Η Τζέιν Φόντα (αγγλ.: Jane Fonda, 21 Δεκεμβρίου 1937) είναι Αμερικανίδα ηθοποιός βραβευμένη δύο φορές με Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Πέρα από τη συμμετοχή της σε πολυάριθμες παραγωγές του θεάτρου και του κινηματογράφου είναι γνωστή για το ακτιβιστικό της έργο κατά τη διάρκεια του πολέμου των ΗΠΑ με το Βιετνάμ, καθώς και για το λανσάρισμα μιας σειράς από βιντεοκασέτες γυμναστικής, δικής της παραγωγής, που έκαναν την αερόβια άσκηση μόδα, κατά τη διάρκεια δεκαετίας του '80.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και είναι κόρη του μεγάλου Αμερικανού ηθοποιού Χένρι Φόντα και της Φράνσις Φορντ Σέιμουρ. Είναι επίσης αδερφή του ηθοποιού Πίτερ Φόντα που γεννήθηκε τρία χρόνια αργότερα και θεία της ηθοποιού Μπρίτζετ Φόντα, κόρης του Πίτερ. Οι γονείς της Τζέιν την ονόμασαν Λαίδη Τζέιν Σέιμουρ εμπνευσμένοι από τη μακρινή απόγονο της μητέρας της, την Τζέιν Σέιμουρ, η οποία ήταν τρίτη σύζυγος του βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκου του Η'. Η μητέρα της, που αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα, αυτοκτόνησε όταν η Τζέιν ήταν 13 ετών κι ο πατέρας της ξαναπαντρεύτηκε.
Πρώτα βήματα στο χώρο του θεάματος
Η Τζέιν Φόντα στην αρχή της καριέρας της.
Κατα τη διάρκεια της εφηβείας της η Τζέιν Φόντα εργάστηκε ως μοντέλο κοσμώντας δυο φορές το εξώφυλλο του περιοδικού Vogue, ενώ στα δεκαεφτά της έλαβε τα πρώτα ερεθίσματα που την οδήγησαν να ασχοληθεί με την υποκριτική, όταν εμφανίστηκε στο πλάι του πατέρα της στο θεατρικό του Κλίφορντ Όντετς Η χωριατοπούλα. Μετά την αποφοίτησή της από το αριστοκρατικό κολλέγιο Βασάρ αναχώρησε για την Ευρώπη. Σπούδασε ιστορία της τέχνης στο Παρίσι για δυο χρόνια κι όταν επέστρεψε στις ΗΠΑ η Φόντα γνωρίστηκε με τον πρωτοπόρο της υποκριτικής και καθηγητή του Actor's Studio Λι Στράσµπεργκ, ο οποίος της είπε ότι έχει ταλέντο. Η δήλωση του Στράσμπεργκ άλλαξε ριζικά τη ζωή της Τζέιν, που πλέον μοχθούσε να γίνει ηθοποιός. Έτσι το 1960 η Φόντα έκανε την παρθενική της εμφάνιση στο Μπρόντγουέϊ στο θεατρικό There was a little girl, ενώ την ίδια χρονιά γύρισε και την πρώτη της ταινία στο πλευρό του Άντονι Πέρκινς με τίτλο Οι γυναίκες τρελαίνονται για τους ψηλούς, (Tall Story). Ακολούθησαν οι ταινίες Το σπίτι της αμαρτίας, (Walk On The Wild Side, 1962), που της χάρισε την πρώτη της υποψηφιότητα για χρυσή σφαίρα, Γάμος υπό δοκιμή, (Period Of Adjustment, 1963) βασισμένο σε θεατρικό του Τένεσι Γουίλιαμς και Κυριακή στη Νέα Υόρκη, (Sunday In New York, 1965). Ήταν όμως η συμμετοχή της στην ταινία του 1965 Η Λησταρχίνα (Cat Ballou) που την έκανε σταρ.
Σύμβολο του σεξ και πολιτικός ακτιβισμός
Το 1965 η Φόντα παντρεύτηκε το Γάλλο σκηνοθέτη Ροζέ Βαντίμ, ο οποίος τη σκηνοθέτησε το 1968 στην καλτ πλέον ταινία Μπαρμπαρέλα (Barbarella). Η ταινία αυτή την καθιέρωσε ως «σύμβολο του σεξ» και «Αμερικανίδα Μπριζίτ Μπαρντό», καθώς η υπερχειλίζουσα σεξουαλικότητά της αναδείχθηκε ακόμη περισσότερο από τα εντυπωσιακά κοστούμια του έργου φέρνοντας ρίγη ανεκπλήρωτου πόθου σε εκατομμύρια αρσενικούς θαυμαστές της. Την ίδια χρονιά η Φόντα απέκτησε το πρώτο της παιδί, τη Βανέσσα Βαντίμ. Η ζωή με το Βαντίμ διεύρυνε τους ορίζοντες της Τζέιν, η οποία μυήθηκε στην έντονη και ταραχώδη πολιτικοποίηση και άλλαξε τον τρόπο σκέψης της, πράγμα που άρχισε να γίνεται εμφανές και στη δουλεία της ως ηθοποιός εφόσον το ταλέντο της άρχισε να ωριμάζει. Πρώτο δείγμα είναι η ταινία που της χάρισε την πρώτη της υποψηφιότητα για όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου, το Σκοτώνουν τ' άλογα όταν γεράσουν (They Shoot Horses, Don't They?, 1969), ενώ παράλληλα απέρριψε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις ταινίες Μπόνι και Κλάιντ (Bonnie and Clyde, 1967) και Το μωρό της Ρόζμαρι (Rosemary's Baby, 1968). Η Φόντα βίωνε την πιο παραγωγική της περίοδο ως ηθοποιός, η έντονη πολιτικοποίηση της και το γεγονός ότι ήταν υποστηρίκτρια του κινήματος κατά του πολέμου του Βιετνάμ, είχε ως αποτέλεσμα να δεχτεί αρνητικές κριτικές κι έντονα πυρά από τον τύπο. Το 1970 η Φόντα μαζί με τον ηθοποιό Ντόναλντ Σάδερλαντ και τον ακτιβιστή Φρεντ Γκάρντνερ δημιούργησαν ένα είδος πολιτικής επιθεώρησης που αποκαλούσαν FTA Tour (Free the army tour) με την οποία περιόδευσαν κατά μήκος της δυτικής ακτής των ΗΠΑ συνομιλώντας με στρατιώτες που θα πήγαιναν να πολεμήσουν στο Βιετναμ. Η νίκη της το 1972 στα όσκαρ και στην κατηγορία Α' γυναικείος ρόλος για την ταινία του Άλαν Πακούλα Η Εξαφάνιση (Klute), έλαβε χλιαρή υποδοχή. Στο λόγο της η Φόντα ευχαρίστησε όσους τη χειροκρότησαν και προσέθεσε ότι θα μπορούσε να πει πολλά περισσότερα, αλλά δεν επρόκειτο να το κάνει εκείνη τη βραδιά. Την ίδια χρονιά επισκέφτηκε το Βόρειο Βιετνάμ και μπήκε για άλλη μια φορά στο μάτι του κυκλώνα. Έκτοτε αποκαλούνταν από τον τύπο «Χάνοϊ Τζέιν». Η Φόντα κατά την παραμονή της στο Βιετνάμ συμμετείχε σε 10 ραδιοφωνικές εκπομπές όπου αποκαλούσε τα ανώτατα στελέχη του αμερικάνικου κράτους και του αμερικανικού στρατού εγκληματίες πολέμου. Επισκέφτηκε επίσης τους Αμερικάνους αιχμαλώτους πολέμου για χάρη των οποίων μετέφερε μηνύματα από τις οικογένειές τους.
Γκρίζα περίοδος
Από τη στιγμή που κέρδισε το όσκαρ το 1971, μέχρι και την προβολή της ταινίας Χρυσοδάχτυλοι της υψηλής κοινωνίας (Fun with Dick and Jane) το 1977, η Φόντα δεν είχε εμπορική επιτυχία παρά το γεγονός ότι γύριζε ταινίες. Οι πολιτικές της πεποιθήσεις είχαν αμαυρώσει την εικόνα της. Το 1972 συμμετείχε στην ταινία του Ζαν Λικ Γκοντάρ Όλα πάνε καλά (Tout va bien), ενώ ένα χρόνο μετά χώρισε από τον Ροζέ Βαντίμ και παντρεύτηκε τον αμερικάνο ακτιβιστή Τομ Χέιντεν με τον οποίο απέκτησε ένα γιο τον Τομ Γκάριτι.
Η επάνοδος
Η μεγάλη επιτυχία της κωμωδίας Χρυσοδάχτυλοι της υψηλής κοινωνίας (Fun with Dick and Jane) το 1977 την επανέφερε στο προσκήνιο. Ενώ η ταινία του Φρεντ Τσίνεμαν Τζούλια (Julia), βασισμένη στο μυθιστόρημα της Λίλιαν Χέλμαν Pentimento απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Η Φόντα που συμπρωταγωνιστεί στην ταινία με τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ, υποδύεται την ίδια τη Χέλμαν, η οποία την περίοδο του μεσοπολέμου κατάφερε να διασχίσει τη Γερμανία του Χίτλερ μεταφέροντας χρήματα για τον αγώνα των κομμουνιστών κατά του φασισμού, προτάθηκε για όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου, το οποίο έχασε από τη Ντάιαν Κίτον για την ταινία του Γούντι Άλεν Ο Νευρικός Εραστής (Annie Hall). Η τύχη όμως βρισκόταν στο πλευρό της Φόντα, η οποία ξαναχτύπησε φλέβα χρυσού την επόμενη χρονιά, πρωταγωνιστώντας στο πλευρό του Τζον Βόιτ στο φιλμ Ο Γυρισμός (Coming Home, 1978) που της απέφερε το δεύτερό της όσκαρ. Οι επιτυχίες και οι διακρίσεις συνεχίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '70, καθώς ίδρυσε τη δική της εταιρεία παραγωγής και πρωταγωνίστησε σε ταινίες όπως το Σύνδρομο της Κίνας (The China Syndrome, 1979) και Στη Χρυσή Λίμνη (On Golden Pond, 1981) που ήταν η μοναδική ταινία στην οποία συμπρωταγωνίστησε με τον διάσημο πατέρα της. Ενώ η δεκαετία του '80 τη βρήκε να ασχολείται πέρα από τον κινηματογράφο και τον ακτιβισμό και με την αεροβική γυμναστική, την οποία έκανε μόδα.
Η ζωή με τον βασιλιά των μίντια
Η Τζέιν Φόντα στην 62η απονομή των βραβείων όσκαρ το Μάρτιο του 1990
Το 1990 η Τζέιν Φόντα πήρε διαζύγιο από το δεύτερό της σύζυγο, τον Τομ Χέιντεν κι ένα χρόνο αργότερα, την ημέρα των γενεθλίων της παντρεύτηκε τον ιδρυτή του ειδησεογραφικού δικτύου CNN, Τεντ Τέρνερ κι αποσύρθηκε από το χώρο της υποκριτικής. Το Στάνλεϊ και Ίρις (Stanley & Iris, 1990), με συμπρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ήταν και η τελευταία ταινία που γύρισε τη δεκαετία του '90. Παρόλα αυτά συνέχισε να είναι ενέργός στο χώρο της αεροβικής γυμναστικής μέχρι και το 1995 που έβγαλε την τελευταία της κασέτα.
Η νέα χιλιετία
Η νέα χιλιετία βρήκε τη Φόντα να χωρίζει από τον Τέντ Τέρνερ το 2000 και να επιστρέφει στο χώρο της 7ης τέχνης, του θεάτρου, του πολιτικού ακτιβισμού και του αερόμπικ. Το 2005 υποδύθηκε την "κακιά πεθερά" στο ομώνυμο φιλμ (αγγλ. Monster-in-Law) όπου ταλαιπωρούσε την Τζένιφερ Λόπεζ και το 2007 στην ταινία Σπίτι με κανόνες (Georgia Rule). Τον Απρίλιο του 2005 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία της με τίτλο My Life So Far.
Φιλμογραφία
| Έτος | Ταινία | Αγγλικός τίτλος | Ρόλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | Οι γυναίκες τρελαίνονται για τους ψηλούς | Tall Story | June Ryder | |
| 1961 | - | A String of Beads | τηλεταινία | |
| 1962 | Το σπίτι της αμαρτίας | Walk on the Wild Side | Kitty Twist | |
| Η αμερικάνα και ο έρωτας | The Chapman Report | Kathleen Barclay | ||
| Γάμος υπό δοκιμή | Period of Adjustment | Isabel Haverstick | Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ | |
| Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερης νεαρής ηθοποιού για το 1962 | ||||
| 1963 | Διακοπές στην Αθήνα | In the Cool of the Day | Christine Bonner | |
| Κυριακή στη Νέα Υόρκη | Sunday in New York | Eileen Tyler | ||
| 1964 | Ο τυχοδιώκτης του Μόντε Κάρλο | Les Félins ή (Joy House, The Love Cage) | Melinda | |
| Το γαϊτανάκι του έρωτος | La Ronde ή (Circle of Love) | Sophie | ||
| 1965 | Η Λησταρχίνα | Cat Ballou | Catherine 'Cat' Ballou | Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ |
| 1966 | Η καταδίωξη | The Chase | Anna Reeves | |
| Καυτό δόλωμα | La Curée ή (The Game Is Over) | Renee Saccard | ||
| Η γκαρσονιέρα μιας ανύπαντρης | Any Wednesday | Ellen Gordon | Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ | |
| 1967 | Όταν ο νόμος προστάζει | Hurry Sundown | Julie Ann Warren | |
| Ξυπόλυτοι στο Πάρκο | Barefoot in the Park | Corie Bratter | Υποψήφια - Βραβείο BAFTA καλύτερης ξένης ηθοποιού | |
| 1968 | Στον ίλιγγο της ακολασίας | Spirits of the Dead | Contessa Frederica | |
| Μπαρμπαρέλα | Barbarella | Barbarella | ||
| 1969 | Σκοτώνουν τ' άλογα όταν γεράσουν | They Shoot Horses, Don't They? | Gloria Beatty | Νικήτρια - Βραβείο κύκλου κριτικών του Κάνσας - Α' γυναικείος ρόλος Νικήτρια - Βραβείο κύκλου κριτικών Νέας Υόρκης Υποψήφια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου - Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα Υποψήφια - Βραβείο BAFTA |
| 1971 | Η Εξαφάνιση | Klute | Bree Daniels | Νικήτρια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου - Νικήτρια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα Νικήτρια - Βραβείο κύκλου κριτικών Νέας Υόρκης - Καλύτερη ερμηνεία από γυναίκα σε πρωταγωνιστικό ρόλο Νικήτρια - Βραβείο κύκλου κριτικών του Κάνσας - Α' γυναικείος ρόλος Νικήτρια - Βραβείο Fotogramas de Plata for Best Foreign Movie Performer Νικήτρια - Βραβεία Εθνικού Κύκλου Κριτικών Κινηματογράφου - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία
|
| 1972 | Όλα πάνε καλά | Tout va bien | Suzanne | |
| 1973 | Οι διεφθαρμένοι | Steelyard Blues | Iris Caine | |
| A Doll's House | Nora Helmer | |||
| Golden Globe Henrietta Award, World Film Favorite – Female | ||||
| 1976 | Το γαλάζιο πουλί | The Blue Bird | The Night | |
| 1977 | Χρυσοδάχτυλοι της υψηλής κοινωνίας | Fun with Dick and Jane | Jane Harper | |
| Τζούλια | Julia | Lillian Hellman | Νικήτρια - Βραβείο BAFTA Νικήτρια - Βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλλο καλύτερης ξένης ηθοποιού Νικήτρια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα Υποψήφια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου |
|
| 1978 | Ο Γυρισμός | Coming Home | Sally Hyde | Νικήτρια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου Νικήτρια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα Νικήτρια - Βραβείο κριτικών του Λος Άντζελες |
| Ελεύθερος καβαλάρης | Comes a Horseman | Ella Connors | ||
| Καλιφόρνια Οτέλ | California Suite | Hannah Warren | ||
| Χρυσή Σφαίρα - Δημοφιλέστερη ηθοποιός παγκοσμίως (1978) | ||||
| 1979 | Το σύνδρομο της Κίνας | The China Syndrome | Kimberly Wells | Νικήτρια - Βραβείο BAFTA Υποψήφια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα |
| Ο ηλεκτρικός καβαλάρης | The Electric Horseman | Alice 'Hallie' Martin | ||
| Χρυσή Σφαίρα - Δημοφιλέστερη ηθοποιός παγκοσμίως (1979) | ||||
| 1980 | 9 με 5 | Nine to Five | Judy Bernly | |
| 1981 | Στη Χρυσή Λίμνη | On Golden Pond | Chelsea Thayer Wayne | Υποψήφια - Όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου Υποψήφια - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία σε δράμα Υποψήφια - Βραβείο BAFTA |
| Πλούσια, γοητευτική κι επικίνδυνη | Rollover | Lee Winters | ||
| 1984 | - | The Dollmaker | Gertie Nevels | Βραβείο ΕΜΜΥ - Α' Γυναικεία Ερμηνεία σε Δραματική Σειρά |
| - | Terror in the Aisles | archival footage | ||
| 1985 | Η Αγνή του Θεού | Agnes of God | Dr. Martha Livingston | |
| 1986 | Το Επόμενο Πρωινό | The Morning After | Alex Sternbergen | Υποψήφια - Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου |
| 1989 | Ο γέρο-Γκρίνκο | Old Gringo | Harriet Winslow | |
| 1990 | Στάνλεϊ και Ίρις | Stanley & Iris | Iris Estelle King | |
| 2002 | - | Searching for Debra Winger | Herself | |
| 2003 | - | V-Day: Until the Violence Stops | Herself | |
| 2005 | Η κακιά πεθερά | Monster-in-Law | Viola Fields | |
| 2007 | Σπίτι με κανόνες | Georgia Rule | Georgia Randall | |
| 2011 | Peace, Love, & Misunderstanding | Grace | ||
| 2011 | Κι Αν Ζούσαμε Ολοι Μαζί; | Et Si on Vivait Tous Ensemble? | Jeanne | |
| 2013 | Ο Μπάτλερ | The Butler | Nancy Reagan | |
| 2014 | Να ζήσουμε να τον θυμόμαστε | This Is Where I Leave You | Χίλαρι Άλτμαν | |
| 2015 | Νιότη | Youth | Μπρέντα Μορέλ | |
| 2015 | Πατέρας και κόρη | Fathers & Daughters | Τέντι Στάντον | |
| 2017 | Our Souls at Night | Άντι Μουρ |
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 118534238. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w6640fpd. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 40806. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jane-Fonda. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 604680. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 43c4950ec5ba46e9aac06e677ff3a0ec. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
The Peerage. p24944.htm#i249439. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12606222s. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
www.theatreworldawards.org/past-recipients.html.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η Τζέιν Φόντα στο cine.gr
Η Τζέιν Φόντα στην IMDb
Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου
1928–1940
Τζάνετ Γκέινορ (1928) Μαίρη Πίκφορντ (1929) Νόρμα Σίρερ (1930) Μαρί Ντρέσλερ (1931) Έλεν Χέιζ (1932) Κάθριν Χέπμπορν (1933) Κλοντέτ Κολμπέρ (1934) Μπέτι Ντέιβις (1935) Λουίζ Ράινερ (1936) Λουίζ Ράινερ (1937) Μπέτι Ντέιβις (1938) Βίβιαν Λι (1939) Τζίντζερ Ρότζερς (1940)
1941–1960
Τζόαν Φοντέιν (1941) Γκριρ Γκάρσον (1942) Τζένιφερ Τζόουνς (1943) Ίνγκριντ Μπέργκμαν (1944) Τζόαν Κρόφορντ (1945) Ολίβια ντε Χάβιλαντ (1946) Λορέτα Γιανγκ (1947) Τζέιν Γουάιμαν (1948) Ολίβια ντε Χάβιλαντ (1949) Τζούντι Χόλιντεϊ (1950) Βίβιαν Λι (1951) Σίρλεϊ Μπουθ (1952) Όντρεϊ Χέπμπορν (1953) Γκρέις Κέλλυ (1954) Άννα Μανιάνι (1955) Ίνγκριντ Μπέργκμαν (1956) Τζοάν Γούντγουορντ (1957) Σούζαν Χέιγουορντ (1958) Σιμόν Σινιορέ (1959) Ελίζαμπεθ Τέιλορ (1960)
1961–1980
Σοφία Λόρεν (1961) Αν Μπάνκροφτ (1962) Πατρίσια Νιλ (1963) Τζούλι Άντριους (1964) Τζούλι Κρίστι (1965) Ελίζαμπεθ Τέιλορ (1966) Κάθριν Χέπμπορν (1967) Κάθριν Χέπμπορν / Μπάρμπρα Στρέιζαντ (1968) Μάγκι Σμιθ (1969) Γκλέντα Τζάκσον (1970) Τζέιν Φόντα (1971) Λάιζα Μινέλι (1972) Γκλέντα Τζάκσον (1973) Έλεν Μπέρστιν (1974) Λουίζ Φλέτσερ (1975) Φέι Ντάναγουεϊ (1976) Ντάιαν Κίτον (1977) Τζέιν Φόντα (1978) Σάλι Φιλντ (1979) Σίσι Σπέισεκ (1980)
1981–2000
Κάθριν Χέπμπορν (1981) Μέριλ Στριπ (1982) Σίρλεϊ Μακ Λέιν (1983) Σάλι Φιλντ (1984) Τζέραλντιν Πέιτζ (1985) Μάρλι Μάτλιν (1986) Σερ (1987) Τζόντι Φόστερ (1988) Τζέσικα Τάντι (1989) Κάθι Μπέιτς (1990) Τζόντι Φόστερ (1991) Έμμα Τόμσον (1992) Χόλι Χάντερ (1993) Τζέσικα Λανγκ (1994) Σούζαν Σαράντον (1995) Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (1996) Έλεν Χαντ (1997) Γκουίνεθ Πάλτροου (1998) Χίλαρι Σουάνκ (1999) Τζούλια Ρόμπερτς (2000)
2001–σήμερα
Χάλι Μπέρι (2001) Νικόλ Κίντμαν (2002) Σαρλίζ Θερόν (2003) Χίλαρι Σουάνκ (2004) Ρις Γουίδερσπουν (2005) Έλεν Μίρεν (2006) Μαριόν Κοτιγιάρ (2007) Κέιτ Γουίνσλετ (2008) Σάντρα Μπούλοκ (2009) Νάταλι Πόρτμαν (2010) Μέριλ Στριπ (2011) Τζένιφερ Λόρενς (2012) Κέιτ Μπλάνσετ (2013) Τζούλιαν Μουρ (2014) Μπρι Λάρσον (2015) Έμμα Στόουν (2016) Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (2017)
Πλήρης κατάλογος (1928–1940) (1941–1960) (1961–1980) (1981–2000) (2001–2020)
BAFTA Καλύτερου Α΄ Γυναικείου Ρόλου
1952–1967
Βίβιαν Λι Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1952) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Λέσλι Κάρον αλλοδαπή (1953) Ίβον Μίτσελ Βρετανή & Κόρνελ Μπόρτσερς αλλοδαπή (1954) Κέιτι Τζόνσον Βρετανή & Μπέτσι Μπλέρ αλλοδαπή (1955) Βιρτζίνια Μακένα Βρετανή & Άννα Μανιάνι αλλοδαπή (1956) Χέδερ Σηρς Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1957) Αϊρίν Γουόρθ Βρετανή & Σιμόν Σινιορέ αλλοδαπή (1958) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Σίρλεϊ Μακ Λέιν αλλοδαπή (1959) Ρέιτσελ Ρόμπερτς Βρετανή & Σίρλεϊ Μακ Λέιν αλλοδαπή (1960) Ντόρα Μπράιαν Βρετανή & Σοφία Λόρεν αλλοδαπή (1961) Λέσλι Κάρον Βρετανή & Αν Μπάνκροφτ αλλοδαπή (1962) Ρέιτσελ Ρόμπερτς Βρετανή & Πατρίσια Νιλ αλλοδαπή (1963) Όντρεϊ Χέπμπορν Βρετανή & Αν Μπάνκροφτ αλλοδαπή (1964) Τζούλι Κρίστι Βρετανή & Πατρίσια Νιλ αλλοδαπή (1965) Ελίζαμπεθ Τέιλορ Βρετανή & Ζαν Μορό αλλοδαπή (1966) Έντιθ Έβανς Βρετανή & Ανούκ Εμέ αλλοδαπή (1967)
1968–σήμερα
Κάθριν Χέπμπορν (1968) Μάγκι Σμιθ (1969) Κάθριν Ρος (1970) Γκλέντα Τζάκσον (1971) Λάιζα Μινέλι (1972) Στεφάν Οντράν (1973) Τζοάν Γούντγουορντ (1974) Έλεν Μπέρστιν (1975) Λουίζ Φλέτσερ (1976) Ντάιαν Κίτον (1977) Τζέιν Φόντα (1978) Τζέιν Φόντα (1979) Τζούντι Ντέιβις (1980) Μέριλ Στριπ (1981) Κάθριν Χέπμπορν (1982) Τζούλι Γουόλτερς (1983) Μάγκι Σμιθ (1984) Πέγκι Άσκροφτ (1985) Μάγκι Σμιθ (1986) Αν Μπάνκροφτ (1987) Μάγκι Σμιθ (1988) Πολίν Κόλινς (1989) Τζέσικα Τάντι (1990) Τζόντι Φόστερ (1991) Έμμα Τόμσον (1992) Χόλι Χάντερ (1993) Σούζαν Σαράντον (1994) Έμμα Τόμσον (1995) Μπρέντα Μπλέθιν (1996) Τζούντι Ντεντς (1997) Κέιτ Μπλάνσετ (1998) Ανέτ Μπένινγκ (1999) Τζούλια Ρόμπερτς (2000) Τζούντι Ντεντς (2001) Νικόλ Κίντμαν (2002) Σκάρλετ Γιόχανσον (2003) Ιμέλντα Στόντον (2004) Ρις Γουίδερσπουν (2005) Έλεν Μίρεν (2006) Μαριόν Κοτιγιάρ (2007) Κέιτ Γουίνσλετ (2008) Κάρεϊ Μάλιγκαν (2009) Νάταλι Πόρτμαν (2010) Μέριλ Στριπ (2011) Εμανουέλ Ριβά (2012) Κέιτ Μπλάνσετ (2013) Τζούλιαν Μουρ (2014) Μπρι Λάρσον (2015) Έμμα Στόουν (2016) Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (2017)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
