Ο Χόρας Παρνέλ Τατλ (Horace Parnell Tuttle, 17 Μαρτίου 1837 – 16 Αυγούστου 1923) ήταν ένας Αμερικανός αστρονόμος και πολεμιστής του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Τσαρλς Γουέσλεϋ Τατλ (1829–1881), ήταν επίσης αστρονόμος.
Ο Χόρας Παρνέλ Τατλ γεννήθηκε στο Νιούφηλντ του Μέιν. Οι γονείς του ήταν ο Μόουζες Τατλ και η Μαίρη Μέροου. Το 1845 η μητέρα του απεβίωσε και 4 χρόνια αργότερα ο πατέρας του πήρε ως σύζυγό του μία νέα γυναίκα και η οικογένεια μετακόμισε στο Κέμπριτζ, κοντά στη Βοστώνη. Ο αδελφός τού Χόρας, ο Τσαρλς, ήταν ερασιτέχνης αστρονόμος που κατασκεύασε δικό του τηλεσκόπιο και σε μία επίσκεψη στο Αστεροσκοπείο του Χάρβαρντ εντυπωσίασε τόσο πολύ τον διευθυντή του Γουίλιαμ Κραντς Μποντ, ώστε το 1850 τον προσέλαβε ως βοηθό παρατηρητή. Ωστόσο, η όραση του Τσαρλς άρχισε να χειροτερεύει και το 1854 αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την αστρονομική του σταδιοδρομία.
Ο Τσαρλς αντικαταστάθηκε στο αστεροσκοπείο από τον Χόρας, που είχε ως συνάδελφο βοηθό τον Έιζαφ Χωλ, προσληφθέντα την ίδια χρονική περίοδο. Ο Χόρας πήρε ένα μικρό τηλεσκόπιο (διαμέτρου 10 εκατοστών) με ευρύ πεδίο, ειδικό για την αναζήτηση κομητών, το οποίο έβγαζε στον εξώστη του θόλου του μεγάλου τηλεσκοπίου και περνούσε πολλές νύχτες αναζητώντας νέους κομήτες.
Πραγματικά, στη σταδιοδρομία του ο Χόρας Τατλ ανεκάλυψε πολυάριθμους κομήτες, μεταξύ των οποίων τον 55P/Τέμπελ-Τατλ (το ουράνιο σώμα που ευθύνεται για τη βροχή διαττόντων που είναι γνωστή ως «Λεοντίδες») το 1866, τον 109P/Σουίφτ-Τατλ (ευθύνεται για τη βροχή διαττόντων Περσείδες) το 1862, τον «Μέγα Κομήτη του 1860» (C/1860 III) και τον C/1859 G1 Tempel. Ο Τατλ ξανα-ανακάλυψε και τους περιοδικούς κομήτες 8P/Τατλ (είχε παρατηρηθεί και το 1790) και 41P/Τατλ-Τζιακομπίνι-Κρέζακ.
Το 1858 ο Χόρας Τατλ βραβεύθηκε με το Βραβείο Λαλάντ της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών (για την ανακάλυψη τριών κομητών το ίδιο έτος, των 1858I, 1858III, and 1858VII), από κοινού με άλλους 5 αστρονόμους που είχαν ανακαλύψει κομήτες και αστεροειδείς.
Ασχολήθηκε περιστασιακά με εφαρμογές του Κώδικα Μορς και επινόησε μία μέθοδο για την αποστολή σημάτων σε μεγάλες αποστάσεις με «λάμψεις φωτός».
Τα ημερολόγια παρατηρήσεων του Τατλ της προπολεμικής περιόδου φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη του Ναυτικό Αστεροσκοπείο των ΗΠΑ.
Με την έναρξη του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου, ο Χόρας Τατλ κατατάχθηκε στο Εθελοντικό Πεζικό της Μασαχουσέτης και υπηρέτησε στο Νιου Μπερν της Βόρειας Καρολίνας. Με παρέμβαση ωστόσο του πρώην προέδρου του Χάρβαρντ Έντουαρντ Έβερετ ο Τατλ μετατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό και υπηρέτησε ως λογιστής σε μερικά πλοία, ανάμεσα στα οποία το USS Catskill, επί του οποίου συμμετείχε στον αποκλεισμό του λιμένα του Τσάρλεστον.
Συνέχισε να παρατηρεί τον ουρανό κατά τη διάρκεια του πολέμου, αναφέροντας την εμφάνιση του Κομήτη Τέμπελ το 1864 (Tempel 1864 II) από το κατάστρωμα του Catskill. Μεταπολεμικώς, στάλθηκε στη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και τον Ειρηνικό Ωκεανό, πραγματοποιώντας επιστημονικές παρατηρήσεις πάνω σε πλοία του πολεμικού ναυτικού.
Η πρώτη μεταπολεμική ανακάλυψη από τον Τατλ ήταν αυτή του Κομήτη 1866 I στο Ναυτικό Αστεροσκοπείο στις 5 Ιανουαρίου 1866. Επρόκειτο για τον γνωστό σήμερα ως 55P/Τέμπελ-Τατλ, και για τον δεύτερο μόλις κομήτη που ανακαλυπτόταν στην ιστορία του Ναυτικού Αστεροσκοπείου των ΗΠΑ. Το 1872 ο Τατλ υπηρέτησε στο ωκεανογραφικό Lackawanna στο Χονγκ Κονγκ. Απολύθηκε από το ναυτικό στις 3 Μαρτίου 1875.
Στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ υπηρέτησε και ένας άλλος αδελφός του Χόρας Τατλ, ο Φράνσις, ως ανθυπασπιστής και με καθήκοντα σημαιοφόρου, από το 1863 ως το 1870. Αργότερα, ως κυβερνήτης του πλοίου Bear, ο Φράνσις Τατλ διατάχθηκε να διασώσει 14 φαλαινοθηρικά που είχαν παγιδευθεί στους πάγους έξω από το Ακρωτήριο Μπάροου της Αλάσκας το 1897.
Το 1875 ο Χόρας Τατλ διορίσθηκε στη γεωγραφική/γεωλογική υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών στη Ντακότα για να προσδιορίσει τα σύνορα των πολιτειών και να μετρήσει υψόμετρα κορυφών και γεωλογικών χαρακτηριστικών. Πέρασε τα επόμενα 5 χρόνια σε τέτοιες επισκοπήσεις συνόρων, στην Ντακότα, το Γουαϊόμινγκ, το Κολοράντο και τη Γιούτα, για λογαριασμό του General Land Office.
Το 1887 ο Τατλ παράγγειλε και έλαβε ένα ειδικά κατασκευασμένο για αυτόν τηλεσκόπιο 6,5 ιντσών (16,5 εκατοστών) για αναζήτηση κομητών από τον γνωστό τότε κατασκευαστή τηλεσκοπίων Τζων Μπρασήαρ. Το εγκατέστησε «στη μεταλλική στέγη του Ναυτικού Αστεροσκοπείου». Με αυτό πραγματοποίησε την τελευταία του ανακάλυψη κομήτη, αυτή του 1888V Μπάρναρντ.
Ο Τατλ συνέχισε να κατοικεί στην ευρύτερη περιοχή της Ουάσινγκτον και μετά τη συνταξιοδότησή του, μέχρι τον θάνατό του από «πνευμονικό οίδημα» σε ηλικία 86 ετών. Τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ήταν αδύναμος και τυφλός μετά από μία πτώση τον Νοέμβριο του 1921. Θάφτηκε σε έναν ανώνυμο τάφο, του οποίου η θέση στο κοιμητήριο Όουκγουντ (στο Falls Church) είναι άγνωστη.
Εκτός από τους κομήτες, ο Τατλ ανεκάλυψε και δύο από τους πρώτους 100 αστεροειδείς: τον 66 Μάγια το 1861 και τον 73 Κλυτία το 1862.
Ο αστεροειδής 5036 Τατλ (Tuttle), που ανακαλύφθηκε από Ιάπωνες αστρονόμους το 1991, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του Χόρας Π. Τατλ.
Πηγές
Henry Fritz-Gilbert Waters,The New England historical and genealogical register, New England Historic Genealogical Society, τόμος 153
Yeomans, Donald K., Comets: A Chronology, John Wiley & Sons, 1991
Schmidt, R. E., «H. P. Tuttle: Cometseeker», Bulletin of the American Astronomical Society, τόμος 19, σελ. 1011, Σεπτέμβριος 1987
Kronk, Gary, Cometography: A Catalog of Comets, Cambridge University Press, 2003
Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, επίσημος φάκελος συνταξιοδοτήσεως του Horace P. Tuttle.
Νεκρολογία στην εφημερίδα Washington Evening Star, 20/12/1923
IAU Minor Planet Center, IAU Minor Planet Ephemeris Service
Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων
VIAF: 10628628 ISNI: 0000 0000 0905 1630 GND: 117638935 SUDOC: 160680085
(Αγγλικά) SNAC. w62m0z5g. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
