Η Γκέρτι Κόρι ( Gerty Cori , Gerty Theresa Cori ; 15 Αυγούστου 1896 – 26 Οκτωβρίου 1957) ήταν Εβραία βιοχημικός αυστριακής-ουγγρικής-αμερικανικής καταγωγής που το 1947 έγινε η τρίτη γυναίκα - και πρώτη Αμερικανίδα - που κέρδισε βραβείο Νόμπελ, και η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Νόμπελ στην Φυσιολογία ή Ιατρική, για τον ρόλο της στην ανακάλυψη του γλυκογόνου.
Η Κόρι γεννήθηκε στην Πράφα (τότε στην αυστορ-ουγγρική αυτοκρατορία, σήμερα στην Τσεχία). Το Γκέρτι δεν ήταν ψευδώνυμο αλλά μάλλον το όνομα ενός αυστριακού πολεμικού πλοίου. Μεγάλωσε σε μια εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιστήμη και είχαν ελάχιστες ευκαιρίες για εκπαίδευση. Ωστόσο, η ίδια έγινε αποδεκτή στην ιατρική σχολή, όπου συνάντησε τον μελλοντικό της σύζυγο Καρλ Φέρντιναντ Κόρι στο μάθημα ανατομίας και τον οποίο το 1920 με την αποφοίτησή τους παντρεύτηκε. Λόγω των αρκετά άσχημων συνθηκών στην Ευρώπη, το ζευγάρι μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1922. Η Κόρι συνέχισε την έρευνα στην ιατρική επιστήμη, σε συνεργασία με το εργαστήριο του συζύγου της. Οι μελέτες της δημοσιεύτηκαν τόσο σε συνεργασία με τον σύζυγό της όσο και ατομικά. Αντίθετα από τον σύζυγό της, η ίδια δυσκολεύτηκε να λάβει μόνιμη ερευνητική θέση ενώ όσες θέσεις κατέλαβε, τής παρείχαν μια πενιχρή αμοιβή. Ο σύζυγός της επέμενε να συνεχίσουν την συνεργασία τους, παρόλο που τα ερευνητικά κέντρα στα οποία εργάστηκε τον αποθάρρυναν να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια.
Με τον σύζυγό της Καρλ και τον Αργεντίνο γιατρό Μπερνάρδο Ουσάυ, η Γκέρτι Κόρι έλαβε το βραβείο Νόμπελ το 1947 για την ανακάλυψη του μηχανισμού με τον οποίο το γλυκογόνο - παράγωγο της γλυκόζης - διασπάται σε γαλακτικό οξύ και επανασυντίθεται στο σώμα όπου αποθηκεύεται ως πηγή ενέργειας. Προσδιόρισαν επίσης τον καταλύτη εστέρα. Το 2004, η Γκέρτι και ο Καρλ Κόρι έλαβαν το βραβείο National Historic Chemical Landmark ως αναγνώριση του έργου τους για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων.
Το 1957 η Κόρι πέθανε μετά από δεκαετή μάχη με τη μυελοσκλήρυνση. Εργάστηκε στο ερευνητικό εργαστήριο του συζύγου της μέχρι το τέλος της ζωής της. Έλαβε αναγνώριση για τα επιτεύγματά της μέσω των πολλαπλών βραβείων που έλαβε καθ'όλη την διάρκεια της ζωής της.
Παραπομπές
33.[13]
Marilyn Bailey Ogilvie: «The Biographical Dictionary of Women in Science» (Αγγλικά) Routledge. 16 Δεκεμβρίου 2003. σελ. 292. ISBN-13 978-1-135-96342-2. ISBN-10 0-4159-2038-8.
(Αγγλικά) SNAC. w6mg9q1s. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 7771742. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Who Named It?. 2189. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
FemBio. 6380. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γερμανικά) Munzinger-Archiv. 00000008052. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
birth registry. www.badatelna.eu/fond/1073/reprodukce/?zaznamId=3345&reproId=147981.
(Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. gerty-cori. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1947/cori-gt-bio.html.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
www.womenofthehall.org/inductee/gerty-theresa-radnitz-cori/.
www.acs.org/content/acs/en/funding-and-awards/awards/national/bytopic/francis-p-garvan-john-m-olin-medal.html. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2017.
«Extraordinary Professor: JJ Thomson and his Nobel Prize Factory». 6 Απριλίου 2015.
Περαιτέρω μελέτη
Exton, John H. (2013). Crucible of science : the story of the Cori Laboratory. New York: Oxford University Press. ISBN 9780199861071.
Ignotofsky, Rachel (2016). Women in science: 50 fearless pioneers who changed the world (1st έκδοση). New York: Ten Speed Press. ISBN 9781607749769.
Πρότυπο:Library resources box
Leroy, Francis (2003). A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine. CRC Press. ISBN 0-8247-0876-8.
McGrayne, Sharon Bertsch (2001). Nobel Prize Women in Science: Their Lives, Struggles and Momentous Discoveries. National Academy Press. ISBN 0-309-07270-0.
Opfell, Olga S (1978). The Lady Laureates: Women Who Have Won the Nobel PrizeFree registration required. Metuchen, N.J. & London: Scarecrow Press, Inc. σελίδες 183–193. ISBN 0810811618.
Reynolds, Moira Davison (2004). American women scientists: 23 inspiring biographies, 1900–2000. Jefferson, NC: McFarland. ISBN 0786421614.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Carl and Gerti Cori and Carbohydrate Metabolism from American Chemical Society National Historic Chemical Landmarks
“Glories of the Human Mind” by Gerty Cori
Bernardo A. Houssay Memorial to Gerty Theresa Cori
Gerty Cori Memorabilia
Nobel lecture by Carl Cori and Gerty Cori
National Academy of Sciences Biographical Memoir
Βραβευμένοι με Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής (1926–1950)
Γιοχάνες Αντρέας Φίμπιγκερ (1926) Γιούλιους Βάγκνερ-Γιάουρεγκ (1927) Σαρλ Νικογιέ (1928) Κρίστιαν Έικμαν \ Σερ Φρέντερικ Γκάουλαντ Χόπκινς (1929) Καρλ Λαντστάινερ (1930) Ότο Χάινριχ Βάρμπουργκ (1931) Σερ Τσαρλς Σκοτ Σέρινγκτον \ Έντγκαρ Ντάγκλας Άντριαν (1932) Τόμας Χαντ Μόργκαν (1933) Τζορτζ Χόιτ Χουίπλ \ Τζωρτζ Ρίτσαρντς Μάινοτ \ Γουίλιαμ Π. Μέρφυ (1934) Χανς Σπέμαν (1935) Χένρι Χάλετ Ντέιλ \ Ότο Λοέβι (1936) Άλμπερτ Σεντ- Γκιόργκι φον Ναγκιραπόλτ (1937) Κορνέιγ Αϊμάνς (1938) Γκέρχαρτ Ντομάγκ (1939) Καρλ Πέτερ Χένρικ Νταμ Έντουαρντ Άλμπερτ Ντόιζι (1943) Τζόζεφ Ερλάνγκερ \ Χέρμπερτ Σπένσερ Γκάσερ (1944) Σερ Αλεξάντερ Φλέμινγκ \ Ερνστ Μπόρις Κάιν \ Σερ Χάουαρντ Γουόλτερ Φλόρέι (1945) Χέρμαν Τζόζεφ Μίλερ (1946) Καρλ Φέρντιναντ Κόρι \ Γκέρτι Κόρι \ Μπερνάρδο Αλμπέρτο Ουσάυ (1947) Πάουλ Χέρμαν Μίλερ (1948) Βάλτερ Ρούντολφ Χες \ Αντόνιο Καετάνο ντε Αμπρέου Φρέιρε Εγκάς Μονίς (1949) Έντουαρντ Κάλβιν Κένταλ \ Ταντέους Ραϊχστάιν \ Φίλιπ Σογουόλτερ Χεντς (1950)
Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925) ▪ (1951–1975) ▪ (1976–2000) ▪ (2001–2025)
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License