Ο Φρεντρικ Μάρτς (Fredric March, 31 Αυγούστου 1897 - 14 Απριλίου 1975) ήταν Αμερικανός ηθοποιός.[1] Βραβεύτηκε δύο φορές με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. Το πρώτο του όσκαρ το κέρδισε για την ταινία του 1931 Δρ. Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) και το δεύτερο για την ταινία του 1946 Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (The Best Years of our Lives).
Πρώτα βήματα
Ο Μαρτς γεννήθηκε το 1897 στο Ρασίν του Ουισκόνσιν και ήταν γιος της καθηγήτριας Κόρα Μπράουν Μάρτσερ και του χοντρεμπόρου Τζον Μπάικελ.[2] Όταν τελείωσε το σχολείο στο Ρασίν ο Μαρτς ξεκίνησε να δουλεύει ως τραπεζικός υπάλληλος, αλλά η αφαίρεση της σκωληκοειδούς του απόφυσης το 1920, τον έκανε να επανεξετάσει τη ζωή του και να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη. Εκεί εργάστηκε ως κομπάρσος σε πολλές βωβές ταινίες. Ο Μαρτς όπως οι περισσότεροι σταρ της εποχής του άλλαξε το επίθετό του υιοθετώντας το επίθετο της μητέρας του, από το οποίο αφαίρεσε την κατάληξη. Το 1926, έκανε το ντεμπούτο του στη σκηνή του Μπρόντγουεϊ και στο τέλος της χρονιάς υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Paramount.
Καριέρα
Μετά το πέρασμα από το βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο, ο Μαρτς είδε την καριέρα του να εκτινάσσεται. Πρώτη του επιτυχία ήταν η ταινία The Royal Family of Broadway το 1930, για την οποία κέρδισε την πρώτη του υποψηφιότητα για βραβείο όσκαρ. Το 1931 πρωταγωνίστησε στην ταινία Δρ. Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ για την οποία τιμήθηκε με το πρώτο του όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου, το οποίο μοιράστηκε με τον Γουάλας Μπίρι υποψήφιο για την ταινία Ο πρωταθλητής (The Champ, 1931), με τον οποίο είχε καταλήξει να είναι ισόπαλος. Η διπλή αυτή νίκη σήμανε την πρώτη ισοπαλία στην ιστορία του θεσμού. Μετά τη νίκη του συνέχισε να πρωταγωνιστεί σε επιτυχημένες ταινίες, των οποίων οι υποθέσεις βασίζονταν κυρίως σε θεατρικές παραστάσεις. Οι σημαντικότερες ταινίες που γύρισε τη δεκαετία του 30' ήταν: Ερωτικές καντρίλιες (A Design For Living, 1933), Μις Μπάρετ (The Barretts of Wimpole Street, 1934), Ο χάρος διασκεδάζει (Death Takes a Holiday, 1934), Άννα Καρένινα (Anna Karenina, 1935), Ο άγγελος του σκότους (The Dark Angel, 1935), Αντόνιο Αντβέρσο (Anthony Adverse, 1936) και την πρώτη εκτέλεση του Ένα αστέρι γεννιέται (A Star Is Born, 1937) που του χάρισε την τρίτη υποψηφιότητα για όσκαρ.
Ο Μαρτς ήταν ένας από τους λίγους ηθοποιούς που δε δεσμεύονταν από κάποια κινηματογραφική εταιρία, με αυτό τον τρόπο είχε την ελευθερία του να επιλέγει εκείνος τις ταινίες στις οποίες ήθελε να συμμετάσχει. Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 30' επέστρεψε στο θέατρο και το 1942 έκανε μεγάλη επιτυχία πρωταγωνιστώντας στο θεατρικό του Θόρντον Γουάιλντερ Με τα δόντια (The Skin of Our Teeth). Συνέχισε να εργάζεται και στον κινηματογράφο, παρά το γεγονός ότι η δημοτικότητά του είχε μειωθεί αισθητά. Σημαντικότερες ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε κατά τη δεκαετία του 40' ήταν η ταινία Παντρεύτηκα μια μάγισσα (I Married a Witch, 1942), η βραβευμένη με όσκαρ ταινία του Γουίλιαμ Γουάιλερ Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (The Best Years of our Lives, 1946) που του χάρισε το δεύτερο όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου και η κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού της Λίλιαν Χέλμαν Ένα άλλο μέρος του δάσους (Another Part of the Forest, 1948). Το 1947 ο Μαρτς κέρδισε το πρώτο του βραβείο Τόνυ για τη συμμετοχή του στο θεατρικό της Ρουθ Γκόρντον Years Ago. Το 1949 ο γείτονας του Μαρτς στο σπίτι του στο Κονέκτικατ, ο δραματουργός Άρθουρ Μίλερ του πρότεινε τον κεντρικό ρόλο στο βραβευμένο με Πούλιτζερ θεατρικό του έργο Ο θανατος του εμποράκου (Death Of A Salesman). Ο Μαρτς απέρριψε το ρόλο και ο σκηνοθέτης Ελία Καζάν προσέλαβε τον Τζέι Λι Κομπ στη θέση του. Ο Μαρτς μετάνοιωσε που απέρριψε το ρόλο και δυο χρόνια αργότερα πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού, αποσπώντας την πέμπτη και τελευταία του υποψηφιότητα για βραβείο όσκαρ. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 50' οι κινηματογραφικοί ρόλοι άρχισαν να λιγοστεύουν για το Μαρτς, ο οποίος συνέχισε να είναι ενεργός στο θέατρο. Το 1951 εμφανίστηκε στο Μπρόντγουεϊ στη θεατρική παράσταση του Χένρικ Ίψεν Εχθρός του λαού (En Folkefiende) και το 1957 ερμήνευσε με μεγάλη επιτυχία στο Μπρόντγουεϊ τον Τζέιμς Τάιρον στο θεατρικό του Ευγένιου ο'Νηλ Το μακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα (Long Day's Journey Into Night). Ο ρόλος αυτός του χάρισε το δεύτερο βραβείο Τόνυ. Το 1960 πρωταγωνίστησε στο πλευρό του Σπένσερ Τρέισι στην ταινία του Στάνλεϊ Κρέιμερ Κληρονομήστε τον άνεμο (Inherit the Wind) και το 1964 συμμετείχε πλάι στους Κερκ Ντάγκλας και Μπαρτ Λάνκαστερ στην ταινία του Τζον Φράνκενχαϊμερ Επτά Ημέρες του Μαΐου (Seven Days in May). Αφότου ο Μαρτς εγχειρίστηκε για καρκίνο του προστάτη το 1970, όλοι πίστευαν ότι η καριέρα του είχε λάβει τέλος. Κατάφερε όμως να δώσει ακόμη μια εκπληκτική ερμηνεία στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Ευγένιου ο'Νηλ Ο παγοπώλης έρχεται (The Iceman Cometh, 1973). Απεβίωσε το 1975 ενώ έχει αστέρι στο Hollywood Walk of Fame στο νούμερο 1616 της Λεωφόρου του Χόλιγουντ.
Προσωπική ζωή
Παρά το γεγονός ότι ο Μαρτς πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 77 ετών στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, κύρια κατοικία του θεωρούσε το σπίτι του στο Κονέκτικατ. Στη συνέχεια το ακίνητο αυτό πέρασε στην κατοχή της δραματουργού Λίλιαν Χέλμαν και μετέπειτα στον πρώην υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρυ Κίσινγκερ. Ο Μαρτς υπήρξε παντρεμένος μέχρι και το θάνατό του με την ηθοποιό Φλόρενς Έλντριτζ, με την οποία υιοθέτησε δυο παιδιά. Η ταφή του έγινε στο κτήμα του στο Νιου Μίλφορντ του Κοννέκτικατ.
Παραπομπές
Obituary Variety, April 16, 1975, page 95.
http://www.archive.org/stream/playeraprofileof002609mbp/playeraprofileof002609mbp_djvu.txt
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Φρέντρικ Μαρτς στην IMDb (Αγγλικά)
Ο Φρέντρικ Μαρτς στο cine.gr
Βραβείο Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου
1928–1940
Εμίλ Γιάνινγκς (1928) Γουόρνερ Μπάξτερ (1929) Τζόρτζ Άρλις (1930) Λάιονελ Μπάριμορ (1931) Φρέντρικ Μαρτς / Γουάλας Μπίρι (1932) Τσαρλς Λότον (1933) Κλαρκ Γκέιμπλ (1934) Βίκτορ ΜακΛάγκλεν (1935) Πολ Μιούνι (1936) Σπένσερ Τρέισι (1937) Σπένσερ Τρέισι (1938) Ρόμπερτ Ντόνατ (1939) Τζέιμς Στιούαρτ (1940)
1941–1960
Γκάρι Κούπερ (1941) Τζέιμς Κάγκνεϊ (1942) Πολ Λούκας (1943) Μπινγκ Κρόσμπι (1944) Ρέι Μιλάντ (1945) Φρέντρικ Μαρτς (1946) Ρόναλντ Κόλμαν (1947) Λόρενς Ολίβιε (1948) Μπρόντερικ Κρόφορντ (1949) Χοσέ Φερρέρ (1950) Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ (1951) Γκάρι Κούπερ (1952) Γουίλιαμ Χόλντεν (1953) Μάρλον Μπράντο (1954) Έρνεστ Μποργκνάιν (1955) Γιουλ Μπρίνερ (1956) Άλεκ Γκίνες (1957) Ντέιβιντ Νίβεν (1958) Τσάρλτον Ίστον (1959) Μπαρτ Λάνκαστερ (1960)
1961–1980
Μαξιμίλιαν Σελλ (1961) Γκρέγκορι Πεκ (1962) Σίντνεϊ Πουατιέ (1963) Ρεξ Χάρισον (1964) Λι Μάρβιν (1965) Πολ Σκόφιλντ (1966) Ροντ Στάιγκερ (1967) Κλιφ Ρόμπερτσον (1968) Τζον Γουέιν (1969) Τζορτζ Σι Σκοτ (1970) Τζιν Χάκμαν (1971) Μάρλον Μπράντο (1972) Τζακ Λέμον (1973) Αρτ Κάρνεϊ (1974) Τζακ Νίκολσον (1975) Πίτερ Φιντς (1976) Ρίτσαρντ Ντρέιφους (1977) Τζον Βόιτ (1978) Ντάστιν Χόφμαν (1979) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (1980)
1981–2000
Χένρι Φόντα (1981) Μπεν Κίνγκσλεϊ (1982) Ρόμπερτ Ντυβάλ (1983) Φ. Μάρεϊ Έιμπραχαμ (1984) Γουίλιαμ Χερτ (1985) Πολ Νιούμαν (1986) Μάικλ Ντάγκλας (1987) Ντάστιν Χόφμαν (1988) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (1989) Τζέρεμι Άιρονς (1990) Άντονι Χόπκινς (1991) Αλ Πατσίνο (1992) Τομ Χανκς (1993) Τομ Χανκς (1994) Νίκολας Κέιτζ (1995) Τζέφρεϊ Ρας (1996) Τζακ Νίκολσον (1997) Ρομπέρτο Μπενίνι (1998) Κέβιν Σπέισι (1999) Ράσελ Κρόου (2000)
2001–σήμερα
Ντένζελ Ουάσινγκτον (2001) Άντριεν Μπρόντι (2002) Σον Πεν (2003) Τζέιμι Φοξ (2004) Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν (2005) Φόρεστ Γουίτακερ (2006) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2007) Σον Πεν (2008) Τζεφ Μπρίτζες (2009) Κόλιν Φερθ (2010) Ζαν Ντιζαρντέν (2011) Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (2012) Μάθιου Μακόναχι (2013) Έντι Ρέντμεϊν (2014) Λεονάρντο Ντι Κάπριο (2015) Κέισι Άφλεκ (2016) Γκάρι Όλντμαν (2017)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
