Η Τζάνετ Ντάμιτα Τζο Τζάκσον (Janet Jackson, γεννημένη στις 16 Μαΐου του 1966) είναι Αμερικανίδα τραγουδίστρια, στιχουργός, συνθέτρια, χορεύτρια και ηθοποιός. Θεωρείται μια από τις πιο ισχυρές γυναίκες της παγκόσμιας βιομηχανίας του θεάματος και είναι γνωστή για τις καλλιτεχνικές της καινοτομίες, τις περίτεχνες χορογραφίες της, τις φαντασμαγορικές συναυλίες της και μια σειρά δίσκων με έντονο κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο.
Είναι το μικρότερο μέλος της μουσικής οικογένειας των Τζάκσον, της πιο ισχυρής οικογένειας στην ιστορία της μουσικής βιομηχανίας. Ξεκίνησε την καριέρα της το 1976, στο πλευρό των αδελφών της μέσα από το τηλεοπτικό σόου The Jacksons. Το 1982 υπέγραψε συμβόλαιο με τη δισκογραφική εταιρία A&M Records και το 1986 κυκλοφορεί ο δίσκος Control ο οποίος εκτόξευσε την καριέρα της και την καθιέρωσε ως ποπ ίνδαλμα. Η μουσική της θεωρήθηκε πρωτοποριακή λόγω της μίξης r&b, funk, disco, rap και industrial μουσικών στοιχείων. Το άλμπουμ της Rhythm Nation 1814 που κυκλοφόρησε το 1989 πούλησε πάνω από 20 εκατομμύρια αντίτυπα και εγκωμιάστηκε από τους κριτικούς, οι οποίοι το θεώρησαν ένα από τα πρώτα visual-κινηματογραφικά albums στην ιστορία της μουσικής. Αυτό το άλμπουμ περιείχε μηνύματα για το ρατσισμό, το σεξισμό και την υποκρισία των ΜΜΕ.
Το 1991, η Τζάκσον υπέγραψε συμβόλαιο με την Virgin Records. Το πρώτο άλμπουμ που κυκλοφόρησε με την εταιρία ήταν το ομώνυμο Janet. (1993) το οποίο είχε αισθησιακούς στίχους με σεξουαλικά υπονοούμενα. Ο δίσκος της The Velvet Rope του 1997 θεωρήθηκε από τους κριτικούς ένα από τα πιο εμβληματικά άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής. Τα βασικά θέματα του άλμπουμ ήταν τα δικαιώματα των γυναικών, η ομοφοβία, ο ρατσισμός, η κακοποίηση, η ενδοοικογενειακή βία κλπ.
Το 1999, το περιοδικό Billboard ονόμασε την Τζάκσον ως "2η πιο επιτυχημένη γυναίκα μουσικό για τη δεκαετία του 1990". Το 2001, κυκλοφόρησε τον επιτυχημένο δίσκο της All for you και έλαβε το βραβείο MTV Icon για το σύνολο της προσφοράς της στη μουσική. Μετά από μια σκανδαλώδη εμφάνιση στο Super Bowl το 2004, έλαβε δριμεία κριτική και αρνητική διαφήμιση από σχεδόν όλα τα ΜΜΕ και μεγάλη μερίδα του κόσμου, με αποτέλεσμα η καριέρα της να έχει πτωτική πορεία τα χρόνια που ακολούθησαν. Η καριέρα της ανέκαμψε το 2015 με την κυκλοφορία του άλμπουμ Unbreakable το οποίο πήγε στην πρώτη θέση των πωλήσεων στις ΗΠΑ.
Με πωλήσεις ανώτερες των 150 εκατομμυρίων αντιτύπων παγκοσμίως,[5] η Τζάκσον θεωρείται μια από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες στην ιστορία της σύγχρονης μουσικής.[6][7] Το 2008, το περιοδικό Billboard την τοποθέτησε στην 7η θέση στη λίστα με τους "100 επιτυχημένους καλλιτέχνες του Αμερικανικού singles chart", ενώ τον Δεκέμβριο του 2016 ονομάστηκε η 2η πιο επιτυχημένη καλλιτέχνης του Dance Chart των ΗΠΑ, μετά τη Μαντόνα.[8] Έχει λάβει πολλά βραβεία για το έργο της, μεταξύ των οποίων 5 Βραβεία Γκράμι (από 26 υποψηφιότητες) και 33 βραβεία Billboard.
Γενικές Πληροφορίες
Η Τζάνετ γεννήθηκε στις 16 Μαΐου του 1966. Είναι το νεότερο μέλος της μουσικής οικογένειας Τζάκσον. Το 1974 έκανε μία πολύ επιτυχημένη εμφάνιση στο MGM Casino στο Las Vega. Το 1977 απέκτησε πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημοφιλή Αμερικάνικη σειρά Good Times. Από τότε μέχρι και το 1981 πήρε πρωταγωνιστικούς ρόλους σε άλλες επιτυχημένες σειρές όπως το Fame, το A Different Strokes και το A New Kid In The Family. Το 1978 με τον αδερφό της Randy έγραψε και ερμήνευσε το πρώτο της τραγούδι, το Love Song For Kids.
Αρχική Καριέρα
Το 1982 η Τζάνετ κυκλοφόρησε την πρώτη της δισκογραφική δουλειά, η οποία είχε το όνομά της. Ο δίσκος, με την υποστήριξη μέτριων επιτυχιών όπως το "Young Love" το οποίο έγινε τοπ 40 στην Αμερική και στον Καναδά, έγινε χρυσός και πούλησε 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα. Οι πωλήσεις αυτές δεν ικανοποίησαν τις προσδοκίες του πατέρα και παραγωγού της, ο οποίος την καθοδηγούσε καλλιτεχνικά την περίοδο εκείνη. Το 1984 κυκλοφόρησε το δεύτερο δίσκο της, με τίτλο "Dream Street", ο οποίος επίσης δεν πούλησε ικανοποιητικά (1 εκατομμύρια παγκοσμίως). Το σινγκλ "Two to the Power of Love" με τον Κλιφ Ρίτσαρντ έφτασε το τοπ 50 στην Αγγλία.
Επιτυχία
Το 1986 με το δίσκο "Control" η Τζάνετ Τζάκσον εγκατέλειψε τους μέτριους ποπ ήχους των πρώτων της δύο άλμπουμ αποκτώντας έναν πιο επαναστατικό ήχο, αφού τα τραγούδια της είχαν έντονο φεμινιστικό χαρακτήρα. Αφότου αντικατέστησε τον παραγωγό της με νέους, πέτυχε τεράστια επιτυχία με σινγκλ όπως το "What Have You Done For Me Lately", το "Nasty", το "When I Think Of You", το "Control", το "Let's Wait Awhile" και το "Pleasure Principle". Όλα αυτά τα σίνγκλ έγιναν τοπ 1 στα r'n'b charts ενώ δύο από αυτά κατέκτησαν την κορυφή στο Billboard Hot 100 αλλά και στην Αγγλία. Το άλμπουμ πούλησε πάνω από 8 εκατομμύρια αντίτυπα στην Αμερική και σχεδόν 22 εκατομμύρια παγκοσμίως. Το τέταρτό της άλμπουμ "Janet Jackson's Rhythm Nation 1814" έγινε ακόμη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία το 1989 αφού είναι το μοναδικό αλμπουμ, το οποίο να έχει παράγει 7 τοπ 5 σινγκλς και 4 τοπ 1 σινγκλς. Σινγκλς οπως τα "Miss You Much", "Rythm Nation", "Escapade", "Alright", "Come Back To Me", "Black Cat", "Love Will Never Do Without You", και το "State Of Peace" έγιναν όλα πλατινένια και μερικά πολύ-πλατινένια και πέτυχαν πρωτιές στην Αμερική,στην Αγγλία, στην Ιαπωνία, στον Καναδά και παγκοσμίως. Το άλμπουμ έχει πουλήσει 12 εκατομμύρια αντίτυπα στην Αμερική, 26 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και έγινε το πιο επιτυχημένο άλμπουμ του 1989 και του 1990. Έχει μείνει γνωστό ως το μοναδικό άλμουμ της Τζάνετ, το οποίο να έχει κοινωνικά μηνύματα (σε τραγούδια όπως τα Black Cat και το Rhythm Nation)
Καλλιτεχνικές Περιηγήσεις 1993-2003
Μετά την τεράστια επιτυχία των Control και Janet Jackson's Rhythm Nation 1814, η Τζάνετ κυκλοφόρησε το πέμπτο της άλμπουμ, "Janet." (1993), το οποίο έγινε και το πιο επιτυχημένο της μέχρι σήμερα. Είχε ως θέμα τη σεξουαλική απελευθέρωση της γυναίκας. Με την υποστήριξη πολυ-πλατινένιων σινγκλ, όπως το "Thats The Way Love Goes", το οποίο χτύπησε την κορυφή των τσαρτς στην Αμερική (για 10 εβδομάδες), στην Αγγλία, αλλά και σε σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου, πουλώντας 8 εκατομμύρια, όντας ένα από τα εμπορικότερα σινγκλ όλων των εποχών. Το σινγκλ Again έφτασε επίσης την κορυφή στην Αμερική και σε άλλες χώρες, βοηθόντας το άλμπουμ να ξαπεράσει την επιτυχία του προηγούμενου άλμπουμ της Τζάνετ "Rhythm Nation 1814", αφού πέτυχε πωλήσεις ανώτερες των 30 εκατομμυρίων παγκοσμίως. Το άλμπουμ παρήγαγε 6 τοπ, 10 σινγκλς και έγινε το 2ο πιο επιτυχημένο άλμπουμ του 1993, πίσω από το Bodyguard της Whitney Houston, το οποίο είχε τεράστιες πωλήσεις (43 εκατομμύρια). Το 1995 κυκλοφόρησε έναν δίσκο, ο οποίος περιλάμβανε τις μεγαλύτερες επιτυχίες της. Ο δίσκος, με την υποστήριξη του πολύ επιτυχημένου Runaway πούλησε περίππου 16 εκατομμύρια παγκοσμίως. Το 1997 κυκλοφόρησε το άλμπουμ The Velvet Rope, το οποίο σύμφωνα με διάφορα από τα μεγαλύτερα μουσικά περιοδικά όπως το Rolling Stone, είναι ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών. Το σινγκλ Together Again κατέκτησε την κορυφή σε σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου (Αμερική, Αγγλία, Καναδά, Ιαπωνία κ.α.), πούλησε πάνω από 10 εκατομμύρια και είναι το πιο επιτυχημένο της σινγκλ μέχρι σήμερα. Το σινγκλ I Get Lonely έφτασε το #3 στην Αμερική και στην Αγγλία και έγινε μεγάλη επιτυχία παγκοσμίως. Το άλμπουμ, το οποίο είχε ως θέμα την σεξουαλική απελευθέρωση και τα σεξουαλικά ταμπού, πούλησε περίπου 16 εκατομμύρια. Αν και δεν κατάφερε να επαναλάβει την τεράστια επιτυχία των τριών προηγούμενων άλμπουμ της, έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία της χρονιάς και ακόμη θεωρείται το καλύτερο άλμπουμ της. Το 2000 κέρδισε υποψηφιότητα για Όσκαρ, ενώ χτύπησε την κορυφή των Αμερικάνικων, των Αγγλικών αλλά και διάφορων άλλων chart με το σινγκλ Doesn't really Matter. Το 2001 μετά από ένα μουσικό διάλειμμα που διήρκεσε δύο χρόνια κυκλοφόρησε το All For You που είχε και πάλι ως θέμα την σεξουαλικότητα, αλλά σε πιο χορευτικούς ρυθμούς, συγκριτικά με αυτούς των δύο προηγούμενων άλμπουμ της, τα οποία είχαν έναν πιο σκοτεινό και φιλοσοφημένο χαρακτήρα. Την πρώτη του εβδομάδα κυκλοφορίας πούλησε 660.000 αντίτυπα στην Αμερική και πάνω από ενάμιση εκατομμύρια σε όλων τον κόσμο. Μέχρι σήμερα έχει πουλήσει σχεδόν 16 εκατομμύρια. Το σίνγκλ All For You έγινε #1 στην Αμερική για 10 εβδομάδες και σε σχεδόν όλων τον κόσμο επίσης (Αγγλία, Ιαπωνία κ.α.). Το επόμενο σινγκλ Someone To Call My Lover έγινε επίσης τεράστια επιτυχία (#2 στην Αμερική και #3 στην Αγγλία).
Εκκεντρικότητες και Παρακμή
Το 2003, στο Super Bowl, σε μία εμφάνιση με τον τραγουδιστή Justin Timberlake, μετά από μία άτυχη στιγμή στο χορευτικό, το στήθος της Τζάνετ βρέθηκε εκτεθειμένο σε πάνω από 100 εκατομμύρια τηλεθεατές. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τεράστια αίσθηση παγκοσμίως. Κυρίως στην Αμερική, μετά από το ατυχές συμβάν η Τζάνετ έγινε αντικείμενο χλευασμού σε αμέτρητες εκπομπές. Το 2004, η εικόνα της Τζάνετ με το στήθος ακάλυπτο έγινε η πιο πολυσυζητημένη της χρονιάς. Το Record Guiness, την ανακήρυξε ως το πιο πολυσυζητημένο άτομο της χρονιάς αλλά και το πιο αναζητήσιμο άτομο στο internet για το 2004. Γενικώς, το γεγονός αυτό έβλαψε την δημόσια εικόνα της τζάνετ ανεπανόρθωτα. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Damita Jo", το οποίο είχε έντονο το σεξουαλικό στοιχείο. Αν και τα πρώτα τρία σινγκλ του άλμπουμ πέτυχαν σημαντική επιτυχία, το άλμπουμ δεν κατάφερε να επαναλάβει την επιτυχία των προηγούμενων της άλμπουμ, πουλώντας λιγότερα από 5 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Το πρώτο σινγκλ από το άλμπουμ εξέπληξε τους παραγωγούς αφού δεν κατάφερε να μπει στο τοπ 10 της Αμερικής, φτάνοντας μόνο στο τοπ 14, γεγονός που το κάνει το πρώτο σινγκλ της Τζάνετ, που να αποτύχει να μπει στο τοπ 10, από το "Two to the Power of Love" το 1984. Παρ´όλα αυτά, έξω από την Αμερική, το σινγκλ πέτυχε μεγαλύτερη επιτυχία (τοπ 6 στην Αγγλία, τοπ 1 στην Ιαπωνία, τοπ 8 στην Γερμανία), αν και αρκετά μικρότερη από αυτήν των προγενέστερων σινγκλ της. Επόμενα σινγκλ όπως τα "All Nite Don't Stop", "Ι Want You" έφτασαν όλα μέσα στο το τοπ 10 των Ευρωπαϊκών χωρών αλλά και της Ιαπωνίας, αλλά απέτυχαν να εισχωρήσουν στο τοπ 20 της Αμερικής. Η σχετική αποτυχία του άλμπουμ (συγκριτικά με τα προηγούμενά της) οφείλετε στην ατυχία του Super Bowl, ή οποία ευθύνεται και για την αποτυχία και των επόμενων άλμπουμ της. Το 2005 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "20 Y.O.", το οποίο επίσης απέτυχε να επαναφέρει την επιτυχία της σε υψηλό επίπεδο. Το πρώτο σίνγκλ, "Call On Me", έφτασε #1 στα r'n'b charts της Αμερικής, οπού παρέμεινε για 7 μη-διαδοχικές εβδομάδες. Στο εξωτερικό το σινγκλ αυτό επίσης κατάφερε να πραγματοποιήσει επιτυχία. (#2 στην Αγγλία, #1 στην Ιαπωνία, #3 στην Γερμανία και στην Γαλλία και #1 παγκοσμίως). Παρ´όλη την τεράστια επιτυχία του πρώτου σινγκλ, το δεύτερο σινγκλ "So Excited" έφτασε μόνο #26 στην Αμερική και #14 στην Αγγλία. Στην Ιαπωνία όμως έφτασε το #1. Τα επόμενα σινγκλ αν και απέτυχαν να γίνουν επιτυχία στην Αμερική (#35 και #46), έγιναν τεράστια επιτυχία στην Ιαπωνία, οπού και τα δύο έφτασαν την #1 θέση στα charts. To album πούλησε σχεδόν 6 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και θεωρήθηκε αποτυχία από τους κριτικούς (συγκριτικά με τα προηγούμενα άλμπουμ της). Το 2008 κυκλοφόρησε το "Discipline" που έφτασε το #1 στην Αμερική, στην Ιαπωνία, στην Αγγλία και σε άλλες χώρες με την βοήθεια του πρώτου σινγκλ, "Feedback" που έγινε #4 στην Αμερική, #2 στην Αγγλία, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Ρωσία και στην Πορτογαλία, #1 στην Ελλάδα, στη Ρωσία, στο Καναδά, στη Φινλανδία, στη Νορβηγία και στην Ιαπωνία. Δυστυχώς για την Janet, τα τρία επόμενα σινγκλ (Rock Wit U, Luv και Can't B Good) απέτυχαν παταγωδώς στην Αμερική (#78,#69 και #92) αν και τα πήγαν καλύτερα στην Ευρώπη και στην Ασία. Έτσι, λοιπόν, παρ´όλη την μεγάλη επιτυχία του Feedback το άλμπουμ εξαφανίστηκε σχετικά γρήγορα από τα charts και πούλησε μόνο 3 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.
Δισκογραφία
Στούντιο άλμπουμ
Janet Jackson (1982)
Dream Street (1984)
Control (1986)
Janet Jackson's Rhythm Nation 1814 (1989)
janet. (1993)
The Velvet Rope (1997)
All for You (2001)
Damita Jo (2004)
20 Y.O. (2006)
Discipline (2008)
Unbreakable (2015)
Συλλογές
Design of a Decade 1986/1996 (1996)
Number Ones (2009)
Icon: Number Ones (2010)
Περιοδείες
Rhythm Nation World Tour (1990)
Janet. World Tour (1993–1995)
The Velvet Rope Tour (1998–1999)
Allfor You Tour (2001–2002)
RockWitchu Tour (2008)
Number Ones, Up Close and Personal World Tour (2011)
Unbreakable World Tour (2015–2016)
State of the World Tour (2017)
Πηγές
(Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0001390. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w60s0p01. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 8024. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Janet-Jackson. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
http://www.indystar.com/article/20121220/THINGSTODO02/121220003/Top-Hoosier-musician-12-Janet-Jackson
http://www.prnewswire.com/news-releases/janet-jacksons-greatest-hits-celebrated-on-number-ones-64079852.html
http://abcnews.go.com/Entertainment/InTheSpotlight/janet-jackson-blames-dr-conrad-murray-michaels-death/story?id=9069859
http://www.billboard.com/charts/greatest-top-dance-club-artists
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
