Γουέιν τοποθετήθηκε στην τρίτη θέση μιας λίστας με τους αγαπημένους Αμερικανούς σταρ. Είναι κι ο μοναδικός μη εν ζωή σταρ που κοσμεί τη συγκεκριμένη λίστα, κάθε χρονιά από το 1994. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει 13ο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.[10]
Βιογραφία
Ο Γουέιν άλλαξε πολύ μικρός το μεσαίο από Ρόμπερτ σε Μίτσελ, όταν οι γονείς του αποφάσισαν να ονομάσουν τον επόμενο γιο τους Ρόμπερτ. Η οικογένειά του ήταν Πρεσβυτεριανή. Ο πατέρας του, Κλάιντ Λέοναρντ Μόρισον, (1884-1937), γιος του Αμερικανού βετεράνου του εμφυλίου πολέμου Μάριον Μίτσελ Μόρισον (1845-1915), ήταν ιρλανδικής, σκωτσέζικης και αγγλικής καταγωγής.
Η μητέρα του, η Μαίρη Μπράουν (1885-1970), ήταν από το Λάνκαστερ, Νεμπράσκα. Ο Γουέιν έκανε αίτηση να μπει στην Αμερικανική Ναυτική Ακαδημία, αλλά δεν έγινε αποδεκτός. Σπούδασε αντ' αυτού νομική στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια (USC).
Ο Γουέιν ήταν μέλος της ομάδας αμερικάνικου ποδοσφαίρου του πανεπιστημίου, με προπονητή του τον θρυλικό Χάουαρντ Τζόουνς. Ένας τραυματισμός σταμάτησε την αθλητική σταδιοδρομία του. Έχασε έτσι την αθλητική υποτροφία του και, χωρίς χρήματα, αναγκάστηκε να αφήσει το πανεπιστήμιο.
Ηθοποιός
Εργάστηκε στην αρχή ως κομπάρσος για την εταιρία ταινιών Fox κι η αμοιβή του ανερχόταν στα 75 δολάρια την βδομάδα. Το 1930, ο σκηνοθέτης Ράουλ Γουόλς του προσέφερε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία (The Big Trail). Ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, ο Γουόλς του πρότεινε το "Άντονι Γουέιν", ονοματεπώνυμο του στρατηγού της αμερικανικής επανάστασης Mad Anthony Wayne. Ο Γουίνφιλντ Σίναν, διευθυντής του στούντιο, το απέρριψε, καθώς ακουγόταν πολύ Ιταλικό. Ως εναλλακτική λύση ο Γουόλς πρότεινε το Τζον Γουέιν. Ο Σίναν συμφώνησε και από τότε ο Γουέιν είναι γνωστός με αυτό το όνομα. Μετά τη συμμετοχή του στο The Big Trail η αμοιβή του αυξήθηκε. Πλέον εισέπραττε 105 δολάρια εβδομαδιαίως.
Ο ρόλος που απογείωσε την καριέρα του Γουέιν ήταν ο πρωταγωνιστικός στο κλασικό γουέστερν Η ταχυδρομική άμαξα (Stagecoach, 1939) σε σκηνοθεσία του Τζον Φορντ. Ο Φορντ δυσκολεύτηκε να βρει χρηματοδότες για την ταινία, λόγω του γεγονότος ότι ο άσημος ακόμη Γουέιν δεν αποτελούσε εγγύηση για την εμπορική επιτυχία της ταινίας. Ο Γουέιν μετά την προβολή της ταινίας καθιερώθηκε ως αστέρας του κινηματογράφου και η επιτυχία της σφράγισε τη φιλία του με τον Φορντ, με τον οποίο συνεργάστηκε σε περισσότερες από 20 ταινίες.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του πρωταγωνίστησε σε 142 ταινίες. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στις ταινίες: Ο Ήσυχος Άνθρωπος (The Quiet Man, 1952), Η αιχμάλωτος της ερήμου (The Searchers, 1956) σε σκηνοθεσία του Τζον Φορντ και Το κόκκινο ποτάμι (Red River, 1948) και Ρίο Μπράβο (Rio Bravo, 1959) σε σκηνοθεσία του Χάουαρντ Χοκς. Ο Γουέιν βραβεύτηκε με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1969, Αληθινό θράσος (True Grit).
Ασθένεια
Ο Γουέιν ήταν καπνιστής από νεαρός. Το 1964, του διέγνωσαν καρκίνο του πνεύμονα και υποβλήθηκε σε επιτυχή χειρουργική επέμβαση όπου αφαιρέθηκε ολόκληρος ο αριστερός πνεύμονάς του και τέσσερα πλευρά. Παρά τις προσπάθειες από τους συνεργάτες του να κρατηθεί κρυφή η ασθένειά του, της οποίας η αποκάλυψη μπορεί και να του στοίχιζε την κινηματογραφική του καριέρα, ο Γουέιν ανήγγειλε ότι είχε καρκίνο και κάλεσε το κοινό να κάνει προληπτικές εξετάσεις. Πέντε χρόνια αργότερα, δήλωσε ότι είχε απαλλαγεί από τον καρκίνο. Η λειτουργία των πνευμόνων του ήταν μειωμένη κι ο οργανισμός του δεν άντεχε την κούραση με αποτέλεσμα να έχει συχνά ανάγκη από συμπληρωματικό οξυγόνο. Παρόλα αυτά μερικά χρόνια αργότερα άρχισε να καπνίζει πούρα.
Πολιτικά
Συμμετείχε στη δημιουργία της Ένωση κινηματογραφιστών για την διατήρηση του αμερικανικού ιδεώδους τον Φεβρουάριο του 1944 και εκλέχτηκε Πρόεδρος της οργάνωσης το 1947.
Ήταν διακαής αντικομμουνιστής και υποστηρικτής της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων. Ο Γουέιν χρησιμοποίησε την ισχυρή θέση του για να υποστηρίξει συντηρητικές ιδέες, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για τον πόλεμο του Βιετνάμ με την παραγωγή της ταινίας Τα πράσινα μπερέ (Green Berets, 1968). Στα μέσα της δεκαετίας του '70, εντούτοις, τάχτηκε ενάντια στις συντηρητικές ιδέες με την υποστήριξη της Συνθήκης του Παναμά.
Ο Γουέιν υποστήριξε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Playboy ότι υποστήριζε το σοσιαλισμό όταν ήταν φοιτητής κι ότι ψήφισε για το δημοκρατικό Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ στην προεδρική αναμέτρηση του 1936. Εντούτοις, για το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του ήταν ρεπουμπλικάνος.
Προσωπική ζωή
Ο Γουέιν παντρεύτηκε τρεις φορές και χώρισε δύο. Οι σύζυγοί του, όλες τους ισπανικής καταγωγής, ήταν η Τζοζεφίν Αλίσια Σαντς, η Εσπεράντσα Μπάουρ, και η Πιλάρ Παλέτ.
Είχε τέσσερα παιδιά με την Τζοζεφίν:
Μάικλ Γουέιν (κινηματογραφικός παραγωγός} - γεννημένος 23 Νοεμβρίου 1934/ πεθανε 2 Απριλίου 2003,
Μέρι Αντόνια "Τόνι" Γουέιν Λα Κάβα - γεννημένη 25 Φεβρουαρίου 1936/ πέθανε 6 Δεκεμβρίου 2000
Πάτρικ Γουέιν - (ηθοποιός) - γεννημένος 15 Ιουλίου 1939
Μελίντα Γουέιν Μουνιόθ - γεννημένη 3 Δεκεμβρίου 1940
και τρία με την Παλέτ:
Άισα Γουέιν - (ηθοποιός, τώρα πληρεξούσιος) γεννημένη 31 Μαρτίου 1956
Τζον Ίθαν Γουέιν - (ηθοποιός) - γεννημένoς 22 Φεβρουαρίου 1962
Μαρίζα Γουέιν (ηθοποιός) - γεννημένη 22 Φεβρουαρίου 1966
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb139010440. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w6d225x5. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 1079. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 87393. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 42443a2eac6d40fa9715de00d11c09b0. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb139010440. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
www.nytimes.com/movie/review?res=9F02E1DC163EE03ABC4F53DFB266838E679EDE.
«AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Τζον Γουέιν
Official John Wayne website
John Wayne Cancer Foundation
John Wayne Cancer Institute
Birthplace of John Wayne official website
John Wayne walks into Stardom
The Duke
Wayne & Martin, The Sons of Katie Elder photo: "Too many cooks"
Τζον Γουέιν στην IMDb (Αγγλικά)
Βραβείο Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου
1928–1940
Εμίλ Γιάνινγκς (1928) Γουόρνερ Μπάξτερ (1929) Τζόρτζ Άρλις (1930) Λάιονελ Μπάριμορ (1931) Φρέντρικ Μαρτς / Γουάλας Μπίρι (1932) Τσαρλς Λότον (1933) Κλαρκ Γκέιμπλ (1934) Βίκτορ ΜακΛάγκλεν (1935) Πολ Μιούνι (1936) Σπένσερ Τρέισι (1937) Σπένσερ Τρέισι (1938) Ρόμπερτ Ντόνατ (1939) Τζέιμς Στιούαρτ (1940)
1941–1960
Γκάρι Κούπερ (1941) Τζέιμς Κάγκνεϊ (1942) Πολ Λούκας (1943) Μπινγκ Κρόσμπι (1944) Ρέι Μιλάντ (1945) Φρέντρικ Μαρτς (1946) Ρόναλντ Κόλμαν (1947) Λόρενς Ολίβιε (1948) Μπρόντερικ Κρόφορντ (1949) Χοσέ Φερρέρ (1950) Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ (1951) Γκάρι Κούπερ (1952) Γουίλιαμ Χόλντεν (1953) Μάρλον Μπράντο (1954) Έρνεστ Μποργκνάιν (1955) Γιουλ Μπρίνερ (1956) Άλεκ Γκίνες (1957) Ντέιβιντ Νίβεν (1958) Τσάρλτον Ίστον (1959) Μπαρτ Λάνκαστερ (1960)
1961–1980
Μαξιμίλιαν Σελλ (1961) Γκρέγκορι Πεκ (1962) Σίντνεϊ Πουατιέ (1963) Ρεξ Χάρισον (1964) Λι Μάρβιν (1965) Πολ Σκόφιλντ (1966) Ροντ Στάιγκερ (1967) Κλιφ Ρόμπερτσον (1968) Τζον Γουέιν (1969) Τζορτζ Σι Σκοτ (1970) Τζιν Χάκμαν (1971) Μάρλον Μπράντο (1972) Τζακ Λέμον (1973) Αρτ Κάρνεϊ (1974) Τζακ Νίκολσον (1975) Πίτερ Φιντς (1976) Ρίτσαρντ Ντρέιφους (1977) Τζον Βόιτ (1978) Ντάστιν Χόφμαν (1979) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (1980)
1981–2000
Χένρι Φόντα (1981) Μπεν Κίνγκσλεϊ (1982) Ρόμπερτ Ντυβάλ (1983) Φ. Μάρεϊ Έιμπραχαμ (1984) Γουίλιαμ Χερτ (1985) Πολ Νιούμαν (1986) Μάικλ Ντάγκλας (1987) Ντάστιν Χόφμαν (1988) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (1989) Τζέρεμι Άιρονς (1990) Άντονι Χόπκινς (1991) Αλ Πατσίνο (1992) Τομ Χανκς (1993) Τομ Χανκς (1994) Νίκολας Κέιτζ (1995) Τζέφρεϊ Ρας (1996) Τζακ Νίκολσον (1997) Ρομπέρτο Μπενίνι (1998) Κέβιν Σπέισι (1999) Ράσελ Κρόου (2000)
2001–σήμερα
Ντένζελ Ουάσινγκτον (2001) Άντριεν Μπρόντι (2002) Σον Πεν (2003) Τζέιμι Φοξ (2004) Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν (2005) Φόρεστ Γουίτακερ (2006) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2007) Σον Πεν (2008) Τζεφ Μπρίτζες (2009) Κόλιν Φερθ (2010) Ζαν Ντιζαρντέν (2011) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2012) Μάθιου Μακόναχι (2013) Έντι Ρέντμεϊν (2014) Λεονάρντο Ντι Κάπριο (2015) Κέισι Άφλεκ (2016) Γκάρι Όλντμαν (2017)
Βραβείο Σέσιλ Ντε Μιλ (Cecil B. DeMille)
Σέσιλ Ντε Μιλ (1952) Ουώλτ Ντίσνεϊ (1953) Ντάριλ Ζάνουκ (1954) Τζιν Χέρσολτ (1955) Τζακ Γουόρνερ (1956) Μέρβιν Λι Ρόϊ (1957) Μπάντι Άντλερ (1958) Μορίς Σεβαλιέ (1959) Μπινγκ Κρόσμπυ (1960) Φρεντ Ασταίρ (1961) Τζούντι Γκάρλαντ (1962) Μπομπ Χόουπ (1963) Τζόσεφ Ε. Λιβάιν (1964) Τζέιμς Στιούαρτ (1965) Τζον Γουέιν (1966) Τσάρλτον Ίστον (1967) Κερκ Ντάγκλας (1968) Γκρέγκορι Πεκ (1969) Τζόαν Κρόφορντ (1970) Φρανκ Σινάτρα (1971) Άλφρεντ Χίτσκοκ (1972) Σάμιουελ Γκόλντουιν (1973) Μπέτι Ντέιβις (1974) Χαλ Μπ. Ουόλις (1975) Ουόλτερ Μίρις (1977) Ρεντ Σκέλτον (1978) Λουσίλ Μπολ (1979) Χένρι Φόντα (1980) Τζιν Κέλλυ (1981) Σίντνεϊ Πουατιέ (1982) Λόρενς Ολίβιε (1983) Πολ Νιούμαν (1984) Ελίζαμπεθ Τέιλορ (1985) Μπάρμπαρα Στάνγουικ (1986) Άντονι Κουίν (1987) Κλιντ Ίστγουντ (1988) Ντόρις Ντέι (1989) Όντρεϊ Χέπμπορν (1990) Τζακ Λέμμον (1991) Ρόμπερτ Μίτσαμ (1992) Λορίν Μπακόλ (1993) Ρόμπερτ Ρέντφορντ (1994) Σοφία Λόρεν (1995) Σον Κόνερι (1996) Ντάστιν Χόφμαν (1997) Σίρλεϊ Μακ Λέιν (1998) Τζακ Νίκολσον (1999) Μπάρμπαρα Στρέιζαντ (2000) Αλ Πατσίνο (2001) Χάρισον Φορντ (2002) Τζιν Χάκμαν (2003) Μάικλ Ντάγκλας (2004) Ρόμπιν Ουίλιαμς (2005) Άντονι Χόπκινς (2006) Γουόρεν Μπίτι (2007) Στίβεν Σπίλμπεργκ (2009) Μάρτιν Σκορτσέζε (2010) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (2011) Μόργκαν Φρίμαν (2012) Τζόντι Φόστερ (2013) Γούντι Άλεν (2014) Τζορτζ Κλούνεϊ (2015) Ντένζελ Ουάσινγκτον (2016) Μέριλ Στριπ (2017) Όπρα Γουίνφρεϊ (2018)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
