.
Ο Τσάρλι Πάρκερ (αγγλικά: Charlie Parker Jr., 29 Αυγούστου 1920 - 12 Μαρτίου 1955) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αφροαμερικανούς μουσικούς της τζαζ, συνθέτης και άλτο σαξοφωνίστας. Η επίδρασή του στην εξέλιξη της τζαζ θεωρείται πολύ σημαντική, ενώ συνέβαλε καθοριστικά, μαζί με τον Ντίζι Γκιλέσπι, στη διαμόρφωση του μπίμποπ κατά τη δεκαετία του 1940. Συχνά αναφέρεται και με το ψευδώνυμο Μπερντ (Bird ή Yardbird), το οποίο απέκτησε στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του και διατήρησε μέχρι το τέλος της.
Βιογραφία
Ο Τσάρλι Πάρκερ Τζούνιορ γεννήθηκε το 1920, στο Κάνσας Σίτι, που αποτελούσε την εποχή εκείνη σημαντικό κέντρο της αφροαμερικανικής μουσικής. Ήταν γιος του Τσαρλς Πάρκερ και της Άντι Μπέιλι. Για τον πατέρα του γνωρίζουμε πως εργάστηκε κατά διαστήματα ως σερβιτόρος σε ξενοδοχεία και τρένα, ενώ θεωρείται πιθανό πως είχε στοιχειώδεις γνώσεις μουσικής. Κατά τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του, ο Πάρκερ δεν έδειξε να διαθέτει κάποια ιδιαίτερη κλίση στη μουσική, πάνω στην οποία έλαβε τα πρώτα μαθήματα κατά τη φοίτησή του στο δημόσιο σχολείο. Ξεκίνησε να μαθαίνει σαξόφωνο σε ηλικία έντεκα ετών, ενώ αργότερα αποτέλεσε μέλος της σχολικής ορχήστρας, πριν εγκαταλείψει το σχολείο, το 1935. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κατάφερε να εξελιχθεί σε επιδέξιο σαξοφωνίστα, και να μετατραπεί σε επαγγελματία μουσικό.
Μέχρι το 1939, εργάστηκε ως μουσικός σε διάφορα τοπικά τζαζ συγκροτήματα, διαμορφώνοντας το προσωπικό του ύφος. Περίπου το 1940, έγινε μέλος της ορχήστρας του πιανίστα Τζέι Μακσάν, με την οποία περιόδευσε για πρώτη φορά, σε νυχτερινά μουσικά κέντρα στις νοτιοδυτικές πολιτείες αλλά και συμμετείχε σε ηχογράφηση. Την ίδια περίοδο, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της ορχήστρας του Μακσάν, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, που αποτελούσε το κυρίαρχο κέντρο της τζαζ μουσικής. Συμμετείχε σε συναυλίες και πραγματοποίησε διάφορες εμφανίσεις σε μουσικά κέντρα. Το 1942 έγινε μέλος της ορχήστρας του Ερλ Χάινς, όπου παρέμεινε για οκτώ μήνες. Στο διάστημα αυτό, συνεργάστηκε με τον Ντίζι Γκιλέσπι και άρχισε να διαμορφώνει το ύφος του μπίμποπ.
Αρχικά, το νέο είδος του μπίμποπ δεν έγινε ευρέως αποδεκτό, στηρίχθηκε ωστόσο από σημαντικούς μουσικούς όπως ο Κόλμαν Χόκινς και ο Μπένι Γκούντμαν. Η πρώτη ηχογράφηση του Πάρκερ, που εισήγαγε το νέο είδος σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, έγινε τον Σεπτέμβριο του 1944. Έχοντας αποκτήσει μεγαλύτερη φήμη, το 1945, ηγήθηκε της πρώτης προσωπικής του ορχήστρας, συνεργαζόμενος παράλληλα και με τον Ντίζι Γκιλέσπι στα πλαίσια άλλων μουσικών συνόλων. Μαζί πραγματοποίησαν επιπλέον μία σειρά εμφανίσεων στο Χόλιγουντ, συνολικής διάρκειας έξι εβδομάδων. Ο Πάρκερ συνέχισε να εμφανίζεται σε κέντρα του Λος Άντζελες μέχρι τις 29 Ιουνίου του 1946, ημερομηνία κατά την οποία χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο, λόγω νευρικής κατάρρευσης και του εθισμού του στην ηρωίνη και το αλκοόλ.
Η παραμονή του στο νοσοκομείο διήρκεσε έξι μήνες και στη συνέχεια επανήλθε στα μουσικά δρώμενα, αρχικά στο Λος Άντζελες και αργότερα στη Νέα Υόρκη, όπου επέστρεψε τον Απρίλιο του 1947. Η επόμενη περίοδος υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγική. Μαζί με τους Μάιλς Ντέιβις, Ντιουκ Τζόρνταν, Τόμι Πότερ και Μαξ Ρόουτς, σχημάτισε ένα κουιντέτο, με το οποίο ηχογράφησε αρκετές από τις δημοφιλέστερες συνθέσεις του. Περιόδευσε επίσης στην Ευρώπη (1949 και 1950) με αρκετά μεγάλη επιτυχία.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, σε κακή οικονομική κατάσταση και με προβλήματα υγείας εξαιτίας των καταχρήσεων ουσιών, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει δύο φορές (1954), ενώ εισήχθη και στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Bellevue της Νέας Υόρκης. Η τελευταία δημόσια εμφάνισή του έγινε στις 5 Μαρτίου του 1955, στο κέντρο Birdland (όνομα που δόθηκε προς τιμήν του). Πέθανε επτά ημέρες αργότερα, σε ηλικία 34 ετών, στο Μανχάταν, από πνευμονία.
Μουσικά δείγματα
Bird of Paradise (μικρό ηχητικό απόσπασμα)
Βιβλιογραφία
Chan Parker, My Life in E-flat, University of South Carolina Press, 1998 ISBN 1-57003-245-9 (αυτοβιογραφία της συζύγου του Τσάρλι Πάρκερ)
Carl Woideck, Charlie Parker: His Music and Life, University of Michigan Press, 1998 ISBN 0-472-08555-7
Ross Russell, Bird Lives!: The High Life and Hard Times of Charlie (Yardbird) Parker, Da Capo Press, 1996 ISBN 0-306-80679-7
Ken Vail, Bird's Diary: The Life of Charlie Parker, 1945-1955, Sanctuary Books, 1996
Robert George Reisner, Bird: The Legend of Charlie Parker, Da Capo Press, 1975
Φιλμογραφία
(1988) Μπερντ στο πρώην Cine.gr (αρχειοθετημένο στο Wayback Machine). Βιογραφική ταινία σε σκηνοθεσία του Κλιντ Ίστγουντ, με πρωταγωνιστή τον Φόρεστ Γουίτακερ στον ρόλο του Τσάρλι Πάρκερ.
(1987) Bird Now - Ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία του Marc Huraux.
Παραπομπές
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13898247z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
www.nytimes.com/2007/08/24/arts/music/24park.html?ref=arts.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Charlie-Parker. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
www.jstor.org/stable/2931674.
Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19990006373. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2023.
rateyourmusic.com/label/savoy_records/.
LIBRIS. 26 Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/75kmnhhr5c43jk4. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
www.nndb.com/lists/388/000113049/.
www.nndb.com/lists/465/000106147/.
www.nndb.com/lists/759/000106441/.
www.allmusic.com/song/cheryl-mt0015004648.
www.worldatlas.com/webimage/countrys/namerica/usstates/mofamous2.htm.
www.cdbaby.com/cd/pappyjones3.
www.maniadb.com/artist/192300.
www.npr.org/artists/15119268/charlie-parker.
www.independent.co.uk/news/people/obituary-ronnie-scott-1316102.html.
www.nytimes.com/1985/12/15/arts/dance-view-a-jazzman-s-art-and-angst-inspire-a-choreographer.html.
rateyourmusic.com/label/giants_of_jazz/.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
