Η Έλινορ Κή Φράνσις-Χέλιν (Eleanor Key Francis Helin, 19 Νοεμβρίου 1932 – 25 Ιανουαρίου 2009), γνωστή στους συνεργάτες της με το παρατσούκλι «Γκλο» ("Glo"), ήταν Αμερικανίδα αστρονόμος. Ανεκάλυψε, μόνη ή με τους συνεργάτες της, 872 αστεροειδείς. Αρκετές από αυτές τις ανακαλύψεις ήταν σημαντικών γεωπλήσιων αστεροειδών, όπως των δύο πρώτων αστεροειδών Ατών που ανακαλύφθηκαν ποτέ (των 2062 Ατών και 2100 Ρα-Σαλόμ), απολλώνειων αστεροειδών όπως των 4660 Νηρεύς και 4769 Κασταλία, καθώς και αστεροειδών Αμόρ.
Επίσης, η Χέλιν ανεκάλυψε ή συν-ανεκάλυψε αρκετούς κομήτες, μεταξύ των οποίων οι περιοδικοί κομήτες 111P/Helin-Roman-Crockett, 117P/Helin-Roman-Alu και 132P/Helin-Roman-Alu, καθώς και τον ιδιόμορφο αστεροειδή-κομήτη 4015 Γουίλσον-Χάρινγκτον (ή 107P/Wilson-Harrington). Παρά το ότι οι Γουίλσον και Χάρινγκτον προηγήθηκαν στην ανακάλυψή του μερικές δεκαετίες, οι παρατηρήσεις τους δεν κατόρθωσαν να προσδιορίσουν την τροχιά του, ενώ με την επανανακάλυψή της η Χέλιν το κατόρθωσε.
Η Χέλιν ήταν δραστήρια στην πλανητική επιστήμη και την αστρονομία στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια και στο Jet Propulsion Laboratory της NASA για περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, άρχισε την «Επισκόπηση αστεροειδών που διασχίζουν τις τροχιές πλανητών του Πάλομαρ» (Palomar Planet-Crossing Asteroid Survey, PCAS) από το Αστεροσκοπείο του Πάλομαρ. Με αυτό το πρόγραμμα ανακαλύφθηκαν χιλιάδες αστεροειδείς όλων των τύπων, από τους οποίους πάνω από 200 σε τροχιές μεγάλων κλίσεων, 20 κομήτες και σχεδόν το 30% των γεωπλήσιων αντικειμένων που ανακαλύπονταν σε όλο τον κόσμο.
Τη δεκαετία του 1980 η Χέλιν οργάνωσε και συντόνιζε τη Διεθνή Επισκόπηση Γεωπλήσιων Αστεροειδών (International Near-Earth Asteroid Survey, INAS), παρακινώντας και ενθαρρύνοντας το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τους αστεροειδείς. Σε αναγνώριση των επιτευγμάτων της, τιμήθηκε με το Μετάλλιο Εξαιρέτων Υπηρεσιών της NASA.
Τελειώνοντας το πρόγραμμα φωτογραφικής έρευνας PCAS μετά από σχεδόν 25 χρόνια, η Χέλιν επικεντρώθηκε στο νέο, αναβαθμισμένο πρόγραμμα Near Earth Asteroid Tracking (NEAT), του οποίου τέθηκε επικεφαλής. Το NEAT ανήκε στο JPL και χρησιμοποιούσε ηλεκτρονικούς αισθητήρες πάνω σε μεγάλο τηλεσκόπιο. Σε λειτουργία από τον Δεκέμβριο του 1995, το NEAT υπήρξε το πρώτο πρόγραμμα αυτόνομων παρατηρήσεων: Δεν υπήρχε κάποιος άνθρωπος στο τηλεσκόπιο, μόνο ο ηλεκτρονικός υπολογιστής Sunspark που διεύθυνε το σύστημα για όλη τη νύχτα και μετέδιδε τα δεδομένα κάθε πρωί στο JPL για επιθεώρηση και επιβεβαίωση από τα μέλη της ομάδας. Περισσότερα από 26.000 ουράνια σώματα ανιχνεύθηκαν από το NEAT, μεταξύ των οποίων 31 γεωπλήσιοι αστεροειδείς, δύο κομήτες μακράς περιόδου και ο μοναδικός 1996 PW, ο αστεροειδής με τη μεγαλύτερη εκκεντρότητα τροχιάς που είναι γνωστή μέχρι σήμερα (e = 0,9901294).
Ο αστεροειδής 3267 Γκλο, που ανακαλύφθηκε το 1981, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή της. Επίσης, η διεύθυνση οπτικών αστεροσκοπείων του Καλτέκ διοργάνωσε μία συνάντηση στη μνήμη της στις 28 Σεπτεμβρίου 2010.[1].
Παραπομπές
«Helin Commemorative Workshop: Near Earth Asteroids». Caltech Optical Observatories. California Institute of Technology. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2014.
Πηγές
Angelo, Joseph A. (2009). Encyclopedia of Space and Astronomy. Infobase Publishing, σελ. 56, 65. ISBN 9781438110189. Ανακτήθηκε στις 2013-12-31.
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
