Η Γκρέις Πατρίσια Κέλι (αγγλ.: Grace Patricia Kelly, 12 Νοεμβρίου 1929 - 14 Σεπτεμβρίου 1982), γνωστότερη ως Γκρέις Κέλι, ήταν βραβευμένη με Όσκαρ Αμερικανίδα ηθοποιός, καθώς και πριγκίπισσα του Μονακό. Τον Απρίλιο του 1956 η Κέλι παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Ρενιέ Γ' του Μονακό κι έκτοτε αποκαλούνταν Η Αυτής Γαλήνια Υψηλότης, πριγκίπισσα του Μονακό ή απλούστερα Πριγκίπισσα Γκρέις.
Στα έξι χρόνια που η Κέλι εργάστηκε στο Χόλιγουντ γύρισε μόνο 11 ταινίες, εντούτοις κατατάσσεται στις πιο πολυαγαπημένες πρωταγωνίστριες του Χόλιγουντ και το όνομά της αποτελεί συνώνυμο του στιλ, της ακτινοβολίας και της χάρης. Συνεργάστηκε τρεις φορές με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ το για τις ταινίες Σιωπηλός Μάρτυς (Rear Window, 1954), Τηλεφωνήσατε Ασφάλεια Αμέσου Δράσεως (Dial M for Murder, 1954) και Το Κυνήγι του Κλέφτη (To Catch A Thief, 1955) και κέρδισε το όσκαρ το 1954 για την ταινία Η χωριατοπούλα (The Country Girl). Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει 13η στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.[1]
Πρώτα Βήματα
Η Γκρέις Κέλι γεννήθηκε το 1929 από τον Τζον Μπρένταν Κέλι και τη σύζυγό του Μάργκαρετ Κάθριν Μάγερ στη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβανία. Ονομάστηκε Γκρέις προς τιμή της αδικοχαμένης σε νεαρή ηλικία αδερφής της μητέρας της. Η οικογένεια της ήταν εύπορη, καθώς ο τρεις φορές ολυμπιονίκης στο άθλημα της κωπηλασίας πατέρας της, που είχε τη μεγαλύτερη επιχείρηση οικοδομικών υλικών στην ανατολική ακτή, ήταν αυτοδημιούργητος εκατομμυριούχος. Η μητέρα της είχε σπουδάσει φυσική αγωγή και αργότερα ανέλαβε την έδρα της φυσικής αγωγής στο πανεπιστήμιο της Πενσιλβανία. Η Κέλι είχε δυο μεγαλύτερα αδέρφια την Πέγκι και τον Τζον και μια μικρότερη αδερφή τη Λιζάν. Ο Τζον χρόνια αργότερα έγινε χάλκινος ολυμπιονίκης στους ολυμπιακούς αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη. Ο δρόμος της Φιλαδέλφεια Kelly Drive ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του αδελφού της Κέλι. Οι αδελφοί του πατέρα της Γκρέις Κέλι ήταν διακεκριμένοι καλλιτέχνες. Ο Γουόλτερ Κέλι, ο μεγαλύτερος αδερφός του πατέρα της, ήταν σταρ της επιθεώρησης κι ο άλλος ο Τζορτζ Κέλι ήταν ένας βραβευμένος με Πούλιτζερ δραματουργός.
Κινηματογραφική καριέρα
Από την παιδική της ηλικία η Κέλι ονειρευόταν να κάνει καριέρα στο θέατρο. Ήδη στα δώδεκά της είχε εμφανιστεί στον πρωταγωνιστικό ρόλο του θεατρικού Don't Feed the Animals που ανέβασε η τοπική θεατρική ομάδα. Στα 18 της δεν κατάφερε να μπει στο κολέγιο Μπένινγκτον, λογω των χαμηλών της βαθμών στα μαθηματικά, κάτι που την ώθησε στο να ακολουθήσει το όνειρό της να γίνει ηθοποιός. Κατά συνέπεια απαγγέλοντας ένα μονόλογο από το θεατρική παράσταση The Torch-Bearers, που είχε συγγράψει ο θείος της Τζόρτζ, κατάφερε να μπει στην Αμερικανική ακαδημία των δραματικών τεχνών. Η Κέλι δούλεψε ως μοντέλο για να συντηρήσει τις σπουδές της και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Μπρόντγουεϊ στο πλευρό του Ρέιμοντ Μάσεϊ στο θεατρικό του Στρίντμπεργκ , Ο Πατέρας. Μετά την αποφοίτησή της το 1948 ο σκηνοθέτης Ντέλμπερτ Μαν την προσέλαβε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του Σίνκλερ Λιούις Μπέθελ Μέριντεϊ. Η επιτυχία αυτής της παραγωγής για την τηλεόραση, που ότι είχε αρχίσει να μπαίνει πλέον στη ζωή των Αμερικανών, την οδήγησε στον πρώτο κινηματογραφικό της ρόλο στην ταινία Δεκατέσσερεις ώρες αγωνίας (Fourteen Hours, 1951). Ο ρόλος αυτός ήταν μικρός και η Γκρέις πέρασε απαρατήρητη με αποτέλεσμα να μην έχει άλλες προσφορές για κινηματογραφικούς ρόλους για κάμποσο καιρό. Ένα χρόνο αργότερα επικοινώνησε μαζί της ο παραγωγός κι αργότερα σκηνοθέτης Στάνλεϊ Κρέιμερ, ο οποίος της προσέφερε ένα ρόλο στο πλάι του Γκάρι Κούπερ στην ταινία Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές (High Noon, 1952), που επρόκειτο να σκηνοθετήσει ο Φρεντ Τσίνεμαν. Η ταινία είχε μεγάλη επιτυχία και της χάρισε μεγάλη δημοτικότητα. Επόμενος της στόχος ήταν η οντισιόν για την ταινία του Τζον Φορντ, Μογκάμπο, όπου θα πρωταγωνιστούσε πλάι στον Κλαρκ Γκέιμπλ και την Άβα Γκάρντνερ. Η Τζιν Τίρνεϊ που είχε προσληφθεί αρχικά αποφάσισε να αφήσει το ρόλο λόγω της ψυχολογικής αστάθειας που την ταλαιπωρούσε εκείνη την περίοδο. Η οντισιόν της Κέλι ήταν επιτυχημένη και ο ρόλος ήταν δικός της. Δυο μήνες αργότερα το συνεργείο και οι συντελεστές της ταινίας βρέθηκαν στη Ναϊρόμπι της Κένυα για να ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Το γεγονός ότι η ταινία γυριζόταν στην Αφρική αποτελούσε μεγάλο δέλεαρ για την Γκρέις. Η ταινία προβλήθηκε το 1953 και η Κέλι που είχε πλέον γίνει σταρ προτάθηκε για όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου. Η επιτυχία ακολούθησε όταν το 1954 πρωταγωνίστησε στη μεταφορά του θεατρικού του Φρέντρικ Νοτ Τηλεφωνήσατε Ασφάλεια Αμέσου Δράσεως (Dial M for Murder, 1954) με σκηνοθέτη τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ο Χίτσκοκ της μιλούσε συνέχεια για την επόμενή του ταινία με τίτλο Σιωπηλός Μάρτυς (Rear Window), εντυπωσιάζοντάς την σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αρνηθεί την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει στο πλευρό του Μάρλον Μπράντο στην ταινία του Ηλία Καζάν Το λιμάνι της αγωνίας (On The Waterfront, 1954). Ο Χίτσκοκ προσέλαβε την Κέλι για το Σιωπηλός Μάρτυς κι η Έυα Μαρί Σεντ ερμήνευσε το ρόλο της Ίντι στο πλευρό του Μπράντο. Ο Τζέιμς Στιούαρτ, συμπρωταγωνιστής της στην ταινία Σιωπηλός Μάρτυς, ενθουσιάστηκε με την ερμηνεία της. Το φιλμ έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 1954 κι η Κέλι έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Κατά τη διάρκεια του 1954 γύρισε άλλες δυο ταινίες και τις δυο με συμπρωταγωνιστή τον Γουίλιαμ Χόλντεν. Η πρώτη ήταν το Οι γέφυρες του Τόκο-Ρι (The Bridges at Toko-Ri) και η δεύτερη ήταν Η χωριατοπούλα (The Country Girl), βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό δράμα του Κλίφορντ Όντετς. Εκτός από τον Χόλντεν στην ταινία πρωταγωνιστούσε και ο Μπινγκ Κρόσμπι στο ρόλο του αλκοολικού της συζύγου. Η Κέλι δεν ήταν η πρώτη επιλογή για το ρόλο. Πρώτη επιλογή ήταν η Τζένιφερ Τζόουνς που αναγκάστηκε να τον απορρίψει λόγω εγκυμοσύνης. Η Metro-Goldwyn-Mayer που έπρεπε να τη δανείσει στην εταιρία Paramount δεν της επέτρεπε να αναλάβει το ρόλο. Όταν όμως η Κέλι απείλησε να μαζέψει τα πράγματά της και να σπάσει το συμβόλαιό της με την εταιρία, της επέτρεψαν να λάβει μέρος στην ταινία.
Όσκαρ και αριστοκρατία
Η ερμηνεία της στη Χωριατοπούλα έλαβε τις καλύτερες κριτικές κι η Κέλι θεωρούταν το φαβορί για το όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου το 1954. Η πιο κοντινή της αντίπαλος για το βραβείο ήταν η Τζούντι Γκάρλαντ που είχε κάνει επιτυχημένη επανεμφάνιση την ίδια χρονιά με το Ένα αστέρι γεννιέται (A star is Born). Τα σκανδαλοθηρικά περιοδικά ανέφεραν κόντρα μεταξύ των δυο σταρ. Τη βραδιά της απονομής η Γκάρλαντ βρισκόταν στο νοσοκομείο έχοντας μόλις γεννήσει το γιο της Τζόζεφ και δίπλα της υπήρχαν κάμερες, ώστε σε περίπτωση που κέρδιζε το βραβείο να μπορούσε να βγάλει ευχαριστήριο λόγο από το νοσοκομείο. Νικήτρια όμως αναδείχτηκε η Κέλι, κάτι που η Γκάρλαντ δεν ξέχασε ποτέ. Τα επόμενα δυο χρόνια γύρισε άλλες τρεις ταινίες, εκ των οποίων η πρώτη ήταν η τρίτη και τελευταία της συνεργασία με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ στην ταινία Το Κυνήγι του Κλέφτη (To Catch A Thief, 1955), όπου σαγηνεύει με τη γοητεία της τον μικροαπατεώνα Κάρι Γκραντ στο ηλιόλουστο Μόντε Κάρλο. Την ίδια χρονιά στο φεστιβάλ των Καννών γνώρισε τον πρίγκιπα Ρενιέ Γ' του Μονακό, με τον οποίον κράτησε για μήνες επικοινωνία. Επιστρέφοντας στη Αμερική γύρισε την ταινία Ο κύκνος (The Swan, 1956) όπου πλάι στον Άλεκ Γκίνες υποδύθηκε μια πριγκίπισσα. Η ταινία ήταν προφητική και η ζωή να μιμήθηκε την τέχνη καθώς ο Ρενιέ μετά το τέλος των γυρισμάτων τη ζήτησε σε γάμο. Η εταιρία παραγωγής της ταινίας καθυστέρησε την κυκλοφορία της μέχρι την ημέρα του γάμου της Κέλι με το Ρενιέ. Στο μεταξύ είχε προβληθεί και η πρoτελευταία της ταινία το Υψηλή κοινωνία (High Society, 1956) που αποτελούσε ριμέικ της ταινίας του 1940, Κοινωνικά σκάνδαλα (The Philadelphia Story). Στην αυτή ταινία συμπρωταγωνιστούσε με τον Φρανκ Σινάτρα και τον Μπινγκ Κρόσμπι.
Πριγκίπισσα του Μονακό
Εννιά μήνες και τέσσερις μέρες μετά το γάμο της με το Ρενιέ, η Κέλι έφερε στον κόσμο το πρώτο της παιδί την πριγκίπισσα Καρολίνα, της οποίας των ερχομό ανακοίνωσαν 21 πυροβολισμοί και η μέρα της γέννησής της κηρύχθηκε μέρα αργίας. Ο πρίγκιπας Ρενιέ και η πριγκίπισσα Γκρέις απέκτησαν τρία παιδιά: την πριγκίπισσα Καρολίνα, τον πρίγκηπα Αλβέρτο και την πριγκίπισσα Στεφανί. Μετά το γάμο ο Ρενιέ απαγόρευσε την προβολή των φιλμ της Κέλι. Το 1962 ο Άλφρεντ Χίτσκοκ της προσέφερε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο φιλμ Μάρνι (Marnie) και η Κέλι ήθελε να ξανασυνεργαστεί μαζί του. Όταν όμως η κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον της, λόγω του γεγονότος ότι η υπόθεση του φιλμ θα αμαύρωνε την εικόνα της, αναγκάστηκε να μη δεχτεί το ρόλο. Το 1977 ο σκηνοθέτης Χέρμπερτ Ρος προσπάθησε να τη δελεάσει να επιστρέψει στη μεγάλη οθόνη προσφέροντάς της τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Η Κρίσιμη Καμπή (The Turning Point). Συνεπώς η Κέλι δεν επέστρεψε ποτέ στη μεγάλη οθόνη, προσπάθησε παρ'όλα αυτά να υποστηρίξει την καλλιτεχνική άνθιση στο Μονακό ιδρύοντας το Ίδρυμα Πριγκίπισσα Γκρέις που βοηθούσε όλους τους καλλιτέχνες και τεχνίτες της περιοχής. Επίσης οργάνωνε κάθε χρόνο γιορτή για τα ορφανά. Τα χρόνια πέρασαν και το 1981 η Γκρέις και ο Ρενιέ γιόρτασαν 25 χρόνια γάμου.
Θάνατος
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1982, ενώ επέστρεφε οδικώς μαζί με τη μικρή της κόρη της Στεφανί, από το εξοχικό τους στην επαρχία, η πριγκίπισσα Γκρέις είχε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που την έκανε να χάσει τις αισθήσεις της και να ρίξει το αυτοκίνητο στο γκρεμό. Το σώμα της ανασύρθηκε από το αυτοκίνητο αλλά είχε υποστεί πολλαπλά κατάγματα κι είχε πέσει σε κώμα. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Μονακό όπου της διαγνώστηκε σοβαρή εγκεφαλική βλάβη. Η οικογένεια της αποσυνέδεσε το μηχανισμό που την κρατούσε στη ζωή. Η κόρη της Στεφανί είχε υποστεί σοβαρό κάταγμα στην αυχενική μοίρα και αναγκάστηκε να φορέσει κολάρο[6] . Η κηδεία της έγινε στις 18 Σεπτεμβρίου στον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου στο Μονακό[7]. Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους στην κηδεία της ήταν οι πρώην συμπρωταγωνιστές της Τζέιμς Στιούαρτ και Κάρι Γκραντ. Ενώ την κηδεία της παρακολούθησαν από την τηλεόραση 100 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως[8]. Ο πρίγκηπας Ρενιέ που δεν ξαναπαντρεύτηκε κηδεύτηκε στο πλευρό της μετά το θάνατό του το 2005[9].
Επιλεγμένη Φιλμογραφία
| Έτος | Τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Σκηνοθέτης | Σημειώσεις |
| 1951 | Fourteen Hours | Δεκατέσσερεις ώρες αγωνίας | Χένρι Χάθαγουεϊ | |
| 1952 | High Noon | Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές | Φρεντ Τσίνεμαν | |
| 1953 | Mogambo | Μογκάμπο | Τζον Φορντ | Υποψηφιότητα: Όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου Νίκη: Χρυσή Σφαίρα: Β' Γυναικείος Ρόλος Υποψήφια - Βραβείο βρετανικής ακαδημίας κινηματογράφου (BAFTA) |
| 1954 | Dial M for Murder | Τηλεφωνήσατε Ασφάλεια Αμέσου Δράσεως | Άλφρεντ Χίτσκοκ | Νίκη: Βραβείο κύκλου κριτικών Νέας Υόρκης Νίκη: National Board Of Review - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία |
| Rear Window | Σιωπηλός Μάρτυς | Άλφρεντ Χίτσκοκ | Νίκη: Βραβείο κύκλου κριτικών Νέας Υόρκης Νίκη: National Board Of Review - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία |
|
| The Country Girl | Η χωριατοπούλα | Τζορτζ Σίτον | Νίκη: Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου Νίκη: Χρυσή Σφαίρα: Καλύτερη Ηθοποιός (σε Δραματική ταινία) Νίκη: Βραβείο κύκλου κριτικών Νέας Υόρκης Νίκη: National Board Of Review - Καλύτερη γυναικεία ερμηνεία Υποψήφια: Βραβείο βρετανικής ακαδημίας κινηματογράφου (BAFTA) |
|
| Green Fire | Τίμιοι με λασπωμένα χέρια | Άντριου Μάρτον | ||
| The Bridges at Toko-Ri | Οι γέφυρες του Τόκο-Ρι | Μαρκ Ρόμπσον | ||
| 1955 | To Catch a Thief | Το Κυνήγι του Κλέφτη | Άλφρεντ Χίτσκοκ | |
| 1956 | The Swan | Ο κύκνος | Τσαρλς Βίντορ | |
| High Society | Υψηλή κοινωνία | Τσαρλς Γουόλτερς | ||
| Νίκη: Χρυσή Σφαίρα: Δημοφιλέστερη ηθοποιός παγκοσμίως (1956) |
Παραπομπές
«AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006.
(Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0000038. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) Discogs. 289568. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
«BBC On This Day September 14th 1982». BBC News. 1985-09-14. Ανακτήθηκε στις 2010-03-13.
«Death of Princess Grace - history - central - British Council - LearnEnglish». British Council. Ανακτήθηκε στις 2010-03-13.
Puente, Maria (2007-09-10). «Princess Grace lingers in memory». Usatoday.Com. Ανακτήθηκε στις 2010-03-13.
«Monaco Cathedral». Service Informatique du Ministère d'Etat (Monaco Minister of State Information Service). 28 July 2008. Ανακτήθηκε στις 2010-10-16.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Γκρέις Κέλι στην IMDb (Αγγλικά)
Η Γκρέις Κέλι στο cine.gr
Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου (1941–1960)
Τζόαν Φοντέιν (1941) Γκριρ Γκάρσον (1942) Τζένιφερ Τζόουνς (1943) Ίνγκριντ Μπέργκμαν (1944) Τζόαν Κρόφορντ (1945) Ολίβια ντε Χάβιλαντ (1946) Λορέτα Γιανγκ (1947) Τζέιν Γουάιμαν (1948) Ολίβια ντε Χάβιλαντ (1949) Τζούντι Χόλιντεϊ (1950) Βίβιαν Λι (1951) Σίρλεϊ Μπουθ (1952) Όντρεϊ Χέπμπορν (1953) Γκρέις Κέλλυ (1954) Άννα Μανιάνι (1955) Ίνγκριντ Μπέργκμαν (1956) Τζοάν Γούντγουορντ (1957) Σούζαν Χέιγουορντ (1958) Σιμόν Σινιορέ (1959) Ελίζαμπεθ Τέιλορ (1960)
Πλήρης κατάλογος (1928–1940) (1941–1960) (1961–1980) (1981–2000) (2001–2020)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
