.
Ο Τζέιμς Κάμερον (αγγλικά: James Cameron), γεννημένος στις 16 Αυγούστου 1954, είναι Καναδός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών. Έχει γράψει και σκηνοθετήσει τις ταινίες Ο Εξολοθρευτής (The Terminator, 1984), Άλιενς: Η Επιστροφή (Aliens, 1986), Η Άβυσσος (The Abyss, 1989), Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης (Terminator 2: Judgment Day, 1991), Αληθινά Ψέματα (True Lies, 1994), Τιτανικός (Titanic, 1997) και Avatar (2009).
Έχει λάβει έξι υποψηφιότητες για Όσκαρ κερδίζοντας τρία για την ταινία Τιτανικός. Οι ταινίες τις οποίες σκηνοθέτησε έχουν συνολικά αποφέρει 2 δισεκατομμύρια δολάρια στην Αμερική[1] και 6 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[1] Ο Τιτανικός και το Avatar αποτελούν τις δύο μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες όλων των εποχών με εισπράξεις 2,1 δισεκατομμύρια δολάρια και 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα.[2]
Πρώτα χρόνια
Ο Κάμερον γεννήθηκε στο Καπουσκάσινγκ του Οντάριο στον Καναδά στις 16 Αυγούστου 1954 από τους Σίρλεϊ και Φίλιπ Κάμερον.[3][4] Ο πατέρας του ήταν μηχανικός και η μητέρα του καλλιτέχνις και νοσοκόμα.[4] Ο Κάμερον μαγεύτηκε από τον κινηματογράφο από μικρή ηλικία και εξαιτίας του επαγγέλματος του πατέρα του, μαζί με την οικογένειά του μετακόμισαν στην Καλιφόρνια το 1971.[5] Εκεί σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.[5] Μετά την αποφοίτησή του, είχε ήδη αποφασίσει να κυνηγήσει μια καριέρα στον κινηματογράφο και δούλεψε ως οδηγός φορτηγού ώστε να υποστηρίξει τις πρώτες του προσπάθειες στη συγγραφή σεναρίου.[5]
Καριέρα
Τα πρώτα βήματα
Ενώ συνέχιζε να μορφώνει τον εαυτό του σε τεχνικές του κινηματογράφου, ο Κάμερον ξεκίνησε να εργάζεται ως κατασκευαστής μοντέλων-μινιατούρες στα Roger Corman Studios.[6] Η γρήγορη παραγωγή και χαμηλών προϋπολογισμών ταινιών δίδαξε στον Κάμερον να δουλεύει αποδοτικά και αποτελεσματικά. Αργότερα εργάστηκε ως καλλιτεχνικός διευθυντής στην ταινία επιστημονικής φαντασίας Battle Beyond the Stars (1980). Ανέλαβε την παραγωγή και τον σχεδιασμό των ειδικών εφέ στην ταινία Απόδραση από τη Νέα Υόρκη (Escape from New York, 1981) σε σκηνοθεσία Τζον Κάρπεντερ, το σχεδιασμό παραγωγής στην ταινία Galaxy of Terror (1981) και εργάστηκε ως σύμβουλος σχεδίων στην ταινία Android (1982).[7] O Kάμερον προσελήφθη ως διευθυντής ειδικών εφέ στη συνέχεια της ταινίας Πιράνχα, τα Σαρκοφάγα (Piranha, 1978), με τον τίτλο Πιράνχας 2: Ιπτάμενοι Δολοφόνοι (Piranha II: The Spawning) το 1981. Ο σκηνοθέτης εγκατέλειψε το πρότζεκτ και τον αντικατέστησε ο Κάμερον, πραγματοποιώντας έτσι το σκηνοθετικό του ντεμπούτο.[8]
Ταινίες
Ο Εξολοθρευτής
Κύριο λήμμα: Ο Εξολοθρευτής
Ο Τζέιμς Κάμερον το Σεπτέμβριο του 1986
Αφού ολοκλήρωσε το σενάριο της ταινίας Ο Εξολοθρευτής (The Terminator), o Κάμερον αποφάσισε να το πουλήσει ώστε να μπορέσει να σκηνοθετήσει την ταινία. Ωστόσο, οι εταιρίες παραγωγής με τις οποίες ήρθε σε επαφή, ενώ έδειξαν ενδιαφέρον για το πρότζεκτ, δεν ήταν διατεθιμένοι να αφήσουν ένα νέο σκηνοθέτη να κάνει την ταινία. Η Γκέιλ Αν Χερντ, η οποία είχε ξεκινήσει τη δική της εταιρία παραγωγής και είχε δουλέψει με τον Κάμερον στην εταιρία του Ρότζερ Κόρμαν, συμφώνησε να αγοράσει τα δικαιώματα της ταινίας για ένα δολάριο, με την προϋπόθεση να επιτρέψει στον Κάμερον να αναλάβει τη σκηνοθεσία. Οι Κάμερον και Χερντ είχαν συνεργαστεί με ανθρώπους στα Roger Corman Studios που τώρα εργάζονταν στην Orion Pictures. Η Orion συμφώνησε να διανέμει την ταινία αν ο Κάμερον έβρισκε από αλλού χρηματοδότηση. Τελικά, ο Κάμερον βρήκε μια εταιρία τη Hemdale Pictures, η οποία αγόρασε το σενάριο. [9]
Αρχικά για το ρόλο του Εξολοθρευτή, ο Κάμερον ήθελε κάποιον που να μην είναι ιδιαιτέρως μυώδης και που να μπορεί να "αναμειχθεί" εύκολα με το πλήθος. Ο Λανς Χένρικσεν, ο οποίος πρωταγωνίστησε στην ταινία Πιράνχας 2: Ιπτάμενοι Δολοφόνοι (Piranha II: The Spawning), θεωρήθηκε πιθανός για το ρόλο, αλλά όταν οι Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ και Κάμερον πρωτοσυναντήθηκαν για να συζητήσουν για το ρόλο του Κάιλ Ρις που θα υποδυόταν ο Σβαρτσενέγκερ, και οι δύο συμφώνησαν ότι ο ρόλος του κακού σάιμποργκ θα του ταίριαζε καλύτερα. Ο Χένρικσεν πήρε τον πολύ μικρότερο ρόλο του Ντετέκτιβ Χαλ Βούκοβιτς και ο ρόλο του Κάιλ Ρις δόθησε στον Μάικλ Μπιν. Επίσης, η Λίντα Χάμιλτον πραγματοποίησε στην ταινία την πρώτη της εμφάνιση ως Σάρα Κόνορ και λίγα χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τον Κάμερον.[4]
Η ταινία Ο Εξολοθρευτής έγινε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, ξεπερνώντας τις προσδοκίες της Orion Pictures ότι η ταινία θα ήταν απλά μια ακόμη ταινία επιστημονικής φαντασίας η οποία θα παιζόταν μόνο για μία εβδομάδα στους κινηματογράφους. Ήταν μια χαμηλού προϋπολογισμού ταινία που κόστισε μόλις 6,4 εκατομμύρια δολάρια[10] και κατέληξε να συγκεντρώσει 78,3 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[10]
Άλιενς: Η Επιστροφή
Κύριο λήμμα: Άλιενς: Η Επιστροφή
Οι παραγωγοί του Aliens, Τζέιμς Κάμερον και Γκέιλ Ανν Χαρντ.
Επόμενη ταινία του Κάμερον, ήταν η συνέχεια της ταινίας Άλιεν: Ο Επιβάτης του Διαστήματος (Alien, 1979) που σκηνοθέτησε ο Ρίντλεϊ Σκοτ. Ο Κάμερον ονόμασε τη συνέχεια Aliens και έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Έλεν Ρίπλεϊ για δεύτερη φορά στη Σιγκούρνι Γουίβερ. Σύμφωνα με τον Κάμερον, το συνεργείο της ταινίας ήταν εχθρικό απέναντί του, καθώς τον θεωρούσε ως κατώτερο αντικαταστάτη του Σκοτ. Ο Κάμερον προσπάθησε να τους δείξει την ταινία Ο Εξολοθρευτής αλλά η πλειοψηφεία του συνεργείου αρνήθηκε το δει και παρέμεινε σκεπτικό ως προς τη σκηνοθεσία του κατά τη διάρκεια της παραγωγής. Παρά αυτό και άλλα προβλήματα εκτός οθόνης (όπως τον καυγά με έναν μη συνεργάσιμο κάμεραμαν και την αντικατάσταση ενός από τους πρωταγωνιστές - ο Μάικλ Μπιν πήρε τη θέση του Τζέιμς Ρεμάρ στο ρόλο του Διοικητή Χικς), το Άλιενς: Η Επιστροφή έγινε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, αποφέροντας 131 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως[11] και έλαβε υποψηφιότητες για Όσκαρ α' γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Γουίβερ, καλλιτεχνικής διεύθυνσης, μοντάζ, μουσικής, ήχου και κέρδισε εκείνα για μοντάζ ηχητικών εφέ και οπτικών εφέ.[12]
Η Άβυσσος
Το επόμενο πρότζεκτ του Κάμερον προήλθε από μια ιδέα που είχε κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος βιολογίας στο λύκειο. Η ιστορία των εργατών εξόρυξης πετρελαίου οι οποίοι ανακαλύπτουν υποθαλάσσια πλάσματα έγινε το κεντρικό θέμα του σεναρίου της ταινίας Η Άβυσσος (The Abyss, 1989). Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Εντ Χάρις, Μέρι Ελίζαμπεθ Μαστραντόνιο και Μάικλ Μπιν. Με προϋπολογισμό 41 εκατομμύρια δολάρια, η ταινία θεωρήθηκε μια από τις ακριβότερες παραγωγές της εποχής της και χρειάστηκε εφέ τελευταίας τεχνολογίας. Λόγω του ότι το περισσότερο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται κάτω από το νερό και η τεχνολογία δεν είχε αρκετά προχωρήσει ώστε να δημιουργήσει ψηφιακά το υποθαλάσσιο περιβάλλον, ο Κάμερον προτίμησε να γυρίσει την ταινία σε μικρότερο βάθος. Για το σχεδιασμό των σκηνικών, μετέτρεψε ένα αχρησιμοποίητο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας και χρησιμοποίησε δύο τεράστιες δεξαμενές.[13] Η ταινία απέφερε 90 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως[14] και έλαβε δύο υποψήφιοτητες για Όσκαρ καλύτερου ήχου και κέρδισε εκείνο για καλύτερα οπτικά εφέ.[15]
Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης
Κύριο λήμμα: Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης
Μετά την επιτυχία της πρώτης ταινίας Ο Εξολοθρευτής, για καιρό γίνονταν συζητήσεις για μία συνέχεια που θα συνέχιζε την ιστορία της Σάρα Κόνορ και τον αγώνα της ενάντια των μηχανών από το μέλλον. Παρά το γεγονός ότι ο Κάμερον είχε μια βασική ιδέα για τη συνέχεια και ο Σβαρτσενέγκερ εξέφρασε ενδιαφέρον να συμμετέχει, υπήρχαν προβλήματα για το ποιος είχε τα δικαιώματα της ταινίας καθώς και τα ειδικά εφέ που χρειάζονταν για τη συνέχεια. Τελικά, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Μάριο Κασάρ της Carolco Pictures διασφάλισε τα δικαιώματα της συνέχειας, επιτρέποντας στον Κάμερον να προχωρήσει στην παραγωγή της ταινίας με τον τίτλο Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης (Terminator 2: Judgment Day).
Όπως και η προηγούμενη ταινία του Κάμερον, ο Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης ήταν από τις ακριβότερες παραγωγές της εποχής της, με προϋπολογισμό 102 εκατομμύρια δολάρια.[16] Η ταινία συγκέντρωσε συνολικα 204,8 εκατομμύρια στο αμερικανικό box office[16] και 519,8 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως[16], και έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία της χρονιάς.[16] Κέρδισε τέσσερα Όσκαρ: Μακιγιάζ, ήχος, μοντάζ ηχητικών εφέ και οπτικά εφέ και ήταν υποψήφιο για άλλα δύο στις κατηγορίες φωτογραφία και μοντάζ.[17]
Αληθινά Ψέματα
Κύριο λήμμα: Αληθινά Ψέματα
Πριν την κυκλοφορία του δεύτερου Εξολοθρευτή, ο Κάμερον είχε την ιδέα να σκηνοθετήσει ένα ριμέικ της γαλλικής κωμωδίας La Totale! (1991). Με τον τίτλο Αληθινά Ψέματα (True Lies, 1994), η ιστορία εστιάζει σε ένα μυστικό πράκτορα-κατάσκοπο που ζει διπλή ζωή ως παντρεμένος οικογενειάρχης, καθώς η γυναίκα του πιστεύει ότι εργάζεται ως πωλητής υπολογιστών. Ο πρωταγωνιστικός ρόλο του Χάρι Τάσκερ δόθηκε στον Σβαρτσενέγκερ ενώ ο ρόλος της συζύγου του στην Τζέιμι Λι Κέρτις. Με προϋπολογισμό 115 εκατομμύρια δολάρια, το Αληθινά Ψέματα απέφερε 378,8 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[18] Επίσης έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ οπτικών εφέ.[19]
Τιτανικός
Κύριο λήμμα: Τιτανικός
Αφίσα της ταινίας Τιτανικός
Ο Κάμερον εξέφρασε ενδιαφέρον για το διάσημο ναυάγιο του Τιτανικού. Αποφάσισε να γράψει και να κινηματογραφίσει το επόμενο πρότζεκτ του βασισμένο στο ναυάγιο. Η ταινία εστίαζε γύρω από ένα πλασματικό ρομάντζο μεταξύ ενός ζευγαριού από διαφορετικές τάξεις που γνωρίζονται πάνω στο πλοίο. Πριν αρχίσει η παραγωγή, ο Κάμερον γύρισε πλάνα από τον αληθινό Τιτανικό. Ακολούθησε το κάστινγκ με τους Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Κέιτ Γουίνσλετ, Μπίλι Ζέιν, Κάθι Μπέιτ, Φράνσις Φίσερ, Γκλόρια Στιούαρτ, Μπέρναρντ Χιλ και Μπιλ Πάξτον να πρωταγωνιστούν. Ο προϋπολογισμός της ταινίας έφτασε τα 200 εκατομμύρια δολάρια, κάνοντας τον Τιτανικό την ακριβότερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ, μέχρι τότε.[20] Πριν κυκλοφορήσει η ταινία στους κινηματογράφους δέχτηκε ισχυρή κριτική για τον πολυέξοδη παραγωγή της.[21]
Ο Τιτανικός κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 19 Δεκεμβρίου 1997 και απέφερε 600,7 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικανικό box office και 1,8 δισεκατομμύριο δολάρια παγκοσμίως.[22] Έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών, έναν τίτλο που κράτησε μέχρι το Δεκέμβριο του 2009, όταν κυκλοφόρησε η επόμενη ταινία του Κάμερον Άβαταρ.[2] Έλαβε 14 υποψηφιότητες για Όσκαρ, κερδίζοντας 11 μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας.[23]
Avatar
Κύριο λήμμα: Avatar
Τον Ιούνιο του 2005, ο Κάμερον ανακοίνωσε ότι εργάζεται σε ένα πρότζεκτ με τίτλο Avatar παράλληλα με ένα άλλο πρότζεκτ Battle Angel.[24] Και οι δύο ταινίες θα γυρίζονταν σε μορφή 3D. Το Δεκέμβριο, ο Κάμερον δήλωσε ότι ήθελε να σκηνοθετήσει πρώτα το Battle Angel και μετά το Avatar. Ωστόσο το Φεβρουάριο του 2006 άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να κάνει πρώτα το Avatar. Ανέφερε ότι αν οι ταινίες αποδειχτούν επιτυχημένες, θα τον ενδιέφερε να σκηνοθετήσει από μία τριλογία για κάθε ταινία.[25]
Το Avatar είχε προϋπολογισμό 300 εκατομμύρια δολάρια και κυκλοφόρησε στις 18 Δεκεμβρίου 2009.[26] Συνολικά απέφερε 760,5 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικανικό box office και 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[27] Έλαβε 9 υποψηφιότητες για Όσκαρ συμπεριλαμβανομέων και εκείνων για καλύτερη ταινία και σκηνοθεσία και κέρδισε τρία στις κατηγορίες φωτογραφίας, οπτικών εφέ και καλλιτεχνικής διεύθυνσης.[28]
Προσωπική ζωή
Ο Κάμερον έχει παντρευτεί πέντε φορές. Με τη Σάρον Γουίλιαμς (1978-1984), Γκέιλ Αν Χερντ (1985-1989), Κάθριν Μπίγκελοου (1989-1991), Λίντα Χάμιλτον (1997-1999) με την οποία απέκτησε και μία κόρη, τη Τζοσεφίν.[29] Το 2000 παντρεύτηκε τη Σούζι Άμις και απέκτησαν τρία παιδιά, δύο γιους και μία κόρη.[29]
Φήμη
Ο Κάμερον έχει χαρακτηριστεί από το συγγραφέα Όρσον Σκοτ Καρντ ως εγωιστή και άσπλαχνο. Όταν ρωτήθηκε για τη συνεργασία του με τον Κάμερον για την ταινία Η Άβυσσος, ο Καρντ είπε ότι η εμπειρία ήταν "κόλαση πάνω σε ρόδες. Ήταν ευγενικός σε μένα, επειδή με έπαιρνε να σηκωθώ να φύγω. Αλλά έκανε όλους τους άλλους γύρω του δυστυχισμένους, και η αγένειά του δεν έκανε τίποτα που να βελτιώνει την ταινία με οποιοδήποτε τρόπο. Ούτε έδινε κίνητρο στους ανθρώπους να δουλεύουν γρηγορότερα ή καλύτερα. Και εκτός αν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει με τους άλλους, ελπίζω να μη σκηνοθετήσει τίποτα δικό μου".[30]
Μετά τη συνεργασία της με τον Κάμερον στον Τιτανικό, η Κέιτ Γουίνσλετ αποφάσισε να μη δουλέψει ξανά μαζί του εκτός αν έβγαζε πολλά λεφτά. Είπε ότι ο Κάμερον είναι ένας ευγενικός άνθρωπος, αλλά βρήκε το θυμό του δύσκολο να τον αντιμετωπίσει.[31] Επίσης, η βρετανική εφημερίδα "The Independent" είπε για τον Κάμερον "είναι ένας εφιάλτης η συνεργασία σου μαζί του. Τα στούντιο φοβούνται τη συνήθειά του να μένει εκτός προγράμματος και εκτός προϋπολογισμού. Είναι διαβόητος στο πλατό για την ασυμβίβαστη και δικτατορική συμπεριφορά, καθώς και την οξυθυμία του".[31]
Ο Σαμ Γουόρδιγκτον, πρωταγωνιστής της ταινίας Άβαταρ, δήλωσε ότι ο Κάμερον έχει πολύ μεγάλες προσδοκίες από όλους και συχνά χρησιμοποιούσε ένα συρραπτικό και κάρφωνε τα κινητά του συνεργείου σε έναν τοίχο πάνω από μια έξοδο κινδύνου ως αντίποινα για ανεπιθύμητα κουδουνίσματα κατά τη διάρκεια της παραγωγής.[32] Άλλοι ηθοποιοί, όπως οι Μπιλ Πάξτον και Σιγκούρνι Γουίβερ, έχουν επαινέσει την τελειομανία του Κάμερον. Η Γουίβερ έχει πει για τον Κάμερον: "Πραγματικά θέλει να ρισκάρουμε τη ζωή μας για τη λήψη, αλλά δεν τον νοιάζει όταν ρισκάρει τη δική του".[33]
Φιλμογραφία
Έτος Ταινία Ως
Σκηνοθέτης Σεναριογράφος Παραγωγός Βραβεία
1981 Πιράνχας 2: Ιπτάμενοι Δολοφόνοι (Piranha II: The Spawning) ναι
1984 Ο Εξολοθρευτής (The Terminator) ναι ναι
1985 Ράμπο ΙΙ: Η Αποστολή (Rambo: First Blood Part II) ναι
1986 Άλιενς: Η Επιστροφή (Aliens) ναι ναι
1989 Η Άβυσσος (The Abyss) ναι ναι
2010 Στην Κόψη του Κύματος (Point Break) ναι
1991 Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης (Terminator 2: Judgment Day) ναι ναι ναι
1994 Αληθινά Ψέματα (True Lies) ναι ναι ναι
1995 Παράξενες Μέρες (Strange Days) ναι ναι
1997 Τιτανικός (Titanic) ναι ναι ναι Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Όσκαρ Μοντάζ
Χρυσή Σφαίρα Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα Χρυσή Σφαίρα Σεναρίου
Υποψηφιότητα BAFTA Καλύτερης Ταινίας
Υποψηφιότητα BAFTA Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα BAFTA Μοντάζ
2002 Solaris ναι
2003 Φαντάσματα της Αβύσσου (Ghosts of the Abyss) ναι ναι
2009 Avatar ναι ναι ναι Υποψηφιότητα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
Υποψηφιότητα Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα Όσκαρ Μοντάζ
Χρυσή Σφαίρα Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα BAFTA Καλύτερης Ταινίας
Υποψηφιότητα BAFTA Σκηνοθεσίας
Υποψηφιότητα BAFTA Μοντάζ
2011 Το Άδυτο (Sanctum) ναι
Παραπομπές
«Ο Τζέιμς Κάμερον στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«All Time Box Office WORLDWIDE GROSSES». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
Keegan, Rebecca (15 Ιανουαρίου 2010). «‘The Futurist: The Life and Films of James Cameron’». New York Times. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«James Cameron Biography (1954-)». Theatre, Film, and Television Biographies. NetIndustries LLC. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«James Cameron». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
Media Pro Tech Inc. (1954-16). «James Cameron Biography by FilmMakers Magazine». Filmmakers.com. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«James Cameron». Internet Movie Database. 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«Biography». Amazingcameron.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«Orion Pictures Corporation [us»]. Internet Movie Database. 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«Ο Εξολοθρευτής στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«Άλιενς: Η Επιστροφή στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«The 59th Academy Awards (1987) Nominees and Winners». oscars.org. 30 Mαρτίου 1987. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«Flashback Five – James Cameron's Best Movies». Amctv.com. 5 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«Η Άβυσσος στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
«The 62nd Academy Awards (1990) Nominees and Winners». oscars.org. 26 Μαρτίου 1990. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«The 64th Academy Awards (1992) Nominees and Winners». oscars.org. 30 Μαρτίου 1992. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«Αληθινά Ψέματα στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«The 67th Academy Awards (1995) Nominees and Winners». oscars.org. 27 Μαρτίου 1995. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Welkos, Robert W. (11 Φεβρουαρίου 1998). «The $200-Million Lesson of 'Titanic'». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Riding, Alan (2 Σεπτεμβρίου 19992). «For Kate Winslet, Being a Movie Star Is 'a Bit Daft». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«Τιτανικός στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«The 70th Academy Awards (1998) Nominees and Winners». oscars.org. 23 Μαρτίου 1998. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Anne Thompson and Sheigh Crabtree (24 Ιουνίου 2005). «Cameron turns to new project». Hollywoodreporter.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-01-17. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Carroll, Larry (29 Ιουνίου 2006). «'Titanic' King James Cameron's Big Comeback — Movie News Story | MTV Movie News». Mtv.com. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«www.avatarmovie.com». 20th Century Fox. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«Avatar στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«The 82nd Academy Awards (2010)». oscars.org. 7 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
«James Cameron Biography (1954-)». filmreference.com. Ανακτήθηκε στις 27 Iανουαρίου 2012.
«Author Chat Transcript». Barnes & Noble. 31 Αυγούστου 1999. Ανακτήθηκε στις 27 Iανουαρίου 2012.
Gumbel, Andrew (11 Ιανουαρίου 2007). «The Return of James Cameron». The Independent (London). Ανακτήθηκε στις 27 Iανουαρίου 2012.
«Sam Worthington Interviewed on ‘Jay Leno’ August 11». mediamarketjournal.com. 12 Aυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Walker, Tim (12 Δεκεμβρίου 2009). «James Cameron: Another Planet». The Independent (London). Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Τζέιμς Κάμερον στο IMDb (Αγγλικά)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
