Ο Άρτσιμπαλντ Αλεξάντερ Λιτς (18 Ιανουαρίου 1904 – 29 Νοεμβρίου 1986), γνωστότερος με το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο Κάρι Γκραντ (Cary Grant) ήταν Άγγλος ηθοποιός που πρωταγωνίστησε σε μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες της χρυσής περιόδου του αμερικανικού κινηματογράφου. Οι γνωστότερες του ταινίες είναι οι εξής: Διαζύγιο με Προθεσμία (The Awful Truth, 1937), Η Γυναίκα με τη Λεοπάρδαλη (Bringing Up Baby, 1938), Κοινωνικά σκάνδαλα (The Philadelphia Story, 1940), Ξαναπαντρεύομαι τη γυναίκα μου (His Girl Friday, 1940), Υπόθεση Νοτόριους (Notorius, 1946) και Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων (North By Northwest, 1959). Η συμμετοχή του σ' αυτές τις ταινίες σε συνδυασμό με τον άνετο χαρακτήρα του και τη γοητευτική του εμφάνιση έδωσαν στο όνομά του θρυλική υπόσταση. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει δεύτερο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.
[1] Το 1970 τιμήθηκε με ειδικό βραβείο Όσκαρ για την προσφορά του στην 7η τέχνη[2][3].
Πρώτα βήματα
Ο Άρτσιμπαλντ Λιτς γεννήθηκε στο Χόρφιλντ του Μπρίστολ στην Αγγλία από τον Ιλάια Τζέιμς Λιτς και την Έλσι Μαρία Κίνγκντον[4][5]. Ήταν μοναχογιός και η παιδική του ηλικία δεν ήταν ιδιαίτερα ευτυχισμένη. Η μητέρα του, που είχε χάσει ένα παιδί, το οποίο πέθανε πριν τη γέννηση του Γκραντ, έπασχε από κατάθλιψη. Ο πατέρας του την έκλεισε σε ίδρυμα και είπε στον εννιάχρονο Άρτσι ότι έφυγε για μακρινό ταξίδι. Ο Γκραντ έμαθε την αλήθεια και συνάντησε την έγκλειστη σε ίδρυμα μητέρα του αφότου έκλεισε τα τριάντα. Το 1918 απεβλήθη από το σχολείο και αποφάσισε να ακολουθήσει τον θίασο του Μπομπ Πέντερ σε περιοδείες ανά την Αγγλία, ως ακροβάτης. Το 1920 ο θίασος ταξίδεψε στην Αμερική και μαζί και ο Γκραντ. Ο θίασος επέστρεψε στην Αγγλία, αφήνοντας πίσω του τον Γκραντ που αποφάσισε να κάνει πατρίδα του τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις ΗΠΑ ο Γκραντ συνέχισε να περιοδεύει με πλανόδιους θιάσους δουλεύοντας ως πότε ως ακροβάτης, πότε ως ζογκλέρ και ενίοτε ως τραγουδιστής και χορευτής.
Πρώτες επιτυχίες (Δεκαετία του 30)
Μετά από κάποιες επιτυχίες σε κωμωδίες του Μπρόντγουεϊ ο Γκραντ πήγε στο Χόλιγουντ όπου υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία παραγωγής Paramount. Το όνομα Κάρι Λόκγουντ που είχε διαλέξει για καλλιτεχνικό ψευδώνυμο δεν άρεσε στους παραγωγούς και τον ανάγκασαν να το αλλάξει. Τότε υιοθέτησε το επίθετο Γκραντ, παρατηρώντας ότι τα αρχικά του ήταν τα ίδια με εκείνα των ονομάτων του Κλαρκ Γκέιμπλ και του Γκάρι Κούπερ ανερχόμενων κινηματογραφικών αστέρων της εποχής. Οι πρώτες ταινίες που γύρισε ήταν αδιάφορες, με πιο αξιόλογες το Ξανθή Αφροδίτη (Blonde Venus) πλάι στη Μάρλεν Ντίτριχ και το "Του Φέρθηκε Σκάρτα" (She Done Him Wrong) πλάι στη σεξοβόμβα Μέι Γουέστ[6]. Το She Done Him Wrong ήταν μεγάλη επιτυχία του 1934 κι έσωσε την Paramount από χρεωκοπία. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο Βιρτζίνια Τσέριλ, ο γάμος τους όμως δε διήρκεσε πολύ καθώς ένα χρόνο αργότερα οι δυο τους χώρισαν. Το 1937 υπέγραψε συμβόλαιο με την Columbia και η συμμετείχε στις ταινίες Αόρατο ζεύγος (Topper) και Διαζύγιο με Προθεσμία (The Awful Truth) τον έκανε αστέρα πρώτου μεγέθους. Ακολούθησαν οι ταινίες: Η Γυναίκα με τη Λεοπάρδαλη (Bringing Up Baby, 1938), Μαζί σου για πάντα (Holiday, 1938) και Κοινωνικά σκάνδαλα (The Philadelphia Story) με συμπρωταγωνίστρια την Κάθριν Χέπμπορν καθώς και τα: Ποια απ' τις δυο; (My Favorite Wife) και Ξαναπαντρεύομαι τη γυναίκα μου (His Girl Friday, 1940). Στα τέλη της δεκαετίας του 30 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά.
Cary Grant Statue.jpg
Δεκαετία του 40
Μετά τις συνεργασίες του με την Κάθριν Χέπμπορν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 30, ο Γκραντ θεωρήθηκε ο καταλληλότερος ηθοποιός για τις σοφιστικέ κομεντί της περιόδου. Πολλές από τις ταινίες που γύρισε κατά τη δεκαετία του 40 ήταν κωμωδίες. Με γνωστότερες το Ανθρώπινη δικαιοσύνη (The Talk Of The Town, 1942) του Τζορτζ Στίβενς, το Αρσενικό και παλιά δαντέλα (Arsenic and old lace, 1944) του Φρανκ Κάπρα και το Ένας Άγγελος στη Γη (The Bishop's Wife, 1947). Παρά την επιτυχία του, οι μόνες φορές που προτάθηκε για όσκαρ ήταν εκείνες που πρωταγωνίστησε σε μελοδράματα. Έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ το 1941 για την ταινία του Τζορτζ Στίβενς Νύχτα γεμάτη έρωτα (Penny Serenade), έχασε όμως από το Γκάρι Κούπερ. Η δεύτερη υποψηφιότητα που έλαβε ήταν για το Στο διάβα της ζωής (None But The Lonely Heart) το 1944 σε σκηνοθεσία του δραματουργού Κλίφορντ Όντετς, εκείνη τη χρονιά το όσκαρ πήγε στον Μπινγκ Κρόσμπι για την ταινία Ο Δρόμος της Αγάπης (Going My Way). Το 1945 χώρισε και από τη δεύτερη σύζυγό του Μπάρμπαρα Χάτον. Οι δυο τους παρέμειναν φίλοι και μετά το διαζύγιο, όμως οι φήμες που ήθελαν τον Γκραντ αμφισεξουαλικό πλήθαιναν.[7]
Ο Κάρι Γκραντ στο τρέιλερ της ταινίας του Άλφρεντ Χίτσκοκ Το κυνήγι του κλέφτη (To Catch A Thief, 1955)
Συνεργασία με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ
Το 1941 ξεκίνησε μια μακρά συνεργασία με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, αρχίζοντας από τις Υποψίες (Suspicion), όπου συμπρωταγωνιστούσε με την Τζόαν Φοντέιν, περνώντας από την Υπόθεση Νοτόριους (Notorious, 1946) και από Το Κυνήγι του Κλέφτη (To Catch A Thief, 1955), όπου συμπρωταγωνιστούσε με τις Ίνγκριντ Μπέργκμαν και Γκρέις Κέλι αντίστοιχα και καταλήγοντας Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων (North By Northwest, 1959). Ο Χίτσκοκ ήθελε τον Γκραντ για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Σχισμένο παραπέτασμα (Torn Curtain, 1966), αλλά ο ίδιος είχε αποφασίσει να αποσυρθεί μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων του Περπάτα, μην τρέχεις (Walk, Don't Run, 1966). Έτσι ο Χίτσκοκ προσέλαβε τον Πολ Νιούμαν για να εμφανιστεί στο πλευρό της Τζούλι Άντριους[8]. Η σημαντικότερη υπηρεσία που προσέφερε στον Χίτσκοκ ήταν ότι έπαιζε τους δραματικούς ρόλους με μια δόση κωμωδίας και αστικής εκλέπτυνσης. Ο Γκραντ ήταν ο αγαπημένος ηθοποιός του Χίτσκοκ, ο οποίος ήταν γνωστός για την αντιπάθεια που έτρεφε για τους ηθοποιούς. Κάποτε είχε δηλώσει για τον Γκραντ ότι ήταν ο μοναδικός ηθοποιός που αγάπησε σε ολόκληρή του τη ζωή[9].
Στο τιμόνι της παραγωγής
Στα τέλη του 1949 ο Γκραντ παντρεύτηκε για τρίτη φορά, με την ηθοποιό Μπέτσι Ντρέικ, με την οποία εμφανίστηκε σε δυο ταινίες. Αυτός ο γάμος διήρκεσε 13 χρόνια κι οι δυο τους χώρισαν το 1962. Η Ντρέικ ώθησε τον Γκραντ στη χρήση του LSD και στις αρχές της δεκαετίας του 60 ανέφερε πόσο πολύ τον βοήθησε η θεραπεία με το συγκεκριμένο ναρκωτικό, που η χρήση του ήταν ακόμα νόμιμη στις ΗΠΑ να βρει εσωτερική γαλήνη. Πέρα από τη συνεργασία του με τον Χίτσκοκ κατά τη δεκαετία του πενήντα συμμετείχε στις κωμωδίες Αποπλάνησις ενηλίκου (People Will Talk, 1951) σε σκηνοθεσία Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς, στην ταινία Ο Βαρνάβας, η Εντβίνα, η Μαϊμού και το Μπογκόμολετς (Monkey Business, 1952) σε σκηνοθεσία του Χάουαρντ Χοκς και πλάι στις Τζίντζερ Ρότζερς και Μέριλιν Μονρόε και στην ταινία Μεγάλε μου Έρωτα (An Affair To Remember, 1957) στο πλευρό της Ντέμπορα Κερ. Το 1956 ίδρυσε δική του εταιρία παραγωγής, την Grantley Productions, για τις οποίες τη διανομή είχε αναλάβει η εταιρία Universal. Ταινίες που κυκλοφόρησαν από την εταιρία του Γκραντ ήταν οι Αδιακρισίες (Indiscreet, 1958), το Επιχείρησις κομπινεζόν (Operation Petticoat, 1959), το Η ωραία και ο εκατομμυριούχος (That Touch of Mink, 1962) και το Ο γερόλυκος φωνάζει (Father Goose, 1964).
Ο Κάρι Γκραντ το 1973 σε φωτογραφία του Άλαν Γουόρεν.
Απομάκρυνση από το χώρο του θεάματος
Το 1963 ο Γκραντ πρωταγωνίστησε στην ταινία Ραντεβού στο Παρίσι (Charade, 1963) πλάι στην Όντρεϊ Χέπμπορν και την επόμενη στο Ο γερόλυκος φωνάζει (Father Goose, 1964) πλάι στην Λέσλι Καρόν. Τελευταία του ταινία έμελλε να είναι το Περπάτα, μην τρέχεις (Walk, Don't Run, 1966). Το 1965 κλέφτηκε και παντρεύτηκε στο Λας Βέγκας την ηθοποιό Ντάιαν Κάνον με την οποία απέκτησε μια κόρη που γεννήθηκε πρόωρα το 1966, τη Τζένιφερ Γκραντ. Ο γάμος του με την Κάνον έληξε το 1967 όταν οι δυο τους υπέγραψαν τα χαρτιά του διαζυγίου. Στα τέλη της δεκαετίας δέχτηκε μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας καλλυντικών Fabergé, η θέση αυτή σε συνδυασμό με το επιχειρηματικό του μυαλό του απέφερε πολλά εκατομμύρια.
Τελευταία χρόνια
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Γκραντ, έγινε διοικητικό μέλος και των εταιριών Hollywood Park Inc., Western Airlines και Metro-Goldwyn-Mayer. Το 1970 του απένειμαν Τιμητικό Όσκαρ για την προσφορά του στο χώρο του κινηματογράφου. Στα τέλη της δεκαετίας του 70 έκανε περιοδείες ανά τις ΗΠΑ, όπου προβάλλονταν στιγμιότυπα από τις ταινίες του κι απαντούσε σε ερωτήσεις από το κοινό. Το 1981 παντρεύτηκε για πέμπτη φορά τη Μπάρμπαρα Χάρις που έμεινε στο πλευρό του μέχρι και το θάνατό του από εγκεφαλική αιμορραγία το 1986. Για τρεις δεκαετίες περίπου, ο Γκραντ δούλεψε τους ρόλους με όπλο αυτή την ξεχωριστή, προσωπική χάρη. Η επιρροή του ήταν τόσο σημαντική ώστε να θεωρείται πρότυπο για πολλούς άνδρες της εποχής του.[10] Κάποτε μάλιστα δήλωσε ειρωνευόμενος <<Όλοι θέλουν να γίνουν Κάρι Γκραντ. Ακόμα κι εγώ θέλω να γίνω Κάρι Γκραντ>>.
Φιλμογραφία
| Έτος | Τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1932 | This Is the Night | ||
| Sinners in the Sun | |||
| Singapore Sue | |||
| Merrily We Go to Hell | Εναλλακτικός Τίτλος: Merrily We Go to _____ | ||
| Devil and the Deep | Ο δαίμων του υποβρύχιου | ||
| Blonde Venus | Ξανθή Αφροδίτη | ||
| Hot Saturday | |||
| Madame Butterfly | Η κυρία Μπάτερφλαϊ | ||
| 1933 | She Done Him Wrong | Τον έβγαλε λανθασμένο | |
| The Woman Accused | |||
| The Eagle and the Hawk | Ο αετός και το γεράκι | ||
| Gambling Ship | |||
| I'm No Angel | |||
| Alice in Wonderland | |||
| 1934 | Thirty Day Princess | Πριγκίπισσα για 30 ημέρες | |
| Born to Be Bad | |||
| Kiss and Make-Up | |||
| Ladies Should Listen | |||
| 1935 | Enter Madame | ||
| Wings in the Dark | |||
| The Last Outpost | Το τελευταίο φυλάκιο | ||
| Sylvia Scarlett | Σίλβια Σκάρλετ | Σκηνοθεσίας Τζορτζ Κιουκόρ | |
| 1936 | Big Brown Eyes | ||
| Suzy | |||
| The Amazing Quest of Ernest Bliss | Εναλλακτικοί τίτλοι: Romance and Riches The Amazing Adventure |
||
| Wedding Present | |||
| 1937 | When You're in Love | Εναλλακτικός τίτλος: For You Alone | |
| Topper | Αόρατο ζεύγος | ||
| The Toast of New York | |||
| The Awful Truth | Διαζύγιο με Προθεσμία | ||
| 1938 | Bringing up Baby | Η Γυναίκα με τη Λεοπάρδαλη | Σκηνοθεσίας Χάουαρντ Χοκς |
| Holiday | Μαζί σου για πάντα | Σκηνοθεσίας Τζορτζ Κιουκόρ Εναλλακτικός τίτλος: Free to Live |
|
| 1939 | Gunga Din | Γκανγκα Ντιν | Σκηνοθεσίας Τζορτζ Στίβενς |
| Only Angels Have Wings | Μόνο οι άγγελοι έχουν φτερά | Σκηνοθεσίας Χάουαρντ Χοκς | |
| In Name Only | Ένοχος γυναίκα | ||
| 1940 | His Girl Friday | Ξαναπαντρεύομαι τη γυναίκα μου | Σκηνοθεσίας Χάουαρντ Χοκς |
| My Favorite Wife | Ποια απ'τις δυο; | ||
| The Howards of Virginia | Έρωτας στη σκιά του πολέμου | Εναλλακτικός τίτλος: The Tree of Liberty | |
| The Philadelphia Story | Κοινωνικά σκάνδαλα | Σκηνοθεσίας Τζορτζ Κιουκόρ | |
| 1941 | Penny Serenade | Νύχτα γεμάτη έρωτα | Υποψηφιότητα - Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου Σκηνοθεσίας Τζορτζ Στίβενς |
| Suspicion | Υποψίες | Σκηνοθεσίας Άλφρεντ Χίτσκοκ | |
| 1942 | The Talk of the Town | Ανθρώπινη δικαιοσύνη | Σκηνοθεσίας Τζορτζ Στίβενς |
| Once Upon a Honeymoon | Οι συνωμόται της 5ης φάλαγγος | ||
| 1943 | Mr. Lucky | Ο πόνος του χωρισμού | |
| Destination Tokyo | Επιχείρησις Τόκιο | ||
| 1944 | Once Upon a Time | Φλογα που έσβησε | |
| Arsenic and Old Lace | Αρσενικό και παλιά δαντέλα | ||
| None But the Lonely Heart | Στο διάβα της ζωής | Υποψηφιότητα - Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου | |
| 1946 | Without Reservations | Σύντομο πέρασμα | |
| Night and Day | Νύχτα και μέρα | ||
| Notorious | Υπόθεση Νοτόριους | Σκηνοθεσίας Άλφρεντ Χίτσκοκ | |
| 1947 | The Bachelor and the Bobby-Soxer | Ο εργένης και το αγοροκόριτσο | Εναλλακτικός τίτλος: Bachelor Knight |
| The Bishop's Wife | Ένας Άγγελος στη Γη | ||
| 1948 | Mr. Blandings Builds His Dream House | Το παλάτι των ονείρων | |
| Every Girl Should Be Married | Κάθε κορίτσι πρέπει να παντρεύεται | ||
| 1949 | I Was a Male War Bride | Η νύφη ήταν αρσενική | Εναλλακτικός τίτλος: You Can't Sleep Here |
| 1950 | Crisis | Αιχμάλωτοι της καταιγίδος | |
| 1951 | People Will Talk | Αποπλάνησις ενηλίκου | Σκηνοθεσίας Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς |
| 1952 | Room for One More | Μπαμπάς, μαμά και Σ.Ι.Α. / Απίθανη οικογένεια | |
| Monkey Business | Ο Βαρνάβας, η Εντβίνα, η Μαϊμού και το Μπογκόμολετς | Σκηνοθεσίας Χάουαρντ Χοκς | |
| 1953 | Dream Wife | Η μνηστή εκπαιδεύεται | |
| 1955 | To Catch a Thief | Το Κυνήγι του Κλέφτη | Σκηνοθεσίας Άλφρεντ Χίτσκοκ |
| 1957 | An Affair to Remember | Μεγάλε μου Έρωτα | |
| The Pride and the Passion | Υπερηφάνια και πάθος | ||
| Kiss Them for Me | Ένα κορίσι σε κάθε λίμανι | ||
| 1958 | Indiscreet | Αδιακρισίες | Υποψηφιότητα - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ |
| Houseboat | Σπίτι πάνω σε βάρκα | ||
| 1959 | North by Northwest | Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων | Σκηνοθεσίας Άλφρεντ Χίτσκοκ |
| Operation Petticoat | Επιχείρησις κομπινεζόν | Υποψηφιότητα - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ | |
| 1960 | The Grass Is Greener | Το ξένο είναι πιο γλυκό | Υποψηφιότητα - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ |
| 1962 | That Touch of Mink | Η ωραία και ο εκατομμυριούχος | Υποψηφιότητα - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ |
| 1963 | Charade | Ραντεβού στο Παρίσι | Υποψηφιότητα - Βραβείο αγγλικής ακαδημίας κινηματογράφου (BAFTA) - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία Υποψηφιότητα - Χρυσή Σφαίρα - Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε κωμωδία ή μιούζικαλ |
| 1964 | Father Goose | Ο γερόλυκος φωνάζει | |
| 1966 | Walk, Don't Run | Περπάτα, μην τρέχεις |
Παραπομπές
«AFI's 100 Years...100 Stars». American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2006.
http://www.carygrant.net/oscar.html
http://fan.tcm.com/_Cary-Grant-Honorary-Oscar/photo/12769123/66470.html
Elsie Kingdom Retrieved: July 12, 2008.
Pace, Eric. "Movies' Epitome of Elegance Dies of a Stroke." New York Times, December 1, 1986. Retrieved: July 12, 2008.
Encyclopædia Britannica, Cary Grant biography.
Eliot, Marc. Cary Grant: The Biography. New York: Harmony Books, 2004. ISBN 1-40005-026-X.
McGilligan 2003, pp. 663–664.
name=NelsonN-GrantC>Nelson and Grant 1992. p. 325.
Cary in the Sky with Diamonds, Vanity Fair, Number 600, August 2010, page 174
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Κάρι Γκραντ στο imdb
Ο Κάρι Γκραντ στο cine.gr
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
